Amual tati dungu mu

Amual tati pepikalechi dungu mu

KIMELÜN ÑI PAPILTUNGEAL 8

Tañi pu ngülam, ¿ayüwülkebi tati piwke?

Tañi pu ngülam, ¿ayüwülkebi tati piwke?

“Aceite ka incienso ayüwülkebi tati piwke, ka bemngechi küme weniwen tripalu duamngechi ngülam mu” (PROV. 27:9).

ÜLKATUN 102 Quelluafiyiñ tati pu ngañhuadcülelu

¿CHEM QUIMAIÑ? *

1, 2. Ngülamtubilu kiñe longkolelu kiñe lamngen, ¿chem kimpoi?

 NGÜNEDUAMAIÑ chem dungu mu ñi rupan epu loncolelu. Rupachi tripantu mu pemefingu quiñe lamngen amuhuequenolu trahun mu. Quiñe loncolelu papeltulelfi ti lamngen quiñeque texto ñi rume falin-ngen amual ta trahun mu. Fei ti peñi rume ayühui ñi ngülamtufiel ti lamngen, raquiduami ñi ayühulfiel. Fei tañi peñi engu petu amutulu engu, ti lamngen feipieyu: “Eimu quimlaimu chem dungu mu ñi rupamequen”. Fei engu ngülamtufingu ti lamngen, huelu ramtulafingu rume chem dungu mu ñi rupamequen. Fei ti lamngen raquiduami ti ngülam ñi elungeel falilai. Puulai ñi piuque mu.

2 Ti loncolelu allcütufilu ñi feipin ti lamngen, mañumnolu troquifi. Rupalu tüfachi dungu cüme raquiduamtui. Fei feipi: “Fillque texto tañi pengelelfiel, doi cümeafui tañi ramtuafiel chem huesaque dungu ñi rupamequen ca chumngechi iñche tañi quelluafiel”. Femngechi dungu mu ñi rupan ti loncolelu quimürpui chumngechi ñi hulal ngülam. Famülque mu, piuqueyenquechi quelluquefi pu peñi ca pu lamngen.

3. ¿Iñi engün ngülamtobi trawünche mu?

 3 Tati pu loncolelu mülefui tañi ngülamtucheal. Huelu, ¿quisu engün müten ngülamtucheafuingün? Femlai. Caquelu pu cristiano, Biblia mu ngülamtuafuingün quiñeque tañi pu hueni (Sal. 141:5; Prov. 25:12) Quiñe putrem lamngen ngülamtuafui quiñe hueche lamngen chem pin Tito 2:3-5. Ca femngechi pu chau eluafuingün cümeque ngülam tañi pu yall. Feitachi troquiñ huirintucungei pu loncolelu müten. Huelu com iñchiñ quelluafeiñmu chumngechi taiñ cüme ngülamtucheal, femngechi taiñ yafültucuafiel ca puhual ti che ñi piuque mu (Prov. 27:9).

4. Tübachi kimelün mu, ¿chem ramtun llowdunguaiñ?

4 Feitachi troquiñ mu, peaiñ meli ramtun. 1) ¿Chumngelu ngülamtuchequeiñ? 2) ¿Duamfalngepei mai ñi ngülamtungeal ti che? 3) ¿Inei doi cümeafui ñi ngülamtuafiel ti che? Ca 4) ¿chumngechi cüme ngülamtucheafuiñ?

¿CHEMU NGÜLAMTUAIÑ?

