1, 2. Бир гардаш мәсләһәт вермәклә бағлы нә өјрәнди?

 УЗУН илләр әввәл ики ағсаггал мүәјјән мүддәтдир јығынҹаглара ҝәлмәјән бир баҹыны зијарәт етмишди. Онлардан бири баҹыја ҝөрүшләрдә иштирак етмәјин ваҹиблији илә бағлы бир нечә ајә ҝөстәрмишди. Гардаш дүшүнүрдү ки, зијарәтләри јахшы алыныб. Амма ҝетмәјә һазырлашанда баҹы демишди: «Сиз нә биләсиниз, мән нәләр чәкирәм?» Гардашлар баҹынын вәзијјәти, проблемләри илә марагланмадан мәсләһәт вермишдиләр. Она ҝөрә дә баҹы мәсләһәтин хејрини ҝөрә билмәмишди.

² Һәмин ағсаггал о зијарәти хатырлајаг дејир: «О вахт дүшүнмүшдүм ки, баҹы һөрмәтсизлик едиб. Амма сонрадан анладым ки, баҹынын вәзијјәтинә ујғун ајәләр охумагданса, каш онун вәзијјәтиндән һали олмаг үчүн белә суаллар верәрдим: “Һәјатында нәләр баш верир? Сәнә неҹә көмәк едә биләрәм?”» Һәмин ағсаггал бу һадисәдән дәјәрли бир шеј өјрәнди. Инди о, чох анлајышлы, ҹаныјанан бир ағсаггалдыр.

3. Јығынҹагда кимләр мәсләһәт верә биләр?

 ³ Ағсаггалларын үзәринә мәсулијјәт дүшүр ки, еһтијаҹ јарананда мәсләһәт версинләр. Амма јығынҹагда башга мәсиһиләрин дә кимәсә мәсләһәт вермәси лазым ҝәлә биләр. Мәсәлән, һансыса баҹы вә ја гардаш өз достуна Мүгәддәс Китаба әсасән мәсләһәт верә биләр (Зәб. 141:5; Мәс. 25:12). Јахуд ағбирчәк баҹы «ҹаван ҝәлинләрә» Титуса 2:3—5 ајәләриндә гејд олунан саһәләрә бәнзәр мөвзуларда мәсләһәт верә биләр. Һәмчинин валидејнләр ушагларына вахташыры өјүд-нәсиһәт вермәлидирләр. Бу мәгалә ағсаггаллара  үнванланса да, һәр биримиз үчүн фајдалыдыр. Өјрәнәҹәјик ки, гаршымыздакы инсана фајда ҝәтирән, ону тәшвиг едән вә көнлүнү хошһал едән мәсләһәти неҹә верә биләрик (Мәс. 27:9).

4. Бу мәгаләдә нәји арашдыраҹағыг?

⁴ Бу мәгаләдә мәсләһәт вермәклә бағлы дөрд суалы арашдыраҹағыг: 1) Мәсләһәт вермәјә бизи нә тәшвиг етмәлидир? 2) Мәсләһәт вермәјә еһтијаҹ вармы? 3) Мәсләһәти кимин вермәси јахшы олар? 4) Мәсләһәтинизин хејир ҝәтирмәси үчүн нә едә биләрсиниз?

5. Ағсаггала мәсләһәти мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк вермәјә нә көмәк едә биләр? (1 Коринфлиләрә 13:4, 7).

