Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

MBANDU YAKUDILONGA  7

“Bheteka Mátwi mê Wividile o Wanji”

“Bheteka Mátwi mê Wividile o Wanji”

“Bheteka mátwi mê wividile o wanji wa jingambi mba jinjimu.”—JISA. 22:17.

MWIMBU 123 Ni Ufiyele Woso tu Tumakyenu o Itumu ya Nzambi

ITWANDADILONGA *

1. Mukonda dyahi tutambula itendelesu ni mukonda dyahi twa ibhindamena?

ETWENYOSO twabhindamena itendelesu mu ithangana ni ithangana. Sayi ithangana etu tubhinga o itendelesu ku muthu utumuxila. Mu ithangana yengi o jiphange athandanganya n’etu atena kutubhana itendelesu kyoso kyamona kwila ‘twa muditela mu njila yayibha’—kifwa, twamubhanga kima kyandatubhangesa kudyela kuhádya. (Nga. 6:1) Kudisukilu, o kitendelesu kitena kwijila mu ukexilu wa kubazela kyoso kituta kituxi kyadikota. Kabasa o ukexilu ututambula o kitendelesu, etu twatokala kukibelesela. Kubhanga kiki, phala o mbote yetu, kitena kubhulula o mwenyu wetu!—Jisa. 6:23.

2. Kala kilondekesa Jisabhu 12:15, mukonda dyahi twatokala kwivwa o itendelesu?

2 O velusu yetu yamilongi ituswinisa: “Bheteka mátwi mê wividile o wanji.” (Jisa. 22:17) Seku muthu wejiya yoso; sayi ima yiyi akwetu a ijiya dingi kyambote mba ala dingi ni uhete wakwiyibhanga etu ndenge. (Tanga Jisabhu 12:15.) Kyenyikiphe, kyoso kutubelesela o itendelesu twamulondekesa kwila tu athu alenduka. Kiki kilondekesa kwila twejiya bhwasuku o nguzu yetu, ni kwila twabhindamena kikwatekesu phala kukumbidila o jimbambe jetu. Bhukaxi ka nzumbi ikôla o njimu Sobha Solomá wasoneka: “Bhwala o nzungule ya jindongixi, ndunge joso ji tunda ni kubhanduluka.”—Jisa. 15:22.

Webhi o ukexilu wakutambula o itendelesu ukubhonza dingi ku uxikina? (Tala ojikaxi 3-4)

3. O itendelesu tutena ku itambula mu maukexilu ebhi?

3 Etu tutena kutambula o itendelesu mu maukexilu ayadi. O maukexilu ayadi yá ebhi? Tutena kutanga kima mu Bibidya mba mumadivulu metu, atubhangesa kwimana ni kuxinganeka mu ukexilu utwamukwambata o mwenyu wetu, anga kitubhangesa kulungulula o ukexilu wetu wa mwenyu. (Jihe. 4:12) Yú ukexilu umoxi ututena kutambula o itendelesu. Webhi o ukexilu wamukwa? Kafunga mba phange yengi wakulu munzumbi, utena kulondekesa kima kitwabhingi kulungulula ku mwenyu wetu. Yú wene o ukexilu wamukwa wakutambula o itendelesu. Se sayi muthu watuzolo anga utubhana itendelesu bhukaxi ka Bibidya, etu tulondekesa o kisakidilu kyetu mu kwivwa yamesena kututangela ni kusota ku ibelesela mba ku ikumbidila.

