1. Nanao akory ty fianakaviani-Jakoba?

 NIFANDRAMBY soa tamy Jehovah ty fianakaviani-Jakoba. * Josefa ty babany, le Maria ty reniny. Tena nitea ani-Jehovah rozy sady nanao ze fara herin-drozy mba hanompoa azy. Nana tombontsoa hafa koa Jakoba. Lasa Mesia zokiny talanolo iny. Tena nahavoa aloha Jakoba nana ani-fianakavia io!

2. Ino iaby ty antony nahavy ani-Jakoba ho tea ani-zokiny iny?

² Maro ty raha nihitani-Jakoba tamy Jesosy zokiny io. (Mat. 13:55) Nahay soa ty Soraty Masy, ohatsy, Jesosy tamy ie ni-12 tao, ka nahatseriky ani-mpampianatsy ta Jerosalema tao rey raha zay. (Lioka 2:46, 47) Mety ho nandrafitsy niaraky tamy Jesosy koa Jakoba. Laha niaraky niasa taminy vatany ie, le mazava ho azy hoe nihanay ani-rahalahiny io soa. Matetiky Nathan Knorr nivola hoe: “Hainao soa ty olo raiky lafa miaraky miasa aminy iha.” * Atao raha niambini-Jakoba koa aza hoe “nihavory hihitsy Jesosy sady nihabe, le nihanahazo hatò tamy Ndranahary noho tamin’olo.” (Lioka 2:52) Ka lafa mandiniky ani-zay tsika, le mety hieritseritsy hoe Jakoba ro nilasa mpianatsini-Jesosy voalohany. Fe tsy zay ty raha niseho.

3. Nanao akory Jakoba tamy Jesosy nanomboky ty fanompoany?

³ Tamy Jesosy nanompo tan-tany etoy, le mbo tsy nanori-dia azy Jakoba. (Jaona 7:3-5) Mety ho ie aza ty raiky tamy longoni-Jesosy nanao ho zao rey hoe: ‘Lasa adala Jesosy.’ (Mar. 3:21) Tsy misy porofo koa ahità hoe niaraky tamy Maria renin-drozy  Jakoba, tamy Jesosy nivonoa tamy hazo fijalea teo.​—Jaona 19:25-27.

4. Ino iaby ty fianara hodinihintsika ato?

⁴ Tafara atoy, le nino ani-Jesosy Jakoba ka nilasa anti-panahy nihajàn’olo tamy fiangona teo. Misy fianara roe bevata baka amy Jakoba retoa hodinihintsika amy lahatsoratsy toy ato: 1) Manino tsika ro tokony hiambany avao? Le, 2) ino ty azontsika atao mba hahavy antsika hahay mampianatsy?

5. Ino ty nataoni-Jakoba lafa niseho taminy Jesosy tafarani-nameloma azy tamy maty?

⁵ Nombia Jakoba ro nilasa mpanori-dia ani-Jesosy? Lafa nivelomy tamy maty Jesosy, le “niseho tamy Jakoba ie, bakeo tamy apostoly iaby.” (1 Kor. 15:7) Tena nisy vokany tamy Jakoba fisehoani-Jesosy taminy io. Teo koa Jakoba lafa nivory tamy efitsy raiky tamy trano etazy ta Jerosalema tao apostoly rey, mba handiny ty hilatsahani-fanahy masy. (Asa. 1:13, 14) Tafara atoy, le nahazo tombontsoa ho anisani-filan-kevi-pitantana tamy taonjato voalohany Jakoba. (Asa. 15:6, 13-22; Gal. 2:9) Taloha kelikelini-tao 62, le nahazo fanahy masy ie ka nanoratsy taratasy ho ani-Kristiana voahosotsy. Mbo mahasoa antsika taratasy io henanizao, ndre mitamà hiay an-danitsy any tsika ndre ho an-tany etoy. (Jak. 1:1) Laha hentea ty raha nivolanini-Josèphe mpahay tantara tamy taonjato voalohany, le nivonoa Jakoba satria zay ty didy nameani-Ananiasy Mpisorobe Jiosy, anakilahini-Anasy iny. Tsy nivaliky tamy Jehovah mihintsy Jakoba zisiky nahavitany ty fanompoany tan-tany etoy.