⁵ Ағсаггаллар диндашларыны чох истәјирләр. Онлар бәзән мәһәббәтләрини сәһв јола сапан диндашларына мәсләһәт вермәклә ҝөстәрирләр (Гал. 6:1). Һәмин инсана мәсләһәт вермәмишдән габаг ағсаггал һәвари Булусун мәһәббәтин мүхтәлиф јөнләри һагда дедикләрини нәзәрдән кечирә биләр. О јазмышды: «Мәһәббәт сәбирли вә хејирхаһдыр... Һәр шејә гатлашыр, һәр шејә инаныр, һәр шејә үмид едир, һәр шејә дөзүр». (1 Коринфлиләрә 13:4, 7 ајәләрини охујун.) Бу ајәләр үзәриндә дүшүнмәк ағсаггала көмәк едәҹәк ки, ҝөрсүн, мәсләһәт вермәјә ону мәһәббәт тәшвиг едир, ја јох. Әҝәр һәмин инсан һисс етсә ки, ағсаггал она ҹаны јандығындан мәсләһәт верир, чох јәгин ки, мәсләһәти гәбул едәҹәк (Ром. 12:10).

6. Булус мәсләһәт вермәклә бағлы һансы нүмунәни гојмушду?

⁶ Бу саһәдә һәвари Булус ағсаггаллара ҝөзәл нүмунәдир. Мәсәлән, Салоники јығынҹағындакы баҹы-гардашлара мәсләһәт вермәк лазым ҝәләндә Булус чәкинмәдән онлара мәсләһәт верди. Лакин о, мәктубунун әввәлиндә онларын имандан ирәли ҝәлән ишләрини, мәһәббәтлә чәкдикләри зәһмәти вә неҹә дөзүмлү олдугларыны гејд етмишди. О һәмчинин онларын вәзијјәтиндән, раһат һәјат сүрмәдијиндән, тәгибләрлә үзләшдијиндән аҝаһ олдуғуну демишди (1 Салон. 1:3; 2 Салон. 1:4). Һәтта гејд етмишди ки, онлар башга мәсиһиләр үчүн нүмунәдирләр (1 Салон. 1:8, 9). Ҝөрүн онлар Булусдан бу ҹүр тәриф сөзләрини ешидәндә неҹә севинмишдиләр! Булусун онлары чох севдијинә онларда шүбһә ола билмәзди. Буна ҝөрә дә Булусун салоникилиләрә јаздығы һәр ики мәктубдакы мәсләһәтләринин онлара хејри дәјмишди (1 Салон. 4:1, 3—5, 11; 2 Салон. 3:11, 12).

7. Нәјә ҝөрә мәсләһәт бәзиләринә хош ҝәлмир?

⁷ Әҝәр мәсләһәти дүзҝүн шәкилдә вермәсәк, нә баш верәр? Тәҹрүбәли бир ағсаггал дејир: «Бәзән кимсә мәсләһәти гәбул етмәјәндә проблем мәсләһәтдә јох, онун меһрибан шәкилдә верилмәмәсиндә олур». Бундан һансы гәнаәтә ҝәлирик? Инсанын һәрәкәтиндән гыҹыгландығымыз үчүн јох, мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк мәсләһәт вериләндә гаршы тәрәфә ону гәбул етмәк даһа асан олур.

8. Кимәсә мәсләһәт вермәздән өнҹә ағсаггал һансы суалларын үзәриндә дүшүнмәлидир?

⁸ Ағсаггаллар мәсләһәт вермәјә тәләсмәмәлидирләр. Мәсләһәт вермәмишдән әввәл нөвбәти суаллар үзәриндә дүшүнә биләрләр: «Нәсә демәјә, доғрудан да, зәрурәт вар? Әминәм ки, инсанын етдији шеј сәһвдир? О, доғрудан да, Мүгәддәс Китабдакы һансыса гануну позуб? Јохса мән бу мәсәләјә фәргли бахырам?» Ағсаггаллар  һикмәтлә давраныб «тез-тәләсик сөз» демирләр (Мәс. 29:20). Ағсаггал кимәсә мәсләһәт вермәјин лазым ҝәлдијинә әмин дејилсә, онда башга бир ағсаггалла данышыб, инсанын һәрәкәтинин Мүгәддәс Китаба зидд олуб-олмадығы илә бағлы мәсләһәтләшә биләр (2 Тим. 3:16, 17).

