1-2. Na cava e vulica e dua na tacida me baleta na veivakasalataki?

ENA vica vata na yabaki sa oti, e rua na qase ni ivavakoso erau sikova e dua na tacida yalewa sa dede nona sega ni tiko ena soqoni. E wilika na qase e liutaka na veivosaki eso na tikinivolatabu me baleta na bibi ni tiko ena soqoni. E nanuma sara ga ni yaga nodrau veisiko qori. Ia ni rau vakarau biubiu, e kaya mai na tacida yalewa: “Drau sega sara ga ni kila na ka au sotava tiko.” Rau veivakasalataki na qase qo ni bera mada ga ni rau taroga na nona leqa se kena ituvaki. E sega gona ni vakila na tacida yalewa qori na yaga ni veisiko.

² Ni vakasamataka lesu na qase a liutaka tiko nodratou veivosaki, e kaya: “Na gauna qori au nanuma ni sega ni veidokai na tacida yalewa ya. Ia niu mai vakasamataka vinaka, au liaca niu vakarautaka vinaka ga na tikinivolatabu veiganiti, sega ni taro veiganiti, me vaka ‘Na cava o sotava tiko? Au na rawa ni vukei iko vakacava?’” E vulica sara ga kina na qase qori e dua na ka bibi. Nikua, e dau veinanumi, e ivakatawa dau veivukei tale ga.

3. O cei ena ivavakoso ena rawa ni veivakasalataki?

 ³ Era ivakatawa na qase, e nodra itavi gona mera veivakasalataki ena gauna e vinakati kina. Ia ena so na gauna ena rairai vinakati mera veivakasalataki eso tale ena ivavakoso. Kena ivakaraitaki, e rawa ni vakasalataki nona itokani mai na iVolatabu e dua na tacida tagane se yalewa. (Same 141:5; Vkai. 25:12) Se dua na tacida  yalewa itabaqase ena rairai “vakasalataki ira . . . na yalewa gone” me vaka e tukuni ena Taito 2:3-5. Ia o ira tale ga na itubutubu mera vakasalataki ira na luvedra ra qai vakadodonutaki ira. E vakatabakidua tiko na ulutaga qo vei ira na qase ni ivavakoso, ia eda na vuli kece kina nida railesuva na yaga ni noda veivakasalataki, me veiuqeti tale ga ni “vakamarautaka na lomada.”—Vkai. 27:9.

4. Na cava eda na veivosakitaka ena ulutaga qo?

⁴ Eda na veivosakitaka ena ulutaga qo e va na taro me baleta na veivakasalataki: (1) Me yavutaki ena cava na ivakasala? (2) E veiganiti me vakasalataki? (3) O cei me veivakasalataki? (4) Ena veiuqeti vakacava nomu ivakasala?

5. Na cava ena rawarawa kina me muri na ivakasala ke yavutaki ena loloma nodra ivakasala na qase? (1 Korinica 13:4, 7)

⁵ Era lomani ira na tacidra vakayalo na qase ni ivavakoso. Ena so na gauna era vakaraitaka nodra loloma nira vakasalataki ira na sa voleka tiko ni butucala. (Kala. 6:1) Ni bera ni lai veivakasalataki na qase ni ivavakoso, ena vakasamataka mada na veika e okati ena loloma me vaka e tukuna na yapositolo o Paula. “Na loloma e vosovoso qai yalovinaka. . . . E ubia na ka kece, e vakabauta na ka kece, e nuitaka na ka kece, e vosota na ka kece.” (Wilika 1 Korinica 13:4, 7.) Nona vakasamataka vakatitobu na tikinivolatabu qori ena vukei koya me kila na vuna e veivakasalataki kina, me torovi tacina tale ga ena yalololoma. Ke kila o koya e vakasalataki ni kauaitaki, de dua ena rawarawa nona muria na ivakasala.—Roma 12:10.