4. Kala kilondekesa Ndongixi 7:9, kitwatokala kubhanga ihi kyoso kyamutubhana itendelesu?

4 Phala kuzwela o kidi, etu nange kutubhonza kuxikina o itendelesu itutambula mu ukexilu wakayadi. Etu kate tutena mwene kufutuluka. Mukonda dyahi? Sumbala etu twala polondo phala kuxikina kwila tu akwa ituxi, maji kitena kutubhonza kuxikina o itendelesu kyoso muthu kyatulondekesa bhebhi bhu twabhingi kulungulula. (Tanga Ndongixi 7:9.) Etu tutena kusota kudizokela. Etu tutena kudibhwidisa o kima kyabhangesa kutubhana o itendelesu, mba tudivwa kyayibha mukonda dya ukexilu watubhana o itendelesu. Etu kate mwene tusota kitondalu kwa yó wamutubhana o itendelesu, mukuxinganeka: ‘Eye nanyi mwene phala kungibhana itendelesu? Eye we wene mutondala!’ Kudisukilu, se kitwawabhela o itendelesu, kitwandabhana matwi, mba twandabhinga itendelesu ku muthu wengi mukonda etu twamukingila kututangela o ima itwamesena kwivwa.

5. Ihi itwandadilonga mu mbandu yiyi?

5 Mu mbandu yiyi twandilonga phangu ya athu yala mu Bibidya, aditunu o itendelesu ya abhana ni ya yó axikina o itendelesu. Twandadilonga ihi yandatukwatekesa kuxikina o itendelesu ni kukatula mbote.

ENE ADITUNU O ITENDELESU

6. Ihi itwadilongo mu ukexilu wa Sobha Lebowamu wa kudituna o itendelesu yatambula?

6 Tala o phangu ya sobha Lebowamu. Kyoso mwene kyakituka sobha ya Izalayele, o mundu weza kumubhinga kima. Ene amubhingi phala kusosolola o muhamba waxisa tat’ê, Soloma, phala o mundu kubhana. Ni kuxila kwoso Lebowamu wasoto adyakime amala akwa Izalayele phala kwijiya kyebhi kyeji tambwijila o mundu. O adyakime atendelesa o sobha kwila se mwene ubhanga o ima yamubhingi o mundu wê, ene ejimubelesela jinga. (1 Jis. 12:3-7) Mukidi, Lebowamu kasangulukile ni itendelesu yamubhanene adyakime, kyenyiki, wasoto dingi itendelesu bhukaxi ka mayala akudilane kumoxi. O mayala yó nange exile kyá ni 40 amivu, kyenyiki ejidile kyá ima yavulu yalungu ni mwenyu. (2 Mal. 12:13) Maji mukithangana kyenyókyo ene abhana itendelesu yayibha kwa Lebowamu. Ene amuswinisa kubandekesa dingi o muhamba wa athu. (1 Jis. 12:8-11) Mukudibhana ni ixinganeku iyadi, Lebowamu watokalele kubhixila kwa Jihova bhukaxi ka musambu phala nebhwidisa se itendelesu yebhi yejikayela. Muveji dya kiki, mwene wasolo o kitendelesu kyamuwabhela dingi, yu wakayela o ndunge yamubhana o minzangala ni akwa. Kiki kyabhekela ibhidi kikale kwa Lebowamu kikale ku mundu wa Izalayele. Sayi bhabha o itendelesu itutambula nange kiyene itwamesenene kwivwa. Né kiki, se yatundu mu Mak’â Nzambi, twatokala ku ixikina.

7. O phangu ya Sobha Uziya itulonga ihi?

7Sobha Uziya waditunu o itendelesu yamubhana. Mwene wabokona mu tembulu ya Jihova, mu kididi kyatokalele kubokona ngó o akunji, yu wamesenene kwoha o wasu wadizumba. O akunji a Jihova amwambela: “Eye Uziya ki kikufwama, kwoha o wasu wadizumba bhupholo ya Jihova.” Kyebhi kyadivu Uziya? Se mwene waxikinine o kitendelesu kiki ni kulenduka kwoso, anga utunda mu tembulu ni lusolo, Jihova weji kumuloloka. Muveji dya kiki, “Uziya bhenyobho njinda imukwata.” Mukonda dyahi mwene waditunu o itendelesu yamubhana? Kuma mwene wexile sobha, wadivu kwila wexile ni ujitu wakubhanga yoso yamesenene. Maji Jihova kexile mumona o ima mu ukexilu yú. Mukonda dya kubhukumuka kwê, Uziya wakwata uhaxi wadibhute anga u “kituka mukwa dibhute katé mu kizuwa kyê kya kufwa.” (2 Mal. 26:16-21) O phangu ya Uziya itulonga kwila, kabasa o ujitu utwala nawu, se tudituna o itendelesu yatubhana bhukaxi ka Bibidya, Jihova kandatuxikina dingi.