6. Ino ty tsy nampitovy ani-Jakoba tamy mpitariky fivavaha tamy androny rey?

⁶ Niambany Jakoba. Manino tsika ro mivola ani-zay? Mba eritsereto moa: Lafa nandeha ty fotoa le tsy nitovy tamy raha natao ty ankamaroani-mpitariky fivavaha ty raha nataoni-Jakoba lafa nahay ty marina mikasiky ani-Jesosy. Lafa nahita porofo mazava soa Jakoba hoe Anaki-Ndranahary Jesosy, le niambany ie ka naneky ani-raha zay. Fe tsy ho zay ty nataoni-sefoni-mpisoro ta Jerosalema tao rey. Tsy afaky nandà, ohatsy, rozy hoe fa nimaty Lazarosy fe nivelomini-Jesosy. Fe tsy neken-drozy hoe Jehovah ro naniraky ani-Jesosy. Vomaiky aza tean-drozy hovonoa Jesosy noho Lazarosy. (Jaona 11:53; 12:9-11) Lafa nivelomy koa Jesosy tafara atoy, le niharo tetiky rozy mba hamonia ani-raha zay tamin’olo.  (Mat. 28:11-15) Nanambony tena mpitariky fivavaha reo ka nandà ani-Mesia.

7. Manino tsika ro tsy tokony hanambony tena?

⁷ Ino ty fianara ho antsika? Ka manambony tena, le manekea hampianarini-Jehovah avao. Azo ampitovizy amy arety mpahazo fo io ty fanambonia tena. Mety tsy hiasa soa ty fon’olo raiky lafa tratsini-arety io. Manahaky ani-zay koa fa lafa tsika manambony tena, le lasa sarotsy amintsika ty hanoriky ty tari-dalani-Jehovah. Nanambony tena Fariseo rey ka tsy neken-drozy hoe Anaki-Ndranahary Jesosy le niasa taminy ty fanahi-Ndranahary. (Jaona 12:37-40) Tena nisy vokany raty fanambonian-tenan-drozy zay satria lasa tsy afaky hiay mandrakizay rozy. (Mat. 23:13, 33) Mila miezaky avao zany tsika mba hifanaraky amy ty Safà-Ndranahary noho ty fanahiny ty toetsintsika, ty eritseritsintsika noho ty fanapahan-kevitsy rambesintsika. Tena vatan-draha raha zay! (Jak. 3:17) Niambany Jakoba ka naneky hampianarini-Jehovah ie. Le ho hitantsika manaraky eo moa fa lasa nahay nampianatsy ie satria niambany.

8. Ino ty hanampy antsika hahay hampianatsy?

⁸ Olo tsy de nahita fianara Jakoba. Azo antoky fa nanahaky ani-apostoly Petera noho Jaona avao ty fahitani-mpitariky fivavaha rey azy, zany hoe ‘olo tsotra noho tsy de nahita fianara.’ (Asa. 4:13) Fe tena nahay nampianatsy Jakoba. Ho hitantsika hoe tena marina raha zay lafa tsika mamaky ty boky manday ty anarany amy Baiboly ao. Mety tsy de nahita fianara manahaky ani-Jakoba koa tsika. Fe afaky hahay hampianatsy koa tsika satria manampy antsika ty fanahini-Jehovah noho ty fampiofana ameani-fandaminany. Ndao hodinihintsika ty modelini-Jakoba lafa ie nampianatsy, le bakeo hohenteantsika hoe ino ty azontsika ianara baka aminy.

9. Nanao akory Jakoba lafa nampianatsy?

⁹ Tsy nampiasa safà sarotsy na fanazavà tsy azon’olo Jakoba. Ino ty vokany? Nihain’olo niresahany rey hoe ino ty raha mila ataon-drozy le akory ty fomba hanaova azy. Eritsereto, ohatsy, zao: Nampiasa safà tsotra Jakoba lafa nampianatsy hoe tokony ho parè hiaritsy tsy  rariny ty Kristiana kanefa tsy heloky. Hoy ty asany: “Ekentsika hoe sambatsy ze fa niaritsy. Fa nirenareo fa niaritsy Joba, le fa hainareo fa nitahy azy Jehovah. Hitanareo baka amy zay fa tena be fitiava Jehovah sady mamindra fo.” (Jak. 5:11) Henteo fa baka amy Soratsy Masy ao ty raha nampianarini-Jakoba. Nampiasa ty Safà-Ndranahary ie mba hanampea ty mpijanjy azy hahita hoe mamaly soa ani-ze olo tsy mivaliky aminy avao Jehovah, manahaky ty nataony tamy Joba. Sarotsy ty raha nampianarini-Jakoba, fe nampiasa safà tsotra noho raha fa hain’olo ie. Nampeany ty olo mba hifantoky amy Jehovah fa tsy hifantoky aminy.

