Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

SEMANA 2

Ambe engachi jorhenguarhijka Jesúsiri ermanu jémbeeri ma

Ambe engachi jorhenguarhijka Jesúsiri ermanu jémbeeri ma

“Santiagu engani jindeeka [Tata] Diosïri jántspiri ka ístu tata Jesukristueri” (SANT. 1:1).

PIREKUA 88 Jarhuatarini parani jánhaskani chíti ambe

AMBE ENGACHI EXEAKA *

1. ¿Na jásïispi Santiagueri familia?

 SANTIAGU, Jesúsiri ermanu jémba, familiarhu ma jimbo tʼarhexespti engaksï sési marhuakuni japka Tata Diosïni. * Imeeri taati jémbeecha José ka María kánikuaksï xénchasïreendi Tata Diosï Jeobani ka jánguarhintasïrendiksï sési marhuakuni. Santiagu, ístu jatsispti máteru k’éri kóntperata, imeeri ermanu jémba enga sánderu kʼéripka niárapirindi Mesíasini engaksï aiaminhapka. ¡K’éri kóntperata ma jatsispti Santiagu enga ini familiani jimbo tʼarhexepka!

Jimbokaksï májku kʼéri tʼarhexespka, Santiagu niáraspti sési míteni imeeri ermanu jémba Jesúsini enga sánderu kʼéripka. (Exe je párrafu 2).

2. ¿Ambe ka ambe jimbo úpirini Jesúsi ísku pakatani Santiaguni?

2 Uánikua ambe enga Jesúsi ueenga ísku pakatasïreendi Santiaguni (Mat. 13:55). Pori ejemplu, enga Jesúsi 12 jatiripkia kánikua sési míteaspti Tata Diosïri Karakatechani enga ísku pakatapka Jerusaléni anapu jorhentpirichani engaksï kánikua jorhenapka (Luk. 2:46, 47). Jamberijtu Santiagu karpinteruepti ka Jesúsi jingoni ánchikuarhiendi. Enga ísïipka, jamberi niárapti sési míteni Jesúsi. Erachi Nathan Knorr uandasïreendi: “Engari ánchikuarhijka nema jingoni niárasïngari uánikua ambe míteni imeeri ambe”. * Jamberi Santiagu kuenta íntskukuarhepti eska “Jesúsi méntku jauenaxap[ka] kʼuiripeni ka sánderu ka sánderu mítekuni jarhani, ka ístu méntku jauenaxapti jaiapanhetarhantani [Tata] Diosïni ka ístu kʼuiripuechani” (Luk. 2:52). Ini ambe jimbo, úpiringachi eratseni eska Santiagu jindeepiringa enga orhetku ueenapiringa Jesúsiri chúxapati úkuarhini, peru no ísï úkuarhispti.

3. ¿Ambe úspi Santiagu enga Jesúsi ueenapka aianhpini?

3 Enga Jesúsi aianhpini jámani japka ixú Echerirhu Santiagu nótki imeeri chúxapati úkuarhisïreendi (Juanu 7:3-5). Jamberi Santiagu jindeepti Jesúsiri familiarhu anapu ma enga uandeenga eska Jesúsi loku úkuarhispkia (Mar. 3:21). Ka no mítekuarhisti eska Santiagu imeeri amamba María jingoni japiringa jiáni enga Jesúsi uándikunhapka chkarirhu (Juan 19:25-27TNM).

4. ¿Ambechi tsimani ambe exeni jaua?

4 Tátsekua Santiagu niáraspti jakajkuni Jesúsini ka kristianu úkuarhispti ka kánikuaksï janhanharhisïreendi kúnguarhikuarhu. Ini jorhenguarhikua jimbo tsimani ambechi exeni jauaka engachi jorhenguarhijka Santiagueri ambe: 1) ¿andichisï jatsi para kaxumbitini? ka 2) ¿nénachi uaa ambakiti jorhentpiricheni?

JU JE KAXUMBITINI ÍSÏ ESKA SANTIAGU

Santiagu kaxumbikua xarhataspti enga Jesúsi xarhakupka ka niáraspti ambakiti Kristueri chúxapati máeni. (Exe je párrafuechani 5 a 7).

5. ¿Ambe úspi Santiagu enga Jesúsi xarhakupka enga na tsíntapkia?

