Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO WA PFUNDZIRO 6

Musanyindira Kuti Yahova Asacita Pinthu Munjira Yadidi?

Musanyindira Kuti Yahova Asacita Pinthu Munjira Yadidi?

‘Iye ndi Mwala, pyonsene pinacita iye ndi pyakulungama, thangwi njira zace zonsene ndi zakulungama. Mulungu wakukhulupirika, wakuti cipo asacita pinthu pyakukhonda kulungama; iye ndi wadidi na wakulungama.’—DEUT. 32:4.

NYIMBO 3 Yahova Asatipasa Mphambvu, Cidikhiro na Cinyindiro

PINAFUNA IFE KUPFUNDZA *

1-2. (a) Thangwi yanji anthu azinji lero asanentseka toera kunyindira atsogoleri? (b) Tinapfundzanji mu nsolo uno?

 LERO, anthu azinji asaona kuti ndi pyakunentsa kunyindira atsogoleri. Thangwi mautongi na mitemo isatsidzikiza anthu akupfuma na apidzo, mbwenye nee isaphedza anthu akutcerenga. Bhibhlya isalonga: ‘Munthu asaponderera munthu ndzace toera kun’thabusa.’ (Koel. 8:9) Kusiyapo pyenepi, atsogoleri anango a mauphemberi asacita pinthu pyakuipa. Pyenepi pisacitisa anthu anango kusiya kunyindira Mulungu. Natenepa, tingapfundza Bhibhlya na munthu tisafunika kumphedza toera anyindire Yahova na ale adakhazikisa iye toera kutsogolera.

2 Mwandimomwene, nee ndi anyakupfundza Bhibhlya basi anafunika kupfundza kunyindira Yahova na gulu yace. Ngakhale ife akuti tisatumikira Yahova mu pyaka pizinji tinakwanisambo kuluza cinyindiro cathu cakuti njira inacita Yahova pinthu ndzidzi onsene ndi yadidi. Midzidzi inango, pinacitika pinthu pyakuti panango pinayesera kunyindira kwathu Yahova. Mu nsolo uno tinapfundza pinthu pitatu pyakuti pinakwanisa kuyesera cinyindiro cathu: (1) Tingakhonda kubvesesa pakuleri makhundu anango a Bhibhlya, (2) tingatambira pitsogolero pya gulu ya Yahova, pontho (3) tingathimbana na nyatwa ntsogolo.

NYINDIRANI YAHOVA MU NDZIDZI UNALERI IMWE BHIBHLYA

3. Makhundu anango a m’Bhibhlya anayesera tani kunyindira kwathu Yahova?

 3 Pakuleri Bhibhlya panango tinabvundzika thangwi ya njira idatsalakana Yahova anthu anango, pontho thangwi ya pisankhulo pidacita iye. Mwacitsandzo m’bukhu ya Numero, Yahova alonga kuti Muizraeli adagumanwa mbakasaka nkhuni pa ntsiku ya Sabudu akhafunika kuphiwa. M’bukhu ya 2 Samwele, ife tisaleri kuti mukupita kwa pyaka, Yahova alekerera Mambo Dhavidhi pidacita iye upombo na kupha munthu. (Num. 15:32, 35; 2 Sam. 12:9, 13) Panango tinabvundzika: ‘Thangwi yanji Yahova alekerera Dhavidhi maseze acita upombo na kupha munthu mbwenye nee alekerera Muizraeli wakuti basi ene asaka nkhuni Nsabudu?’ Toera kutawira mbvundzo unoyu tendeni tione pinthu pitatu pyakuti tisafunika kupikumbuka mu ndzidzi unaleri ife Bhibhlya.

4. Lemba ya Genesi 18:20, 21 na Deuteronomyo 10:17, asatiphedza tani kuona kuti Yahova asatonga munjira yadidi?

4 Midzidzi inango Bhibhlya nee isalongeratu pinthu pyonsene pidacitika. Mwacitsandzo, ife tisadziwa kuti Dhavidhi atcunyuka na ntima onsene thangwi ya pinthu pidacita iye. (Masal. 51:2-4) Mphapo mamuna adakhonda bvera mwambo wa Sabudu, akhali munthu wa ntundu wanji? Kodi iye atcunyuka thangwi ya pinthu pidacita iye? Kodi iye akhadapwaza kale mwambo wa Yahova nduli? Akhadacenjezwa kale mbakhonda kubvera? Bhibhlya nee isalonga. Ngakhale tenepo, ife tinakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti Yahova ‘cipo asacita pinthu mwakukhonda kulungama.’ (Deut. 32:4) Yahova asacita pisankhulo mwakubverana na pinthu pyonsene pidacitika, tayu thangwi ya pinthu pinabva iye, tsankhulo peno pinthu pinango pinacitisa kuti anthu akhonde kutonga mwadidi. (Lerini Genesi 18:20, 21; Deuteronomyo 10:17.) Tingapfundza pizinji thangwi ya Yahova na pitsogolero pyace, kunyindira kwathu njira yace yakutonga kusathimizirika. Ngakhale tingaleri Bhibhlya mbatikhala na mibvundzo yakuti mu ndzidzi unoyu nee tiri nayo mitawiro yace, tisadziwa kuti Mulungu wathu ndi ‘wakulungama munjira zace zonsene.’—Masal. 145:17.