6. E ivakaraitaki vinaka vakacava na yapositolo o Paula?

⁶ E dua na qase ni ivavakoso ivakaraitaki vinaka na yapositolo o Paula. Kena ivakaraitaki, ni vinakati mera vakasalataki na mataveitacini mai Cesalonaika, e sega ni tu suka o Paula. Ena nona ivola vei ira, e vakavinavinakataka nodra cakacaka ena vakabauta, nodra sasaga e yavutaki ena loloma kei na nodra vosota. E vakasamataka tale ga na kedra ituvaki, ni sega ni rawarawa nodra bula ra qai vosota tiko na veitusaqati. (1 Ces. 1:3; 2 Ces. 1:4) E tukuna mada ga vei ira na tacina vakayalo qori nira ivakaraitaki vinaka vei ira eso tale na lotu vaKarisito. (1  Ces. 1:8, 9) Era na marau sara ga vakalevu ni vakavinavinakataki ira tiko o Paula! Matata kina vakasigalevu ni lomani ira vakalevu na tacina. Qori na vuna e dau veiuqeti kina nona ivakasala ena ivola ruarua e vola vei ira mai Cesalonaika.—1 Ces. 4:1, 3-5, 11; 2 Ces. 3:11, 12.

7. Na cava era na rairai sega ni taleitaka kina eso na ivakasala?

⁷ Na cava ena yaco ke sega ni tau ena yalovinaka noda veivakasalataki? E kaya e dua na qase ni ivavakoso sa dede nona veiqaravi: “Eso era sega ni taleitaka na ivakasala, e donu vinaka na ivakasala, ia e sega ni tau vakayalololoma.” Cava eda rawa ni vulica kina? Ena ciqomi rawarawa na veivakasalataki ke tau ena loloma, sega ena cudru.

8. Na cava ena taroga e dua na qase ni bera ni veivakasalataki?

⁸ Mera kua ni dau veivakasalataki vakatotolo na qase ni ivavakoso. Ni bera ni cakava qori e dua na qase, e vinaka me taroga: ‘E dodonu meu kaya e dua na ka?  Au sa vakadeitaka ni cala na ka e cakava tiko? Vakacava e sega ni muria tiko e dua na ivakaro vakaivolatabu? Se baleta ga ni duidui na neirau rai? E ka vakayalomatua mera qarauna na qase me kua ni dau “totolo [nodra] vosa.” (Vkai. 29:20) Ke sega ni matata vua ni dodonu me lai veivakasalataki, de vinaka me veivosaki kei na dua tale na qase me vakadeitaka ni sa donu tiko vakaivolatabu na ka e via cakava.—2 Tim. 3:16, 17.

9. Na cava eda vulica vei Paula nida via veivakasalataki me baleta na isulusulu kei na sasauni? (1 Timoci 2:9, 10)

⁹ Vakasamataka mada na ivakaraitaki qo. Kaya mada ke kauai e dua na qase ena isulusulu kei na sasauni nei tacina. E rawa ni taroga mada na qase, ‘E tiko na yavu vakaivolatabu meu kaya kina e dua na ka?’ Ni vinakata me donu na ka e cakava, de dua ena taroga na nona rai e dua tale na qase se dautukutuku matua vakayalo. Ratou na qai rairai raica vata na ivakasala i Paula me baleta na isulusulu kei na sasauni. (Wilika 1 Timoci 2:9, 10.) E veivakasalataki raraba tu ga o Paula ni dodonu me veiganiti, rakorako qai laurai na yalomatua ena nona isulusulu na lotu vaKarisito. Ia e sega ni vola sara vakamatailalai o Paula na ka me caka kei na ka me kua. E kila ni tu na galala vei ira na lotu vaKarisito ena isulu era digia ia me salavata kei na ivakavuvuli vakaivolatabu. Ni vakatulewataka gona na qase ke veiganiti na ivakasala, ena vakasamataka sa rakorako tiko qai laurai na yalomatua ena ka e digia na tacina qori.

