Sikʼ li naʼlebʼ

Sikʼ li xtusulal naʼlebʼ

NAʼLEBʼ RE TZOLOK 6

Ma naqapaabʼ naq us li naxbʼaanu li Jehobʼa?

Ma naqapaabʼ naq us li naxbʼaanu li Jehobʼa?

«Aʼan li qaSaqoonak; tzʼaqal re ru joʼnimal naxbʼaanu; chixjunil li xkʼuubʼahom aʼan tiikilal. Aʼan jun Yos tiik xchʼool, li inkʼaʼ nabʼalaqʼik; aʼan paabʼajel ut jwal chaabʼil» (DEUT. 32:4).

BʼICH 3 Nakaakʼojobʼ ut nakaakawubʼresi linchʼool

RUʼUJIL LI TZOLOM *

1, 2. a) Kʼaʼut naabʼal nekeʼchʼaʼajkoʼk chiruhebʼ xpaabʼankil li wankebʼ xwankil? b) Kʼaru tqil saʼ li tzolom aʼin?

 SAʼEBʼ li qakutan, naabʼal nekeʼchʼaʼajkoʼk chiruhebʼ xpaabʼankil li wankebʼ xwankil. Kʼaʼut? Xbʼaan naq li xchaqʼrabʼ ut li xʼawabʼejilal li winq narusila ru ebʼ li bʼihom ut li wankebʼ xwankil, abʼan naxtzʼeqtaanahebʼ li nebʼaʼ. Joʼkan peʼ naq li Santil Hu naxye: «Li winq wankebʼ xwankil saʼ xbʼeenebʼ li ras riitzʼin ut nekeʼxbʼaanu rahilal rehebʼ» (Ecl. 8:9, Wy). Joʼkan ajwiʼ, moko us ta li xbʼaanuhomebʼ laj kʼamolbʼe saʼebʼ li paabʼal, ut aʼin naxbʼaanu naq wankebʼ inkʼaʼ chik nekeʼxpaabʼ li Yos. Joʼkan naq, tento tqatenqʼa ebʼ li nekeʼxtzol li Santil Hu chi xpaabʼankil li naxbʼaanu li Yos ut li kixxaqabʼebʼ re qajolominkil arin saʼ li Ruuchichʼochʼ.

2 Yaal, moko kaʼaj tawiʼ li nekeʼxtzol li Santil Hu teʼxtzol xpaabʼankil li Jehobʼa ut li xmolam. Li ak najter qokik saʼ li yaal tento naq tqapaabʼ naq li Jehobʼa us naxbʼaanu chixjunil, xbʼaan naq naru tkʼulmanq junjunq li naʼlebʼ li tixyal rix li qapaabʼal. Saʼ li tzolom aweʼ tqil oxibʼ rehebʼ aʼin. Xbʼeen, naq tqil junaq li eetalil saʼ li Santil Hu. Xkabʼ, naq li xmolam li Jehobʼa tixye qe li tqabʼaanu. Ut rox, naq tyaleʼq rix li qapaabʼal saʼ li kutan chalk re.

KʼOJKʼOOQ QACHʼOOL RIKʼIN LI JEHOBʼA NAQ TQIL LI RAATIN

3. Kʼaʼut naq junjunq li eetalil li wank saʼ li Santil Hu naru tixbʼaanu naq inkʼaʼ chik tqakʼojobʼ qachʼool rikʼin li Jehobʼa?

 3 Naq tqil li Santil Hu, maare tqakʼoxla kʼaʼut naq jalan kinaʼlebʼak li Jehobʼa rikʼinebʼ junjunq li poyanam malaj kʼaʼut kixbʼaanu junjunq li naʼlebʼ. Jun eetalil, saʼ li hu Números naqil naq li Jehobʼa kixtaqla xkamsinkil jun aj Israel xbʼaan naq kisiʼibʼk saʼ li kutan sábado. Abʼan naabʼal chihabʼ chirix aʼin, saʼ li Xkabʼ hu Samuel naqil naq li Jehobʼa kixkuy xmaak laj David usta kikoʼbʼeetak ut kikamsink (Núm. 15:32, 35; 2 Sam. 12:9, 13). Maare tqakʼoxla: «Kʼaʼut naq li Jehobʼa kixkuy xmaak laj David usta jwal nim li kixbʼaanu, abʼan kixtaqla xkamsinkil li jun chik usta moko nim ta li kixbʼaanu?». Qilaq oxibʼ li naʼlebʼ li tento tqakʼe saʼ qachʼool naq tqil li Santil Hu.

