1-2. Ano ang natun-an sang isa ka brother parte sa paglaygay sa iban?

 MADAMO na nga tinuig ang nagligad, duha ka gulang ang nagbisita sa isa ka sister nga madugay na nga wala naka-attend sa mga miting. Ginpabasa sang isa ka gulang sa sister ang pila ka teksto parte sa pag-attend sa mga miting. Abi niya napalig-on niya ang sister. Pero sang malakat na sila sang upod niya nga gulang, nagsiling ang sister, “Wala kamo abi kabalo sang akon mga problema.” Naglaygay lang dayon ang mga gulang nga wala anay ginpamangkot ang sister parte sa iya mga problema kag sitwasyon. Gani para sa sister, wala nakabulig sa iya ang laygay sang mga gulang.

² Parte sa sini nga eksperiensia, ang gulang nga nagpabasa sang mga teksto nagsiling: “Sadto nga tion, pamatyag ko wala kami gintahod sang sister. Pero sang ginpamensaran ko ini, narealisar ko nga mas nagpokus ako sa mga teksto nga dapat ko gamiton sangsa hibaluon ang sitwasyon sang sister. Mas maayo kuntani kon ginpamangkot ko sia kon kamusta sia kag kon paano ako makabulig sa iya.” May natun-an gid ang gulang sa iya eksperiensia. Subong, nagapakita na sia sang empatiya kag ginapanikasugan gid niya nga makabulig.

3. Sin-o sa kongregasyon ang mahimo makalaygay sa iban?

 ³ Bilang mga manugbantay, responsibilidad sang mga gulang nga laygayan ang mga nagakinahanglan sini. Pero, may mga tion nga mahimo kinahanglan man maglaygay ang iban nga kauturan sa kongregasyon. Halimbawa, mahimo gamiton sang isa ka utod ang Biblia para laygayan ang iya abyan. (Sal. 141:5; Hulu. 25:12)  Ukon mahimo “laygayan” sang tigulang nga sister “ang bataon nga mga babayi” parte sa mga butang nga ginsambit sa Tito 2:3-5. Kag dapat pirme laygayan sang mga ginikanan ang ila kabataan. Para sa mga gulang sa kongregasyon ini nga artikulo, pero makabenepisyo kita tanan sa sini. Binagbinagon naton kon ano ang himuon naton para masigurado naton nga makabulig, makapalig-on, kag “makapasadya sa tagipusuon” ang aton laygay.—Hulu. 27:9.

4. Ano ang binagbinagon naton sa sini nga artikulo?

⁴ Sa sini nga artikulo, binagbinagon naton ang apat ka pamangkot parte sa paglaygay: (1) Ano ang husto nga motibo sa paglaygay? (2) May basihan gid bala para maghatag ako sing laygay? (3) Sin-o ang dapat maglaygay? (4) Ano ang himuon mo para mangin makapalig-on ang imo laygay?

5. Ngaa importante nga husto ang motibo sang isa ka gulang kon nagalaygay sia? (1 Corinto 13:4, 7)

⁵ Palangga sang mga gulang ang ila mga kauturan. Kon kaisa, ginalaygayan nila ang isa ka utod kon may ginahimo sia nga posible magresulta sa serioso nga sala. Ginahimo nila ini kay palangga nila sia. (Gal. 6:1) Pero antes istoryahon sang isa ka gulang ang isa ka utod, mas maayo kon binagbinagon anay niya ang ginsambit ni apostol Pablo parte sa gugma. “Ang gugma mapinasensiahon kag mainayuhon. . . . Nagaantos ini sang tanan nga butang, nagapati sang tanan nga butang, nagalaum sang tanan nga butang, nagabatas sang tanan nga butang.” (Basaha ang 1 Corinto 13:4, 7.) Kon pamalandungan sang gulang ini nga teksto, makabulig ini sa iya nga hunahunaon ang iya motibo sa paglaygay kag kon paano niya ini himuon sa maayo nga paagi. Kon mabatyagan sang ginalaygayan nga palangga sia sang gulang, posible gid nga batunon niya ang laygay.—Roma 12:10.

