1. Chifukwa wuli tikupokera ulongozgi, ndipo chifukwa wuli tose tikukhumbikwira ulongozgi?

TOSE tikukhumbikwira ulongozgi nyengo na nyengo. Ndipo nyengo zinyake tingafumba ulongozgi ku ŵanthu awo tikuŵagomezga na kuŵachindika. Nyengo zinyake mubali uyo wakutifipira mtima wangiza na kutiphalira kuti tamba ‘kupuluka,’ panji kuti tili pafupi kuchita chinthu icho tingazakadandawura nacho paumaliro. (Gal. 6:1) Kweniso tingapokera ulongozgi kuti utovwire para tachita kwananga kukuru. Mulimose umo ulongozgi ungizira, tikwenera kupulikira. Kuchita nthena nkhuwemi chomene ndipo kungathaska umoyo withu.—Zinth. 6:23.

2. Kuyana na Zintharika 12:15 na mazgu ghamusi, chifukwa wuli tikwenera kupulikira ulongozgi?

² Lemba ilo pafuma mutu wa nkhani yithu likutichiska kuti ‘tipulikirenge mazgu gha ŵavinjeru.’ (Zinth. 22:17) Palije munthu uyo wakumanya vyose; nyengo zose pakuŵa munthu uyo wakumanya vinandi kuluska ise. (Ŵazgani Zintharika 12:15 na mazgu ghamusi.) Ntheura para tikupulikira ulongozgi, tikulongora kuti tili ŵakujiyuyura. Kweniso tikulongora kuti tikumanya ivyo tingafiska na ivyo tingatondeka, ndiposo kuti tikukhumbikwira wovwiri kuti tifiske vilato vithu. Themba lavinjeru Solomoni mwakukhuŵirizgika na Yehova likalemba kuti: “Vinthu vikwenda makora para pali ŵakupeleka fundo ŵanandi.”—Zinth. 15:22.

3. Kasi tingapokera ulongozgi munthowa wuli?

³ Tingapokera ulongozgi mwakudunjika panji mwambura kudunjika. Kasi tikung’anamurachi para tikuti kupokera ulongozgi mwambura kudunjika? Tingaŵazga fundo yinyake mu Baibolo panji mu mabuku ghithu iyo yingatipangiska kuti tighanaghanirepo ivyo tikuchita, ndipo yingatipangiska kusintha kaghanaghaniro kithu na vyakuchita vithu. (Heb. 4:12) Para vili nthena, ndikuti tapokera ulongozgi mwambura kudunjika. Kasi tikung’anamurachi para  tikuti kupokera ulongozgi mwakudunjika? Mulara panji mubali munyake wakwenelera wangatiphalira chinthu chinyake icho tikwenera kugwilirapo ntchito panji kusintha. Apa ndikuti tapokera ulongozgi mwakudunjika. Usange munthu munyake uyo wakutitemwa chomene wakutikumbuskako ulongozgi wa mu Baibolo, tikwenera kuwonga na kutegherezga ulongozgi wake na kuchitapo kanthu.

4. Kuyana na Mupharazgi 7:9, kasi tikwenera kugega vichi para tapika ulongozgi?

⁴ Kuyowoya unenesko, nyengo zinyake chingatiŵira chakusuzga kupokera ulongozgi uwo tapika mwakudunjika. Ndipo panji tingakwiya nawo. Chifukwa wuli? Nangauli tikumanya kuti ndise ŵambura kufikapo, kweni nyengo zinyake chingatiŵira chakusuzga kuzomera ulongozgi para munthu munyake wakutiphalira icho tabudiska. (Ŵazgani Mupharazgi 7:9.) Tingamba kujikhungulufya. Kweniso tingamba kukayikira vifukwa ivyo munthu uyo watipira ulongozgi, panji kukwiya na umo ulongozgi wapelekera. Tingambaso kumunena uyo watipa ulongozgi na kwamba kughanaghana kuti: ‘Iyo ninjani sono kuti wanipe ulongozgi? Wakuleka maubudi ghake, betaso ine nkhuchitaso makora kujumpha iyo!’ Nakuti kanandi para ulongozgi tindakolerane nawo yayi, tingamba kuwusura na kufumba ulongozgi ku ŵanthu awo tikumanya kuti ŵangatiphalira ivyo tikukhumba kupulika nakale.