ENE AXIKINA O ITENDELESU

8. Kyebhi kyadivu Jobe kyoso kyamubhana itendelesu?

8 O Bibidya itumbula phangu yambote ya athu a abesowala mukonda dya kuxikina o itendelesu, kadifwile ni athu utwazwela kate bhabha. Tala o phangu ya Jobe. Sumbala wazolele Nzambi, wamesenene kumusangulukisa, mwene wexile mukwa ituxi. Kyoso kyadibhana ni ibhidi, sayi ima yazwela yalondekesa kwila, wexile ni ixinganeku yayibha. Kyenyiki, amubazela kwala Edihu ni Jihova. Kyebhi kyadivu Jobe? Mwene waxikina o kitendelesu ni kulenduka kwoso. Mwene wambe: “Ngazwelami ngó se kuxinganeka . . . Kyen’iki kya ngi bhekesa kudikuma eme-mwène; ngadyela mwene, nga dimbuluka mu fufuta ni uthôkwa.” Jihova wabesowala Jobe mukonda dya kulenduka kwê.—Jobe 42:3-6, 12-17.

9. Kyebhi kyadivu Mozé kyoso kyamubazela, ni mukonda dyahi mwene phangu yambote phala etu?

9Mozé phangu yambote mukonda waxikina o kibazelu kyoso kyatele kituxi kyadikota. Sayi kithangana, mwene wadizangala, wafulu kubhana o kijingu kwa Jihova. Mukonda dya kubhanga kiki, Mozé kamwehela kubokona mu Ixi ya Akanene. (Dya. 20:1-13) Kyoso Mozé kyabhingi kwa Jihova phala kumwehela kubokona mu Ixi ya Akanene, Jihova wamutambwijila: “Kwabhu, suka kyá! Kuzwele dingi maka yá.” (Mate. 3:23-27) Mozé kaluwala. Muveji dyakiki, waxikina o ukexilu wa Jihova kubatula o maka, Jihova yu wamwehela kusuluka ni kwendesa o mundu wa Izalayele. (Mate. 4:1) Jobe ni Mozé phangu yambote itwatokala kukayela, yalungu ni kuxikina kyoso kyatubazela. Jobe walungulula o ukexilu wê wakuxinganeka, kasoto kudizokela. Mozé walondekesa kwila waxikina o kibazelu kya Jihova, mukusuluka ni kumusidivila ni ufiyele woso, né mwene kyoso kyamukatula o ujitu wazolele kyavulu.

10. (a) Kala kilondekesa Jisabhu 4:10-13 mbote yahi itukatula kyoso kituxikina o kibazelu? (b) Sayi ya alondekesa ukexilu webhi wambote kyoso kya abazela?

10 Etu tukatula mbote kyoso kitukayela o phangu yatuxila o mayala afiyele kala Jobe ni Mozé. (Tanga Jisabhu 4:10-13.) Jiphange javulu ja ahatu ni jamala, ene muxikina we kyoso kya abazela. Tala yazwela phange Manuma, watungu ku ixi ya Congo, kyoso kyamudimuna: “Jiphange jakulu mu nzumbi mu kilunga kyetu, amono kwila ngeji zanga o ukamba wami ni Jihova, kyenyiki, asoto kungikwatekesa. Eme ngakayela o itendelesu yangibhana. Kubhanga kiki kwangikwatekesa kulenga o ibhidi.” * Yalungu ni itendelesu yatambula, tala yazwela phange Luminga, muboki wathembu yoso ku ixi ya Canadá: “Sayi ithangana kingexile muwabhela o ima yexile mungitangela, maji yene mwene ingabhindamene kwivwa.” Phange Máluku, ku ixi ya Croácia wambe: “Angikatula ujitu mukilunga, maji mukutala kudima, ngatonginina kwila, o kibazelu kyangibhana kyangikwatekesa kukala dingi ni ukamba wambote ni Jihova.”