4. Chanru nokooxtenqʼa Génesis 18:20, 21 ut Deuteronomio 10:17 chi xpaabʼankil li naxbʼaanu li Jehobʼa?

4 Moko wank ta chi tzʼiibʼanbʼil saʼ li Santil Hu chixjunil li kikʼulmank. Jun eetalil, naqanaw naq laj David relik chi yaal kixyotʼ xchʼool chirix li kixbʼaanu (Sal. 51:4-6). Abʼan, chanru li xnaʼlebʼ li winq li inkʼaʼ kiʼabʼink chiru li xchaqʼrabʼil li sábado? Ma kixyotʼ xchʼool chirix li kixbʼaanu? Ma ak kixqʼet chaq li xchaqʼrabʼ li Jehobʼa? Ma ak keʼxkʼe chaq xnaʼlebʼ, abʼan inkʼaʼ kiʼabʼink? Li Santil Hu inkʼaʼ naxye, joʼkan naq inkʼaʼ naru tooraqoq aatin rikʼin li kaʼajwiʼ naqanaw. Abʼanan, chʼolchʼooq chiqu naq li Jehobʼa «inkʼaʼ nabʼalaqʼik» (Deut. 32:4). Rajlal, nokoopaltoʼk naq nokooraqok aatin xbʼaan naq naqabʼi li nekeʼxye ebʼ li junchʼol malaj wank saʼ qachʼool li tzʼeqtaanank. Abʼan li Jehobʼa moko joʼkan ta, aʼan naril chixjunil li nakʼulmank (taayaabʼasi Génesis 18:20, 21; Deuteronomio 10:17). Naq qʼaxal naqanaw ru li Jehobʼa ut li xchaqʼrabʼ, jwal kʼojkʼooq qachʼool rikʼin li naxbʼaanu. Joʼkan bʼiʼ, wi naq naqil li Santil Hu, nachalk saʼ qachʼool junjunq li patzʼom li inkʼaʼ nokooruuk xsumenkil anaqwan, li naqanaw chirix li Jehobʼa tzʼaqal raj re xpaabʼankil naq «tiik xchʼool li Qaawaʼ saʼ chixjunil» (Sal. 145:17).

5. Saʼ xkʼabʼaʼ naq laaʼo aj maak, chanru naqil li tiikilal? (Chaawil li kaaxukuut « Moko junelik ta naqataw ru li nakʼulmank»).

5 Moko junelik ta naqataw ru li nakʼulmank. Saʼ xkʼabʼaʼ naq yobʼtesinbʼilo joʼ xjalam u li Yos, inkʼaʼ nawulak chiqu naq nabʼaanumank li maaʼusilal chi maakʼaʼ xyaalal (Gén. 1:26). Abʼan, saʼ xkʼabʼaʼ naq laaʼo aj maak, wank sut nokoopaltoʼk naq nokooraqok aatin usta naqakʼoxla naq naqanaw chixjunil li kikʼulmank. Kʼoxlaqo chirix li kixkʼul laj Jonás, kʼajoʼ naq kijosqʼoʼk naq li Jehobʼa kiruxtaana ruhebʼ laj Nínive (Jon. 3:10–4:1). Abʼanan, saʼ xkʼabʼaʼ li kixbʼaanu li Jehobʼa, xeʼkoleʼk numenaq 120,000 aj Nínive. Naqil naq laj Jonás kipaltoʼk, maawaʼ li Jehobʼa.

