1, 2. ¿Kasa nütüjaka wanee laülaashi sünainjee tü alatakat soʼu naashajaain sümaa wanee wawala süchiki tü saaʼinrajatkat?

 EEJANAINKA piamashii laülaashii oʼunaka shipialuʼumüin wanee wawala kakaliaitka nnojoluin outkajaain. Wanee laülaashi naashajeʼerüin kojuyasü pütchi sümüin suluʼujee tü Bibliakat süchiki jamüin anaka woʼunule sünain tü outkajawaakat. Atütülaayaasü saaʼin tü wawalakat naaʼinruʼu. Anuupejeʼe sünüiki tü wawalakat namüin noʼunajanapa: «Eeyaai jütüjaain saaʼu tü alatakat tamüin». Naya laülaashiikana naküjamaatüin tü saaʼinrajatkat tü wawalakat sümaa nnojoluin nasakirüin palajana kasain alatüin sümüin. Nnojotkalaka atütülaain saaʼin tü wawalakat.

² Anuu nünüiki chi laülaashi aashajeʼerakai tü Bibliakat: «‹Eʼrütkatche wayumüin› maa müshi taya taleʼeruʼu. Tayaawatapejeʼe saaʼu nnojoluin anain tü taaʼinrakat. ‹¿Jamayaa pukuwaʼipa? ¿Jamayaa paaʼin? ¿Kasa anaka süpüla waaʼinrüin püpüleerua?›, müinjatia tanüiki sümüin». Atüjashi chi laülaashikai sünainjee tü alatakat, niaichipa wanee laülaashi amüliajaka naaʼin na wawalayuukana.

3. ¿Jaralii na achiaainjanakana na wawalayuukana?

 ³ Na laülaashiikana müshii aka saaʼin arüleejülii. Sutuma tia, nachiaainjachi wanee wawala choʼujaale shia nümüin. Eejeetpejeʼe kaʼi nüchiaaneechikai oʼu wanee wawala nutuma wanee wawala nnojoikai laülaashin. Eeshijaʼa nüchiaale wanee wawala wanee naʼaleewain wanaapünaa sümaa tü sümakat tü Bibliakat (Sal. 141:5; Prov. 25:12). Otta eesüjaʼa shiale wanee wawala miyoʼu aashajaaka sümaa wanee wawala majayüt süchiki waneirua kasa, maʼaka saaʼin tü süküjakat Tito 2:3-5. Akaʼaya na kachonshiikana, nachiaainjana nachonnii. Mayaainjeʼe namüinjatüin na laülaashiikana pütchikat tüü, anasü wekirajaale sünain tia wapüshuaʼa  süpüla watüjaain saaʼu tü waaʼinrajatkat süpüla talatüin naaʼin wanee wawala sutuma wanee pütchi wamaka nümüin (Prov. 27:9).

4. ¿Kasa wekirajaainjatka anain sünain ekirajaayakat tüü?

⁴ Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaweerü anain pütchikat tüü: ¿jamüshi wachiaaka wanee wayuu?, ¿choʼujaasüche nüchiaanüin?, ¿jarai achiaainjachikai nia?, ¿kasa waaʼinrajatka süpüla talatüinjatüin naaʼin sutuma tü pütchi wamakat nümüin jee naaʼinrüinjatüin shia?

5. Kamaneere wanee wawala nümüin chi naashajaakai amaa, ¿jamüsü naapaajeetka sümaa tü achiaanakalü oulia nia? (1 Corinto 13:4, 7).