11. Ihi yazwela Phange Karl Klein yalungu ni kuxikina o kibazelu?

11 O phangu yamukwa ya muthu wakatula mbote mukuxikina o kibazelu, Phange Karl Klein, wasidivila mu Kibuka kya Utuminu. Mukutanga o musoso wê, Phange Klein wambe kwila, sayi kithangana amubazela kwala kamba dyê dya muxima, phange Joseph F. Rutherford. Phange Klein waxikina ni kidi kyoso kwila, kudimatekenu, kyamubhonzele kuxikina o kibazelu kiki. Mwene wambe: “Mukizuwa kitwadisange [Phange Rutherford] wangitale, yu wangimenekena ni kisangusangu kyoso: ‘Karl, eyo?’ Maji kuma ngafutulukile hanji, ngatambwijila kumazu. Mwene wangitangela, wixi: ‘Karl, dilange! Dyabhu wamesena kukukwata!’ Ni jisonyi ngatambwijila: ‘Kingaluwalami, Phange Rutherford.’ Maji mwene wejidile kwila, ngaluwalele hanji, kyenyiki, wangidimuna dingi: ‘Kyambote. Maji dilange ngó. Dyabhu wamesena kukukwata’. Mwene walungilye! Se tubhaka phonzo kwa phange watutangela kima, bengebenge se mwene wazwela kima kyatokala o kuzwela . . . , twamukwehela Dyabhu kutukwata mumubhetu.” * (Efe. 4:25-27) Phange Klein waxikina o kibazelu kyamubhana phange Rutherford, ene asuluka mukukala makamba ambote.

IHI ITENA KUTUKWATEKESA KUXIKINA O KIBAZELU?

12. O kulenduka kutukwatekesa kyebhi kuxikina o kibazelu? (Jisálamu 141:5)

12 Ihi itena kutukwatekesa kuxikina o kibazelu? Twabhingi kulenduka mukulembalala kwila tu akwa ituxi ni kwila sayi ithangana tutena kubhanga o ima sé kuxinganeka. Kala kitwamono kya kudimatekenu, Jobe kexile ni ixinganeku yambote. Maji kupholo mwene walungulula o ixinganeku yê, anga Jihova wamubesowala. Mukonda dyahi? Mukonda Jobe walendukile. Mwene walondekesa o kulenduka kwê mukuxikina o kibazelu kyamubhana Edihu, sumbala Jobe wexile dikota dya Edihu. (Job 32:6, 7) O kulenduka kwandatukwatekesa we kuxikina o kibazelu né mwene se tudivwa kwila o kibazelu kikyatutokalele mba o muthu wamutubhana o kibazelu twamutundu mukitala. Sayi kafunga ku ixi ya Canadá wambe: “Kuma etu kitudimono kala kyatutala akwetu, kyebhi kitwandakula mu nzumbi se kibhukala muthu utubazela mba utubhana itendelesu?” Etwenyoso twabhingi kusota kulondekesa o kibundu kya nzumbi ikôla phala kuboka ni kulonga ni uhete woso o njimbu yambote.—Tanga Jisálamu 141:5.

13. Kyebhi kitwatokala kudivwa yalungu ni kibazelu kyatubhana?

13Tala o kibazelu kala kilondekesu kya henda ya Nzambi. Jihova wamesena o mbote yetu. (Jisa. 4:20-22) Kyoso kyatubazela bhukaxi ka Maka mê, ka madivulu metu mba bhukaxi ka phange wakulu mu nzumbi, mwene wamulondekesa o henda yê kokwetu. O divulu dya Jihebelewu 12:9, 10 dyamba kwila, ‘Nzambi utubazela phala o mbote yetu.’