6. Kʼaʼut inkʼaʼ tenebʼanbʼil saʼ xbʼeen li Jehobʼa xchʼolobʼankil chiqu li naxbʼaanu?

6 Moko tenebʼanbʼil ta saʼ xbʼeen li Jehobʼa xchʼolobʼankil li naxbʼaanu. Yaal naq junxil qʼe kutan li Jehobʼa kixkanabʼ naq junjunq rehebʼ li xmoos teʼxye li nekeʼxkʼoxla chirix li kixbʼaanu malaj li tixbʼaanu (Gén. 18:25; Jon. 4:2, 3). Ut, wank sut, kixchʼolobʼ kʼaʼut naq kixbʼaanu junaq li naʼlebʼ (Jon. 4:10, 11). Abʼan moko tenebʼanbʼil ta saʼ xbʼeen xchʼolobʼankil chiqu li naxbʼaanu. Aʼan laj Yobʼtesinel qe ut moko naʼajmank ta naq tqaye re naq us li toj maajiʼ naxbʼaanu malaj li ak xbʼaanu (Is. 40:13, 14; 55:9).

KʼOJKʼOOQ QACHʼOOL RIKʼIN LI JEHOBʼA NAQ TEʼXYE QE LI TQABʼAANU

7. Anihebʼ nachʼaʼajkoʼk chiqu xpaabʼankilebʼ ut, kʼaʼut?

7 Chʼolchʼo tana chiqu naq li Jehobʼa junelik naxbʼaanu li us. Abʼan maare nachʼaʼajkoʼk chiqu xpaabʼankil li kixxaqabʼebʼ re qajolominkil arin saʼ li Ruuchichʼochʼ. Maare tqakʼoxla ma yookebʼ tawiʼ xbʼaanunkil joʼ naraj li Jehobʼa malaj joʼ nekeʼraj ebʼ aʼan. Joʼkan tana keʼxkʼul wiibʼ oxibʼ li qas qiitzʼin li natawmank saʼ li Santil Hu. Qakʼoxlaq li eetalil li xqil saʼ li  raqal 3. Maare jun rehebʼ xkomon li winq li kixqʼet li xchaqʼrabʼil li sábado kixkʼoxla ma kipatzʼok laj Moisés re li Jehobʼa naq toj maajiʼ naraqok aatin saʼ xbʼeen. Joʼkan tana ajwiʼ kixkʼul jun rehebʼ li ramiiw laj Urías. Laj David kikoʼbʼeetak rikʼin li rixaqil laj Urías ut, maare li ramiiw kixkʼoxla naq laj David kiroksi li xwankilal joʼ awabʼej re naq inkʼaʼ tixtoj rix li kixbʼaanu. Relik chi yaal, inkʼaʼ naru tqakʼojobʼ qachʼool rikʼin li Jehobʼa wi inkʼaʼ naqakʼojobʼ qachʼool rikʼinebʼ li kixxaqabʼ re qajolominkil arin saʼ li Ruuchichʼochʼ, li naxkʼojobʼ wiʼ xchʼool aʼan.

8. Kʼaru xjuntaqʼeetankil natawmank saʼ Hechos 16:4, 5 rikʼin chanru nakʼanjelak li chʼuut saʼebʼ li qakutan?

8 Saʼebʼ li qakutan, li Jehobʼa naroksi «li moosej tiik xchʼool ut wank xnaʼlebʼ» re xjolominkil li xmolam arin saʼ li Ruuchichʼochʼ (Mat. 24:45). Joʼ li nekeʼjolomink chaq re li xmolam li Yos saʼ xkutankilebʼ li apóstol, li moosej aʼin naxjolomi li kʼanjel li nabʼaanumank saʼ chixjunil li Ruuchichʼochʼ ut naxye rehebʼ li cheekel winq li tbʼaanumanq saʼebʼ li chʼuut (taayaabʼasi Hechos 16:4, 5). Ut ebʼ li cheekel winq nekeʼxbʼaanu naq t-uxmanq aʼin saʼebʼ li chʼuut. Wi naqapaabʼ li naxye li xmolam li Yos ut ebʼ li cheekel winq, naqakʼutbʼesi naq naqapaabʼ naq li Jehobʼa us naxbʼaanu chixjunil.