6. Ngaa maayo nga halimbawa si apostol Pablo?

⁶ Maayo gid nga gulang si apostol Pablo. Halimbawa, ginlaygayan niya ang mga kauturan sa Tesalonica kay kinahanglan gid nila ini. Pero sa mga sulat ni Pablo para sa ila, una niya nga ginsambit ang parte sa ila buhat sang pagtuo, mahigugmaon nga pagpangabudlay, kag pagbatas. Gin-intiende man niya ang ila sitwasyon, kag nagsiling sia nga nagaantos sila sang mga kabudlayan kag nagabatas sang mga paghingabot. (1 Tes. 1:3; 2 Tes. 1:4) Ginsilingan pa gani niya sila nga maayo sila nga halimbawa para sa iban nga mga kauturan. (1 Tes. 1:8, 9) Sigurado gid nga nalipay sila sa pagdayaw sa ila ni Pablo. Palangga gid ni Pablo ang iya mga kauturan. Gani napalig-on gid ang mga taga-Tesalonica sa iya laygay nga mabasa sa duha niya ka sulat para sa ila.—1 Tes. 4:1, 3-5, 11; 2 Tes. 3:11, 12.

7. Ano ang posible nga rason kon ngaa wala ginabaton sang iban ang laygay?

⁷ Ano ang posible nga matabo kon indi husto ang aton paagi sang paglaygay? Ang isa ka madugay na nga gulang nagsiling, “Wala ginabaton sang iban ang laygay, indi bangod daw indi husto ang ginlaygay sa ila, kundi bangod wala nila nabatyagan nga palangga sila sang nagalaygay.” Ano ang matun-an naton sa sini? Mas mahapos batunon ang aton laygay kon ginahimo naton ini bangod palangga naton ang aton ginalaygayan, indi bangod nga naugot kita sa iya.

8. Antes maglaygay ang isa ka gulang, ano ang dapat niya ipamangkot sa iya kaugalingon?

⁸ Indi dapat magpadasudaso sa paglaygay ang mga gulang. Antes maglaygay ang isa ka gulang sa isa ka utod, dapat niya pamangkuton ang iya kaugalingon: ‘Dapat ko gid bala sia laygayan? Sigurado gid bala ako nga sala ang iya ginahimo? May nalapas bala sia nga sugo sa Biblia? Ukon basi indi lang pareho sa ginhimo niya ang  himuon ko kon ako ang sa iya sitwasyon?’ Dapat gid panikasugan sang mga gulang nga indi sila ‘magpadasudaso sa ila paghambal.’ (Hulu. 29:20) Kon indi sigurado ang gulang kon bala dapat gid niya laygayan ang isa ka utod, puede niya pamangkuton ang isa pa ka gulang parte sa sini. Binagbinagon nila kon bala may nalapas nga prinsipio sa Biblia ang utod kag dapat gid sia laygayan.—2 Tim. 3:16, 17.

9. Kon nagalaygay parte sa pamayo kag pamustura, ano ang matun-an naton kay Pablo? (1 Timoteo 2:9, 10)

⁹ Binagbinaga ini nga halimbawa. Ibutang ta nga nabalaka ang isa ka gulang sa pamayo ukon pamustura sang isa ka utod. Mahimo pamangkuton sang gulang ang iya kaugalingon, ‘Kon basihan ang Biblia, dapat ko gid bala sia laygayan?’ Indi gusto sang gulang nga maglaygay base lang sa iya opinyon, gani puede niya pamangkuton ang isa pa ka gulang ukon hamtong nga utod parte sa iya masiling. Puede nila binagbinagon nga duha ang laygay ni Pablo parte sa pamayo kag pamustura. (Basaha ang 1 Timoteo 2:9, 10.) Ginsambit ni Pablo ang pila ka prinsipio nga dapat mangin maugdang ang pamayo sang isa ka alagad sang Dios. Ginapahangop sini nga indi dapat mapakahuy-an si Jehova sa pamayo sang iya alagad. Pero wala ginsambit ni Pablo kon ano nga mga bayo ang puede kag indi puede. Kabalo sia nga makapili ang mga kauturan sang gusto nila isuksok basta suno ini sa mga prinsipio sa Biblia. Gani dapat anay binagbinagon sang mga gulang kon bala maugdang ukon indi ang pamayo sang isa ka utod antes nila sia laygayan.

