1. Andi i sa konda u di wosudendu ka de kiija Jakobosi?

 DE KIIJA Jakobosi, di baaa u Jesosi, a wan wosudendu ka de bi abi wan taanga biibi. * Hën mama ku hën tata da Josëfu ku Malia, nöö de bi lobi Jehovah seei, söseei de bi ta du hii soni di de bi sa du u de dini ën. Wan gaan bunu di Jakobosi bi feni, bi dë taa di gaan baaa fëën hën bi o ko toon di Mësiasi. Wan gaan bunu seei Jakobosi bi feni dë, u di a bi sa dë a sö wan wosudendu!

2. Faandi mbei u sa taki taa Jakobosi bi musu u abi gaan lesipeki dëën gaan baaa?

² Sömëni soni dë di mbei Jakobosi bi sa ta lesipeki hën gaan baaa (Mat. 13:55). Di Jesosi bi abi 12 jaa, nöö a bi sabi di Wöutu u Gadu sö bunu taa dee gaanwomi dee bi ta lei sëmbë soni a Jelusalen seei a bi ta bigi da (Luk. 2:46, 47). A kan taa Jakobosi ku Jesosi bi ta du di tëmbë wooko makandi. Ee sö a bi dë, nöö a bi musu u ko sabi hën baaa bumbuu. Baaa Nathan H. Knorr bi lo’ u taki taa: „I ta ko sabi hia soni u wan sëmbë te i ta wooko makandi ku ën.” * Jakobosi bi musu u si tu unfa ’Jesosi bi sai dë ta göö ta ko. Nöö möönmöön a bi ta ko a’ fusutan u soni, nöö Masa Gadu ku libisëmbë tuu bi ta lobi ën’ (Luk. 2:52). Kandë di soni aki mbei u sa pakisei taa Jakobosi bi o dë wan u dee fosu sëmbë di bi o toon wan bakama u Jesosi. Ma na seei.

3. Unfa Jakobosi bi du soni di Jesosi bigi di diniwooko fëën?

³ A di pisiten di Jesosi bi dë a goonliba aki ta du di diniwooko  fëën, Jakobosi an bi ko toon wan bakama fëën (Joh. 7:3-5). U ta fusutan taa a bi o sa dë sö taa Jakobosi seei bi dë wan u dee famii u Jesosi di bi mëni taa „tja soni kamian fëën an dë bunu möön” (Maik. 3:21). Soni an dë tu di ta lei taa Jakobosi bi dë ku de mama, Malia, di de bi peka Jesosi a di posu.​—Joh. 19:25-27.

4. Andi woo luku?

⁴ Bakaten Jakobosi bi ko ta biibi Jesosi, nöö a bi ko dë wan gaanwomi u kemeente di sëmbë bi ta lesipeki. A di woto aki, woo taki u tu soni di u sa lei a Jakobosi. Di fosuwan da: faandi mbei u musu abi sakafasi? Nöö di u tu da: unfa u sa ko dë sëmbë di ta lei wotowan soni a wan bunu fasi.

5. Andi Jakobosi bi du di Jesosi ko nëën baka di a weki ko a libi baka?

⁵ Na un ten Jakobosi bi ko toon wan bakama u Jesosi? Wë baka di Jesosi weki ko a libi baka, hën „a ko a Jakobosi be a si ën tu. Nöö hën a toona go a dee tjabukama fëën möön” (1 Kol. 15:7). Di miti di Jesosi ku Jakobosi miti aki mbei a bia libi. A bi dë a di södö a wan wosu a Jelusalen tu, di daka di dee apösutu bi dë ta wakiti u u Gadu da de di santa jeje (Tjab. 1:13, 14). Bakaten, Jakobosi bi abi di gaandi u dë wan u dee baaa di bi dë a di Tii Kulupu u di ten ala (Tjab. 15:6, 13-22; Gal. 2:9). Ufö di jaa 62, di santa jeje bi mbei a sikifi wan biifi da dee salufu Keesitu sëmbë. A di ten aki u tuu ta feni wini u di biifi dë jeti, aluwasi ee woo go libi a liba ala nasö ee woo libi a goonliba aki (Jak. 1:1). Wan womi di bi ta libi a di pisiten u dee fesiten Keesitu sëmbë, di bi ta sikifi fesiten soni, bi taki taa di Gaan Mindima de kai Ananiasi di Pikiwan, hën bi manda sëmbë u de kii Jakobosi. Ma Jakobosi bi hoi dou a di biibi u te a dëdë, nöö a o feni di paka fëën a liba ala.