9. Һәвари Булусдан хариҹи ҝөрүнүшлә бағлы мәсләһәт вермәк һагда нә өјрәнирик? (1 Тимутијә 2:9, 10).

⁹ Белә бир вәзијјәти ҝөтүрәк. Тутаг ки, диндашынын ҝејими вә ја һансыса хариҹи ҝөркәми һансыса ағсаггалы нараһат едир. Бу заман ағсаггал нөвбәти суалын үзәриндә дүшүнә биләр: «Она нә үчүн мәсләһәт вермәк истәјирәм, Мүгәддәс Китабдан һансы принсипи позуб?» Ағсаггал баша дүшүр ки, мәсәләјә објектив јанашмалыдыр. Буна ҝөрә дә һансыса ағсаггалын вә ја јеткин мәсиһинин фикрини өјрәнә биләр. Онлар бирликдә һәвари Булусун ҝејим вә хариҹи ҝөркәмлә бағлы вердији мәсләһәти арашдыра биләрләр. (1 Тимутијә 2:9, 10 ајәләрини охујун.) Булус бунунла бағлы үмуми принсипләр јазараг гејд етмишди ки, мәсиһинин ҝејими ләјагәтли, садә олмалыдыр, ағыл-камалла ҝејиндији ҝөрүнмәлидир. Булус «олар-олмазлар сијаһысы» вермәмишди. О анлајырды ки, мәсиһинин Мүгәддәс Китаб чәрчивәсини ашмадан өз зөвгүнә ујғун сечим етмәк һүгугу вар. Демәли, ағсаггал мәсләһәт вермәјин лазым ҝәлиб-ҝәлмәдијини мүәјјән едәркән инсанын хариҹи ҝөркәми илә бағлы сечиминин абыр-һәјалы, ағыл-камаллы олуб олмадығыны мүәјјән етмәлидир.

10. Башгаларынын гәрарлары илә бағлы мәсләһәт верәркән нәји јадда сахламалыјыг?

¹⁰ Јадда сахламалыјыг ки, ики јеткин мәсиһин вердији гәрар фәргли ола биләр, амма бу, о демәк дејил ки, биринин гәрары сәһвдир, о биринин исә дүз. Биз нәјин сәһв, нәјин дүз олдуғу илә бағлы шәхси фикримизи диндашларымыза јеритмәмәлијик (Ром. 14:10).

11, 12. Әҝәр мәсләһәт вермәк лазымдырса, ағсаггал һансы суалларын үзәриндә дүшүнмәлидир вә нәјә ҝөрә?

¹¹ Ағсаггал мәсләһәт вермәјин зәрури олдуғуну гәрарлашдырдыгдан сонра нөвбәти суал үзәриндә дүшүнмәлидир: «Мәсләһәти кимин вермәси јахшы олар?» Евли баҹыја вә ја азјашлы мәсиһијә мәсләһәт вермәздән өнҹә ағсаггал аилә башчысы илә мәсләһәтләшә биләр. Ола билсин, аилә башчысы өзү мәсәләни јолуна гојаҹаг *. Јахуд ағсаггал тәдбир ҝөрә биләр ки, аилә башчысынын јанында мәсләһәт версин. Һәмчинин  3-ҹү абзасда гејд етдијимиз кими, бәзән  даһа јахшы олар ки, ҹаван баҹыја јашҹа јеткин баҹы мәсләһәт версин.