9. Joqʼe tchʼaʼajkoʼq chiqu xpaabʼankil li nekeʼxkʼubʼ ebʼ li cheekel winq ut, kʼaʼut?

9 Maare wank sut tchʼaʼajkoʼq chiqu xpaabʼankil li nekeʼxkʼubʼ ebʼ li cheekel winq. Jun eetalil, saʼebʼ li chihabʼ li tojeʼ xeʼnumeʼk xeʼxkʼubʼ chanru teʼkanaaq li junjunq chi chʼuut. Wank sut, re roksinkil chiʼus li Chʼutlebʼaal Kabʼl, ebʼ li cheekel winq keʼxye rehebʼ junjunq laj puktesinel naq teʼxik saʼ jalan chik chʼuut. Wi laaʼo tqakʼul aʼin, maare tchʼaʼajkoʼq chiqu xkanabʼankil ebʼ li qamiiw ut li qakomon. Ma naxye li Jehobʼa rehebʼ li cheekel winq bʼar txik junjunq laj puktesinel? Inkʼaʼ. Ut maare saʼ xkʼabʼaʼ aʼin tchʼaʼajkoʼq chiqu xpaabʼankil li nekeʼxye qe. Abʼan li Jehobʼa kʼojkʼo xchʼool chirix li nekeʼxbʼaanu, ut joʼkan ajwiʼ tqabʼaanu laaʼo. *

10. Joʼ naxye saʼ Hebreos 13:17, kʼaʼut naq tento tqapaabʼ li nekeʼxye ebʼ li cheekel winq?

10 Kʼaʼut naq tento tqapaabʼ li nekeʼxye li cheekel winq usta wank sut inkʼaʼ nawulak chiqu? Xbʼaan naq nawank li junajil saʼ li xtenamit li Yos (Efes. 4:2, 3). Joʼkan ajwiʼ, li chʼuut naxtaw rusilal naq chiqajunilo naqakubʼsi qawankil ut naqakʼulubʼa li nekeʼxye ebʼ li cheekel winq (taayaabʼasi Hebreos 13:17). Ut li qʼaxal wank xwankil, naqakʼutbʼesi chiru li Jehobʼa naq naqakʼojobʼ qachʼool rikʼin, xbʼaan naq aʼan kixaqabʼank rehebʼ li cheekel winq re qatenqʼankil (Hech. 20:28).

11. Kʼaru ttenqʼanq qe re naq junelik tqapaabʼ li nekeʼxye ebʼ li cheekel winq?

11 Kʼaru ttenqʼanq qe re naq junelik tqapaabʼ li nekeʼxye ebʼ li cheekel winq? Qajultikaq naq nekeʼxtzʼaama li xsantil musiqʼej li Jehobʼa naq teʼxkʼubʼ junaq li naʼlebʼ saʼ li chʼuut. Nekeʼxpaabʼ ajwiʼ li naxye li Santil Hu ut li naxye li xmolam li Yos. Chi anchalebʼ li raanm nekeʼraj xsahobʼresinkil xchʼool li Jehobʼa ut rilbʼal chiʼus ebʼ li hermaan. Ebʼ li cheekel winq aʼin nekeʼxnaw naq li Yos tixpatzʼ rehebʼ chanru xeʼxbʼaanu ebʼ li xkʼanjel (1 Ped. 5:2, 3). Qakʼoxlaq chirix aʼin: usta li ruuchichʼochʼ aʼin jachjo ru xbʼaan li xikʼ ilok, li paabʼal ut li awabʼejilal, nokookʼanjelak saʼ junajil chiru li Jehobʼa, li tzʼaqal Yos. Aʼin nakʼutbʼesink re chi tzʼaqal naq li Jehobʼa narosobʼtesi li xmolam.

12. Kʼaru tento teʼxtzʼil rix ebʼ li cheekel winq re xnawbʼal ma relik chi yaal kixyotʼ xchʼool kixjal xkʼaʼuxl li kimaakobʼk?