5. Kusowa kwathu ungwiro kusakhuya tani njira inaona ife pinthu? (Onanimbo bokosi yakuti “ Kusowa Ungwiro Kusaticimwanisa Kuona Pinthu Munjira Yadidi.”)

5 Ife nee tinakwanisa kutonga mwadidi ndzidzi onsene thangwi ndife anthu akusowa ungwiro. Mulungu aticita munjira yakuti tinakwanisa kupangiza makhaliro ace, natenepa tisafuna kakamwe kuona anthu mbakatsalakanwa mwadidi. (Gen. 1:26) Nakuti ndife akusowa ungwiro, midzidzi inango nee tinakwanisa kutonga munjira yadidi ngakhale tisanyerezera kuti tisadziwa pyonsene pidacitika. Mwacitsandzo, kumbukani kuti Yona akhadaipirwa maningi thangwi Yahova abvera ntsisi Aninive. (Yona 3:10–4:1) Mbwenye onani pidacitika pidaabvera Yahova ntsisi. Anthu a ku Ninive adatcunyuka akupiringana 120.000 apulumuswa. Pakumalisa pyaoneka kuti ndi Yona akhadaphonyeka, tayu Yahova.

6. Thangwi yanji Yahova nee asafunika kutipanga mathangwi a pisankhulo pyace?

6 Yahova nee asafunika kupanga anthu mathangwi a pisankhulo pyonsene pinacita iye. Mwandimomwene, Yahova atawirisa atumiki ace a mu ndzidzi wakale kulonga maonero awo thangwi ya pisankhulo pidacita iye peno pikhafuna iye kucita. (Gen. 18:25; Yona 4:2, 3) Pontho midzidzi inango iye afokotoza mathangwi a cisankhulo cace. (Yona 4:10, 11) Ngakhale tenepo, Yahova nee asafunika kulonga mathangwi a pisankhulo pinacita iye. Nakuti ndi Nciti wathu, iye nee asafunika kutawiriswa mbadzati peno pakumala kucita pinthu.—Iza. 40:13, 14; 55:9.

NYINDIRANI YAHOVA MUNGATAMBIRA PITSOGOLERO

7. Ndi cinthu cipi cakuti cinakwanisa kukhala cakunentsa kuna ife, pontho thangwi yanji?

7 Mwakukhonda penula, ife tisatawira kuti ndzidzi onsene Yahova asacita pinthu pyadidi. Mbwenye panango pinanentsa kunyindira anthu adakhazikisa iye toera kutsogolera atumiki ace. Panango tinapenula khala mwandimomwene anthu adakhazikisa Yahova mu gulu yace toera kutsogolera asatowezera pitsogolero pyace peno nkhabe. Panango anthu anango mu ndzidzi wakale anyerezerambo pyenepi. Nyerezerani pitsandzo pidalongwa pa  ndima 3. Panango wacibale wa mamuna adakhonda bvera mwambo wa Sabudu abvundzika khala Mose alonga na Yahova mbadzati kupha wacibale wace. Pontho xamwali wa Uriya, Mueti wakuti nkazace acita upombo na Dhavidhi, panango anyerezera kuti Dhavidhi aphatisira cidzo cace ninga mambo toera akhonde kuphiwa. Yahova asanyindira abale adakhazikisa iye toera kutsogolera mu gulu yace na mu mpingo. Natenepa, khala nee tisanyindira abale anewa, nee tinakwanisa kulonga kuti tisanyindira Yahova.

8. Mwakubverana na Mabasa 16:4, 5, njira inacitwa pinthu mu gulu ya Yahova lero yalandana tani na mu ndzidzi wa apostolo?

