1-2. Hpaji jaw ai hte seng nna hpunau langai hpa chye wa ai kun?

LAI wa sai shaning law law hta, zuphpawng n sa ai grai na sai nauna hpang de myitsu salang 2 sa chyai ai. Zuphpawng lung ai hte seng ai Chyum daw law law hpe myitsu salang langai hti dan ai. Nauna grai n-gun lu mat na re ngu shadu nna, wa na hkyen ai shaloi, nauna gaw “ngai hpa ni hkrum taw ai hpe hpunau ni n chye ai” ngu tsun ai. Nauna a manghkang ni, masa ni hpe n san ai sha, hpaji jaw hkrup mat ai. Dai majaw, nauna hpa akyu mung n lu dat ai.

² Dai mabyin hpe bai myit yu let, nauna hpe Chyum Laika hti dan ai myitsu salang ndai hku tsun ai: “Nnan hta, dai nauna n-gawn n sawn di ai ngu hkamsha ai. Raitim, atsawm bai myit yu ai shaloi, ‘nauna hpa ni hkrum nga ai kun?’ ‘Hpa karum ya ra na kun?’ ngu san na malai, Chyum daw ni sha hti dan hkrup mat ai.” Dai myitsu salang grai sharin la lu mat ai. Ya gaw, chye na ya ai, karum ya chye ai sagu rem byin nga sai.

3. Nawku hpung hta kadai ni hpaji jaw mai ai kun?

 ³ Sagu rem ni hku nna, myitsu salang ni gaw, ra ang ai shaloi, hpaji jaw na lit nga ai. Raitim, myitsu salang ni sha n re. Ga shadawn, hpunau (sh) nauna langai gaw manang langai hpe Chyum Laika hta madung tawn ai hpaji jaw ga jaw ra wa  chye ai. (Shk 141:5; Gsh 25:12) Asak kaba ai nauna gaw, Titu 2:3-5 hta lawm ai masa ni hta, “hpawmi ni hpe” hpaji jaw mai ai. Kanu kawa ni mung kasha ni hpe, chyahkring hkring hpaji jaw nna sharin shaga ai. Dai majaw, ndai sumhpa gaw laksan hku nna, myitsu salang ni na matu raitim, anhte yawng akyu lu mai ai. Tatut re ai, shadut ya lu ai, “ngwi pyaw shangun” ai hpaji jaw ga jaw lu ai ladat ni hpe bawngban na re.​—Gsh 27:9.

4. Ndai sumhpa hta hpa lam bawngban na kun?

⁴ Hpaji jaw ai hte seng nna, ga san 4 hpe ndai sumhpa hta bawngban na re: (1) Gara zawn myit jasat hte jaw ging ai kun? (2) Hpaji jaw na matu, gaja wa ra ai kun? (3) Kadai hpaji jaw ging ai kun? (4) Gara hku tang du hkra jaw lu na kun?

5. Myit majing hte hpaji jaw yang hpa majaw hkap la na matu grau loi ai kun? (1 Korinhtu 13:4, 7)

⁵ Hpunau nauna ni hpe myitsu salang ni tsawra ai. Kalang lang, lam shai na maw ai marai langai ngai hpe, hpaji jaw ai hku nna tsawra myit madun ai. (Gal 6:1) Raitim, hpaji n jaw shi yang, tsawra myit hte seng ai kasa Pawlu tsun ai lam nkau hpe bai maram ging ai. “Tsaw ra ai myit gaw galu kaba nga ai, sumnung shingdi nga ai; . . . yawng mayawng hpe hkam mana nga ai, yawng mayawng hpe kam sham nga ai, yawng mayawng hpe myit mada nga ai hte yawng mayawng hpe shakut sharang nga ai.” (1 Korinhtu 13:4, 7 hpe hti u.) Dai Chyum daw hpe myit sawn sumru ai gaw, myit majing hte hpaji jaw lu hkra karum ya na re. Hpaji jaw hkrum ai wa gaw, myitsu salang a tsawra myit hpe hkamsha lu na nga yang, hpaji jaw ga hpe hkap la na matu, grau loi na re.​—Rom 12:10.