5. Kasi tiwonenge vichi mu nkhani iyi?

⁵ Mu nkhani iyi, tiwonenge viyelezgero vya ŵanthu ŵa mu Baibolo awo ŵakakana ulongozgi na awo ŵakazomera. Tiwonengeso ivyo vingatovwira kuti tizomerenge ulongozgi na kusanga nawo chandulo.

6. Kasi tikusambirapo vichi pa umo Themba Rehobowamu likachitira na ulongozgi uwo likapokera?

⁶ Wonani ivyo wakachita Rehobowamu. Wati waŵa themba la Israyeli, ŵanthu ŵake ŵakiza na pempho kwa iyo. Ŵakapempha kuti wapepuskeko goliwoli ilo dada wake Solomoni, wakaŵika pa iwo. Pakwamba Rehobowamu wakachita vinthu mwamahara chomene, iyo wakafumba ku ŵanalume ŵalara ŵa Israyeli kuti ŵamovwireko umo wangaŵazgolera ŵanthu. Ŵanalume ŵalara aŵa ŵakaphalira themba kuti usange lichitenge ivyo ŵanthu ŵapempha, nyengo zose ŵanthu ŵaliteŵeterenge. (1 Mathe. 12:3-7) Kweni vikulongora kuti Rehobowamu wakakondwa nawo yayi ulongozgi uwu, ntheura wakafumbaso ŵanalume ŵanthanga yake. Ŵanalume aŵa ŵakwenera kuti ŵakaŵa na vyaka vya m’ma 40, ntheura ŵakwenera kuti ŵakamanyangako vinthu vinyake pa umoyo. (2 Mid. 12:13) Kweni panyengo iyi, ŵanalume aŵa ŵakamupa Rehobowamu ulongozgi uheni. Ŵakamuphalira kuti wasazgireko goliwoli ku ŵanthu. (1 Mathe. 12:8-11) Rehobowamu wakapokera masachizgo ghaŵiri kufuma ku ŵanthu ŵakupambana. Ntheura mphanyi wakalomba kwa Yehova na kufumba sachizgo ilo wakeneranga kulondezga. Kweni iyo wakasankha kulondezga ulongozgi uwo ukawoneka uwemi kwa iyo, na kupulikira ŵanalume ŵanthanga yake. Vyakufumapo vyake vikaŵa viheni chomene kwa Rehobowamu na Ŵaisrayeli. Nase mazuŵa ghano, ni nyengo zose yayi apo tingapokera ulongozgi uwo takhazganga kupulika. Ndipouli, para ngwakufuma mu Mazgu gha Chiuta, tikwenera kuwupokelera.

7. Kasi ivyo vikachitikira Themba Uziya vikutisambizga vichi?

⁷Themba Uziya likakana ulongozgi. Uziya wakanjira ku chigaŵa icho kukanjiranga ŵasembe pera mu tempile la Yehova, kuti wapeleke vyakununkhira. Ŵasembe ŵa Yehova ŵakamuphalira kuti: “Ntchakwenelera yayi kwa iwe, Uziya, kotcha vyakununkhira kwa Yehova. Ŵasembe pera ndiwo ŵakwenera kotcha vyakununkhira.” Kasi Uziya wakachita wuli? Waŵenge kuti wakajiyuyura na kupulikira ulongozgi, na kufumamo mu tempile nyengo yeneyiyo, mphanyi Yehova wakamugowokera. “Kweni Uziya wakakalipa.” Chifukwa wuli wakakana ulongozgi? Ntchakuwonekerathu  kuti chifukwa chakuti wakaŵa themba, wakawonanga kuti wangachita chilichose icho wakukhumba. Kweni ivi Yehova wakakolerana navyo yayi. Ntheura chifukwa chakuti wakachita vinthu ivyo wakeneranga yayi kuchita, Uziya wakakoleka na vyoni, ndipo ‘wakaŵa navyo m’paka pa zuŵa ilo wakafwira.’ (2 Mid. 26:16-21) Ivyo vikachitikira Uziya vikutisambizga kuti kwali ndise anjani, kweni usange tikukana ulongozgi wa mu Baibolo, Yehova wangaleka kutitemwa.