5 ¿Káni niáraspi Santiagu, Jesúsiri chúxapati úkuarhini? Ísï tátsekua enga na Jesúsi tsíntapkia xarhakuspti Santiaguni ka tátsekua iámindu apostolichani (1 Kor. 15:7). Enga Jesúsi na xarhakupkia Santiaguni jiáni niáraspti Jesúsiri chúxapati úkuarhini. Ima jima jarhaspti apostolicha jingoni tánguarhitini kuarturhu karhakua ma jimbo jini Jerusaléni engaksï espiritu santu intsïnhapiringa (Uku. 1:13, 14). Ísï tátsekua Santiagu niáraspti jarhani Grupurhu enga Orhejtsïkuajka iámindu kúnguarhikuechani primeru siglurhu (Uku. 15:6, 13-22; Gal. 2:9). Ka ante de uéxurhini 62 jimbo, Tata Diosï úspti eska karapiringa karta ma para kristianu erakukatecha. Inde karta iásï jamberijtsïni marhuachesïndi no arhiparini nani engachi irekaaka auandarhu o ixú Echerirhu (Sant. 1:1). Istoriadori Josefo enga orheta siglurhu irekapka karaspti eska k’éri saserdoti judiu Anáni, uándikutarkuarhispka Santiaguni. Santiagu no méni jurajkuspti Tata Diosï Jeobani astaka na kʼamakupka imeeri ánchikuarhitani ixú Echerirhu.

6. ¿Néna no májkueni ambe úspi Santiagu eska relijioniri anapu orhejtsïkuticha?

6 Santiagu kaxumbitispti. Ju je exeni eska ambe enga Santiagu úpka no májkuenispka eska ambe engaksï úpka relijionirhu anapu orhejtsïkuticha. Enga Santiagu exepka eska Jesúsi meru Tata Diosïri Uájpeespka, kaxumbikua jingoni jiókuarhispti. Joperu Jerusaléni anapu saserdotichaksï no májkueni úspti. Pori ejemplu, nóksï úsïreendi uandani eska Jesúsi no tsítantaspka Lasaruni. Ka nóksï jiókuarhispti eska Tata Diosï Jeoba axaspka Jesúsini, sánderu sési, uékasïrendiksï uándikuni imani ka Lasaruni (Juanu 11:53; 12:9-11). Ísï tátsekua enga Jesúsi na tsíntapkia, jánguarhintasptiksï parakaksï kʼuiripuecha no mítepiringa (Mat. 28:11-15). Jimbokaksï kʼéramakuarhisïreenga nóksï jiókuarhispti Mesíasini.

7. ¿Andichisï jatsi para no kʼéramakuarhini?

7 Ambe engachi jorhenguarhijka: Ju je no kʼéramakuarhini ka ju je jurajkuni eskajtsïni Tata Diosï Jeoba jorhendaaka. Májkueni eska pʼamenchakua ma na újka eska mintsita nóteru uaakia sési ánchikuarhini, enga ma kʼéramakuarhijka úsïndi eska ma úkua jukanchaaka kurhajchani Tata Diosï Jeobani. Fariseuechaksï kánikua kʼéramakuarhisïreendi ka indeni jimbo imeecheri mintsita úkua jukanchaspti exeni eska Jesúsi meru Tata Diosïri Uájpeespka ka eska imeeri espiritu santu jimbosï úni japka ambe ma (Juanu 12:37-40). Jimbokaksï ísï jámaspka, tsïtakuarhisptiksï sésikua paraksï úni irekani para méntkisï (Mat. 23:13, 33). Kánikua jukaparhakuesti eskachi seguiriuaka jurajkuni eskajtsïni Tata Diosïri Karakata ka imeeri espiritu santu seguiriuaka jarhuatani parakaksï juchaari eratsekuecha ka ambe engachi erakuaka úni, terukuntaaka imani jingoni enga ima uékajka (Sant. 3:17). Santiagu kaxumbitispti ka jurajkuspti eska Tata Diosï Jeoba jorhendapiringa. Ka eskachi na exeni jauaka, kaxumbikua jimbo niáraspti ambakiti jorhentpiri máeni.

JU JE AMBAKITI JORHENTPIRICHENI ÍSÏ ESKA SANTIAGU

8. ¿Ambejtsïni jarhuataa parachi ambakiti jorhentpiricheni?