8 Lero, Yahova asaphatisira “m’bandazi wakukhulupirika na wandzeru” toera kutsogolera khundu ya dziko yapantsi ya gulu yace. (Mat. 24:45) M’bandazi wakukhulupirika na wandzeru asatowezera citsandzo ca mathubo akutonga a mu ndzidzi wa apostolo. Iwo asatsalakana atumiki a Yahova pa dziko yonsene, pontho asapereka pitsogolero kuna akulu a mpingo. (Lerini Mabasa 16:4, 5.) Buluka penepo, akulu a mpingo asaphatisira pitsogolero pyenepi mu mpingo. Ife tisapangiza kuti tisanyindira njira inacita Yahova pinthu tingabvera pitsogolero pinatambira ife kubulukira mu gulu yace na akulu a mpingo.

9. Ndi ndzidzi upi wakuti panango pinakhala pyakunentsa kubvera pitsogolero pinapereka akulu a mpingo, pontho thangwi yanji?

9 Midzidzi inango panango tinaona kuti ndi pyakunentsa kuphedzera pisankhulo pinacitwa na akulu a mpingo. Mwacitsandzo, mu pyaka pya cincino mipingo mizinji na pisa pyasasanyirwa pontho. Midzidzi inango akulu a mpingo asaphemba amwazi mphangwa toera acinje mpingo kuti Nyumba za Umambo ziphatisirwe mwadidi. Tingaphembwa toera kucinja mpingo panango tinaona kuti pinakhala pyakunentsa kusiya axamwali athu na acibale athu. Kodi akulu a mpingo asatambira pitsogolero pya Yahova pinalonga kuti m’mwazi mphangwa m’bodzi na m’bodzi anaenda mu mpingo upi? Nkhabe. Panango pyenepi pinacitisa kukhala pyakunentsa kubvera pitsogolero pinatambira ife. Mbwenye Yahova asanyindira akulu a mpingo toera kucita pisankhulo pyenepi, pontho ife tisafunikambo kuanyindira. *

10. Mwakubverana na Ahebheri 13:17, thangwi yanji tisafunika kuphedzera akulu a mpingo?

10 Thangwi yanji tisafunika kuphedzera pisankhulo pinacita akulu a mpingo ngakhale pikhonde bverana na pinafuna ife? Thangwi tingacita pyenepi tiri kuphedzera toera atumiki a Mulungu apitirize kukhala akuphatana. (Aef. 4:2, 3) Mipingo isaphindula kakamwe onsene angabvera mwakucepeseka pitsogolero pinaperekwa na nsoka wa akulu a mpingo. (Lerini Ahebheri 13:17.) Kusiyapo pyenepi, tingaphedzera anthu ananyindira Yahova toera kutitsalakana, ife tisapangiza kuna iye kuti tisan’nyindira.—Mabasa 20:28.

11. Ninji pinafuna kutiphedza toera kunyindira pitsogolero pinapereka akulu a mpingo?

11 Tingakumbuka kuti akulu a mpingo asaphemba nzimu wakucena wa Yahova pakucita pisankhulo toera kuphedza mpingo, ife tinanyindira kakamwe pitsogolero pinapereka iwo. Kusiyapo pyenepi, iwo asatowezera pitsogolero pya m’Bhibhlya na pinapereka gulu ya Yahova. Iwo asafuna kakamwe kukomeresa Yahova na kutsalakana mwadidi atumiki ace. Akulu a mpingo ndi akukhulupirika, pontho asadziwa kuti Yahova asaona njira inatsalakana iwo atumiki ace. (1 Ped. 5:2, 3) Nyerezerani basi: Mu dziko ino yakugawika thangwi mauphemberi, mitundu yakusiyana ya anthu na ndale, atumiki a Yahova asalambira Mulungu m’bodzi basi mwakuphatana. Pyenepi pisakwanisika basi ene thangwi Yahova asaphedza gulu yace.

12. Akulu a mpingo asafunika kucitanji toera kuona khala munthu atcunyuka?

12 Yahova apasa akulu a mpingo basa ikulu kakamwe yakucitisa mpingo kupitiriza kukhala wakucena. Nkristu angacita madawo makulu, Yahova asafuna kuti akulu a mpingo aone khala Nkristu unoyu athema kupitiriza mu mpingo peno nkhabe. Kusiyapo pyenepi, akulu a mpingo asafunika kuona khala munthu unoyu atcunyuka na ntima onsene thangwi ya pinthu pidacita iye. Panango iye analonga kuti atcunyuka. Mphapo asaida pinthu pidacita iye? Kodi ali dzololo toera akhonde kucita pontho pinthu pyenepi? Khala pidancitisa kucita madawo ndi axamwali akuipa, kodi ali dzololo toera kusiya axamwali anewa? Akulu a mpingo asacita phembero kuna Yahova, asafufudza pinalonga Bhibhlya thangwi ya pinthu pidacitika, pontho asawangisira toera kubvesesa mabvero a munthu thangwi ya madawo adacita iye. Buluka penepo asaona khala nyakudawa athema kupitiriza mu mpingo. Midzidzi inango iye asafunika kubuluswa mu mpingo.—1 Akor. 5:11-13.

