Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

8 YATICHÄWI

¿Ewjjtʼanakamajj ‘chuymar kusisiykiriti’?

¿Ewjjtʼanakamajj ‘chuymar kusisiykiriti’?

“Kunjamtï aceitesa inciensosa chuymar kusisiykejja, ukhamarakiw mä amigon taqe chuyma ewjjtʼatapajj kusisiyi” (PROV. 27:9).

CANCIÓN 102 Aynachtʼatäpki ukanakar yanaptʼañäni

¿KUNANAKATSA YATJJATASKAÑÄNI? *

1, 2. ¿Kunsa mä ancianojj ewjjtʼañ toqet yateqäna?

 WALJA maranak nayrajja, pä ancianonakaw mä kullakar visittʼapjjäna, uka kullakajj janiw tantachäwinakar sarjjänti. Tantachäwinakar sarañajj kunja wakiskirisa uka toqet walja textonakwa mä ancianojj liytʼäna, ‘kullakar chʼamañchtʼawayapjjtwa’ sasaw jilatajj amuyäna. Ukampis niya sarjjañampïsipkäna ukhajja, kullakajj akham sasaw jupanakar säna: “Kuna problemanakas utjitu uk jumanakajj janiw yatipktati” sasa. Kuna problemanakanïnsa uka toqet jan jisktʼasaw jilatanakajj ewjjtʼapjjäna, ukatwa janis jupar yanaptʼapkaspa ukham kullakajj amuyasïna.

2 Textonak liytʼarapkäna uka ancianojj akham siwa: “Ewjjtʼanakat jan yuspärasir kullakawa sasaw uka ratojj amuyayäta. Ukampis sum amuytʼasajja, textonak liytʼarapiñat sipans akham jisktʼañajaw walïspäna: ‘¿Kunjamakïsktasa?’, ‘¿Kunjamsa yanaptʼirisma?’” sasa. Kunatï paskäna ukat wal uka ancianojj yateqäna. Jichhajja mayninakajj kunjamäsipkisa uk sum amuytʼasaw yanaptʼaski.

3. ¿Khitinakas congregacionan ewjjtʼapjjaspa?

 3 Niyakejjay ancianonakajj awatirinakäpjjchejja, khitinakarutï ewjjtʼañajj wakiski ukanakarojj jupanakaw ewjjtʼapjjañapa. Ukampis awisajja, inas congregacionankir jilat kullakanakajj mayninakar ewjjtʼapjjañapajj wakisirakchini. Sañäni, inas maynejj amigopar Bibliamp ewjjtʼañapächini (Sal. 141:5; Prov. 25:12). Jan ukajj kuntï Tito 2:3-5 textojj siski uka toqenakatwa mä jilïr kullakajj mä tawaq kullakar ewjjtʼaspa. Maysa toqetjja, awk taykanakajj sapa kutiw wawanakapar ewjjtʼapjjañapa, cheqañchapjjañaparaki. Aka yatichäwejj ancianonakatak wakichtʼatäkchisa, kunjamsa ewjjtʼanakasajj chʼamañchtʼkirïspa yanaptʼkirïspa uka toqet yatjjatañajj taqeniruw yanaptʼistu. Ukham ewjjtʼanakajj maynin ‘chuymapar kusisiyiwa’ (Prov. 27:9).

4. ¿Kuna jisktʼanakarus aka yatichäwin qhanañchaskañäni?

4 Aka yatichäwinjja ewjjtʼañ toqet aka pusi jisktʼanakaruw qhanañchaskañäni: ¿kunas maynir ewjjtʼañatakejj jiwasar chʼamañchañapa? ¿Cheqapunit ewjjtʼañajj wakisi? ¿Khitis ewjjtʼañapa? ¿Kunjamsa ewjjtʼanakasajj yanaptʼkirïspa?

¿KUNAS MAYNIR EWJJTʼAÑATAKEJJ JIWASAR CHʼAMAÑCHAÑAPA?

5. ¿Kunapachas maynejj mä ancianon ewjjtʼap taqe chuyma katoqasispa? (1 Corintios 13:4, 7).