5. Kiñe che ngülamtungele piwkeyen mu, ¿chemu küme llowabüi? (1 Corintios 13:4, 7).

5 Tati pu loncolelu rume piuqueyequefingün tañi pu peñi ca pu lamngen. Feimu quiñeque mu ngülamtuquefingün inaduamfilu ñi huelulcaumequen engün (Gál. 6:1). Quiñe loncolelu petu tañi ngülamtunofiel quiñe peñi cam quiñe lamngen, mülefui ñi acordayal chem pin tati apostol Pablo. Pablo feipi tati piuqueyechequelu ñom chengei ca cüme piuquengei, chem rupale rume afeluuquelai. Com feyentuquei, rumel maneluucülequei, com dungu meu nehuentulequei (papeltunge 1 Corintios 13:4, 7). Tati pu loncolelu raquiduamün mu chem pin ta Pablo, quelluafeyu tañi ngülamtucheal tañi rüf piuqueyefiel mu. Quiñe che piuqueyenquechi ngülamtungele, doi cüme llohuafui ti ngülam (Rom. 12:10).

6. Pablo tañi ngülamtubel, ¿chem kimeleleiñmu?

6 Ti apostol Pablo cüme ngülamtuchequefui. Por ejemplo, pu peñi ca pu lamngen Tesalónica mu mülelu duamlu engün tañi ngülamtungeal, Pablo piuqueyenquechi ngülamtueyu engün. Pablo re ngülamtulafi müten tañi pu peñi, huelu saquifi tañi cüdahuelfiel mu ta Jehová ca ñi nehuentulen engün rupan mu huesaque dungu mu. Pablo ca feipifi engün ñi inantucungen engün, huelu ñi nehuentulen engün (1 Tes. 1:3; 2 Tes. 1:4). Pablo ca feipifi pu Tesalónica che huall püle nütramyengei ñi feyentufiel ta Jehová engün (1 Tes. 1:8, 9). ¿Müna ayüucülepelafuingün pu Tesalónica che tañi saquieteu mu Pablo? Quimfalngefui Pablo tañi piuqueyefiel tañi pu peñi ca pu lamngen, feimu cüme ngülamtufi tañi pu peñi ca pu lamngen mülelu Tesalónica mu (1 Tes. 4:1, 3-5, 11; 2 Tes. 3:11, 12).

7. Kiñe che ngülamtungele, ¿chemu küme llowlaabüi?

7 Cüme ngülamtuchenoliyiñ, ¿chem rupayafui? Quiñe loncolelu feipi: “Quiñeque mu pu peñi ca pu lamngen illcuquelaingün tañi ngülamtungen mu. Huelu mai piuqueyenquechi ngülamtungenolu troquiuqueingün, feimu illcuafuingün”. ¿Chem quimeltueiñmu tüfa? Quiñe peñi cam quiñe lamngen inaduamle tañi piuqueyenquechi ngülamtungen, doi cüme llohuafui ti ngülam.

¿RÜB DUAMBALNGEPI MAI?

8. Petu ngülamtunolu kiñe longkolelu, ¿chem ramtuwabüi?

8 Tati pu loncolelu aporiauquechi ngülamtufemlayafi tati pu peñi ca pu lamngen. Petu tañi ngülamtuchenon, ramtuhuafui: “¿Rüf duamfalngepei mai tañi ngülamtuafiel? ¿Rüf huesalcamequepei mai ti peñi cam ti lamngen? ¿Chem pi chi cai ti Biblia tañi femün mu? ¿Rüf huesalcamequepei mai? ¿Cam iñche müten huesalcamequelu troquiquefiñ?”. Tati pu loncolelu quim chengeingün, feimu petu tañi ngülamtuchenon cüme raquiduamqueingün tañi chem pial (Prov. 29:20). Huelu quiñe loncolelu ramtuule ñi cümepen mai ñi ngülamtuafiel quiñe che, ¿chumafui? Ramtuafui cangelu loncolelu chem ñi raquiduamquen feitachi dungu mu, fei trür ngüneduamafuingu chem pin Biblia (2 Tim. 3:16, 17).