13. Ndi manyerezero api akuti panango tinakhala nawo khala xamwali wathu peno wacibale wathu abuluswa mu mpingo?

13 Kunyindira kwathu akulu a mpingo kunakwanisa tani kuyeserwa? Khala munthu adabuluswa mu mpingo nee ndi xamwali wathu peno wacibale wathu ndi pyakukhonda nentsa kutawira cisankhulo cidacitwa na akulu a mpingo. Mbwenye mphyakunentsa khala munthu adabuluswa mu mpingo ndi wacibale wathu peno xamwali wathu wa ponda ndipondembo. Panango tinadzudzumika khala akulu a mpingo asaka kudziwa undimomwene onsene peno tinabvundzika khala mwandimomwene akulu a mpingo atonga mwakubverana na pinafuna Yahova. Mphapo ninji cinafuna kutiphedza toera tikhale na maonero adidi thangwi ya cisankhulo cidacitwa?

14. Ninji cinafuna kutiphedza khala akulu a mpingo acita cisankhulo cakuti m’bodzi mwa axamwali athu peno wacibale wathu asafunika kubuluswa mu mpingo?

14 Tisafunika kukumbuka kuti kubulusa munthu adacita madawo mu mpingo ndi masasanyiro a Yahova. Pyenepi pinaphedza mpingo, pontho pinaphedzambo munthu adacita madawo. Munthu adacita madawo angapitiriza mu mpingo, anakwanisa kucitisa anango kudawambo. (Agal. 5:9) Kusiyapo pyenepi, iye nee anadzindikira kuti pinthu pidacita iye ndi pyakuipa kakamwe, pontho nee anaona mathangwi toera kucinja manyerezero ace na macitiro ace kuti akhale pontho wakutawirika pamaso pa Yahova. (Koel. 8:11) Tisafunika kukhala na cinyindiro cakuti akulu a mpingo angacita cisankhulo cakubulusa munthu mu mpingo, iwo asadziwa kuti basa yawo ndi ikulu kakamwe. Ninga atongi a mu Izraeli wakale, iwo asadziwa kuti ‘asatonga mu dzina ya Yahova, tayu mu dzina ya anthu.’—2 Pya dziko. 19:6, 7.

TINGANYINDIRA YAHOVA CINCINO PINATIPHEDZA NTSOGOLO

Ninji pinafuna kutiphedza toera kunyindira na kubvera pitsogolero pinafuna kudzatambira ife pa ndzidzi wa nyatwa ikulu? (Onani ndima 15)

15. Thangwi yanji tisafunika kunyindira kakamwe pitsogolero pya Yahova cincino?

15 Kumala kwa makhaliro akuipa a dziko ino kuli dhuzi kakamwe. Natenepa tisafunika kunyindira kakamwe njira inacita Yahova pinthu cincino kupiringana kale. Thangwi yanji? Thangwi pa ndzidzi wa nyatwa ikulu panango tinatambira pitsogolero pyakuti pisaoneka ninga ndi pyakunentsa kupibvesesa peno kupiphatisira. Mwandimomwene Yahova nee analonga na ife nkhope na nkhope. Panango anaphatisira anthu adakhazikisa iye toera kutipasa pitsogolero. Unoyu nee unadzakhala ndzidzi toera kupenula peno kubvundzika: ‘Kodi pitsogolero pyenepi piri kubulukadi kuna Yahova peno ndi cisankhulo ca abale anapereka pitsogolero pyenepi?’ Kodi imwe munanyindira Yahova na gulu yace pa ndzidzi unoyu wakufunika kakamwe? Ntawiro unanyindira njira inaona imwe pitsogolero pya Yahova cincino. Khala imwe musanyindira pitsogolero pinatambira imwe lero, mbamupiphatisira mwakukhonda nyinyirika, panango munacitambo pibodzi pyene pa ndzidzi wa nyatwa ikulu.—Luka 16:10.