5 Ancianonakajj jilat kullakanakar munasipjjewa, ukatwa maynejj jan wali thakir saranukuski ukhajj munasiñat ewjjtʼapjje (Gál. 6:1). Mä ancianojj maynir ewjjtʼkani ukhajja, apóstol Pablojj munasiñ toqet kamsänsa uka toqenakatwa amuytʼañapa, jupajj akham sänwa: “Munasir jaqejj paciencianiwa, khuyapayasiriwa. […] Taqe kunansa amukiw tʼaqesi, taqe kun creyiraki, taqe kun suytʼi, taqe kun aguanti” sasa (1 Corintios 13:4, 7 liytʼäta). Uka versiculonakat lupʼiñajja, munasiñatti ewjjtʼaski janicha uk amuytʼasiñatakiw mä ancianor yanaptʼani, suma chuymamp ewjjtʼañatakiw yanaptʼarakini. Ewjjtʼatäki uka jilata jan ukajj uka kullakatï jupat llakisisin mä ancianojj ewjjtʼatap amuyasini ukhajja, taqe chuymaw uka ewjjtʼa katoqtʼasispa (Rom. 12:10).

6. Mayninakar ewjjtʼañ toqetjja, ¿kunatsa apóstol Pablojj wali yateqaskayajja?

6 Apóstol Pablojj ancianonakatakejj wali yateqaskayawa. Wakiskäna ukhajja, jan payachasisaw Tesalónica markankir jilat kullakanakar ewjjtʼäna. Ukampis cartanakapanjja Diosar jan jitheqtas servipjjatapata, munasiñat ukham lurapjjatapata, aguantapjjatapat nayraqatajj felicittʼänwa. Jupanakajj kunjamas jakasipjjäna uk amuyänwa, arknaqat uñjasipjjatapsa, kunayman jan walinakan uñjasipjjatapsa Pablojj yatirakïnwa (1 Tes. 1:3; 2 Tes. 1:4). Mayni cristianonakatakejj kunja yateqaskayäpjjesa uksa jupanakar sarakïnwa (1 Tes. 1:8, 9). ¡Ukham chʼamañchtʼatajj wal kusisipjjpachäna! Pablojj jupanakar munasitapatjja janiw payachasipkänti. Ukatwa kuntï Pablojj pä cartanakapan ewjjtʼkäna ukajj jupanakar wal yanaptʼäna (1 Tes. 4:1, 3-5, 11; 2 Tes. 3:11, 12).

7. ¿Kunatsa maynejj ewjjtʼanak jan katoqaskaspa?

7 Janitï munasiñat ewjjtʼksna ukhajja, kuntï experienciani mä ancianojj siskäna ukaw pasaspa. Jupajj akham sänwa: “Yaqhepajja ewjjtʼatajj janiw katoqasipkiti, ewjjtʼajj walikïskchisa jan munasiñamp ewjjtʼataw jan katoqasipkiti” sasa. ¿Kunsa ukat yateqsna? Coleratäsin maynir ewjjtʼañat sipansa munasiñat ewjjtʼañäni ukhajj ewjjtʼanakar istʼañajj janiw chʼamäkaniti.

¿CHEQAPUNIT EWJJTʼAÑAJJ WAKISI?

8. Maynir janïr ewjjtʼkasajja, ¿kunanaksa mä ancianojj jisktʼasiñapa?

8 Ancianonakajj janiw jan sum amuytʼasisajj ewjjtʼapjjañapäkiti. Janïr maynïr ewjjtʼkasajja, akhamwa mä ancianojj jisktʼasiñapa: “¿Jupar ewjjtʼañajj wakisipuniti? ¿Kuntï lurki ukajj cheqapunit jan walïki? ¿Cheqapunit Biblian leyinakap pʼakintaski, jan ukajj amuyujarjamakich jan walïki?” sasa. Amuytʼasir mä ancianojja, janiw ‘jan amuytʼasis kuns parlkiti’ (Prov. 29:20). Jupatï payachaschi ukhajja, kuntï uka jilatasa jan ukajj kullakas lurki ukajj cheqapunit Bibliarjamajj jan walïki, ewjjtʼañajj wakisipuniti janicha uk yatiñatakejj yaqha ancianoruw jisktʼasispa (2 Tim. 3:16, 17).