8. Kasi Yobu wakachita wuli wati wapika ulongozgi?

⁸ Mwakupambanako na viyelezgero ivyo tadumbiskana, mu Baibolo muli viyelezgero viwemi vya ŵanthu awo ŵakatumbikika chifukwa chakuti ŵakazomera ulongozgi. Ghanaghanirani za Yobu. Nangauli wakaŵa munthu wakopa Chiuta, kweni wakaŵa wambura kufikapo. Apo wakasangana na masuzgo ghakuru, wakayowoya vinthu mwambura kwenelera. Ndipo ivi vikapangiska kuti wapokere ulongozgi wakudunjika kufuma kwa Elihu kweniso kwa Yehova. Kasi Yobu wakachita wuli? Mwakujiyuyura wakazomera ulongozgi. Iyo wakati: “Nkhayowoya vinthu ivyo nkhavipulikiska makora chara . . . Nkhuwezgako ivyo nkhayowoya, nang’anamuka mtima ndipo nkhukhala mu fuvu na mu vyoto.” Yehova wakamutumbika Yobu chifukwa chakuti wakajiyuyura.—Yobu 42:3-6, 12-17.

9. Kasi Mozesi wakachita wuli wati wapokera ulongozgi, ndipo chifukwa wuli ntchiyelezgero chiwemi kwa ise?

⁹Mozesi ntchiyelezgero chiwemi chomene pa nkhani yakupokera ulongozgi wati wananga. Ulendo unyake wakakwiya chomene ndipo wakamuchindika yayi Yehova. Pa chifukwa ichi, Mozesi wakazomerezgeka yayi kunjira mu Charu cha Layizgano. (Maŵa. 20:1-13) Mozesi wati wapempha Yehova kuti waghanaghanireposo pa ivyo wakasankha, Yehova wakamuphalira kuti: “Kuyowoyaso nkhani iyi kwa ine chara.” (Doto. 3:23-27) Mozesi wakakwiya yayi. M’malo mwake wakapokelera ivyo Yehova wakasankha, ndipo Yehova wakalutilira kumugwiliskira ntchito kulongozga Israyeli. (Doto. 4:1) Wose Yobu na Mozesi ŵakazomera ulongozgi uwo ŵakapika, ndipo ni viyelezgero viwemi kwa ise. Yobu wakajikhungulufya yayi; iyo wakasintha kaghanaghaniro kake. Mozesi wakalongora kuti wakazomera ulongozgi wa Yehova mwakulutilira kuŵa wakugomezgeka nanga ni apo wakataya mwaŵi uwo ukaŵa wakuzirwa chomene kwa iyo.

10. (a) Kasi lemba la Zintharika 4:10-13, likulongora kuti pakuŵa vyandulo wuli para tikuzomera ulongozgi uwo tapokera? (b) Kasi ŵanyake ŵalongora viyelezgero wuli viwemi pa nkhani ya kuzomera ulongozgi?

¹⁰ Tikusanga chandulo chomene para tikuyezga ŵanalume ŵakugomezgeka nga Yobu na Mozesi. (Ŵazgani Zintharika 4:10-13.) Ŵabali na ŵadumbu ŵanandi ndivyo ŵachita. Wonani ivyo wakayowoya mubali munyake zina lake Emmanuel, uyo wakukhala ku Congo wati wapika ulongozgi. Iyo wakati: “Ŵabali ŵakukhwima mwauzimu mu mpingo withu ŵati ŵawona kuti nkhaŵa pafupi kunanga ubwezi wane na Yehova ŵakanovwira. Nkhawupokelera ulongozgi na kuwulondezga, ndipo ukanovwira kugega masuzgo ghanandi.” * Mupayiniya munyake ku Canada zina lake Megan pakuyowoya za ulongozgi uwo wakapika, wakati: “Ni nyengo zose yayi apo ukaŵanga uwo makutu ghane ghakakhumbanga kupulika, ndipouli ukaŵanga ulongozgi uwo nkhakhumbikwiranga nadi.” Ndiposo mubali munyake wa ku Croatia zina lake Marko wakuti: “Nkhatayapo mwaŵi wa uteŵeti, kweni para nkhulaŵiska kumanyuma, nkhuwona kuti ulongozgi uwo nkhapokera ukanovwira kuti nikhozgeso ubwezi wane na Yehova.”

