1. Yaiqoobi maate hiittoote?

 YESUUSI rodii Yaiqoobi lophinohu ayyaanaamittetenni jawaattino maate giddooti. Isi anninna ama, Yooseefinna Maariyaami Yihowa lowo geeshsha baxxanno; hattono isira soqqamate dandiiture baala assitanno. Yaiqoobi wole atooteno afiˈrino; bayiru rodiisi lophanno woyite masaalotenni kulloonni Mesihicha ikkanno. Yaiqoobira tenne maate wido ikka lowo ayirrinyeeti!

2. Yaiqoobi bayira rodoosi ayirrisanno gede assannosiri maati?

² Yaiqoobi bayira rodoosi ayirrisanno gede assannosihu batinyu korkaati no. (Mat. 13:55) Lawishshaho Yesuusi 12 dirihu heeˈre Qullaawa Borro seekke egennino daafira, Yerusaalamete noori ammaˈnote rosiisaano maalaˈlitanno gede assino. (Luq. 2:46, 47) Yaiqoobi Yesuusi ledo hanaatsimmate looso loosinoha ikkara dandaanno. Hatto ikkiro, rodoosi seekke egennino yaa dandiinanni. Naatani Noori duucha woyite, “Mittu manchi ledo looso loonsiro hakko mancho seekkine egenninanni” yaanno. * Qoleno Yaiqoobi “Yesuusi Maganunna mannu albaanni baxame, afatenninna manninatunni” lophanna lainoha ikkara dandaanno. (Luq. 2:52) Hakko daafira Yaiqoobi, umiri Yesuusi rosaano wido ikkanno yine hendeemmoha ikkara dandaanno. Coyi kayi dihattooti.

3. Yesuusi soqqanshosi hanafi yannara Yaiqoobi Yesuusi rosaancho ikkinoni?

³ Yesuusi uullate aana soqqamanni noo yannara Yaiqoobi isi rosaancho diˈˈikkino. (Yoh. 7:3-5) Isinni Yaiqoobi, Yesuusa “wodana difayyino” yii fiixisi wido ikkara dandaanno. (Maq. 3:21) Qoleno, Yesuusa haqqu aana sunte shini woyite Yaiqoobi amansa  Maariyaami ledo noota leellishshanno taje dino.—Yoh. 19:25-27.

4. Hiikkonne roso xiinxallineemmo?

⁴ Gedensoonni Yaiqoobi Yesuusa ammanino hattono Kiristaanu songo giddo ayirrinsanniha ikkino. Konni birxichira Yaiqoobiwiinni ronseemmoha lame roso laˈneemmo: (1) umonke heeshshi assa hasiissannonkehu mayiraati? (2) Dancha rosiisaano ikka dandiineemmohu hiittoonniiti?

5. Yaiqoobi reyotenni kainohu Yesuusinni xaadi gedensaanni maa assino?

⁵ Yaiqoobi Yesuusiha ammanamino harunsaancho ikkinohu mamooteeti? Yesuusi reyotenni kaihu gedensaanni, “Yaiqoobira leellino; hakkiinni aanche soqqamaasine baalantera leellino.” (1 Qor. 15:7) Yaiqoobi konni garinni Yesuusi ledo xaadihu gedensaanni rosaanchosi ikkino. Soqqamaasine Yerusaalamete minu aana minnoonni minira heedhe ayyaana adhate agadhite noo yannara Yaiqoobino ledonsa no. (Soq. 1:13, 14) Gedensoonni Yaiqoobi umi xibbi diro aliidi bisi miila ikke soqqamate qoosso afiˈrino. (Soq. 15:6, 13-22; Gal. 2:9) Qoleno isi 62 M.D dirira albaanni, qullaawu ayyaani massageennasi buuramino Kiristaanira sokka borreessino. Hexxonke iimira haˈrano ikkito uullate aana heeˈra isi borreessino sokka xaa yannara ninkerano kaaˈlitannonkete. (Yai. 1:1) Umi xibbi diro heeˈrinohu xaggete borreessaanchi Joosefeesi yiino gede ikkiro, Yaiqoobi shiishiishinohu Ayihudenniha Kakkalaanote Biilo ikkinoho Haanna beetto Hanaaniyaati. Yaiqoobi uulla heeshshosi jeefisa geeshsha Yihowara ammanaminoha ikke heeˈrino.