9. Isisiñ toqeta, kʼachachtʼasiñ toqet maynir ewjjtʼañatakejja, ¿kunsa ancianonakajj apóstol Pablot yateqasipjjaspa? (1 Timoteo 2:9, 10).

9 Akham amuytʼañäni. Mä ancianojja, mä jilatana jan ukajj mä kullakan isisitapajj janis walïkaspa ukham amuyi. Jupajj akhamwa jisktʼasispa: “¿Ukham isisisajj Biblian leyinakapti pʼakintaski, ewjjtʼañajj wakisiti?” sasa. Jupatï amuyupampik jan apayasiñ munkchi ukhajja, yaqha ancianoru jan ukajj experienciani mä jilataruw jisktʼasispa. Ukatsti panipaw kuntï apóstol Pablojj isisiñ toqetsa kʼachachasiñ toqetsa siskäna uk amuykiptʼapjjaspa (1 Timoteo 2:9, 10 liytʼäta). Apóstol Pablojja kunjamsa isisiñasa uka toqet janiw mä lista churkänti, antisas humilde chuymampi wali amuyumpi isthapisipjjam sasaw ewjjtʼäna. Sapa mayni cristianonakaw kunjamsa isisini, kʼachachtʼasini uk amtjjañapa, ukampis ukajj Bibliarjamäñapawa, ukwa Pablojj yatïna. Maynir ewjjtʼañ amtkasajja, humilde chuymampiti wali amuyumpiti jupajj isisi janicha ukwa ancianonakajj amuykiptʼapjjañapa.

10. ¿Mayninakan amtanakap respetañatakejj kunsa jan armañasäki?

10 Experienciani pä jilatanakajja, janiw mä kuns mä pachpak amtapkaspati. Ukampis paypach amtaw walikïskaspa, uk janiw armañasäkiti. Ukhamajj kunatï amuyusarjamajj walïki, jan walïkaraki ukarjam lurapjjañapatak janiw jilat kullakanakar obligañasäkiti (Rom. 14:10).

¿KHITIS EWJJTʼAÑAPA?

11, 12. Maynir ewjjtʼañatï wakischi ukhajja, ¿kunsa mä ancianojj jisktʼasiñapa, ukat kunatsa?

11 Maynir ewjjtʼañatï wakischi ukhajja, khitis ewjjtʼañapa sasaw jisktʼassna. Janïr mä casada kullakaru jan ukajj mä wawar ewjjtʼkasajja, ancianojj familia pʼeqtʼirimpiw nayraqat parltʼañapa. Inas familia pʼeqtʼirejj jupapachpa ewjjtʼaña amtchini, jan ukajj ancianojj ewjjtʼkani ukhajj inas ukankañ munarakchini. * Mä tawaqo kullakar ewjjtʼañajj wakisini ukhajja, inas mä jilïr kullakan ewjjtʼañapajj wakischini, kunjamtï  párrafo 3 ukan parlaniwayktan ukhama.

12 Mä ancianojj akhamwa jisktʼasiñaparaki: “¿Nayan ewjjtʼañajat walïspa, jan ukajj yaqhach ewjjtʼañapäspa?” sasa. Sañäni, janis kunatakis sirvkaspa ukham amuyasiri mä jilata jan ukajj mä kullakajja, kawkïr ancianotï jupjam jikjjataskäna ukan ewjjtʼapwa taqe chuyma katoqasispa, kuna laykutejj jupar amuyaniwa. Cheqas taqe ancianonakaw Bibliarjam sarnaqapjjañapatak jilat kullakanakar chʼamañchtʼapjjañapa. Maynir cheqañchañatï wakischi ukhajja, ancianonakajj cheqañchapjjañapawa.

¿KUNJAMSA EWJJTʼANAKASAJJ YANAPTʼKIRÏSPA?

¿Kunatsa ancianonakajj ‘istʼañatakejj jankʼakïpjjañapa’? (Párrafos 13, 14).