8 Santiagu no niraspti kʼérati eskuelecha jimbo. Para jiáni anapu relijioniri orhejtsïkuticha, Santiagu, Pedru ka Juanu jindeesptiksï komueska kʼuiripuecha engaksï no káni mítekupka “ka nijtuksï xáni jorhenani” (Uku. 4:13). Peru Santiagu niáraspti ambakiti jorhentpiri máeni eskachi na exejka librurhu enga ima karaka. Májkueni eska Santiagu jamberichi no kʼérati eskuelechani jimbo nika, joperu Tata Diosï Jeobaeri espiritu santueri jarhuajperata jimbo ka na engajtsïni jorhendajka imeeri kúnguarhikua, juchajtuchi uaaka ambakiti jorhentpiricheni. Ju je exeni na enga jorhentpienga Santiagu ka ambe engachi uaaka jorhenguarhini.

9. ¿Néna jorhentpisïreni Santiagu?

9 Santiagu no úraaspi uandakuechani ni ejempluechani engaksï úkua jukapka kurhanguni. Ísï jimbo, kʼuiripuechaksï mítesïreendi ambe úni ka néna. Pori ejemplu, ju je exeni néna enga jorhentpipka eskaksï kristianuecha jatsipiringa paraksï no sési kánhani ka eskaksï no jámapiringa jatanhetspini. Karaspti: “Jimboka jucha uandasïnga eskaksï sési uérasïnga imeecha engaksï tekaantajka, ka kurhandiskajtsï na enga xáni tekaantapka Jobu, ka ístu exesïngajtsï eska tátsekua jimbo [Tata] Diosï kánikua kóntpintasïnga ka pʼamojpini” (Sant. 5:11). Ju je exeni eska Santiagu úraspka Tata Diosïri Karakatani para jorhentpini ka úraspti para jarhuataani kʼuiripuechani exeni eska Tata Diosï Jeoba méntkisï kóndeantasïnga imeechani engaksï no méni jurajkujka ísï eska Jobu. Santiagu jorhentpispti indeni ambe úrapariani uandakuechani ka ejempluechani engaksï no úkua jukapka kurhanguni. Ísï, kʼuiripuechaksï úpirindi exeni eska no imasï ísï uandeenga sino Tata Diosï Jeoba.

10. ¿Nénachi uaa májkueni úni eska Santiagu engachi jorhentpini jauaka?

10 Ambe engachi jorhenguarhijka: Ju je úni eska ima ambe engachi jorhentpiaka no úkua jukaaka kurhanguni ka úrani Tata Diosïri Karakatani. Nóchi uékasïnga eska kʼuiripu exeaka na engachi xáni jorhenaka jucha, sino na enga xáni jorhenaka Tata Diosï Jeoba ka na enga xáni uandanhiajka imeecha jimbo (Rom. 11:33). Uaakachi ísï úni engachi méntkisï úraska Bibliani. Pori ejemplu, enbesi de arhiani juchaari jorhenguarhirichani ambe engachi úpiringa jucha engachi imeechepiringa, ju je jarhuataani Biblieri ejempluecha jingoni parakaksï imeecha uaaka exeni na enga exejka Tata Diosï Jeoba ambe ma ka na enga pʼikuarherajka. Jiájkani, uékaatiksï ísï úni eskaksï na jorhenguarhini jauaka jimbokaksï uékaaka Tata Diosï Jeobani jaiapanherantani ka no juchantsïni.

11. ¿Náki problemechanksï jatsiaspi máru kristianuecha ka náki konsejuechani íntsaaspi Santiagu? (Sant. 5:13-15).

11 Santiagu sési mítespti ambe engaksï nitamakuarhini japka erachicha. Exesïngachi eska imeeri karta jimbo, Santiagu xarhatasïnga eska míteaspka erachicheri uandanhiatechani na engaksï nitamakuarhini japka ka meru arhiaspti ambe engaksï jatsipka para úni. Pori ejemplu, máru kristianuechaksï ióndasïreendi ísï úni eskaksï konsejuecha na arhienga (Sant. 1:22). Máteruechaksï sánderu sési kaasïreendi imeechani engaksï jatsikuarheripka (Sant. 2:1-3). Ka máteruechaksï úkua jukanchasïreendi pʼímukukuarhini (Sant. 3:8-10). I kristianuechaksï kʼérati problemechani jatsiaspti, peru Santiagu no uandaspti eskaksï nóteru úpiringuia jurhimbentani. Uékperakua jingoni arhiaspti ambe engaksï jatsipka para úni ka pʼímarhiaspti imeechani engaksï no xáni sési japka Tata Diosïni jingoni parakaksï nipiringa jarhuajperata kurhakuani orhejtsïkutichani (arhinta je Santiagu 5:13-15).

12. ¿Nénachi uaa ambakiti ambe eratseni engachi jarhuatani jauaka jorhenguarhirini ma?