⁵ Aishii na wawalayuukana napüla na laülaashiikana. Jaʼyasü naaʼu tia wanaa sümaa nachiaain wanee wawala suulia naaʼinrajüin kasa mojusü (Gal. 6:1). Süpüla nüchiaainjachin wanee laülaashi jülüjainjatü naaʼin tü nümakat chi aluwataaushikai Pablo, müshi nia: «Müleka shiimüinre sünain alin tapüla wayuu, nnojoleerü akulajaain taaʼin sünain kamanewaa namüin [...], ayateechia taaʼinmajüin je tanoujeerü waneepia tü nüküjakat tamüin. Jaʼitashi kaainjalain nia, nnojoleechi taleejüin» (paashajeʼera 1 Corinto 13:4, 7). Jülüjale naaʼin tia wanee laülaashi, nüchiaweechi wanee wawala süka alin nia nüpüla otta naaʼinreerü shia süka anakalü akuwaʼipa. Eesüjaʼa süpüla naapaain sümaa wanee wawala tü achiaanakalü oulia nia niyaawatüle saaʼu alin nia apülawaa (Roma 12:10).

6. ¿Jamüsü anaka nukuwaʼipa Pablo napüleerua na laülaashiikana nachiaapa wanee wawala?

⁶ Anasü nukuwaʼipa Pablo napüleerua na laülaashiikana. Jamüshijaʼa Pablo nüchiaain na anoujashii chajanakana Tesalónica wanaa sümaa choʼujaain shia namüin. Nnojotsü nüküjamaatüin Pablo namüin tü nanouteʼerüinjatkat sünain nakuwaʼipa, jülüjasü naaʼin tü alatakat namüin. Nüküjain namüin palajana kojutuin nümüin tü naʼyataainkat, tü kasa anasü naainjakat süka aipüraliin naya jee nachecherüin naaʼin soʼunnaa müliaa (1 Tes. 1:2, 3; 2 Tes. 1:4). Otta nüküjain namüin anain nakuwaʼipa napüleerua na wane anoujashiikana (1 Tes. 1:8, 9). Talatakajasaʼa maʼin naaʼin naapapa tia pütchikat, nayaawata aaʼu alin maʼin naya nüpüla Pablo. Anasüjeseʼe nakuwaʼipa naya anoujashiikana süka naapaain sümaa tü nüchiaakalü oulia naya Pablo suluʼu tü piamasü karaloʼuta nüshajakat namüin (1 Tes. 4:1-5, 11; 2 Tes. 3:11, 12).

7. ¿Kasa eeka süpüla mojushiin nümüin wanee wawala nüchiaanapa?

⁷ Wachiaale wanee wawala sümaa maalin nia wapüla alateerü tü nüküjakat wanee laülaashi, müshi nia: «Eeshii na mojushiikana amüin nachiaanüin, nnojotsü shiain saaʼujee mojuin tü münakat namüin, shia sünainjee mamaneein chi achiaakai naya». Tü watüjakat sünainjee tia shia mapüleejeerüin nümüin wanee wawala naapaain sümaa tü achiaanakalü oulia nia niyaawatüle saaʼu alin nia apülawaa.

8. ¿Kasa nüsakireʼerüinjatka anain naaʼin wanee laülaashi süpülapünaa nüchiaain wanee wawala?

⁸ Na laülaashiikana nnojoishii nachiaamaatüinjachin wanee wawala. Anasü nasakireʼerüle naaʼin palajana sünain pütchikat tüü: «¿Choʼujaasüche maʼin taküjain tia nümüin? ¿Pansaasüche maʼin tamüin mojuin tü naaʼinrakat? ¿Mojusüche tü naaʼinrakat saashin tü Bibliakat? ¿Naaʼinrataapa wanee kasa nnojotka taaʼinreein amüin?». Wanee laülaashi eekai kekiin maʼin niyaawata aaʼu nünüiki (Prov. 29:20). Nnojorüle nütüjaain maʼin saaʼu wanee laülaashi choʼujaale nüchiaanüin wanee wawala, eeshi süpüla nüsakirüin wane  laülaashi süchiirua tia natüjaaiwa saaʼu tü sümakat tü Bibliakat (2 Tim. 3:16, 17).