6. Kasa Pawlu gara kasi kaja madun wa ai kun?

⁶ Kasa Pawlu gaw myitsu salang ni a matu, kasi kaja madun wa ai. Ga shadawn, Htesaloni mare na hpunau ni hpe hpaji jaw ra ai shaloi, n htingnut taw ai. Shanhte hpang de ka ai laika hta, shanhte a sadi dung ai lam, tsawra myit, hkam jan lu ai atsam hpe shakawn ai. Zingri zingrat hkrum ai, yakhkak jamjau hkrum ai hpe chye ai lam mung tsun ai. (1 Ht 1:3; 2 Ht 1:4) Shanhte gaw, kaga Hkristan ni a matu kasi kaja re ai ngu nna pyi tsun ai. (1 Ht 1:8, 9) Pawlu a shakawn ai ga na lu ai majaw, shanhte grai kabu na re. Hpunau ni hpe Pawlu grai tsawra ai gaw dan dawng ai. Dai majaw, Htesaloni nawku hpung de ka ai laika 2 yan hta lawm ai hpaji jaw ga ni tang du ai re.​—1 Ht 4:1, 3-5, 11; 2 Ht 3:11, 12.

7. Hpaji jaw ai hpe nkau hpa majaw n madat ai kun?

⁷ Jaw ai ladat hte hpaji n jaw yang, hpa byin chye ai kun? “Hpaji jaw ai hpe nkau n madat ai gaw, hpaji jaw ga shut taw ai majaw n re ai sha, hpaji jaw ai ladat gaw tsawra myit n lawm ai majaw re” ngu mahkrum madup nga ai myitsu salang langai tsun ai. Hpa chye lu ai kun? Grai masin pawt ai hku n re ai sha, tsawra myit hte hpaji jaw yang, hkap la na matu grau loi ai.

8. Marai langai ngai hpe hpaji jaw na matu dawdan ai shaloi myitsu salang ni tinang hkum tinang gara ga san ni san ging ai kun?

⁸ Myitsu salang ni gaw, hpaji jaw na matu sha myit lawan taw ai baw n byin ging ai. Hpaji n jaw shi yang, ‘hpaji jaw na matu gaja wa ra ai kun? Shi mara galaw da ai gaw teng ai kun? Chyum Laika tara tawt lai da ai kun? Tinang hte ningmu n bung ai daram sha kun?’ ngu nna tinang hkum tinang san ging ai. Myitsu salang ni gaw, n myit yu ai sha,  “ga dumhpran” ai baw n byin hkra koi ma ai. (Gsh 29:20) Hpaji jaw ging, n ging hpe hkrak n chye yang, tinang hpaji jaw na wa gaw, Chyum Laika hte n htan shai ai lama ma gaja wa galaw nga ai kun? ngu ai hpe chye na matu, kaga myitsu salang langai hte bawngban mai ai.​—2 Tm 3:16, 17.

9. Bu hpun mawn sumli ai hte seng nna hpaji jaw ai shaloi Pawlu kaw na hpa sharin la mai ai kun? (1 Timohti 2:9, 10)

⁹ Ga shadawn langai hpe myit yu ga. Hpunau nauna langai a bu hpun mawn sumli ai hpe myitsu salang langai myit tsang taw ai ngu saga. ‘Chyum Laika hte hpaji jaw ging ai lam nga ai kun?’ ngu nna tinang hkum tinang san mai ai. Tinang shadu ai hpe tsun hkrup ai baw n byin hkra, kaga myitsu salang (sh) kunghpan ai hkaw tsun masha langai a ningmu hpe san yu mai ai. Mawn sumli ai lam hte seng ai Pawlu a hpaji jaw ga hpe rau bawngban mai ai. (1 Timohti 2:9, 10 hpe hti u.) Hkristan langai a bu hpun mawn sumli ai lam gaw, sari rawng ai, sawn maram chye ai hku byin ging ai ngu Pawlu tsun ai. Bu hpun mai ai, n mai ai chyarang hpe gaw shi n jaw ai. Chyum Laika npawt tara ni hpe hkan nna, tinang ra ai hte maren, mawn sumli ging ai hpe chye ma ai. Dai majaw, myitsu salang ni gaw, hpaji jaw ging ai, n ging ai hpe dawdan ai shaloi, sari rawng ai, sawn maram ai hku nna mawn sumli ai kun? ngu ai hpe myit shalawm ging ai.