10. Ino ty fomba raiky azontsika anahafa ani-Jakoba lafa tsika mampianatsy?

¹⁰ Ino ty fianara ho antsika? Anovo mora azo avao ty hafatsy andesinao, le ampiasao ty Safà-Ndranahary. Lafa tsika mampianatsy, le tsy tokony hataontsika ze hahavy ty olo hieritseritsy hoe mahay raha maro tsika. Tokony hasehontsika hoe tsy misy mahay raha mandilatsy ani-Jehovah sady tena mikarakara an-drozy ie. (Rom. 11:33) Ho vitantsika zay laha ataontsika miory amy Soratsy Masy avao ty raha resahintsika. Mety hivola amy mpianatsy Baiboly iny, ohatsy, tsika lafa misy raha hataony hoe laha zaho tamy pilasinao, le zao ty ho nataoko. Fe tsy soa ty manao ani-zay, fa aleo ampeantsika ie handiniky tantara amy Baiboly ao, hahay ty hevitsini-Jehovah noho ty raha tsapany. Ho parè hanoriky ty raha ianarany ie amy zay satria Jehovah ro teany ho falifaly fa tsy tsika.

11. Ino ty problemoni-Kristiana sisany tamy androni-Jakoba, le ino ty torohevitsy nameany an-drozy? (Jakoba 5:13-15)

¹¹ Haini-Jakoba soa ty raha sarotsy nahazo ani-rahalahy noho anabaviny reo. Ahità ani-zay ty taratasy nisoratiny. Nanoro hevitsy an-drozy mikasiky ty raha tokony hataon-drozy ie. Tsy mora tamy Kristiana sisany, ohatsy, ty nanoriky torohevitsy. (Jak. 1:22) Ty ilany nanavakavaky ka ze olo mpanarivo avao ro nasondrotsin-drozy. (Jak. 2:1-3) Nisy koa tsy nahatanjaky ty lelany. (Jak. 3:8-10) Tsy hoe raha kelikely avao raha nataoni-Kristiana reo fa tena bevata. Fe nitamà avao Jakoba hoe afaky hiova rozy. Nisoa fanahy ie lafa nanome torohevitsy kanefa nivanta. Nampirisihiny koa ze narary ara-panahy mba hila fanampea amy anti-panahy.​—Vakio Jakoba 5:13-15.

12. Ino ty azontsika atao laha tsy ta ho marikariky ani-mpianatsy iny tsika lafa manampy azy?

¹² Ino ty fianara ho antsika? Ka matahotsy mivola ty marina fe ka marikariky olo. Mety ho sarotsy amy ty ankamaroan’olo ampianarintsika ty hanoriky ty torolalani-Baiboly. (Jak. 4:1-4) Mety ho elaela rozy vo hahavita hiala amy fahazaran-draty noho hana toetsy kristiana. Fe laha manahaky ani-Jakoba tsika, le tsy hatahotsy hivola ani-mpianatsy rey laha misy raha tokony hohasoavin-drozy. Mila mifantoky amy lafy soan-draha avao koa tsika, ka hatòky hoe hitao ze olo miambany Jehovah mba hamonjy azy sady hanome hery an-drozy mba hahavitan-drozy hiova.​—Jak. 4:10.

13. Laha hentea ty Jakoba 3:2, ino ty raha nekeni-Jakoba?

¹³ Tsy nirengirengy Jakoba. Tsy nieritseritsy Jakoba hoe anabo mandilatsy ty Kristiana hafa ie satria rahalahini-Jesosy na nahazo andraikitsy bevata. Nikaihiny hoe “rahalahy teako” aza mpiara-manompo aminy rey. (Jak. 1:16, 19; 2:5) Tsy nataony koa ze hahavy ty hafa hieritseritsy hoe lavorary ie. Tsy nanao ani-zay ie fa nampiliriny koa ty vatany lafa ie nivola hoe: “Manao hadisoa matetiky tsika iaby.”​—Vakio Jakoba 3:2.

14. Manino tsika ro tokony hieky hoe manao hadisoa?

¹⁴ Ino ty fianara ho antsika? Tiarovo hoe samby mpanota iaby tsika. Tsy tokony  hieritseritsy tsika hoe anabo mandilatsy ani-olo ampianarintsika rey. Fa manino? Satria laha ataontsika ze hahavy ty mpianatsintsika hieritseritsy hoe tsy manao hadisoa tsika, le mety ho kivy ie ka hanao ho zao hoe tsy ho vitany mihintsy ty hanoriky ty raha volani-Ndranahary. Fa laha tsika miambany ka mieky hoe tsy mora amintsika matetiky ty manoriky ty torolalani-Baiboly, ka hazavanintsika aminy ty fomba nanampeani-Jehovah antsika hiatriky raha sarotsy, le hanampy ani-mpianatsy iny hahita raha zay hoe ndre ie koa hahavita hanompo ani-Jehovah.