9. ¿Kasa naaʼinrajatka na laülaashiikana süpüla nashatüin nukuwaʼipa Pablo nachiaapa wanee wawala süchiki sukuwaʼipa naʼanaaya? (1 Timoteo 2:9, 10).

⁹ Jülüjataa waaʼin wanee sukuwaʼipa. Nnojorüle anain nümüin wanee laülaashi sukuwaʼipa naʼanaaya wanee wawala, anasü nüsakireʼerüle naaʼin sünain pütchikat tüü: «¿Mojusüche tü kasa naaʼinrakat saashin tü Bibliakat?». Süka nnojoleein nuʼunuin süchiirua tü jülüjakat naaʼin, eeshi süpüla nüsakirüin wanee laülaashi jee niale wanee wawala laülaakai aaʼin sünain anoujaa. Eesü süpüla nekirajaain sünain tü nümakat Pablo süchiki tü sukuwaʼipainjatkat naʼanaaya wanee anoujashi (paashajeʼera 1 Timoteo 2:9, 10). Nnojotsü nüküjain Pablo süpüshuaʼa tü naaʼinrajatkat wanee anoujashi süpüla nüneeküin tü nüsheʼinjatkat. Shia nüküjaka Pablo waneirua pütchi niyaawatüinjatka anainjee tü anakat noʼuluʼu Maleiwa. Süpüla nayaawatüin saaʼu na laülaashiikana choʼujaale nachiaain wanee wawala, jülüjainjatü naaʼin laülaale naaʼin jee anale sukuwaʼipa naʼanaaya.

10. ¿Kasa sotuinjatka waaʼin süchiki tü naneekakat na wawalayuukana?

¹⁰ Sotuinjatü waaʼin eein süpüla nnojoluin wanaawain tü naneekakat sünain wanee kasa piamashii wawalayuu laülaakana aaʼin sünain anoujaa. Eepejeʼe anale tü kasa naneekakat waneʼewai nakua. Makalaka nnojoluinjatüin wapüleeruain naaʼin na wawalayuukana süpüla naneeküin tü anakat saaʼin wamüin (Roma 14:10).

11, 12. (1) Choʼujaale nüchiaanüin wanee wawala, ¿kasa nüsakireʼerüinjatka anain naaʼin wanee laülaashi? (2) ¿Jamüsü anaka naaʼinrüle tia?

¹¹ Choʼujaale nüchiaanüin wanee wawala, aneekünüinjachi chi aashajaainjachikai nümaa. Jamüsüjaʼa süchiaajaanüinjatüle wanee wawala kaʼwayuuseka, aashajaainjachi chi laülaashikai palajana nümaa chi suʼwayuusekai jee niale achiaanüinjachin wanee tepichi, aashajaanüinjachi amaa chi nüshikai palajana. Eesüjaʼa nüneeküle chi suʼwayuusekai tü wawalakat niainjachin aashajaain sümaa jee yalale nia soʼunnaa nachiaain shia na laülaashiikana. Eesü süpüla müin sukuwaʼipa tia nutuma nüshi chi jintüikai. * ¿Jama choʼujaale süchiaanüin wanee majayüt? Eesü süpüla shiain wanee wawala miyoʼu aashajaaka sümaa maʼaka süküjünüin sünain tü  pütchikat 3.

¹² Anuu wanee pütchi nüsakireʼerüinjatka anain naaʼin wanee laülaashi: «¿Tayache kettaakai süpüla tachiaain wanee wawala? ¿Niataapa anain wanee toulia?». Müleka naashajaanüinjachire amaa wanee wawala jülüjakai aaʼin maalin nia apülawaa, anashi niale aashajaain  nümaa wanee laülaashi eekai alatüin amüin tia, süka jamüin, niyaawateerüin aaʼu jamüin naaʼin. Sotuinjatpejeʼe naaʼin napüshuaʼa na laülaashiikana natütüleʼerüinjatüin naaʼin na wawalayuukana süpüla nanouteʼerüin nakuwaʼipa wanaapünaa sümaa tü sümakat tü Bibliakat. Choʼujaale nüchiaanüin wanee wawala, naaʼinrüinjatü tia.