10. Kaga ni lata ai lam hte seng nna hpa hpe dum ging ai kun?

¹⁰ Kunghpan ai Hkristan marai lahkawng a lata ai lam ni gaw hkap la hpa raitim, maren sha byin na n re ai hpe chye na ra ai. Tinang a tsang madang ni hpe hpunau nauna ni hkap la na matu, atik anang n shadut ging ai.​—Rom 14:10.

11-12. Hpaji jaw ra wa ai shaloi myitsu salang langai tinang hkum tinang gara ga san ni san ging ai kun? Hpa majaw kun?

¹¹ Gaja wa hpaji jaw ra wa yang, kadai jaw ging ai kun? Dinghku num (sh) ma langai hpe hpaji n jaw shi yang, myitsu salang gaw, dinghku a baw hte bawngban ra ai. Dinghku a baw gaw dai lam hpe shi nan hparan mayu na re. * Shing nrai, myitsu salang hpaji jaw ai shaloi, tinang nga nga na matu hpyi shawn mai ai.  Laika pang 3 hta tsun wa ai hte maren, asak kaji ai nauna hpe asak kaba ai nauna hpaji jaw na matu, grau htap htuk ai aten ni mung nga chye ai.

¹² Myit shalawm ging ai kaga lam langai naw nga ai. ‘Ngai gaw hpaji jaw na matu, htap htuk ai wa rai kun? Kaga langai jaw yang grau kaja na kun?’ ngu nna myitsu salang langai tinang hkum tinang san ging ai. Ga shadawn,  manu n dan ai ngu, hkamsha nga ai marai langai gaw, dai zawn hkamsha ga ai myitsu salang a hpaji jaw ga hpe grau hkan sa mayu na re. Dai myitsu salang gaw, shi a hkamsha lam hpe grau chye na ya lu ai. Tang du hkra hpaji jaw lu ai. Raitim, Chyum Laika hta hpyi shawn da ai lam ni hte maren galai shai na matu, hpunau nauna ni hpe n-gun jaw ra na gaw, myitsu salang yawng a lit re. Dai majaw, ra nga ai hpaji jaw ga jaw na matu, ahkyak ai.

13-14. Myitsu salang ni madat ya na matu hpa majaw ahkyak ai kun?

¹³Madat na matu jin jin rai u. Hpaji jaw na matu, myitsu salang langai shajin ai shaloi, ‘ndai hpunau a masa hpe ngai kade daram chye ai kun? Shi a prat hta hpa ni hkrum nga ai kun? Ngai n chye ai mayak mahkak ni hkrum nga ai kun? Ya aten hta, shi a matu kaja htum gaw hpa rai kun?’ ngu tinang hkum tinang san ging ai.

¹⁴ Yaku 1:19 hta lawm ai npawt tara gaw, hpaji jaw na ni hte seng ai. “Masha kadai wa rai ti mung, na la na matu lawan nga u ga; ga tsun na matu hkum tin nga u ga, masin pawt na matu mung, hkum tin nga u ga” ngu Yaku tsun ai. Lam yawng hpe chye ai ngu myitsu salang shadu chye tim, gaja wa chye ai kun? Ga Shagawp 18:13 hta ndai hku sadi jaw da ai: “Naw n sagawn yu ai, ga htan ai wa gaw, Angawk ai mara hte kaya kahpa hkrum na ra ai.” Tinang hpaji jaw na wa tsun ai ga hpe madat ai gaw kaja htum re. Ga n shaga shi yang, madat ging ai. Laika pang 1 hte 2 hta lawm ai, myitsu salang sharin la lu ai lam hpe dum u. Tinang lajang da ai lam hpe kalang ta tsun na malai, “nauna hpa ni hkrum nga ai kun?” “Hpa karum ya ra na kun?” ngu shawng san ging ai hpe shi chye wa ai. Dai majaw, shawng nnan masa lam yawng hpe chye hkra galaw da na nga yang, hpunau nauna ni hpe grau n-gun jaw ya lu na re.