¹² Бир мәгамы да нәзәрә алмаг лазымдыр. Ағсаггал нөвбәти суал үзәриндә дүшүнә биләр: «Бу мәсләһәти һәмин инсан кимдән гәбул едәр, мәндән, јохса башгасындан?» Мәсәлән, ола билсин, кимсә дәјәрсизлик һисси илә мүбаризә апарыр. Она белә һиссләрлә мүбаризә апармыш ағсаггалдан мәсләһәт гәбул етмәк даһа асан олар. Һәмин ағсаггала бу һиссләр таныш олдуғу үчүн она даһа анлајышла јанашаҹаг вә дедикләри даһа кәсәрли олаҹаг. Бунунла белә, бүтүн ағсаггалларын мәсулијјәтидир ки, Мүгәддәс Китабын тәләби позулубса, баҹы-гардашлары лазыми дәјишиклик етмәјә тәшвиг етсинләр. Беләликлә, мәсләһәт вермәк зәрурәти јараныбса, ән өнәмлиси одур ки, кимин вермәсиндән асылы олмајараг, бу мәсләһәт верилсин.

13, 14. Нәјә ҝөрә ағсаггалын диндашыны динләмәси ваҹибдир?

¹³ Диггәтлә гулаг асын. Ағсаггал кимәсә мәсләһәт вермәјә һазырлашанда нөвбәти суалларын үзәриндә дүшүнмәлидир: «Диндашымын вәзијјәти барәдә нәләри билирәм? Онун һәјатында нәләр баш верир? Мәним билмәдијим һансыса проблеми вар? Һал-һазырда ән чох нәјә еһтијаҹ дујур?»

¹⁴ Мәсләһәт верән инсан Јагуб 1:19 ајәсиндәки принсипи мүтләг нәзәрә алмалыдыр. Јагуб јазыр: «Һәр бир инсан ешитмәјә һазыр олмалы, данышмаға вә һирсләнмәјә тәләсмәмәлидир». Ола билсин, ағсаггал дүшүнүр ки, вәзијјәтлә бағлы һәр шеји билир. Амма, доғруданмы, бу беләдир? Мәсәлләр 18:13 ајәсиндә јазылыб: «Динләмәдән ҹаваб вермәк сәфеһлик вә рәзилликдир». Јахшы олар ки, һәр шеји инсанын өз дилиндән ешидәк. Бунун үчүн исә ағсаггал данышмамышдан өнҹә гулаг асмалыдыр. Мәгаләнин әввәлиндә һаггында данышдығымыз ағсаггал бу ваҹиб шеји өјрәнди. О баша дүшдү ки, сөһбәтә һазырладығы мәлуматла башламамышдан әввәл баҹыдан бу кими суаллары сорушмалы иди: «Һәјатында нәләр баш верир? Сәнә неҹә көмәк едә биләрәм?» Әҝәр ағсаггал вәзијјәти һәртәрәфли өјрәнмәк үчүн вахт ајырса, онда баҹы-гардашлара даһа чох көмәји дәјәҹәк вә онлары руһландыраҹаг.

15. Ағсаггаллар Мәсәлләр 27:23 ајәсиндәки принсипи неҹә тәтбиг едә биләрләр?

¹⁵ Јығынҹагдакы баҹы-гардашлары јахындан таныјын. Гејд етдијимиз кими, мәсләһәтимизин инсана хејир ҝәтирмәси үчүн бир-ики ајә охујуб, бир-ики мәсләһәт вермәк кифајәт дејил. Баҹы-гардашлар һисс етмәлидир ки, бизим онлара ҹанымыз јаныр, онлары баша дүшүрүк вә онлара көмәк етмәк истәјирик. (Мәсәлләр 27:23 ајәсини охујун.) Ағсаггаллар баҹы-гардашларла дост олмаг үчүн әлләриндән ҝәләни етмәлидирләр.

16. Ағсаггаллар вердикләри мәсләһәтин хејир ҝәтирмәси үчүн нә едә биләрләр?