13, 14. ¿Jamüsü anaka naapajüle na laülaashiikana nünüiki chi nachiaainjachikai?

¹³ Paapaja nünüiki. Sümaʼinruʼu yapajüin nutuma wanee laülaashi tü nünüikinjatkat nümüin chi nüchiaainjachikai, anasü nüsakireʼerüle naaʼin sünain pütchikat tüü: «¿Shiimainche tatüjaain aaʼu tü alatakat nümüin? ¿Eesüche wanee kasa alataka nümüin nnojotka tatüjaain aaʼu? ¿Kasache akaalinjünüinjachikai anain nia?».

¹⁴ Anasü maʼin naaʼinrüle na achiaainjanakana tü sümakat Santiago 1:19, anuu sünüiki: «Anakaja müleka eere jaaʼin sünain tü nüküjakat wane juwala jümüin sümaa nnojolüin jüsouktüin pejeewa sünainmüin tü nümakat. Nnojo jaashichijaain nümüin». Nnojotsü anain jülüjale naaʼin chi laülaashi achiaainjachikai nütüjaain aaʼu süpüshuaʼa tü alatakat nümüin chi wawala nüchiaainjachikai. Anuu sünüiki Proverbios 18:13: «Nusounnajaale wanee wayuu süpülapünaa naapajüin wanee kasa, malaa neʼe tia naainjakat jee japüijeechi sünainjee». Shia anaka aluʼu nüsakinnüle palajana chi achiaanüinjachikai sümaa saapajünüin nünüiki. Shiaʼaya niyaawataka aaʼu chi laülaashi waashajaaichipakai achiki paalapa. Niyaawata aaʼu nnojoluin anain naashajaamaatüin sümaa tü wawalakat tü nikirajaakalü anain. Shiakalaka anain nüsakirüle palajana jamüin saaʼin otta kasain naaʼinrajatüin süpüla nakaalinjain shia. Nachajaale maʼin sukuwaʼipa na laülaashiikana süpüla natüjaain saaʼu tü alatakat namüin na wawalayuukana, eeshii süpüla nakaalinjain naya jee natütüleʼerüin naaʼin.

15. ¿Kasa naaʼinrajatka na laülaashiikana süpüla noonooin sümaa tü sümakat Proverbios 27:23?

¹⁵ Piʼraaja nukuwaʼipa. Wekirajaaitpa anain nnojoluinjatüin waashajeʼerüin neʼe pütchi suluʼujee tü Bibliakat otta waküjainjatüin neʼe nümüin chi wachiaainjachikai tü naaʼinrajatkat süpüla nunouteʼerüin nukuwaʼipa. Nayaawatüinjatü aaʼu na wawalayuukana jülüjain naya waaʼin, watüjaain saaʼu tü alatakat namüin otta wakaalinjeein naya (paashajeʼera Proverbios 27:23). Nachajaainjatü maʼin sukuwaʼipa na laülaashiikana süpüla aleewainjanain naya namaa na wawalayuukana.

16. ¿Kasa naaʼinrajatka na laülaashiikana süpüla saapaanüin amaa tü nachiaakalü oulia na wawalayuukana?

¹⁶ Eejüinjatü naaʼin na laülaashiikana suulia jülüjain naaʼin na wawalayuukana eemaatüin neʼe naya choʼujaapa nüchiaanüin wanee wawala. Suulia sülatüin tia, yootowalinjana naya namaa otta jülüjainjana naya naaʼin sülatapa kasa mojusü namüin. Naaʼinrüle tia naashin wanee wawala kakaliaichikai laülaashin, aleeweena  maʼin naya namaa na wawalayuukana. Anuu nünüikiya: «Müle sukuwaʼipa watuma, mapüleejeerü wamüin wachiaain wanee wawala choʼujaale shia nümüin». Otta chi achiaanakai, mapüleejeerü nümüin naapaain sümaa tü münakat nümüin.