6. Na un fasi Jakobosi an bi dë kuma dee hedima u keiki u di ten fëën?

⁶ Jakobosi bi abi sakafasi. Faandi mbei u sa taki di soni dë? Wë luku unfa Jakobosi bi buta biibi a Jesosi, hii fa sömëni hedima u keiki an bi du di soni aki. Di Jakobosi bi ko si soni di ta lei taa Jesosi da di Womi Mii u Gadu tuutuu, nöö di sakafasi di a bi abi bi mbei a bi ko abi biibi. Ma na sö dee mindima u Jelusalen bi du soni. Hii fa de an bi sa fia taa Jesosi bi weki Lazalosi ko a libi baka, tökuseei de an bi biibi taa Jehovah hën bi manda Jesosi ko. Ka u de du di soni dë, hën  de bi ta mbei möiti u de kii Jesosi ku Lazalosi tuu (Joh. 11:53; 12:9-11). Bakaten di Jesosi seei bi weki ko a libi baka, hën de bi fiti buka u tjubi di soni aki da sëmbë (Mat. 28:11-15). U di dee keiki fesima aki bi abi gaanfasi, mbei de an bi buta biibi a di Mësiasi.

7. Faandi mbei wa musu ko abi gaanfasi?

⁷ Andi u ta lei? Na ko abi gaanfasi, nöö da Jehovah pasi faa lei i soni. Leti kumafa so suwaki ta mbei dee buuu tatai u di tuutuu hati fuu ko taanga nöö de an sa ta mbei di hati naki möön, sö nöö gaanfasi ta taanga di háti fuu, nöö wa sa ta tei dee soni dee Jehovah ta piki u. Dee Faliseima bi mbei di háti u de ko taanga sö tee taa de an bi kë tei dee soni di di santa jeje u Gadu bi ta lei de (Joh. 12:37-40). Di gaanfasi di de bi abi bi mbei taa gaan hogi miti de. A bi mbei de lasi di libi u teego (Mat. 23:13, 33). A dë wan gaan bunu soni seei ee u ta mbei di Wöutu u Gadu tii di pakisei fuu. U musu ta mbei a tii u a dee soni dee u ta du, söseei u musu mbei a heepi u fuu ko abi bunu fasi! (Jak. 3:17) U di Jakobosi bi abi sakafasi, mbei a bi da Jehovah pasi faa lei ën soni. Nöö di sakafasi aki seei bi mbei a bi dë wan bunu leima kumafa woo luku abiti möön.

8. Andi o heepi u fuu ko dë wan bunu leima?

⁸ Jakobosi an bi go a gaan hei siköö. Dee hedima u keiki bi musu u ta si ën kumafa de bi ta si apösutu Petuisi ku Johanisi. De bi ta si de kuma sëmbë di „an go a siköö wan bëtë” (Tjab. 4:13). Ma Jakobosi bi mbei möiti faa ko sa’ u lei sëmbë soni a wan bunu fasi, nöö a dë gbelingbelin u si te u ta lesi di buku Jakobosi. Kandë useei an go a hei siköö tu. Ma aluwasi a dë sö, tökuseei di santa jeje u Jehovah ku dee soni di di ölganisaasi fëën ta lei u, sa mbei u ko dë wan bunu leima. Boo luku unfa Jakobosi bi ta lei sëmbë soni, nöö woo luku andi useei sa lei nëën.

9. Konda unfa Jakobosi bi ta lei sëmbë soni.

⁹ Jakobosi an bi ta fan ku gaangaan wöutu, söseei an bi ta taki soni di taanga u fusutan. Di soni aki bi mbei dee sëmbë dee bi ta haikëën bi ta sabi andi de musu du ku unfa de musu  du ën. Buta pakisei a di fasi fa Jakobosi bi taki taa Keesitu sëmbë musu hoi dou ku piizii te tesi ta miti de. A bi taki taa: „Wë dee sëmbë, te sëmbë ta hoi dou, nöö Masa Gadu ta tja de a bunu liba. Nöö un luku di sëmbë de kai Jöpu tu, fa a bi hoi degihati a dee soni dee bi miti ën dë. An bi disa Masa Gadu möönsö. Hën Gadu toona dëën soni te a hia pasa maaka. Biga Gadu abi tjalihati u sëmbë” (Jak. 5:11). Wë Jakobosi bi ta buta pakisei a di Wöutu u Gadu te a bi ta lei sëmbë soni. A bi wooko ku di Wöutu u Gadu u heepi wotowan u de ko fusutan taa hii juu Jehovah ta paka dee sëmbë dee ta hoi deseei nëën, leti kumafa Jöpu bi du ën. Jakobosi an bi ta kai gaan kofaliki wöutu te a bi ta lei sëmbë soni, ma a bi ta taki soni di an taanga u fusutan. A sö wan fasi a bi ta buta pakisei u dee sëmbë a Jehovah, ma na nëën seei.