15. Nanao akory ty fanohara nampiasani-Jakoba? (Jakoba 3:2-6, 10-12)

¹⁵ Nampiasa fanohara mety soa Jakoba. Azo antoky hoe nanampy azy ty fanahy masy. Fe mety niana-draha maro baka amy Jesosy, azy zokilahiny iny koa Jakoba lafa nampianatsy satria nampiasa fanohara Jesosy. Tsotra fanohara nampiasani-Jakoba amy taratasiny ao rey sady mora orihy.​—Vakio Jakoba 3:2-6, 10-12.

16. Manino tsika ro tokony hahay hampiasa fanohara?

¹⁶ Ino ty fianara ho antsika? Mampiasà fanohara mety soa. Laha mety soa ty fanohara ampiasanao, le tsy hoe handramby fahaiza avao ty olo iresahanao fa ho mora aminy koa ty hahita ty fianara azo rambesy. Sahala mametraky sary an-tsain’olo iny ao iha. Hanampy azy hahatiaro ty fahamarina fototsy amy Baiboly ao raha zay. Jesosy ro modely amy fahaiza mampiasa fanohara zay, le nanahaky ty modeliny koa Jakoba rahalahiny. Ndao hodinihintsika ty raiky amy fanoharani-Jakoba rey, le hohenteantsika hoe manino ro mety soa raha io.

17. Manino ro tena mety soa fanohara amy Jakoba 1:22-25 ao io?

¹⁷ Vakio Jakoba 1:22-25. Tena mety soa fanoharani-Jakoba mikasiky fitaratsy iny. Manino tsika ro mivola ani-zay? Misy antony maromaro retoa. Niresaky hevitsy voafaritsy soa Jakoba. Nivola ie hoe laha teantsika hahasoa antsika ty Safà-Ndranahary, le tsy tokony mamaky avao tsika fa tokony manao raha mifanaraky amy raha vakintsika iny. Nampiasa fanohara mora azon’olo nijanjy azy rey Jakoba, zany hoe fanohara mikasiky olo manenty fitaratsy. Ino ty hevitsy teany hambara? Tsy misy olo salama say soa ka hoe manenty fitaratsy ie le mahita hoe misy raha tsy mety  tokony hareny, kanefa tsy areniny raha iny fa engàny eo avao. Manahaky ani-zay koa fa tsy hendry tsika laha ohatsy ka mamaky ty Safà-Ndranahary, le mahita hoe mila ovà ty toetsintsika, fe tsy manao raha tsika zany hoe tsy arenintsika raha zay.

18. Ino ty raha telo tokony hataontsika lafa tsika mampiasa fanohara?

¹⁸ Tahafo Jakoba lafa iha mampiasa fanohara ka anovo raha telo retoa: 1) Anovo azo antoky hoe mifanaraky soa amy hevitsy resahinao iny fanohara iny. 2) Mampiasà fanohara mora azon’olo. 3) Anovo mazava soa ty fomba azo anoriha ani-fanohara iny. Laha sarotsy aminao ty mahita fanohara mety soa, le henteo ty Fanondroana Bokin’ny Vavolombelon’i Jehovah. Hahita ohatsy maro azonao ampiasà iha ambanini-lohateny hoe “Fanoharana.” Fe tiarovo fa manahaky mikrô io ty fanohara. Ren’olo soa zao ty feontsika lafa tsika mivola amy mikrô satria lasa marè. Mitovy amy zay koa fa lafa iha mampiasa fanohara, le lasa miboaky soa ty hevitsy teanao hampianary. Ka laha mampiasa fanohara maro loatsy iha, le tsy ho azon’olo iresahanao iny ty hevitsy teanao hambara fa lasa hiharoharo. Soa zany laha fanohara manazava ani-hevitsy bevata iny avao ro ampiasà. Mazava ho azy fa tsy ty hahavy ty olo hifantoky amintsika ro mahavy antsika manasoa ty fahaizantsika mampianatsy. Ty hanampy olo farani-ze maro hilitsy anatini-fianakaviani-Jehovah ro tena kendrentsika.

19. Akory ty ampisehoantsika hoe teantsika rahalahy noho anabavintsika reo?

¹⁹ Nana rahalahy lavorary Jakoba, fa tsika tsy manahaky ani-zay. Fe ndre zay, mana tombontsoa bevata tsika satria manompo ani-Jehovah miaraky amy rahalahy noho anabavintsika amy tany toy iaby. Atorontsika hoe teantsika rozy laha tsika mifandramby amin-drozy, miana-draha baka amin-drozy, sady miaraky miasa soa amin-drozy avao lafa mitory noho mampianatsy. Hanome voninahitsy ani-Jehovah tsika laha miezaky manahaky ani-Jakoba amy ty toe-tsaintsika, ty raha ataontsika, noho ty fomba fampianarantsika. Tsy vitani-zay fa hanampy ani-ze olo mana fo soa hihariny ani-Babantsika be fitiava an-danitsy any iny tsika.