10. Na cava meda nanuma tiko me baleta nodra vakatulewa eso tale?

¹⁰ Meda kila tale tiko ga ni rawa ni duidui na ka erau vakatulewataka e rua na tacida matua lotu vaKarisito qai donu ruarua. Meda kua ga ni usuraka na noda nanuma me baleta na ka e donu se cala vei ira na tacida.—Roma 14:10.

11-12. Ke vinakati na veivakasalataki, na cava me taroga na qase ni ivavakoso? Na vuna?

¹¹ Ke laurai ni veiganiti me tau eso na ivakasala, ena vinaka me tarogi qo, O cei me veivakasalataki? Ni bera ni vakasalataki e dua na tacida yalewa vakawati se dua na gone, rau na veivosaki mada na qase kei ulunivuvale, de rairai vinakata me veivakasalataki ga o koya. * Se na tukuna o ulunivuvale me tiko tale ga kei na qase qori ni veivakasalataki. Me vaka e tukuni ena  parakaravu e 3, ena so na gauna ena veiganiti me dua na tacida  yalewa matua e vakasalataka na tacina yalewa gone.

¹² E dua tale na ka me nanumi tiko. Ena rawa ni taroga e dua na qase, ‘E ganiti au meu veivakasalataki, se na rawarawa ni muri ke dua tale e cakava?’ Kena ivakaraitaki, ke dua e dau beci koya, ena rairai taleitaka vakalevu nona ivakasala na qase e yacovi koya tale ga na ituvaki qori. Na qase tale ga qori ena rairai kauaitaki koya vakalevu, ena ciqomi rawarawa kina na ka e tukuna. Ia e nodra itavi kece na qase mera dau veivakayaloqaqataki qai veiuqeti vei ira na mataveitacini mera vakayacora na veisau e veidusimaki kina na iVolatabu. Ni vinakati gona na veivakasalataki, e bibi me vakayacori sara.

13-14. Na cava e bibi kina me dau vakarorogo na qase ni ivavakoso?

¹³ Tu vakarau ni vakarorogo. Ni vakavakarau tiko e dua na qase me lai veivakasalataki, e bibi me taroga: ‘Na cava au kila me baleta na kena ituvaki? Na cava e yacovi koya tiko? De sotava tiko na ka dredre au sega ni kila? Na cava e vinakata ena gauna sara ga qo?’

¹⁴ Na ivakavuvuli ena Jemesa 1:19 e vakaibalebaletaki sara tiko ga vei ira na dau veivakasalataki. E vola o Jemesa: “Me totolo ni vakarorogo na tamata yadua, me berabera ni vosa, me berabera ni cudru.” Ena rairai nanuma e dua na qase ni sa kila na ka kece, ia e dina qori? E veiuqeti na Vosa Vakaibalebale 18:13: “O koya e tukuna na ka ni bera ni rogoca [na kena dina], e lialia qai vakamadua.” E vinaka me kilai sara ga na dina ni itukutuku kece vua e vinakati tiko me vakasalataki. E okati kina na vakarorogo vinaka ni bera ni veivakasalataki. Vakasamataka lesu na ka e vulica na qase ena itekitekivu ni ulutaga qo. E liaca ni sega ni vinaka me tekivuna na veivosaki ena ka sa vakarautaka tu mai, ia me taroga na tacida yalewa ena so na taro va qo: “Na cava o sotava tiko? Au na rawa ni vukei iko vakacava?” Ke ra dau saga na qase mera kila mada na ituvaki dina, era na rawa ni veivuke ra qai vakayaloqaqataki ira na tacida.