12 Li Jehobʼa kixkʼe rehebʼ li cheekel winq li nimla kʼanjel re naq li chʼuut saqaq ru. Joʼkan bʼiʼ, wi jun li hermaan naxbʼaanu jun li nimla maak, li Jehobʼa naroybʼeni naq ebʼ li cheekel winq teʼxye ma toj truuq chi wank saʼ li chʼuut. Joʼkan ajwiʼ, tento naq teʼxkʼe reetal ma relik chi yaal naq kixyotʼ xchʼool kixjal xkʼaʼuxl. Tento naq teʼxtzʼil rix aʼin: usta naxye naq kixyotʼ xchʼool kixjal xkʼaʼuxl, ma relik chi yaal naq kixtzʼeqtaana li kixbʼaanu? Ma chʼolchʼo chiru naq inkʼaʼ chik tixbʼaanu li maak aʼin? Wi ebʼ li ramiiw keʼxbʼaanu naq tmaakobʼq, ma kixkanabʼ rochbʼeninkilebʼ? Ebʼ li cheekel winq nekeʼtijok chiru li Jehobʼa, nekeʼxtzʼil rix li kikʼulmank joʼ naxye li Santil Hu ut nekeʼxkʼe reetal chanru nanaʼlebʼak chirix li kixbʼaanu. Tojaʼ naq teʼxye ma toj twanq saʼ li chʼuut malaj inkʼaʼ chik. Abʼan aʼ yaal li kitzʼilmank rix, maare tento teʼrisi li kimaakobʼk saʼ li chʼuut (1 Cor. 5:11-13).

13. Kʼaru naru tooʼoq xkʼoxlankil wi teʼrisi saʼ li chʼuut junaq li qamiiw malaj qakomon?

13 Wi naʼisiik saʼ li chʼuut junaq li maawaʼ qamiiw malaj qakomon, maare inkʼaʼ tchʼaʼajkoʼq chiqu xkʼulubʼankil li teʼxye li cheekel winq. Abʼan, kʼaru tkʼulmanq wi li naʼisiik saʼ li chʼuut aʼan jun li qamiiw malaj qakomon? Aran tqakʼutbʼesi ma relik chi yaal tqakʼulubʼa li teʼxye li cheekel winq. Maare tooʼoq xkʼoxlankil naq moko kitzʼilmank ta chiʼus li kikʼulmank malaj inkʼaʼ keʼraqok aatin joʼ naraj li Jehobʼa. Kʼaru ttenqʼanq qe chi xkʼulubʼankil chi anchal qachʼool li teʼxye ebʼ li cheekel winq?

14. Kʼaru tento tqajultika wi ebʼ li cheekel winq teʼrisi saʼ li chʼuut junaq li qamiiw malaj li qakomon?

14 Tento tqajultika naq naʼisiik junaq saʼ li chʼuut, aʼan jun li naʼlebʼ li kixkanabʼ li Jehobʼa re naq us twanq li chʼuut ut li kimaakobʼk. Wi inkʼaʼ naʼisiik saʼ li chʼuut li inkʼaʼ naxyotʼ xchʼool naxjal xkʼaʼuxl, naru tixkʼe saʼ chʼaʼajkilal ebʼ li junchʼol (Gál. 5:9). Joʼkan ajwiʼ, maare moko tixkʼe ta reetal naq yook xbʼaanunkil jun li nimla maak ut naq tento tixjal chanru nakʼoxlak ut nanaʼlebʼak re naq twanq wiʼ chik saʼ amiiwil rikʼin li Jehobʼa (Ecl. 8:11). Tento naq chʼolchʼooq chiqu naq ebʼ li cheekel winq nekeʼxbʼaanu chiʼus li xkʼanjel naq nekeʼxtzʼil rix ma teʼrisi saʼ li chʼuut li kimaakobʼk malaj inkʼaʼ. Joʼebʼ laj raqol aatin saʼ li najteril Israel, ebʼ aʼan nekeʼxnaw naq li Santil Hu naxye: «Inkʼaʼ texraqoq aatin saʼ xkʼabʼaʼebʼ li winq, saʼ xkʼabʼaʼ bʼan li Qaawaʼ» (2 Crón. 19:6, 7).