17. ¿Jamüshi kamaneeinjachikai wanee laülaashi nümüin chi nüchiaakai sümaa nnojoluin kuʼlajaain naaʼin nümaa?

¹⁷ Nnojo pukulajaain aaʼin nümaa, kamanee pia. Choʼujaasü waaʼinrüin tia mojushiire nümüin wanee wawala tü achiaanakalü oulia nia sükajee tü Bibliakat otta nnojorüle naaʼinramaatüin tü münakat nümüin. Nnojoliinjana jashichin na laülaashiikana nümüin. Shia anaka aluʼu nashatüle nukuwaʼipa Jesús. Anuu wanee pütchi aküjünatüjütkalia nüchiki: «Anamieechi nia waneepia sümüin wayuu eekai makaaliijuuin. Nnojoleechi eʼrülin wayumüin sümüin eekai matsüin» (Mat. 12:20). Eesü süpüla nuchuntuin wanee laülaashi nümüin Jehová süpüla nükaalinjain chi wawalakai süpüla niyaawatüin saaʼu jamüin choʼujaaka nüchiaanüin otta jamüin anaka naapaale sümaa. Eesüjaʼa choʼujaale sülatüin kojuya kaʼi süpüla niyaawatüin saaʼu tü achiaanakalü oulia nia. Nnojorüle kuʼlajaain naaʼin chi laülaashikai nümaa otta kamaneere nia nümüin jülüjeerü naaʼin chi wawala achiaanakai tü münakat nümüin suulialeʼeya sukuwaʼipa süküjia nümüin. Nnojoluinjatü motuin naaʼin na laülaashiikana nachiaainjachin wanee wawala wanaapünaa sümaa tü sümakat tü Bibliakat.

18. (1) ¿Kasa sotuinjatka waaʼin wachiaapa wanee wawala? (2) Maʼaka weʼrüin suluʼu tü ayaakuaakat jee müsia tü pütchi süttakat, ¿kasa jülüjainjatka naaʼin palajana na kachonshiikana süpüla nachiaain nachonnii?

¹⁸ Pütüja sünainjee tü mojukuwaʼipatkat putuma. Süka nnojoluin lotuin maʼin wakuwaʼipa, eesü süpüla nnojoluin waaʼinrüin süpüshuaʼa tü aküjünakat sünain ekirajaayakat tüü (Sant. 3:2). Eejeerü tü mojukuwaʼipatkat watuma, anapejeʼe watüjale sünainjee tia. Nayaawatüle saaʼu na wawalayuukana alin naya wapüla, moteerü naaʼin airuʼurule wanüiki namüin. (Eesia süpüla paashajeʼerüin tü pütchikat « Pütchi namüinjatü na kachonshiikana»).

19. ¿Kasa waaʼinrüinjatka süpüla talatüin naaʼin na wawalayuukana?

¹⁹ Wekirajaaitpa anain kapüleein achiawaa wayuu. Nnojotsü lotuin maʼin nukuwaʼipa chi achiaakai, akaʼaya chi achiaanakai. Sotuinjatü waaʼin tü wekirajaaitpakalü anain, wachiaapa wanee wawala wayaawatüinjatü aaʼu jamüin wachiaainjachikai nia, shiimainre choʼujaain nüchiaanüin otta jaralin anakai süpüla achiaain nia. Wasakira nia palajana, waapaja nünüiki süpüla watüjaain saaʼu tü alatakat nümüin otta wayaawata saaʼu jamüin naaʼin. Kamanee waya namüin napüshuaʼa na wawalayuukana otta aleewa waya namaa. Tü keeʼireekat maʼin waaʼin shia talatüinjatüin naaʼin na wawalayuukana sutuma tü pütchi wamakat namüin jee naaʼinrüinjatüin shia (Prov. 27:9).