15. Era na muria vakacava na qase na ivakavuvuli ena Vosa Vakaibalebale 27:23?

¹⁵ Kilai ira vinaka na qelenisipi. Me vaka e volai ena parakaravu 1, e sega ni bibi wale ga na kena vakamacalataki e dua se rua na ivakasala vakaivolatabu. Era vinakata tale ga na tacida mera raica nida kauaitaki ira, nida kila na kedra ituvaki da qai via vukei ira. (Wilika Vosa Vakaibalebale 27:23.) Mera saga na qase mera veitokani voleka kei ira na tacidra.

16. Na cava ena vukei ira na qase me veiuqeti nodra ivakasala?

 ¹⁶ Era sega sara ga ni vinakata na qase me nanumi nira qai lai raici ira ga na tacidra ena gauna mera veivakasalataki kina. Ia era saga mera dau veivosaki wasoma kei ira, ra kauai nira sotava tiko na veika dredre. E kaya e dua na qase sa dede nona veiqaravi: “Ni o cakava qori, o na veitokani vinaka sara ga kei ira. Ke vinakati gona na veivakasalataki sa na rawarawa sara ni caka.” O koya tale ga e vakasalataki ena rawarawa ni muria.

17. Na gauna cava e vinakati kina me vosovoso qai yalovinaka na qase ni ivavakoso?

¹⁷ Mo vosovoso, mo yalovinaka. E vinakati sara ga na vosovoso kei na yalovinaka ni cata e dua na tacida na ivakasala vakaivolatabu ena imatai ni gauna. Me kua ni cudru na qase ke sega ni ciqomi totolo se muri na nona ivakasala. E parofisaitaki me baleti Jisu: “Ena sega ni musuka na gasau sa voleka ni ramusu, ena sega tale ga ni bokoca na vauvau ni cina e kubou wale ga.” (Maciu 12:20) Ni masu ga vakataki koya na qase ena rawa ni kerei Jiova me vakalougatataka na tacida e vinakati me vakasalataki, me kila na vuna, me muria sara. Ena rairai vinakata na tacida e vakasalataki na gauna me vakasamataka vinaka kina na ka e tukuni. Ke vosovoso qai yalovinaka na qase qori, ena sega ni vakasamataka vakalevu na tacida e vakasalataki tiko na ivakarau ni nona veivakasalataki, ena bibi ga vua na ka e tukuni tiko. Macala ga ni na yavutaki na ivakasala ena Vosa ni Kalou.

18. (a) Na cava me nanumi tiko nida veivakasalataki? (b) Me vaka e laurai ena itaba, na cava rau veivosakitaka tiko na itubutubu?

¹⁸ Vuli mai na nomu cala. Nida kawa ivalavala ca eda na sega ni rawa ni muria kece sara na vakatutu ena ulutaga qo. (Jeme. 3:2) Eda na cala ena so na gauna, e vinaka meda vuli kina. Ke ra kila na tacida nida lomani ira, ena rawarawa  nodra vosoti keda nida vakacudrui ira ena ka eda kaya se cakava.—Raica na kato “ iVakasala Vei Ira na iTubutubu.”

19. Eda na vakamarautaka vakacava na lomadra na tacida vakayalo?

¹⁹ Me vaka eda sa vulica mai, e sega ni rawarawa me veiuqeti noda ivakasala. Eda kawa ivalavala ca, vaka kina o ira eda vakasalataka. Me nanumi tiko na ivakavuvuli eda veivosakitaka ena ulutaga qo. Mo vakadeitaka ni tiko na vuna vinaka e vakayacori kina na veivakasalataki. E bibi me veiganiti na ivakasala, me nomu itavi tale ga mo veivakasalataki. Ni bera ni o veivakasalataki mo taroga mada eso na taro, vakarorogo vinaka mo kila na kena ituvaki o koya me vakasalataki. Saga mo kila na nona rai. Mo yalomalua, mo veitokani voleka kei ira na tacimu vakayalo. Nanuma tiko na nomu sasaga: Me veiuqeti na ivakasala, me ‘vakamarautaka na loma ni tamata.’—Vkai. 27:9.