6. Yaiqoobi yannasira noori ammaˈnote massagaanonni baxxinoha ikkinota leellishannori maati?

⁶ Yaiqoobi umosi heeshshi assannoho. Hatto yineemmohu mayiraati? Hanni Yesuusa ammanate daafira Yaiqoobira noosi lao batinye ammaˈnote massagaanora noonsa lao ledo heewisiinse laˈno. Yaiqoobi Yesuusi Maganu Beetto ikkinota leellishshannota ammansiissanno taje laiti ammanino. Yerusaalamete heedhannori kakkalaanote roorrooti kayinni diammantino. Lawishshaho insa, Yesuusi Aliaazaari reyotenni kayisinota kaada didandiitino. Insa Yesuusi Yihowa soyenna dayinoha ikkinota ammante adhantenni Yesuusanna Aliaazaari shaate gano gantino. (Yoh. 11:53; 12:9-11) Gedensoonni Yesuusi reyotenni kaita, insa mannu tenne afannokki gede assate woˈnaaltino. (Mat. 28:11-15) Naaxxa, kuri ammaˈnote massagaano Mesihicha gibbanno gede assitinonsa.

7. Naaxxa qoropha hasiissannonkehu mayiraati?

 ⁷ Maa ronseemmo? Naaxxa qorophe hattono Yihowawiinni rosse. Wodanu dhibbi wodanu garunni loosannokki gede assannonte gede, naaxxano Yihowa biddishshira hajajama qarra ikkitannonke gede assitanno. Farisootu wodaninsa dillaawanno gede assidhino daafira, Yesuusira Maganu ayyaani noositanna isi Maganu Beetto ikkinota leellishshannota xabbe leeltanno taje ammana gibbino. (Yoh. 12:37-40) Tini ikkitonsa hegere heeshsho hoogganno gede assitinonsa daafira lowo geeshsha gawajjitinonsa. (Mat. 23:13, 33) Maganu Qaalinna ayyaanisi quxannonke gede hattono hedonkenna assootenke biddi assanno gede assiˈra lowo geeshsha hasiissannote. (Yai. 3:17) Yaiqoobi umosi heeshshi assannoha ikkino daafira Yihowawiinni rosate maahoyye yiino. Qoleno aanchine laˈneemmonte gede, isi worba rosiisaancho ikkinohu umosi heeshshi assannoha ikkino daafiraati.

8. Worbuulle rosiisaano ikkineemmo gede kaaˈlannonkeri maati?

⁸ Yaiqoobi lowo roso rosinoha diˈˈikkino. Isi yannara heedhinori ammaˈnote murrooti Pheexiroosinna Yohaannisi ‘roso afidhinokkirinna mullu manni’ gede assite laˈinonte gede, Yaiqoobino hakko garinni laˈinoti dihuluullissannote. (Soq. 4:13) Ikkollana suˈmisinni woshshinanni maxaafa nabbambeemmo woyite, Yaiqoobi worba rosiisaancho ikkinota huwanteemmo. Ninkeno Yaiqoobi gede lowo roso ronsoommokkiha ikkara dandaanno. Ikkirono, Yihowa ayyaani kaaˈlonninna dirijjitesi uyitannonke qajeelshinni worba rosiisaano ikka dandiineemmo. Hanni Yaiqoobi worba rosiisaancho ikke dancha lawishsha ikkinonke garanna isiwiinni maa rosa dandiineemmoro laˈno.

9. Yaiqoobi rosiisinohu ma garinniiti?

⁹ Yaiqoobi huwatate qarrissanno qaalla woy yaatto dihoroonsiˈrino. Hakko daafira isi borreessino sokka nabbawanno manni maa assa hasiissannonsaronna ma garinni assa hasiissannonsaro afino. Hanni lawishshaho, Yaiqoobi Kiristaanu miincanninsa woyite koma amadikkinni cince heeˈra hasiissannonsata rosiisinonsa gara laˈno. Isi togo yee borreessino: “Cincite uurritinore, “Baˈraadhinoreeti”  yineemmonsa. Iyyoobi cincino gara macciishshitinoonni. Mootichuno goofimarchoho assinosiha dancha coye affinoonni. Kunninni Mootichu sao agurannohanna mararannoha ikkinota buuxxinoonni.” (Yai. 5:11) Yaiqoobi rosiisate Qullaawa Borro horoonsiˈrinota wodanche. Isi borreessino sokka nabbawanno manni, Yihowa Iyyoobi gede ammanantinosire baˈraasannota huwatanno gede kaaˈlate Maganu Qaale horoonsiˈrino. Konni garinni Yaiqoobi huwatate qarrissannokki qaallanna yaatto horoonsiˈre rosiisino. Yaiqoobi togo asse mannu iso ikkikkinni Yihowa illachishanno gede assino.