13, 14. ¿Kunatsa ancianonakajj janïr ewjjtʼkasajj istʼapjjañapa?

13 Istʼañatak jankʼakïñamawa. Maynir ewjjtʼañatak wakichtʼaskasajja, mä ancianojj akham sasaw jisktʼasiñapa: “¿Kunjamsa jakasiski uk sumti yattjja? ¿Kunas jupar pasaski uk yatti? ¿Nayajj jan yatkta uka jan walinakanti uñjasi? ¿Kunan yanaptʼatäñsa añchhitajj muni?” sasa.

14 Santiago 1:19 texton jikjjataski uka wiñay yatichäwejja, khitinakatï ewjjtʼapki ukanakatakiwa. Santiagojj akham sänwa: “Sapa maynis istʼañatakejj jankʼakïñapawa, janiw jan amuytʼasisajj parlañapäkiti, janirakiw jankʼak colerasiñapäkisa” sasa. Mä ancianojja, ewjjtʼkani uka jilatasa jan ukajj uka kullakas kunjamäskis uk sumsa yatkaspa ukham janiw amuyañapäkiti. Proverbios 18:13 textojj akham siwa: “Kunapachatï maynejj janïr kun istʼkasin jankʼak jayski ukhajja, ukajj jan amuytʼasiñawa, jiskʼachasiñarakiwa” sasa. Kunjamäskisa ukwa ancianojj jisktʼañapa, ukatakejj janïr ewjjtʼkasajj istʼañapawa. Qalltan parlaniwayktan uka ancianojj ukwa yateqäna. Kullakar visitkasin cheqak ewjjtʼañat sipansa, “¿kunjamäsktasa?”, “¿kunjamsa yanaptʼirisma?” sasin jisktʼañ wakisitapwa amuyasïna. Ancianonakatï jilat kullakanakajj kunjamäsipkisa uk yatiñatak tiempo apstʼasipjjani ukhajja, jilat kullakanakarojj yanaptʼapjjaniwa, chʼamañchtʼapjjarakiniwa. 

15. ¿Kunjamsa ancianonakajj Proverbios 27:23 textorjam lurapjjaspa?

15 Jilat kullakanakarojj sum uñtʼañamawa. Kunjamtï qalltan parlaniwayktanjja, ewjjtʼanakasajj maynir yanaptʼañapatakejj janiw mä qhawqha textonak liytʼañakejj wakiskiti, ni kunsa lurañapa uk sañakis wakiskiti. Jan ukasti jilat kullakanakajj jupanakat llakisitasa, kunjamas jikjjatasipjje uk amuyatasa, yanaptʼañ munataswa amuyapjjañapa (Proverbios 27:23 liytʼäta). Ancianonakajj jilat kullakanakan suma amigopäñatakiw chʼamachasipjjañapa.

Maynir ewjjtʼañajj facilakïñapatakejja, ¿kunsa ancianonakajj lurapjjañapa? (Párrafo 16).

16. Ewjjtʼanakapajj yanaptʼkirïñapatakejja, ¿kunsa ancianonakajj lurapjjañapa?

16 Ancianonakajja cheqañchañatakikis jupanakamp parlapkaspa ukham janiw jilat kullakanakar amuyayapjjañapäkiti, jan ukasti sapa kutiw jupanakamp parltʼapjjañapa. Jan walinakan uñjasipki ukhas jupanakat llakisipjjañaparakiwa. Experienciani mä ancianojj akham siwa: “Ancianonakatï ukham lurapjjani ukhajja, jilat kullakanakan suma amigopäpjjaniwa. Ukatjja mä kunat ewjjtʼañajj wakiskani ukhajj ewjjtʼañajj facilakïniwa” sasa. Ewjjtʼa katoqeritakis ewjjtʼar istʼañajj facilakïniwa.

¿Kunatsa ancianonakajj pacienciampi munasiñampi ewjjtʼapjjañapa? (Párrafo 17).

17. ¿Kunapachas ancianonakajj jukʼamp paciencianïpjjañapa, munasirïpjjañaparaki?