14. Kwebhi kutulungila o muxima kyoso kyatubazela?

14Lunga o muxima wê kukibazelu, kana mu ukexilu wakubazela. Sayi ithangana tudivwa kwila o kibazelu katubhana kyu mu ukexilu watokala. Mukidi o muthu ubazela watokala kubhanga yoso phala kubazela mu ukexilu watokala. * (Nga. 6:1) Maji se étu twamutambula o kibazelu, twatokala kulunga o muxima wetu mu kibazelu, né mwene se tudivwa kwila kakibhana mu ukexilu watokala. Twabhingi kudibhwidisa: ‘Né mwene se kituwabhela o ukexilu wabhana o kibazelu, o kwila o ima yambe kiyakidi? O kwila ngitena kudikwatenena mumbote ijila mu kibazelu muveji dya itondalu ya muthu?’ Twandalondekesa unjimu se tusota kukatula mbote mu kibazelu kyatubhana.—Jisa. 15:31.

BHINGA ITENDELESU NI UKATULE MBOTE

15. Mukonda dyahi twatokala kubhinga itendelesu?

15 O Bibidya ituswinisa kubhinga itendelesu. O divulu dya Jisabhu 13:10 dyamba: ‘Athuphe atetuluk’o, abhinga itendelesu.’ O kiki kidi mwene! O yó asota o itendelesu muveji dya kukingila kwa abhanayu andakula dingi mu nzumbi, o yó kene musota, ndenge. Mukiki sota kubhinga itendelesu.

Mukonda dyahi o jiphange ja ahatu, minzangala, abhinga itendelesu kwa adyakime a ahatu akulu mu nzumbi? (Tala okaxi 16)

16. Mu ithangana yebhi itwatokala kubhinga itengelesu?

16 Mu ithangana yebhi itutena kubhinga itendelesu ku jiphange? Tala maukexilu akubhanga kiki. (1) Phange ya muhatu ubhinga ku muboki wala ni uhete phala kumuxinjikila kulonga dixibulu, mukusuluka umubhinga itendelesu yalungu ni kyebhi kyatena kubandekesa o uhete wé wakulonga. (2) Phange ya muhatu, dikudi, wamesena kusumba izwatu, kyenyiki, ubhinga kwa phange yamukwa yamuhatu wakulu munzumbi phala kumutangela se ihi yabanza yalungu ni izwatu yasolo. (3) Phange yadiyala amubhana ujitu wakubhanga diskulusu mukilunga. Mwene ubhinga kwa phange yamukwa wala kyá ni uhete phala kumubhana jindunge ni kumutangela se kyebhi kyaditundu. Ne mwene o jiphange ene mubhanga madiskulusu mumivu yavulu, atena kubhinga jindunge kwa phange wala dingi ni uhete, ni kukumbidila o itendelesu yabhana.

17. Mbote yahi itukatula mu kibazelu?

17 Mu jisemana mba jimbeji kupholo, etwenyoso tutena kutambula itendelesu mba ibazelu, kikale mukutanga divulu mba mu izwelu ya phange. Kyoso kiwanda itambula, lembalala o jipondo jitwadilongo mu mbandu yiyi. Lenduka jinga. Dikwatenene mu kitendelesu, kana kudikwatenena ku muthu wakibhana. Belesela o kitendelesu kyakubhana. Seku muthu mudyetu amuvwala kyá ni unjimu. Maji se ‘tuxikina o kayula kyoso kyatubazela,’ o Mak’a Nzambi atukanena kwila, twandakituka tu ‘jinjimu.’—Jisa. 19:20.

MWIMBU 124 Tu Kalyenu Jifiyele

^ kax. 5 O mundu wa Jihova ejiya kwila o kubelesela o itendelesu ya Bibidya kwala ni valolo yadikota. Maji sayi ithangana kubhonza kubelesela o itendelesu yiyi. Mukonda dyahi? Ihi itena kutukwatekesa kukatula mbote mu itendelesu itutambula?

^ kax. 10 Sayi majina a alungulula.

^ kax. 11 Tala o Despertai! 22 de Setembro de 1987, Paginas 16-21.

^ kax. 14 Mu milongi yakayela, twandazwela kyebhi o muthu ubhana o kibazelu utena kukibhanga ni masunga.