10. Unfa u sa djeesi Jakobosi a di fasi fa a bi ta lei sëmbë soni?

¹⁰ Andi u ta lei? Konda soni di an taanga u fusutan, nöö be dee soni dee i ta lei wotowan kumutu a di Wöutu u Gadu. Wa kë mbei sëmbë ko si unfa u sabi soni tjika, ma u kë mbei de ko si unfa Jehovah sabi soni tjika, söseei unfa a ta booko hën hedi ku de tjika (Lom. 11:33). Fëën mbei hii juu u musu ta mbei di soni di u ta lei wotowan kumutu a di Wöutu u Gadu. Ka fuu ta piki dee sëmbë dee u ta lei soni u Bëibel andi u bi o du ee u bi dë a de kamian, nöö u musu heepi de ku di Bëibel u de ko si unfa Jehovah ta pakisei, nasö unfa Jehovah ta fii. Di soni aki o mbei de feni taanga u de du soni di ta kai ku Jehovah.

11. Andi da wantu soni di bi ta taanga da so Keesitu sëmbë a di ten u Jakobosi, nöö andi a bi piki de u de du? (Jakobosi 5:13-15)

¹¹ Jakobosi bi ta si soni kumafa a dë tuutuu. A di biifi di Jakobosi bi sikifi, a bi dë gbelingbelin u si taa a bi sabi andi bi ta taanga da dee baaa ku dee sisa, nöö a bi piki de andi ku andi de bi musu du. So Keesitu sëmbë an bi ta du dee soni di de bi ta piki de wantewante (Jak. 1:22). So sëmbë bi ta hei baaa ku sisa di bi gudu möön wotowan (Jak. 2:1-3). Wotowan an bi ta köni ku dee soni di de bi ta taki (Jak. 3:8-10). Hii fa dee Keesitu sëmbë aki an bi ta du so soni a wan bunu fasi, tökuseei Jakobosi an bi ta si kuma de an bi o sa tooka möönsö. An bi ta fëëë u piki de andi de bi musu tooka, ma a bi ta du ën a wan lobihati fasi. Söseei a bi ta da dee sëmbë dee soni bi ta taanga da, u de go suku heepi a dee gaanwomi.​—Lesi Jakobosi 5:13-15.

12. Andi sa heepi u fuu buta pakisei a dee bunu fasi u dee sëmbë dee u ta lei soni Bëibel?

¹² Andi u ta lei? I musu ta si soni kumafa a dë tuutuu, ma i musu ta buta pakisei a dee bunu fasi u wotowan tu. A sa ta taanga da sömëni u dee sëmbë dee u ta lei soni u Bëibel u de du dee soni di de ta lei (Jak. 4:1-4). A sa tei ten u de tooka so u dee fasi di de bi abi di an bunu, söseei u de ko abi fasi di Keesitu sëmbë musu abi. Leti kuma Jakobosi, u musu abi hati u piki dee sëmbë dee u ta lei soni u Bëibel andi ku andi de musu tooka. Ma u musu ta buta pakisei a dee bunu soni di de ta du tu, söseei u musu abi di biibi taa Jehovah ta hai dee sëmbë dee abi sakafasi ko nëën, nöö a o heepi de u de tooka soni a de libi.​—Jak. 4:10.

13. Andi Jakobosi bi sabi te u luku di soni di sikifi a Jakobosi 3:2?

¹³ Jakobosi an bi ta si kuma a hei möön wotowan. Jakobosi an bi si kuma a hei möön dee woto baaa ku sisa, u di a bi dë di baaa u Jesosi, nasö u di a bi abi gaan faantiwöutu a di kemeente. A bi ta si dee woto biibima kuma baaa ku sisa fëën (Jak. 1:16, 19; 2:5). An bi ta  du kuma hën an ta mbei föutu. Hënseei bi taki taa: „Hii u tuu ta mbei föutu ta misi Gadu.”​—Lesi Jakobosi 3:2.

14. Faandi mbei u musu dë kabakaba u taki u dee föutu dee u mbei?

¹⁴ Andi u ta lei? Hoi a pakisei taa hii u tuu da zöndu libisëmbë. Wa musu ta si kuma u hei möön dee sëmbë dee u ta lei soni u Bëibel. Faandi mbei u taki sö? Ee u ta du soni di sa mbei dee sëmbë dee u ta lei soni u Bëibel si kuma wa ta mbei föutu, nöö de sa lasi hati, u di de sa si kuma de an o sa piki Gadu buka söndö u mbei föutu. Ma ee u ta konda da de tu taa na hii juu a ta dë wan kösökösö soni fuu du andi di Bëibel ta taki, söseei ee u ta konda unfa Jehovah ta heepi u fuu tooka soni a u libi, nöö woo sa heepi de u de si taa deseei sa dini Jehovah tu.