9. Pablo tañi ngülamtubel takuwün mu ka adngen mu, ¿chem kimelelbi pu longkolelu? (1 Timoteo 2:9, 10).

9 Raquiduamnge quiñe loncolelu inaduamfile chumngechi ñi yeniequen tañi tacun quiñe peñi cam chumngechi ñi cupiluuquen, fei raquiduamafui: “Duamfalngei tañi ngülamafiel feitachi peñi” piafui. Petu tañi ngülamtunon ti loncolelu, ramtuhuafui: “Ñi feipin ta Biblia, ¿rüf huesalcamequepei mai ti peñi?”. Ti loncolelu ngülamtulayafi quisu tañi raquiduamqueel. Feimu ramtuafi cangelu loncolelu cam ramtuafi cangelu peñi cam lamngen quim chengelu chem raquiduamquei feitachi dungu mu. Fei trür inaduamafuingu chem pin ta Pablo (papeltunge 1 Timoteo 2:9, 10, TNM). Pablo feipi quiñe cristiano mülei ñi cüme inaduamuhual chem tacun tañi yeniequen, femngechi quimfalcünuai ñi poyequefiel ta Jehová. Pablo feipilai: “Famngechi tucutuhuaimi, famngechi tucutuulayaimi” pilai. Pablo quimniefui pu cristiano quisu dulliafuingün chem tacun tañi yenieal, chaftunofile Biblia ñi ngülam. Feimu quiñe loncolelu petu tañi ngülamtunofiel quiñe peñi cam quiñe lamngen chumngechi tañi tucutuucülen engün, hunelu mu ¿chem mülefui ñi femal? Cüme inaduamafi ti peñi cam ti lamngen chumngechi ñi yeniequen tañi tacun, fei ñi pengelquepen mai tañi poyequefiel ta Jehová.

10. Pu che tañi doyümün, ¿chem longkontukuaiñ?

10 Loncontucuaiñ: iñchiñ trürlaiñ taiñ pu peñi cam pu lamngen mu, feimu caque raquiduam nieiñ. Trürnolu am taiñ raquiduam, ¿huesalcamequei piafuiñ? Femlai llemai. Obligalayafiyiñ taiñ pu peñi ca pu lamngen ñi raquiduamal engün iñchiñ reque (Rom. 14:10).

¿IÑI NGÜLAMTUABÜI?

11, 12. Duambalngele ngülamtual, ¿chem ramtuwabüi kiñe longkolelu? Ka, ¿chemu?

11 Quiñe loncolelu petu ñi ngülamtunofiel quiñe che, ramtuhuafui: “¿Inei cümeafui ñi hulal ti ngülam?”. Por ejemplo, quiñe loncolelu petu ñi ngülamtunofiel quiñe fütangechi domo, cam quiñe pichi huentru cam quiñe pichi domo, hunelu meu nütramcayafi tati ngen ruca. Fei ti ngen ruca eluhuafui tañi ngülamtuafiel tañi domo cam tañi yall. * Cam quiñe loncolelu ngülamtufile fei tañi pu che, ti ngen ruca feipiafui tati loncolelu ñi mülepual feichi antü. Cafei ngülamtungeale quiñe üllcha domo, doi cümeafui quiñe lamngen tañi ngülamtuaeteu, chumngechi peiñ  parrafo 3 mu.

12 Ca dungu raquiduamafui tati loncolelu. Petu ñi ngülamtunofiel quiñe che, ramtuhuafui: “¿Iñche doi cümeafui tañi ngülamafiel cam caquelu loncolelu?”. Por ejemplo, quiñe cristiano nehue falintuuquenolu cümeafui tañi ngülamtuaeteu quiñe loncolelu femngechi dungu mu rupaquelu. Feitachi loncolelu femngechi dungu mu rupaquelu doi cüme entendeafui tañi chum duamcülen ti che, fei puhuafui ñi piuque mu. Huelu ngoimalayaiñ, caque quiñeque pu loncolelu mülei ñi ngülamtuafiel tati trahunche. Feimu femngechi dungu mu rupalu rume cam femnolu rume, mülei ñi ngülamtuafiel ti che.

¿CHUMNGECHI KÜME NGÜLAMTUAIÑ?