17 Pacienciampi munasiñampi uñjañamawa. Maynejj Biblian ewjjtʼanakaparjam qalltan jan lurañ munki, jan ukajj jan ukarjam jankʼak lurki ukhaw pacienciampi munasiñampi uñjañajj wali wakiskiri. Ukham pasipan janiw ancianonakajj colerapjjañapäkiti. Jesusatwa yateqasipjjañapa, mä profecian jupat akham sänwa: “Janiw kuna pʼakit cañsa jukʼamp pʼakjkaniti, janirakiw jewqʼeskiri micha pawilsa jiwaykaniti” sasa (Mat. 12:20). Ukatwa ewjjtʼa necesitki ukar yanaptʼañapatak Jehová Diosar oracionanakapan ancianojj mayiñapa, ukhamat kunatsa ewjjtʼa katoqasiñapa uk amuyañapataki ukat ukarjam lurañapataki. Kuntï ewjjtʼapki uka toqet lupʼiñapatakejj tiempow munasispa. Ancianotï pacienciampi munasiñampi ewjjtʼanejja, ewjjtʼap katoqasiñajj janiw chʼamäkaniti, ukampis Bibliarjamapuniw ewjjtʼañapa.

18. 1) ¿Kunsa ewjjtʼañ toqet amtañasapuni? 2) Kunjamtï fotonsa recuadronsa uñjaskejja, ¿kunsa awk taykanakajj wawapar janïr ewjjtʼkasajj amuytʼapjjañapa?

18 Pantjasitanakamat yateqañamawa. Niyakejjay taqenis pantjasirïstanjja, kuntï aka yatichäwin yatjjatawayktan uka ewjjtʼanakarjam janiw sumpach phoqañ puedkañäniti. Cheqas pantjasiñäniwa, ukampis ukanakat yateqañatakejj chʼamachasiñasawa (Sant. 3:2). Jilat kullakanakatï jupanakar munasitas amuyapjjani ukhajja, arunakasampi jan ukajj luratasampi chuym ustʼayañäni ukhajj inas facilak perdonapjjchistani. (“ Awk taykanakatak mä ewjjtʼa” sat recuadro uñjjattʼäta). 

¿KUNSA YATEQAWAYTANJJA?

19. ¿Kunjamsa jilat kullakanakan chuymap kusisiysna?

19 Kunjamtï yatjjataniwayktanjja, ewjjtʼanakasajj maynir yanaptʼañapawa, ukampis ukham ewjjtʼañajj janiw faciläkiti. Ewjjtʼirinakasa ewjjtʼa katoqasirinakasa taqeniw pantjasirïtanjja, ukatwa aka yatichäwin yatjjataniwayktan uka ewjjtʼanak amtañasa. Maynïr ewjjtʼkañäni ukhajja, munasiñatwa jupar ewjjtʼañasa, cheqapunit ewjjtʼañajj wakisi janicha, khitis ewjjtʼañapa ukanak sumwa amuytʼasiñasa. Maynir ewjjtʼkasajja, jupajj kunjamäskis uk yatiñatakejj jisktʼañasawa, ukat atencionampiw istʼañasaraki. Jupajj kunjamas jikjjatasi uk amuyañatakiw chʼamachasiñasa. Jilat kullakanakarojj munasiñampiw uñjañasa, suma amigopäñasarakiwa. Ewjjtʼanakasajj yanaptʼkirïñapawa, maynin ‘chuymaps kusisiyañaparakiwa’, janipun uk armañäniti (Prov. 27:9).

CANCIÓN 103 Awatirinak Diosajj churistu

^ Párrafo 5 Maynir ewjjtʼañajj janiw faciläkapuniti. ¿Arunakasamp maynir chʼamañchtʼañataki ukat yanaptʼañatakejj kunsa lursna? Aka yatichäwejja, chuymar purtʼkir ewjjtʼañatakiw yanaptʼistani, jukʼampis ancianonakaruw ukham lurapjjañapatak yanaptʼani.

^ Párrafo 11 Jukʼamp yatiñatakejja, “Jilïr irpirinakajj congregacionan kuna luräwinïpjjesa” sat yatichäwi Yatiyañataki febrero, 2021 revistan liytʼäta.