10. Rosiinseemmo woyite Yaiqoobi lawishsha harunsa dandiineemmoti mitte doogo hiitteeti?

¹⁰ Maa ronseemmo? Huwatate qarrisannokki garinni rosiisse hattono Maganu Qaale horoonsidhe. Rosiinseemmo woyite wolootu ninke egenno dhagge assidhanno gede assa dihasiissannonke; hatteentenni Yihowa egenno dhagge assidhanno gedenna isi insa daafira mageeshshi geeshsha hedannoro huwattanno gede kaaˈla hasiissannonke. (Rom. 11:33) Rosiinseemmo woyite woˈmanka woyite Qullaawa Borro horoonsiˈne tenne mixonke wonshiˈra dandiineemmo. Lawishshaho Qullaawu Maxaafi rosaanonkera ninke insa ikkinoommoro maa assineemmoro kulantenni, insa Qullaawu Maxaafi giddo noo lawishshuwa heeshshi gotti assite heddanno gedenna Yihowara mayi macciishshamannosiro huwattanno gede kaaˈla hasiissannonke. Hatto assinummoro insa ninke ikkikkinni Yihowa hagiirsiisate kaˈanno.

11. Yaiqoobi yannara mitu Kiristaanira qarra ikkinonsari maati? Isi insa mayyee amaalinonsa? (Yaiqoobi 5:13-15)

¹¹ Yaiqoobira ammanate roduuwisi qarri leellinosi. Yaiqoobi borreessino sokka isi ammanate roduuwisira qarra ikkinonsare afinota leellishshanno; hattono isi konne qarra qeela dandiitanno gara kulinonsa. Lawishshaho mitu Kiristaani amaalloonninsa amaale rahe diharunsannoho. (Yai. 1:22) Wolootu kayinni dureeyyete roorsidhannoreeti. (Yai. 2:1-3) Mitootaho kayinni arrawo eemadha qarra ikkitinonsa. (Yai. 3:8-10) Kuri Kiristaanira lowo qarri noonsaha ikkirono, Yaiqoobi kayinni hexxo mudhe insa kaaˈla diagurino. Isi shaqqillunni kayinni xaaddotenni amaalinonsa; hattono ayyaanaamittete jawaante hasiissannonsari, cimeeyye kaaˈlo xaˈmidhanno gede jawaachishinonsa.—Yaiqoobi 5:13-15 nabbawi.

12. Qullaawu Maxaafi rosaanonke kaaˈlineemmo woyite dancha danchare heda dandiineemmohu hiittoonniiti?

¹² Maa ronseemmo? Wolootu qarri leelloˈne hattono insa daafira dancha danchare hedde. Qullaawa Maxaafa xiinxallinseemmohu batinyu mannira Qullaawu Maxaafi amaale harunsa qarra ikkitansara dandiitanno. (Yai. 4:1-4) Insa busha rosicho agurte Kiristoosite gedee akatta leellishate yanna hasiissannonsaha ikkara dandaanno. Ninkeno Yaiqoobi lawishsha harunsine, rosaanonke maa biddi assiˈra hasiissannonsaro kulate worbuulle ikka hasiissannonke. Yihowa umonsa heeshshi assanno manni isiwa daanno gede assannotanna biddi assiˈra hasiissannonsare biddi assidhanno gede jawaante aannonsata addaxxine dancha danchare heda hasiissannonke.—Yai. 4:10.

13. Yaiqoobi 3:2 kultanno garinni, Yaiqoobi maa wodanchino?

¹³ Yaiqoobira umisi daafira gara ikkitino lao noosi. Yaiqoobi Yesuusi rodoo ikkino daafira woy lowo qoosso noosi daafira wolootunni roorinohu gede asse dihedino. Isi ammanate roduuwasi, “Baxantinoonni roduuwaˈya!” yiino. (Yai. 1:16, 19; 2:5) Yaiqoobi mannu iso guutaho yee hedanno gede diassiˈrino. Hatteentenni isi togo yiino: “Ninke baalunku woˈmanka woyite soˈneemmo.”—Yaiqoobi 3:2 nabbawi.

14. Soˈneemmore ikkinoommota ammana hasiissannonkehu mayiraati?

 ¹⁴ Maa ronseemmo? Ninke baalunku soˈneemmore ikkinoommota qaango. Rosiinseemmo manna roorreemmohu gede assine heda dihasiissannonke. Mayira? Qullaawa Maxaafa xiinxallinseemmo manchi, soˈneemmokkiri gede asse hedanno gede assineemmoha ikkiro, isi Maganu biddishsha harunsa didandeemmo yee hedara dandaanno. Ikkollana ninkerano Qullaawu Maxaafiha xintu seera harunsa qarra ikkitannonke woyiti nootanna, Yihowa qarra ikkinonkere qeelle saˈneemmo gede kaaˈlinonke gara kullummosiro isino Yihowara soqqama dandaannota huwatanno gede kaaˈlineemmosi.