¿Chemu pu loncolelu mülei ñi “hune allcütual”? (Inaduamnge parrafo 13 ca 14).

13, 14. Pu longkolelu, ¿chemu duambali küme allkütual?

13 Quim allcütuaimi. Quiñe loncolelu petu ñi ngülamtunofiel quiñe peñi cam quiñe lamngen, mülefui tañi ramtuhual: “¿Chem rupamequei tañi mongen mu? ¿Cüme quimnien com tañi ruparupangen tañi peñi cam tañi lamngen? ¿Chem doi duamniei ti che?”.

14 Ñi feipin Santiago 1:19 quelluafeiñmu ngülamtucheliyiñ. Feipi: “Com eimün, mülei tamün hune allcütual, huelu mülei tamün pürümcaunoal tamün dungual ca lladcüfemnoal chem meu rume”. Cafei Proverbios 18:13 feipi: “Quiñe che lloudungulu petu ñi allcütunon quiñe dungu, fei tüfa huedhuedcan tati ca yehuen-ngei ñi femün”. Quiñe loncolelu com quimlu troquihuafui, huelu ¿feingepei mai? Femlai. Feimu cümeafui ti loncolelu ñi ramtuafiel ti che chem ñi rupamequen. Feimu tati loncolelu hune cüme allcütuñmayafi ñi feipieteu tati che. ¿Acordaimi chem ñi rupan ti loncolelu ellaconlu tüfachi chillcatun? Tati loncolelu cümelafui tañi ngülamtufemafiel ti lamngen, cüme quimnolu chem ñi rupan. Hunelu mu, mülefui tañi ramtuafiel tañi chumlen, chem ñi ruparupangen, fei ñi quelluafiel. Tati pu loncolelu rüf quimle chem ñi ruparupangen pu peñi ca pu lamngen, doi cüme quelluafuingün ca yafültucuafuingün.

15. Pu longkolelu, ¿chumngechi inaabüingün Proverbios 27:23 tañi eipin?

15 Cüme quimafimi pu peñi ca pu lamngen. Tati pu loncolelu ngülamtufemlayafi ca papeltufemel-layafi ti Biblia tati pu peñi ca pu lamngen. ¿Ca chem mülei ñi femal pu loncolelu? Pengelelafi engün tañi duamtuniefiel. Ca pengelelafi tañi cüme entendequefiel ñi ruparupangen ca ñi cüpa quelluquefiel (papeltunge Proverbios 27:23). Pu loncolelu felei ñi cüme hueniyeafiel tati pu peñi ca pu lamngen trahunche mu mülelu.

Pu loncolelu, ¿chem quelluaeyu ñi cüme ngülamtucheal? (Inaduamnge parrafo 16).

16. Pu che tañi küme llowal ti ngülam, ¿chumabüi pu longkolelu?

16 Pu loncolelu raquiduamel-layafi tati pu peñi ca pu lamngen ñi fülcontuquefiel engün tañi ngülamtuafiel müten. Doi mai, rumel nütramcaquefi ca pengelelquefi engün tañi duamtuquefiel. Quiñe loncolelu feipi: “Rumel nütramcafilmi ca pengelelfilmi pu peñi ca pu lamngen tami duamtuquefiel engün, cüme hueniyeafimi. Femngechi cüdautulayaimi tami ngülamtuafiel” pi tati loncolelu. Ca femngechi ti che tami ngülamtufiel, doi cüme llohuai tati ngülam.

Pu loncolelu, ¿chumngelu ngelai ñi illcufemnoal? Ca, ¿chumngelu mülei ñi piuqueyenquechi ngülamtucheal? (Inaduamnge parrafo 17).