15. Unfa i bi o taki taa dee woto dee Jakobosi bi konda bi dë? (Jakobosi 3:2-6, 10-12)

¹⁵ Jakobosi bi ta konda woto da sëmbë u dou de hati. An dë u taki taa di santa jeje bi ta heepi Jakobosi. Ma a musu u dë sö taa a bi ko sa’ u lei sëmbë soni, u di a bi ta kai pakisei a dee woto di hën baaa Jesosi bi ta konda da sëmbë u lei de soni. Dee woto dee Jakobosi bi konda a di biifi fëën an taanga u fusutan.​—Lesi Jakobosi 3:2-6, 10-12.

16. Faandi mbei u musu konda bunu woto da sëmbë?

¹⁶ Andi u ta lei? Konda woto di an taanga u fusutan. Te i ta konda bunu woto u lei sëmbë soni, nöö na jei nöö sëmbë o jei di soni di i ta taki, ma de o fusutëën bunu seei. Nöö te de ta fusutëën bunu, nöö de an o fëëkëtë dee fanöudu lei u Bëibel. Jesosi bi sa’ u konda woto da sëmbë, nöö hën baaa Jakobosi djeesi ën a di fasi dë. Boo taki u wan u dee woto di Jakobosi bi konda, söseei boo taki faandi mbei a dë wan bunu woto.

17. Faandi mbei u sa taki taa di woto di sikifi a Jakobosi 1:22-25 da wan bunu woto?

¹⁷ Lesi Jakobosi 1:22-25. Jakobosi bi konda wan woto u wan sipei. A dë wan bunu woto seei. A bi kë lei ku di woto dë taa ee u kë feni wini u di Wöutu u Gadu, nöö na lesi nöö u musu ta lesi ën nöö u kaba, ma u musu ta du dee soni dee u ta lesi nëën. Jakobosi bi taki u wan womi di ta luku wan sipei. Di woto dë an bi taanga da dee sëmbë u de fusutan. Andi a bi kë lei dee sëmbë? Wë a bi kë lei de taa an bi o dë wan köni soni ee wan sëmbë luku sipei, nöö a si wan soni di a musu puu,  ma an puu ën. Sö nöö an bi o dë wan köni soni tu te u ta lesi di Wöutu u Gadu, nöö u si wan soni di u musu tooka a di libi fuu, ma wa ta tookëën möönsö.

18. Andi da dee dii soni dee u musu du te u ta konda woto da sëmbë u lei de wan soni?

¹⁸ Te u ta konda wan woto da sëmbë u lei de wan soni, nöö u sa du dii soni di Jakobosi seei bi du tu. Di fosu wan da, di woto di i ta konda musu kai ku di soni di i kë lei di sëmbë. Di u tu soni da, i musu konda wan woto di an taanga u fusutan. Nöö di u dii soni da, i musu konda unfa di sëmbë sa wooko ku di woto di i konda. Ee a ta taanga da i fii feni woto u konda da sëmbë u lei de wan soni, nöö i sa go a di pisi „Tori”, di dë a di buku Ondrosuku Bijbel moro fini-Gi Yehovah Kotoigi. I sa feni sömëni woto a di pisi dë. Hoi a pakisei taa te i ta konda wan woto da wan sëmbë u lei ën wan soni, nöö a o möön fusutan di soni di i kë lei ën. Konda wan woto di sa mbei di sëmbë fusutan dee möön fanöudu pisi u wan soni. An dë u taki taa wa ta mbei möiti u lei sëmbë soni a wan möön bunu fasi u di u kë u de gafa u, ma u ta du ën u di u kë heepi de u de ko dë sëmbë u di wosudendu u Jehovah.

19. Unfa u sa lei taa u lobi dee baaa ku dee sisa fuu?

¹⁹ Jakobosi bi abi wan gaan baaa di an bi abi zöndu, ma soni dë woto fasi da u. Hii fa a dë sö, tökuseei u abi di gaandi u dini Jehovah makandi ku sömëni woto baaa ku sisa. U sa lei taa u lobi de, te u ta dë makandi ku de, te u ta lei soni a de, söseei te u ta wooko makandi ku de a di peleikiwooko. Te u ta mbei möiti fuu djeesi Jakobosi a di fasi fa a bi ta pakisei, a di fasi fa a bi ta du soni, ku di fasi fa a bi ta lei sëmbë soni, nöö woo sa tja gafa ko da Jehovah, söseei woo sa heepi sëmbë u de ku Jehovah ko dë mati.