XPAABʼANKIL LI JEHOBʼA ANAQWAN TOOXTENQʼA SAʼ LI KUTAN CHALK RE

Kʼaru ttenqʼanq qe chi xkʼojobʼankil qachʼool chirix li teʼxye qe chiru li nimla rahilal ut xpaabʼankil? (Chaawil li raqal 15).

15. Kʼaʼut aajel ru naq tqakʼojobʼ qachʼool anaqwan rikʼin li naxye qe li Jehobʼa?

15 Qʼaxal nachʼ wank li xraqik li xmaaʼusilal li ruuchichʼochʼ aʼin. Joʼkan naq, anaqwan tzʼaqal li xhoonalil re naq kʼojkʼooq qachʼool rikʼin li naxbʼaanu li Jehobʼa. Us xbʼaanunkil xbʼaan naq saʼ li nimla rahilal maare tqakʼoxla naq li naʼlebʼ li teʼxkʼe qe chʼaʼajkaq xpaabʼankil, inkʼaʼ tkʼanjelaq chiqu malaj maakʼaʼaq xyaalal. Yaal, li Jehobʼa moko t-aatinaq ta qikʼin. Maare troksihebʼ li kixxaqabʼ re qajolominkil arin saʼ li Ruuchichʼochʼ re xkʼebʼal qanaʼlebʼ. Maawaʼaq xhoonalil re naq tqakʼoxla ma rikʼin tawiʼ li Jehobʼa nachalk li naʼlebʼ malaj ebʼ li hermaan aʼin yookebʼ xbʼaanunkil joʼ nekeʼraj ebʼ aʼan. Ma tqapaabʼ li Jehobʼa ut li xmolam saʼ li hoonal aʼan li qʼaxal wank xwankil? Joʼ chanru nokoonaʼlebʼak anaqwan naq li xmolam naxkʼe li naʼlebʼ, aʼin tooxtenqʼa chi xnawbʼal chanru toonaʼlebʼaq moqon. Wi naqapaabʼ li naʼlebʼ li naqakʼul anaqwan ut nokooʼabʼink saʼ junpaat, maare joʼkan ajwiʼ tqabʼaanu saʼ li nimla rahilal (Luc. 16:10).

16. Chanru tqakʼutbʼesi chi seebʼ ma naqakʼulubʼa li naxbʼaanu li Jehobʼa?

16 Wank jun chik li naʼlebʼ li tento tqatzʼil rix: chanru toonaʼlebʼaq naq li Jehobʼa traqoq aatin saʼ xbʼeenebʼ li kristiʼaan naq traqeʼq li xmaaʼusilal li ruuchichʼochʼ aʼin. Naqoybʼeni naq naabʼalebʼ li inkʼaʼ nekeʼkʼanjelak chiru li Jehobʼa, joʼebʼ li qakomon, teʼxloqʼoni ru li Jehobʼa naq toj maajiʼ nawulak li rosoʼjik. Abʼan saʼ li Armagedón, li Jehobʼa troksi li Jesús re xyeebʼal li tkʼulmanq rikʼinebʼ (Mat. 25:31-33; 2 Tes. 1:7-9). Moko laaʼo ta yaal qe ani tixtoqʼobʼa ru li Jehobʼa malaj ani inkʼaʼ (Mat. 25:34, 41, 46). Ma tooʼabʼinq chiru li Jehobʼa, malaj inkʼaʼ xbʼaan naq inkʼaʼ naxkʼul qu li tixbʼaanu? Relik chi yaal: tento naq tqakʼojobʼ qachʼool rikʼin li Jehobʼa anaqwan re naq kʼojkʼooq qachʼool rikʼin saʼ li kutan chalk re.