15. Yaiqoobi horoonsiˈrino lawishshi hiittooho? (Yaiqoobi 3:2-6, 10-12)

¹⁵ Yaiqoobi wodanaho coanno lawishsha horoonsiˈrino. Iso Qullaawu ayyaani kaaˈlinositi dihuluullissannote; ikkollana isi bayiru rodiisi Yesuusi horoonsiˈrino lawishsha xiinxalleno lowore rosinoha ikkara dandaanno. Yaiqoobi sokkasi borreessi woyite horoonsiˈrino lawishshi huwatate diqarrisannoho; hattono lawishshu amadino rosi xawe leellannoho.—Yaiqoobi 3:2-6, 10-12 nabbawi.

16. Wodanaho coanno lawishsha horoonsiˈra hasiissannonkehu mayiraati?

¹⁶ Maa ronseemmo? Wodanaho coanno lawishsha horoonsidhe. Malino lawishsha horoonsiˈneemmoha ikkiro, mannu rosiinseemmo roso macciishshanno gede calla ikkikkinni rosino rosi surrensarano qaˈmanno gede kaaˈlineemmo. Tini, rosiinseemmo manni Qullaawu Maxaafiha qara halaale qaaganno gede kaaˈlitanno. Yesuusi wodanaho coanno lawishsha horoonsiˈrate fullahinoho; rodiisi Yaiqoobino isi lawishsha harunsino. Hanni Yaiqoobi horoonsiˈrino lawishshi giddo mitto laˈno; hattono kuni lawishshi wodanaho coannoho yineemmohu mayiraatiro laˈneemmo.

17. Yaiqoobi 1:22-25 noo lawishshi wodanaho coannoho yineemmohu mayiraati?

¹⁷ Yaiqoobi 1:22-25 nabbawi. Yaiqoobi hincilaallote daafira horoonsiˈrino lawishshi wodanaho coannoho yineemmo gede assannonkehu duuchu korkaati no. Isi Maganu Qaalinni horo afiˈra hasiˈnummoro nabbawa calla ikkikkinni nabbamboommore loosu aana hosiisa hasiissannonketa kula hasiˈrino. Yaiqoobi horoonsiˈrino lawishshi, isi borreessino sokka nabbawanno manni bayichonkonni, hincilaallotenni layiˈranni noo mancho hedanno gede  assannoho. Isi rosiisara hasiˈrino rosi maati? Mittu manchi hincilaallotenni layiˈre kae biddi assiˈra hasiissannosire biddi assiˈrikkinni aguriro tini gowwimmate. Hatteente gede, Maganu Qaale nabbambe kaˈne heeshshonke giddo biddi assiˈra hasiissannonkere biddi assiˈnummokki agura gowwimmate.

18. Lawishsha horoonsiˈneemmo woyite hiikkonne sase coye assa hasiissannonke?

¹⁸ Lawishsha horoonsiˈneemmo woyite aane nooha sase coye assine Yaiqoobi lawishsha harunsa dandiineemmo: (1) Horoonsiˈratto lawishshi rosiissanni nootto roso xawisate malinoha ikkasi buuxi. (2) Macciishshanni noohe mannira huwatate qarrisannokki lawishsha horoonsiˈri. (3) Lawishshunni kuloottori xawe leellanno gede assi. Malino lawishsha afiˈra qarra ikkituhero, Agarooshshu Shae Borro Indekse (Ingilizete Afoo) lai. Hakkiicho “Lawishshuwa” yaannohu hunda, lowo lawishsha afiˈra dandaatto. Lawishshu mayikirafoonete gedeeti; mayikirafoone huuro luphi assitannonte gede, lawishshuno rosiinsanni rosi luphi yee leellanno gede assannota qaagi. Hakko daafira lawishsha, qara roso luphi assate calla horoonsiˈri. Rosiisate dandoonke woyyeessiˈneemmohu qaru korkaati, mannu jajankera ikkikkinni, dandaaminke deerrinni batinyu mannu hagiirraame Yihowa maate wido ikkanno gede kaaˈlate.

19. Ayyaanaamittete maatenke naandeemmota leellisha dandiineemmohu hiittoonniiti?

¹⁹ Yaiqoobira guutu bayiru rodii noosi; ninkera kayi dinonke. Ikkirono halaˈlado maate wido ikkinohu ammanate roduuwinke ledo Yihowara soqqama ninkera lowo ayirrinyeeti. Kuri roduuwinkewa aanne, insawiinni ronse, hattono insa ledo sabbakatenna rosiisate looso ammanamme loonse insa banxeemmonsata leellinsheemmo. Akatinkenni, assootinkenninna rosiisate horoonsiˈneemmo hayyonni Yaiqoobi lawishsha harunsate sharrammeemmoha ikkiro, Yihowa ayirranno gede assineemmo; hattono suwashshu wodani noonsari baxillaanchu iimi Anninkewa dagganno gede kaaˈlineemmo.