17. Pu longkolelu, ¿chumül müna manelbalngi pengelal ñochiduam ka piwkeyen?

17 Illcufemlayaimi, eluafimi tiempo ti che ca piuqueyenquechi ngülamtuafimi. Quiñe loncolelu ngülamtufile quiñe peñi cam quiñe lamngen huelu cüme llounofile ti ngülam, ti loncolelu lladcüfemlayai. Ngülamtuchelu pu loncolelu, cümeafui ñi inayentuafiel Jesús ñi cutranpiuqueyechen. Biblia feipi Jesús mu: ‘Illamtulayafi tati pu che quiñe epe huatrolechi rüngi reque felelu ca chongümlayafi rume tati chomad cütral ella üicülelu’ (Mat. 12:20). Feimu quiñe loncolelu ngülamtufile quiñe che, llellipuafi Jehová ñi quelluafiel ti che ñi inayal ti ngülam. Ti che pürüm cüme entendelayafui ti ngülam, feimu duamniei tiempo ñi cüme raquiduamal ti ngülam mu. Tati loncolelu cüme dungufile ca piuqueyenquechi ngülamtufile ti che, doi eluucüleai tañi inayal ti ngülam. Huelu loncontucuaimi, com tati ngülam ñi hulngeel tripape Biblia mu.

18. 1) Petu ngülamtunolu iñchiñ, ¿chem longkontukuaiñ? 2) Tati adentun ka udamngechi dungu, ¿chem kimelelbi pu chaw ka ñuke ñi ngülamtobel tañi püñeñ?

18 Cüme entunolmi quiñe ngülam, quelluaimu tami femhuenoal. Com iñchiñ huelulcauqueiñ, feimu com cüme inalayafuiñ com ti ngülam tripalu tüfachi chillcatun mu (Sant. 3:2). Loncontucuaiñ: ngülamtucheliyiñ huelulcaulleaiñ mai, huelu tüfa quelluaiñmu taiñ femhuenoal. Pu peñi ca pu lamngen inaduamle taiñ rüf piuqueyefiel engün, perdonayaiñmu cüme ngülamtunofiliyiñ rume (inaduamnge ti huichulechi dungu “ Ñi loncontucual pu chau”).

¿CHEM KIMPOIÑ?

19. ¿Chumngechi ayüwülabiiñ taiñ pu peñi ka lamngen ñi piwke?

19 Huelulcauquelu am iñchiñ feimu cüdautuafuiñ taiñ cüme ngülamtuafiel ta che. Loncontucuaimi chem tami quimürpuel tüfachi chillcatun mu. Fente tami piuqueyefiel pu peñi ca pu lamngen feimu ngülamtuquefimi. Ca ramtuhuafuimi: “¿Rüf duamngepei mai ñi ngülamtungeal tati che? ¿Iñche am mülefui tañi ngülamtuafiel ti che cam cangelu loncolelu?”. Ngülamtufemlayafimi tati che. Hunelu mu ramtuafimi tañi chumlen, chem dungu mu ñi rupamequen ca cüme allcütuafimi, femngechi rüf quelluafimi. Piuqueyenquechi nütramcayafimi tati pu peñi ca pu lamngen ca cüme hueniyeafimi engün. Acordayaimi ta tüfa: mülei tami cüme ngülamtuafiel tati pu peñi ca pu lamngen, huelu ca femngechi ayühulmayafimi quisu engün tañi piuque (Prov. 27:9).

ÜLKATUN 103 Pu loncolelu, yehun reque feleingün

^ Cüdaungei llemai taiñ ngülamtuafiel ta che. Huelu ngülamtucheliyiñ, ¿chem quelluafeiñmu taiñ cüme entual taiñ feipin femngechi taiñ quelluafiel ti che ca yafültucuafiel? Tüfachi troquiñ quelluafi pu loncolelu ñi cüme ngülamtuafiel pu peñi ca pu lamngen, femngechi ñi puhual quisu engün ñi piuque mu.

^ Inaduamnge ti troquiñ “¿Tunten autoridad niey pu longkolelu?” tripalu Ti Huerquen febrero 2021 tripantu mu.