16. Kunyindira kwathu Yahova kunayeserwa tani pa ndzidzi unafuna iye kufudza makhaliro akuipa?

16 Ife tisafunikambo kunyerezera mwadidi kuti tinaona tani kutonga kwa Yahova pakufudzwa kwa makhaliro akuipa a dziko. Cincino ife tisadikhira kuti anthu azinji akuti nee asatumikira Yahova, kuphatanizambo acibale athu akuti nee ndi Mboni za Yahova, panango anadzacinja mbatumikira Yahova kufudzwa kwa makhaliro akuipa mbakudzati kufika. Mbwenye pa Armajedhoni Yahova anaphatisira Yezu toera kucita cisankhulo cakumalisa thangwi ya pinthu pinafuna kucitika na iwo. (Mat. 25:31-33; 2 Ates. 1:7-9) Ife nee tinasankhula mbani anafunika kubverwa ntsisi na Yahova peno nkhabe. (Mat. 25:34, 41, 46) Kodi ife tinadzanyindira njira yakutonga ya Yahova? Peno tinasiya kuntumikira thangwi nee tisaphedzera cisankhulo cace? Mwakukhonda penula, ife tinganyindira kakamwe Yahova cincino, pyenepi pinatiphedza toera tin’nyindire na ntima onsene ntsogolo.

17. Ndi nkhombo zipi zinafuna kukhala na ife thangwi ya kutonga kwa Yahova pakumala kwa makhaliro akuipa a dziko?

17 Nyerezerani kuti munapibva tani mu dziko ipswa mungaona pinthu pinafuna kucitika thangwi ya njira yakutonga ya Yahova? Nee panadzaonekabve uphemberi wauthambi, anyamalonda, kuphatanizambo mautongi akuti asaponderera na kuthabusa anthu. Nyatwa za ungumi, kukalamba na kufa nee pinadzaonekabve. Sathani na madimonyo ace anadzaikhwa nkaidi nkati mwa pyaka 1.000. Pinthu pyonsene pyakuipa pidacitika thangwi ya kusandukira kwawo Yahova nee pinadzaonekabve. (Apok. 20:2, 3) Ife tinadzakhala akutsandzaya kakamwe thangwi ya kunyindira kwathu njira yakutonga ya Yahova.

18. Tisapfundzanji na pinthu pidacita Aizraeli pinalongwa pa Numero 11:4-6 na 21:5?

18 Kodi mu dziko ipswa munagumanika pinthu pyakuti pinadzayesera kunyindira kwathu Yahova? Onani pidacitika pidamala Aizraeli kubuluswa ku ubitcu mu Ejitu. Anango atoma kudungunya thangwi yakutsuwa cakudya cadidi cikhali na iwo ku Ejitu, pontho akhapwaza cakudya cikhaapasa Yahova cikhacemerwa mana. (Lerini Numero 11:4-6; 21:5.) Kodi ife tinakhalambo na manyerezero mabodzi ene nyatwa ikulu ingamala? Ife nee tisadziwa basa yonsene inafunika ife kucita toera kucenesa dziko yapantsi, pontho nee tisadziwa kuti tinamala ndzidzi ungasi toera kucitisa dziko yapantsi kuti ikhale paraizu. Tisadziwa kuti tinadzakhala na basa izinji toera kucita, pontho pakutoma panango umaso unakhala wakunentsa. Kodi ife tinadungunya thangwi ya pinthu pinafuna kutipasa Yahova pa ndzidzi unoyu? Undimomwene ndi wakuti tingapereka takhuta thangwi ya pinthu pinatipasa Yahova cincino tinaperekambo takhuta kakamwe na pinthu pinafuna kutipasa iye ntsogolo.

19. Longani mwacigwagwa pinthu pidapfundza ife mu nsolo uno.

19 Njira inacita Yahova pinthu ndzidzi onsene ndi yadidi. Ife tisafunika kunyindira pyenepi, pontho tisafunikambo kunyindira anthu ananyindira Yahova toera kutipasa pitsogolero. Nee tisafunika kuduwala mafala awa adalonga Yahova kuna mprofeta Izaiya: ‘Imwe munadzakhala amphambvu mungapitiriza kukhala akukhurudzika mbamundinyindira.’—Iza. 30:15.

NYIMBO 98 Bhibhlya Yapumirwa na Mulungu

^ ndima 5 Nsolo uno unatiphedza toera kuona kuti thangwi yanji tisafunika kunyindira kakamwe Yahova na abale adakhazikisa iye toera kutsogolera mu gulu yace. Kusiyapo pyenepi tinapfundza kuti kucita pyenepi kunatiphedza tani cincino, pontho kunatikhunganya tani toera kuthimbana na nyatwa ntsogolo.

^ ndima 9 Midzidzi inango, panango panagumanika mathangwi toera m’mwazi mphangwa peno banja ipitirize mu mpingo unasonkhana iwo. Onani Nosso Ministério do Reino wa Novembro de 2002, pa khundu yakuti Perguntas Respondidas.”