 ¹⁶ Ағсаггаллар елә тәәссүрат ојатмаг истәмәзләр ки, баҹы-гардашларла јалныз нәјисә сәһв едәндә данышырлар. Әксинә, онлар чалышырлар ки, диндашлары илә мүнтәзәм үнсијјәт етсинләр, проблемләри оланда онларла мараглансынлар. Тәҹрүбәли бир ағсаггал гејд етмишди: «Белә етсәниз, аранызда ҝөзәл мүнасибәт јаранаҹаг. Онда мәсләһәт вермәк лазым ҝәләндә буну асанлыгла едә биләҹәксиниз». Тәбии ки, гаршы тәрәф дә мәсләһәти даһа раһат гәбул едәҹәк.

17. Ағсаггала сәбирли вә меһрибан олмаг хүсусилә нә вахт лазымдыр?

¹⁷ Сәбирли вә меһрибан олун. Бу хүсусијјәтләри, хүсусилә нә заман тәзаһүр етдирмәк ваҹибдир? Мәсләһәт вердијимиз инсан әввәл-әввәл мәсләһәти гәбул етмәјәндә. Бу заман ағсаггал чалышмалыдыр ки, тәмкинини позмасын. Мүгәддәс Китабда Иса Мәсиһлә бағлы дејилмишди: «Сынмыш гамышы әзмәјәҹәк, көзәрән пилтәни сөндүрмәјәҹәк» (Мәт. 12:20). Буна ҝөрә дә ағсаггал өз дуасында Јеһовадан хаһиш едә биләр ки, һәмин мәсиһијә јар олсун, она верилән мәсләһәтин ваҹиблијини анламаға вә әмәл етмәјә көмәк етсин. Ола билсин, мәсиһијә дејиләнләр үзәриндә дүшүнмәк үчүн вахт лазымдыр. Әҝәр ағсаггал сәбирли вә меһрибан олса, инсан диггәтини мәсләһәтин верилмә тәрзинә јох, мәсләһәтә ҹәмләјәҹәк. Тәбии ки, мәсләһәт һәмишә Аллаһын Кәламына әсасланмалыдыр.

18. а) Мәсләһәт верәркән нәји јадда сахламалыјыг? б) Чәрчивәдәки шәкилдә валидејнләр нәји мүзакирә едир?

¹⁸ Сәһвләриниздән дәрс ҝөтүрүн. Гејри-камил олдуғумуз үчүн мәгаләдә верилән мәсләһәтләри мүкәммәл шәкилдә тәтбиг едә билмәјәҹәјик (Јаг. 3:2). Сәһвләр едәҹәјик, амма чалышмалыјыг ки, сәһвләримиздән дәрс ҝөтүрәк. Баҹы-гардашлар бизим онлары севдијимизи ҝөрсәләр, сөз вә һәрәкәтимиз онларын хәтринә дәјсә дә, бизи бағышламаг онлара асан олаҹаг. ( «Валидејнләрә төвсијә» адлы чәрчивәјә бахын.)

19. Баҹы-гардашларын көнлүнү хошһал етмәк үчүн нә едә биләрик?

¹⁹ Ҝөрдүјүмүз кими, еффектив мәсләһәт вермәк һәмишә асан олмур. Биз гејри-камилик. Мәсләһәт вердијимиз инсанлар да гејри-камилдир. Бу мәгаләдә арашдырдығымыз принсипләри јадда сахлајын. Чалышын, мәсләһәти мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк верәсиниз. Һәмчинин дүшүнүн, бу мәсләһәти сиз версәниз јахшы олар, јохса башгасы? Бундан әлавә, мәсләһәтин зәрури олдуғуна әмин олун, мәсләһәт вермәздән өнҹә исә инсанын проблемини баша дүшмәк үчүн она суаллар верин вә диггәтлә гулаг асын. Чалышын, вәзијјәтә онун ҝөзү илә бахасыныз. Мүлајим олун, баҹы-гардашларла јахын достлуг мүнасибәти гурун. Мәгсәдинизи унутмајын: биз истәјирик ки, мәсләһәтимиз еффектив олмагла јанашы, һәмчинин «көнлү хошһал» етсин (Мәс. 27:9).