11. Kasi Mubali Karl Klein wakayowoya vichi pa nkhani ya kuzomera ulongozgi?

¹¹ Munthu munyake uyo wakasanga chandulo chifukwa cha kuzomera ulongozgi ni Mubali Karl Klein, uyo wakaŵa mu Wupu Wakulongozga. Mu nkhani yakulongosora umoyo wake, Mubali Klein wakazunurapo za nyengo iyo wakapikapo ulongozgi wankhongono na Mubali Joseph F. Rutherford, uyo wakaŵa mubwezi wake chomene. Mubali Klein wakazomerezga kuti  pakwamba wakakhuŵara na ulongozgi uwo wakapokera. Iyo wakati: “Nyengo yinyake [Mubali Rutherford] wati waniwona, mwakukondwa wakati, ‘Monire Karl!’ Kweni chifukwa chakuti nkhaŵa nichali wakukhuŵara, nkhazgolera waka kusingosingo. Wakamanya ndipo wakaniphalira kuti, ‘Karl chenjera! chifukwa Dyabulosi wakukuŵenda.’ Mwasonisoni nkhazgora kuti, ‘Ayayi namukwiyiranipo ngati Mubali Rutherford.’ Kweni wakamanya kuti namukwiyira, ndipo wakawerezgapo chenjezgo lake, wakati, ‘Yayi napulika, kweni chenjera. Dyabulosi wakukuŵenda.’ Wakaneneskanga. Para tikusungira vyakusingo mubali, chomenechomene chifukwa chakuti wayowoya vinthu ivyo wali na wanangwa kuyowoya . . . , ndikuti tikumupa m’pata Dyabulosi kuti watikore.” * (Efe. 4:25-27) Mubali Klein wakazomera ulongozgi uwo Mubali Rutherford wakamupa, ndipo ŵakalutilira kuŵa paubwezi wakukhora.

12. Kasi kujiyuyura kungatovwira wuli kuzomera ulongozgi? (Salimo 141:5)

¹² Kasi ntchivichi chingatovwira kuti tizomerenge ulongozgi? Tikwenera kuŵa ŵakujiyuyura na kukumbuka kuti ndise ŵambura kufikapo, ndipo tingajipusika nyengo zinyake. Nga umo tadumbiskirana kale, Yobu wakaŵa na maghanoghano ghambura kwenelera. Kweni pamanyuma wakasintha kaghanaghaniro kake, ndipo Yehova wakamutumbika. Chifukwa wuli? Chifukwa chakuti Yobu wakajiyuyura. Wakalongora kuti wakaŵa wakujiyuyura mwakuzomera ulongozgi uwo Elihu wakamupa, nangauli Elihu wakaŵa mwana chomene pakuyaniska na iyo. (Yobu 32:6, 7) Mwakuyana waka, nase kujiyuyura kutovwirenge kulondezga ulongozgi uwo tapokera nanga ni apo taŵeneko tawonanga nga teneranga yayi kupokera ulongozgi uwo, panji para uyo watipa ulongozgi uwo ni mwana chomene kwa ise. Mubali munyake mulara ku Canada wakuti: “Pakuti tikujiwona nga umo ŵanyithu ŵakutiwonera yayi, kasi tingaluta wuli panthazi kwambura munyake kutipapo ulongozgi? Ni njani wa ise uyo wakukhumba yayi kuŵa na vipambi vya mzimu, na kuŵa mupharazgi na msambizgi waluso wa makani ghawemi?”—Ŵazgani Salimo 141:5.

13. Kasi tikwenera kuwuwona wuli ulongozgi uwo tikupokera?

¹³Muwonenge ulongozgi kuŵa chilongolero chakuti Chiuta wakumutemwani. Yehova wakutikhumbira viwemi chomene. (Zinth. 4:20-22) Para wakutipa ulongozgi kwizira mu Mazgu ghake, mabuku ghakulongosora Baibolo, panji kwizira mwa Mkhristu munyithu wakukhwima mwauzimu, wakulongora kuti wakutitemwa. Lemba la Ŵahebere 12:9, 10 likuyowoya kuti: “Wakutilanga [panji kutipa ulongozgi] kuti tisange chandulo.”