12 Ambe engachi jorhenguarhijka: Ju je kurhangukuani máteruechani ka ambakiti ambe eratseni imeecheri ambe. Uánikua jorhenguarhirichaksï úkua jukanchasïndi úni ambe engaksï arhijka Biblieri konsejuecha (Sant. 4:1-4). Jamberiksï ióndajti mójtakukuarhini paraksï niárani ima jásï kʼuiripueni enga Tata Diosï jaiapanheantajka. Májkueni eska Santiagu, jatsiskachi para balori jukantani ka arhini jorhenguarhirini ambe enga jatsika para sánderu sési úni. Joperu, ístuchi jatsiska para ambakiti ambe eratseni imeecheri ambe, mintsikani eska Tata Diosï Jeoba úsïnga eskaksï kaxumbiticha andarhieraaka imani ka eska íntsauaka uinhapikua parakaksï uaaka mójtakukuarhini (Sant. 4:10).

13. ¿Ambe jiókuarhispi Santiagu? (Sant. 3:2).

13 Santiagu no kʼéramakuarhisïreendi. Santiagu no jámaspti eratseni eska ima sánderu kʼéri ambeespka jimboka Jesúsiri ermanu jémbeespka o jimboka kʼérati ánchikuarhitechani jatsiaspka kúnguarhikuarhu. Ima ísï arhiaspti erachichani “juchiiti ermanuecha engaksïni ji xáni uékajka” (Sant. 1:16, 19; 2:5). Ima no ísï jámasïreendi enajki iámu ambe sési ueeni. Sánderu sési uandaspti: “Jimboka jucha iáminduecha mámaru ambe jimbo pekadu úsïnga” (arhinta je Santiagu 3:2).

14. ¿Andichisï jatsi para exeni eskachi juchajtu no úsïnga máru ambe sési úni?

14 Ambe engachi jorhenguarhijka: Ju je miáni eskachi iáminduecha pekadoriska. Ju je no jámani eratseni eskachi sánderu kʼéri ambeeska eska juchaari jorhenguarhiricha. ¿Andi? Jimboka engachi ísï úska, ima uaati eratseni eska no méni uaaka úni imani ambe enga Tata Diosï uékajka. Joperu engachi jiókuarhiska eskachi ménisï úkua jukanchasïnga úni eska Biblia na uandajka ka engachi aianguska jorhenguarhirini néna engajtsïni Tata Diosï Jeoba jarhuatani jaka parachi úni mójtakukuarhini, jarhuatanchi jauaka paraka ima exeaka eska imajtu uaaka marhuakuni Tata Diosïni.

Ejempluechani enga Santiagu úraapka sésiksï kurhangukuarhisïreendi ka marhuasïrendiksï. (Exe je párrafuechani 15 ka 16). *

15. ¿Na járhati ejempluechani úrasïreeni Santiagu para jorhentpini? (Sant. 3:2-6, 10-12).

15 Santiagu imani ejempluechani úraasïreendi engaksï mintsitarhu niáreenga. Ima intsïnhaspti espiritu santu, joperu ístu niáraspti ambakiti jorhentpiri máeni jimboka exespka néna enga Jesúsi úrauenga ejempluechani enga jorhentpienga. Imeeri karta jimbo, Santiagu imani ejempluechani úraaspti engaksï sési kurhangukuarhijka ka ístu enga sési xarhatajka ambe enga ma jatsika para úni (arhinta je Santiagu 3:2-6, 10-12).

16. ¿Andichisï jatsi para imani ejempluechani úraani engaksï marhuajka?

16 Ambe engachi jorhenguarhijka: Ju je imani ejempluechani úraani engaksï marhuajka. Engachi imani ejempluechani úraajka engaksï marhuajka, jarhuatanchi jarhasïnga kʼuiripuechani parakaksï eranhaskaaka ambe engaksï kurhaani jarhajka. Indeni járhati ejempluechaksï jarhuataasïndi parakaksï no mirikurhiaka ambe engaksï jorhenguarhini jaka Biblieri ambe. Jesúsi sési mítekuspti néna sési úraani ejempluechani ka imeeri ermanu jémbajtu Santiagu májkueni úsïreendi. Ju je exeni ejempluni ma enga Santiagu úrapka ka exeakachi andisï xáni marhuajki.

17. ¿Andisï sési jaki ejemplu enga Santiagu 1:22-25 jimbo jaka?