10. Kon parte sa personal nga mga desisyon, ano ang dapat naton tandaan?

¹⁰ Kon parte sa personal nga mga desisyon, dapat naton tandaan nga posible indi pareho ang desisyon sang duha ka hamtong nga utod. Pero indi buot silingon sini nga husto ang isa kag sala naman ang isa. Indi naton dapat pag-ipilit sa aton mga kauturan ang aton personal nga desisyon.—Roma 14:10.

11-12. Kon kinahanglan gid maglaygay ang isa ka gulang, ano ang mahimo niya ipamangkot sa iya kaugalingon, kag ngaa?

¹¹ Kon kinahanglan gid ang laygay, ang masunod nga pamangkot amo ini, Sin-o ang dapat maglaygay? Antes laygayan ang isa ka sister nga may bana ukon ang isa ka bata, dapat anay istoryahon sang gulang ang ulo sang pamilya. Kay man, basi gusto sang ulo sang pamilya nga sia ang maglaygay. * Ukon basi magpangabay sia nga magpamati samtang nagalaygay ang gulang. Kag pareho sa ginsambit sa  parapo 3, posible nga may mga tion nga mas maayo nga isa ka tigulang nga sister ang maglaygay sa isa ka pamatan-on nga sister.

¹² May dapat pa binagbinagon ang isa ka gulang. Mahimo niya pamangkuton ang iya kaugalingon,  ‘Ako gid bala ang dapat maglaygay, ukon mas maayo nga iban ang maglaygay?’ Halimbawa, kon dapat laygayan ang isa ka utod nga wala sing kompiansa sa iya kaugalingon, mas mahapos niya ini batunon kon isa ka gulang nga nakaeksperiensia man sang iya nabatyagan ang maglaygay sa iya. Posible nga mas nahangpan sing maayo sini nga gulang ang nabatyagan sang utod kag mas mapalig-on niya sia. Pero, responsibilidad sang tanan nga gulang nga palig-unon ang ila mga kauturan nga maghimo sang mga pagbag-o base sa ginasiling sang Biblia. Gani kon kinahanglan gid laygayan ang isa ka utod, ang pinakaimportante amo ang masigurado nga malaygayan sia.

13-14. Ngaa importante nga mamati ang isa ka gulang?

¹³ Magpamati sing maayo. Kon nagahanda ang isa ka gulang sa paglaygay, dapat niya pamangkuton ang iya kaugalingon: ‘Ano ang nabal-an ko parte sa sitwasyon sang utod? Ano ang mga nagakatabo sa iya kabuhi? May mga problema bala sia nga wala ko nabal-an? Ano ang makabulig gid sa iya subong?’

¹⁴ Dapat gid iaplikar sang mga nagalaygay ang prinsipio sa Santiago 1:19. Si Santiago nagsulat: “Ang tagsa ka tawo dapat mangin maabtik sa pagpamati, mahinay sa paghambal, indi dali maakig.” Posible hunahunaon sang isa ka gulang nga nabal-an niya ang tanan parte sa sitwasyon sang isa ka utod, pero husto gid bala ang iya ginahunahuna? Ang Hulubaton 18:13 nagapahanumdom sa aton: “Kon ang isa nagasabat antes niya mabatian ang kamatuoran, kabuangan ini kag kahuy-anan sa iya.” Mas maayo nga pamangkuton ang utod kon ano gid ang iya sitwasyon. Gani dapat anay pamatian sang gulang ang utod antes sia maglaygay. Dumduma ang natun-an sang gulang nga ginsambit sa umpisa sini nga artikulo. Narealisar niya nga imbes nga laygayan lang dayon ang sister base sa mga impormasyon nga iya gin-research, mas maayo kuntani kon ginpamangkot niya anay ang sister kon kamusta sia kag kon ano ang mabulig niya sa sister. Kon hatagan sang tion sang mga gulang ang pagpamati sa ila mga kauturan para mabal-an ang ila sitwasyon, posible gid nga mas mabuligan nila sila kag mapalig-on.

15. Paano maaplikar sang mga gulang ang prinsipio sa Hulubaton 27:23?

¹⁵ Kilalaha sing maayo ang mga kauturan. Ginsambit sa umpisa nga indi bastante ang pagbasa sang pila ka teksto ukon ang paghatag sang pila ka panugda para mangin makapalig-on ang laygay. Dapat mabatyagan sang aton mga kauturan nga palangga naton sila, naintiendihan naton sila, kag gusto naton sila buligan. (Basaha ang Hulubaton 27:23.) Dapat himuon sang mga gulang ang ila bug-os nga masarangan para mangin suod nila nga abyan ang ila mga kauturan.