14. Kasi tikwenera kuŵika mahara pa vichi para tapika ulongozgi?

¹⁴Muŵikenge mahara pa ulongozgi, umo wapelekekera yayi. Nyengo zinyake, tingajipulika kuti ulongozgi wapelekeka munthowa yiwemi yayi.  Mbunenesko kuti waliyose uyo wakupeleka ulongozgi, wakwenera kuwupeleka munthowa yakuti chiŵe chipusu kuwupokelera. * (Gal. 6:1) Kweni ise tikupokera ulongozgi, nase tingachita makora kuŵika waka mahara pa uwemi wa ulongozgi uwo tapika, nanga ni para tikuwona kuti mphanyi wangupelekeka munthowa yinyake. Tingachita makora kujifumba kuti: ‘Nangauli nindakondwe yayi na umo ulongozgi wapelekekera, kweni kasi pali fundo iyo ningasambirapo? Kasi ningasulako waka ivyo munthu uyo wapelekanga ulongozgi wangunangiska na kusambirako ku ulongozgi uwo wanipa?’ Tingachita makora kusankha nthowa ya umo tingasangira chandulo na ulongozgi uwo tapokera.—Zinth. 15:31.

15. Chifukwa wuli tikwenera kupempha ulongozgi?

¹⁵ Baibolo likutichiska kuti tipenjenge ulongozgi. Lemba la Zintharika 13:10 likuti: “Vinjeru vili na awo ŵakupenja ulongozgi.” Fundo iyi njaunenesko nadi. Awo ŵakupempha ŵekha ulongozgi m’malo mwakulindilira waka kuti munthu munyake ndiyo wachite kuŵapa ulongozgi, kanandi ŵakuluta panthazi chomene mwauzimu. Ntheura ŵikanipo mtima kupempha ulongozgi ku ŵanji.

16. Kasi mpha vyakuchitika wuli apo tingapempha ulongozgi?

¹⁶ Kasi mphawuli apo tingapempha ulongozgi kwa Mkhristu munyithu? Wonani vyakuchitika vinyake vyakulondezgapo ivi. (1) Mudumbu wapempha mupharazgi waluso kuti ŵaŵire lumoza pa sambiro ndipo pamanyuma wakumufumba masachizgo gha apo wangasintha kuti waŵe msambizgi waluso. (2) Mudumbu wambura kutengwa wakukhumba kugura malaya, ntheura wakufumba mudumbu wakukhwima mwauzimu kuti wayowoyepo kwambura kumubisira kanthu pa ivyo wasankha. (3) Mubali wapika nkhani yachisanisani kakwamba. Ntheura wakufumba mulara waluso kuti wategherezge mwakupwelelera nkhani yake na kumuphalira apo wakwenera kunozga. Nanga wangaŵa mubali uyo waŵa wakuyowoya nkhani kwa vyaka vinandi wangafumba masachizgo ku awo ŵakudumba makora nkhani ndipo pamanyuma na kulondezga ulongozgi uwo ŵamupa.

17. Kasi tingachita wuli kuti tisange chandulo na ulongozgi?

¹⁷ Mu masabata panji myezi iyo yikwiza, tose tingapokera ulongozgi mwakudunjika panji mwambura kudunjika. Para ivi vyazakachitika, muzakakumbukire vyose ivyo tadumbiskana mu nkhani iyi. Tadumbiskana kuti tilutilire kujiyuyura. Tiŵike mahara pa umo tingasangira chandulo na ulongozgi uwo tapika, umo wapelekekera yayi. Ndiposo tilondezgenge ulongozgi uwo tapokera. Tikumbuke kuti palije uyo wakubabika kuti ngwavinjeru kale. Kweni para ‘tikupulikira ulongozgi na kupokera chisambizgo,’ Mazgu gha Chiuta ghakulayizga kuti ‘tiŵenge ŵavinjeru.’—Zinth. 19:20.