17 (Arhinta je Santiagu 1:22-25). Espejueri ejemplu kánikua marhuasïndi uánikua ambe jimbo. Santiagu sési mítespti ambe enga uékeenga jorhentpini: engachi uéjka eskajtsïni marhuacheaka Tata Diosïri uandakua, no solu jatsiskachi para arhintani, ístuchi jatsiska para ísï úni eskachi na jorhenguarhiaka. Santiagu úraspti ejempluni ma engaksï kʼuiripuecha sóntku úpiringa kurhanguni: kʼuiripu ma enga espejurhu eratikuarhijka. ¿Ambe uékasïreeni jorhentpini? No sési japirindi eska kʼuiripu ma exekuarhipiringa espejurhu ma eska no sési jánharhitixaka ka no kutsunharhintani. Sáno májkuenchi úni japiringa engachi exeska Bibliarhu eskachi jatsiska para mójtakurhini joperuchi no ísï úni.

18. ¿Náki tanimu ambechi jatsiski para úni engachi ejemplu ma úraaka?

18 Engachi ejempluni ma úrani jauaka, uákachi májkueni úni eska Santiagu engachi arini tanimu ambe úska: 1) Ju je exeni eska ima ejemplu engachi uéjka úrani, terukuntaaka imani ambe jingoni engachi uéjka jorhentpini; 2) ju je ejempluni ma úrani engaksï kʼuiripuecha sóntku kurhanguaka, ka 3) ju je úni eska sési kurhangukuarhiaka ambe engachi uéjka jorhentpini. Engachi no jánhaskaaka náki ejempluni úrani, ju je exeni Índice de las publicaciones Watch Tower. Jima enga arhijka “Ejemplos” uánikuechanchi uaaka exeantani. Peru je ju miáni eskaksï ejempluecha ísïiska eska mikrofonu ma: marhuasïndiksï paraka sánderu sési kurhangukuarhiaka ambe ma. Ísï jimbo, ju je solu jiáni úraani ejempluchani engachi uékaaka jorhentpini imani ambe enga sánderu juparhakueka. Uékasïngachi ambakiti jorhentpiricheni no para jucha sési exenhani sino para jarhuataani kʼuiripuechani parakaksï Tata Diosï Jeobaeri familiarhu jauaka enga tsípikua jingoni irekajka.

19. ¿Nénachi xarhatasïni eskachi xénchaasïnga juchaari erachichani?

19 Ísïisti eskachi jucha no tʼarhexeska ermanu ma jingoni enga perfektueka, joperuchi kʼéri kóntperata ma jatsiska marhuakuni Tata Diosï Jeobani uánikua erachicha jingoni engaksï sési pájperajka imani jingoni. Ka xarhatakuasïngachi eskachi xénchaasïnga engachi imeecha jingoni jarhajka, engachi jorhenguarhijka imeecheri ambe ka engachi májku kʼéri aianhpijka ka jorhentpini. Engachi jánguarhintajka ísïini, ísï úni ambe ma ka jorhentpini eska Santiagu, kʼéri ambechi arhisïnga Tata Diosï Jeobani ka jarhuatasïngachi imani kʼuiripuechani engaksï mintsita jingoni uéjka andarhierani juchaari Taati auandarhu anapuni.

PIREKUA 114 Ju je tekaantani

^ Santiagu májku kʼumanchikua jimbo tʼarhexespti eska Jesúsi, ísï jimbo sánderu sési mítespti Jesúsini, Tata Diosïri Uájpani enga perfektueka eska náki uéjki máteru kʼuiripu ma enga jiáni ísï irekapka. Ini jorhenguarhikua jimbochi exeni jauaka na enga irekapka ka jorhentpini i Jesúsiri ermanu jémba enga niárapka kánikua jarhuajpeni primeru siglurhu anapu kristianuecheri kúnguarhikuarhu.

^ Ini jorhenguarhikua jimbochi, arhini jauakachi Santiaguni komueska Jesúsiri ermanu jémba nájkiruka imeeri mediu ermanu jémbeepka. Ístu, iámindu ambe xarhatasïndi eska Santiagu karaska imani kartani enga imeeri nombri pájka.

^ Nathan Knorr Grupurhu jarhaspti enga Orhejtsïkuajka iámindu kúnguarhikuechani ka 1977 jimbo kʼamaraspti imeeri ánchikuarhita ixú Echerirhu.

^ AMBE ENGAKSÏ XARHATAJKA IMAJENICHA: Santiagu uandaspti chpiri sapichueri ma —ejemplu ma engaksï kʼuiripuecha úpiringa sóntku kurhanguni— para xarhatani na enga xáni no sési jaka no sési úrani katambani.