17. Kʼaru tkʼulmanq rikʼin li tixbʼaanu li Jehobʼa saʼ xraqik li xmaaʼusilal li ruuchichʼochʼ aʼin?

17 Qakʼoxlaq rix chanru tqekʼa qibʼ saʼ li akʼ ruuchichʼochʼ naq tqil li rusilal li xtawmank naq li Jehobʼa us naxbʼaanu chixjunil. Maakʼaʼaq chik li bʼalaqʼil paabʼal, li xnimal ru yakok bʼarwiʼ nekeʼxsikʼ li bʼihomal malaj ebʼ li awabʼejilal li nekeʼxrahobʼtesi ebʼ li kristiʼaan. Maaʼani chik rehebʼ li qakomon malaj li qamiiw teʼyajerq, teʼcheekoʼq chi moko teʼkamq. Laj Tza ut ebʼ li maaʼus aj musiqʼej teʼtzʼapeʼq chiru 1,000 chihabʼ. Chixjunil li maaʼusilal li nekeʼxbʼaanu maakʼaʼaq chik (Apoc. 20:2, 3). Kʼajoʼ naq tsahoʼq saʼ qachʼool naq xqapaabʼ naq li Jehobʼa us naxbʼaanu chixjunil!

18. Kʼaru li naʼlebʼ naqatzol rikʼinebʼ laj Israel saʼ Números 11:4-6 ut 21:5?

18 Ma wanq li naʼlebʼ saʼ li akʼ ruuchichʼochʼ bʼarwiʼ tqakʼutbʼesi ma kʼojkʼooq qachʼool rikʼin li naxbʼaanu li Jehobʼa? Qakʼoxlaq li kikʼulmank moqon naq li Jehobʼa kixkolebʼ laj Israel saʼ li tenamit Egipto. Wankebʼ xeʼok xwechʼinkil li maná li naxkʼe li Jehobʼa choʼq rehebʼ ut xeʼraj wiʼ chik li chaabʼil tzekemq (taayaabʼasi Números 11:4-6; 21:5). Ma naru tqakʼul aʼin naq ak xnumeʼk li nimla rahilal? Inkʼaʼ naqanaw jarubʼ tookʼanjelaq re xsaabʼesinkil li Ruuchichʼochʼ ut re naq twanq wiʼ chik joʼ jun chʼinaʼusil naʼajej. Maare qʼaxal naabʼalaq li kʼanjel ut saʼ xtiklajik tchʼaʼajkoʼq chiqu. Ma tqawechʼ rix li tixkʼe qe li Jehobʼa saʼ li hoonal aʼan? Wi jwal naqabʼanyoxi chixjunil li naxkʼe qe li Jehobʼa anaqwan, tqabʼanyoxi ajwiʼ li tixkʼe qe saʼ li kutan chalk re.

19. Kʼaru li naʼlebʼ xaataw saʼ li tzolom aʼin?

19 Chixjunil li naxbʼaanu li Jehobʼa qʼaxal us. Ut chʼolchʼooq ajwiʼ chiqu aʼin. Tento ajwiʼ naq kʼojkʼooq qachʼool chirixebʼ li kixxaqabʼ re naq tqabʼaanu li naraj aʼan. Maajunwa tsachq saʼ qachʼool li kixye li Jehobʼa saʼ xkʼabʼaʼ li propeet Isaías: «Wi texwanq saʼ xyaalal chi kʼojkʼooq leeraanm, teetaw xkawubʼ leechʼool» (Is. 30:15).

BʼICH 126 Chooyoʼleq, kawaq qachʼool ut xaqxoqo

^ Li tzolom aʼin tooxtenqʼa chi xkʼojobʼankil tzʼaqal qachʼool rikʼin li Jehobʼa ut chirixebʼ li kixxaqabʼ re qajolominkil arin saʼ li Ruuchichʼochʼ. Tqil ajwiʼ kʼaru rusilal naqataw xbʼaanunkil aʼin ut chanru tooxtenqʼa saʼ li kutan chalk re.

^ Maare wank sut wank xyaalal naq junaq li hermaan malaj junaq li junkabʼal inkʼaʼ tqʼaxonq saʼ jalan chik chʼuut. Chaawil li tasal bʼarwiʼ wankebʼ li patzʼom saʼ li hu Li Qakʼanjel Chirix li Yos re noviembre 2002, maakʼaʼ saʼ qʼeqchiʼ.