16. Ano ang makabulig sa mga gulang para mangin makapalig-on ang ila laygay?

¹⁶ Indi gusto sang mga gulang nga hunahunaon sang ila mga kauturan nga ginaistorya lang sila kon kinahanglan sila laygayan. Gani pirme nila ginaistorya ang ila mga kauturan, kag ginapakita nila nga nabalaka sila sa ila kon  may problema sila. “Kon himuon mo ini,” siling sang isa ka madugay na nga gulang, “mangin abyan mo sila. Gani kon kinahanglan mo gid man sila laygayan sa ulihi, mas mahapos na lang para sa imo nga himuon ini.” Kag mas mahapos man para sa imo ginalaygayan nga batunon ang laygay.

17. Sa ano nga sitwasyon dapat gid mangin mapinasensiahon kag mainayuhon ang isa ka gulang?

¹⁷ Mangin mapinasensiahon kag mainayuhon. Kon indi gusto iaplikar sang aton ginalaygayan ang aton ginlaygay nga nabase sa Biblia, kinahanglan gid naton mangin mapinasensiahon kag mainayuhon. Indi dapat mag-ugtas ang isa ka gulang kon wala dayon ginbaton ukon gin-aplikar sang iya ginlaygayan ang iya laygay. Ang Biblia nagasiling parte kay Jesus: “Indi niya pagbalion ang tabun-ak nga nadugmok, kag indi niya pagpalungon ang pabilo nga nagapiraw.” (Mat. 12:20) Gani kon nagapangamuyo ang isa ka gulang sa iya personal nga mga pangamuyo, puede niya pangabayon si Jehova nga buligan ang iya ginlaygayan nga mahangpan kon ngaa ginlaygayan sia kag kon ngaa dapat niya iaplikar ang laygay. Posible nga kinahanglan niya ang tion para pamensaran ang ginlaygay sa iya. Kon mapinasensiahon kag mainayuhon ang isa ka gulang, mas mahapos batunon sang ginlaygayan ang ginlaygay sa iya. Kag dapat siguraduhon sang gulang nga nabase pirme sa Pulong sang Dios ang iya ginalaygay.

18. (a) Ano ang dapat naton tandaan kon nagalaygay kita? (b) Base sa piktyur kag sa kahon, ano ang ginaistoryahan sang mga ginikanan?

¹⁸ Kon nagsala ka sa imo paagi sang paglaygay, tinguhai nga may matun-an ka sa sini. Bangod indi kita perpekto, indi naton maaplikar sing bug-os ang mga panugda sa sini nga artikulo. (Sant. 3:2) Posible gid nga magsala kita sa aton paagi sang paglaygay, pero dapat naton tinguhaan nga may matun-an kita sa sini. Kon mabatyagan sang aton mga kauturan nga palangga naton sila, posible nga mangin mas mahapos para sa ila nga patawaron kita kon naglain ang ila buot bangod sa aton ginsiling ukon ginhimo.​—Tan-awa man ang kahon nga “ Pahanumdom Para sa mga Ginikanan.”

19. Paano naton mapasadya ang tagipusuon sang aton mga kauturan?

¹⁹ Natun-an naton nga indi mahapos ang maghatag sing makapalig-on nga laygay. Indi kita perpekto, kag indi man perpekto ang aton ginalaygayan. Tandai ang mga prinsipio nga ginbinagbinag naton sa sini nga artikulo. Siguraduha nga husto ang imo motibo sa paglaygay. Siguraduha man kon bala dapat gid laygayan ang isa ka utod, kag kon bala ikaw gid ang dapat maglaygay ukon mas maayo nga iban ang maglaygay. Antes laygayan ang isa ka utod, pamangkuta anay sia kag pamatii sia sing maayo para mahangpan mo ang iya sitwasyon. Panikasugi nga pamensara kon ikaw ang sa iya sitwasyon. Mangin mainayuhon, kag panikasugi nga mangin suod mo nga abyan ang imo mga kauturan. Tandai nga magluwas nga gusto naton nga mangin makapalig-on ang aton laygay, gusto man naton nga ‘makapasadya ini sa tagipusuon.’​—Hulu. 27:9.