15. Ga Shagawp 27:23 hta lawm ai hpaji jaw ga hpe myitsu salang ni gara hku hkan sa mai ai kun?

¹⁵Sagu ni a lam chye hkra galaw u. Nnan hta tsun wa ai zawn, tang du ai hpaji jaw ga byin na matu, Chyum Laika hti dan ai, hpaji jaw ga langai, lahkawng daram jaw ai hte n hkum tsup ai. Tinang hpe myit lawm ai lam, chye na ya ai lam, karum ya mayu ai lam, hpunau nauna ni hkamsha na matu ahkyak ai. (Ga Shagawp 27:23 hpe hti u.) Dai majaw, hpunau nauna ni hte hku hkau ai manang byin na matu, myitsu salang ni dang lu ai daram shakut ging ai.

16. Tang du hkra hpaji jaw na matu myitsu salang ni hpe hpa gaw karum ya na kun?

¹⁶ Myitsu salang ni gaw, lit nga ai majaw sha galaw nga ai ngu, hpunau nauna ni n shadu hkra shakut ai. Hpaji jaw ra yang she, ga sa shaga nna, kaga aten hta, ahkyak n la ai baw n byin mayu ai. Dai majaw, hpunau nauna ni hte ayan ga shaga nna, mayak mahkak ni hkrum ai aten ni hta, sharawng awng let lanu lahku ya ai. “Dai zawn galaw na nga yang, kaja ai hku hkau lam nga wa na. Hpaji  jaw ra yang, jaw ai shaloi grau loi wa na” ngu mahkrum madup nga ai myitsu salang langai tsun ai. Hpaji jaw hkrum ai ni mung, hkap la na matu grau loi na re.

17. Laksan hku nna gara aten hta myitsu salang langai myit galu nna tsawra myit madun ra ai kun?

¹⁷Myit galu nna tsawra myit madun u. Chyum Laika hta madung tawn ai hpaji jaw ga hpe marai langai ngai nnan hta n hkap la ai shaloi, laksan hku nna, myit galu ra ai, tsawra myit madun ra ai. Hpaji jaw ga hpe kalang ta n hkap la ai, n hkan sa ai shaloi, masin n pawt na matu, myitsu salang ni sadi ra ai. Yesu gaw, “bye dip kau ai maiaw hpe shi n shadaw na hte Nhkut hku ai wan shat hpe, n sat kau na” ngu Chyum Laika hta tsun da ai. (Mat 12:20) Dai majaw, myitsu salang gaw hpaji jaw ga ra nga ai wa hpe, shaman chyeju jaw na matu, hpa majaw hpaji jaw ra ai hpe chye na nna, hkan sa lu hkra karum ya na matu Yehowa kaw laksan hku nna akyu hpyi mai ai. Hpaji jaw hkrum ai hpunau maga kaw nna mung, lu la ai hpaji jaw ga hpe myit yu na matu aten ra chye ai. Myitsu salang ni gaw myit galu na, tsawra myit madun na nga yang, hpaji jaw ai ladat hpe myit maju jung na n re ai sha, hpaji jaw ga hpe sha myit maju jung na re. Hpaji jaw ga gaw Chyum Laika hpe galoi mung madung tawn ging ai.

18. (a) Hpaji jaw ai shaloi hpa hpe myit dum ging ai kun? (b) Lawk hta lawm ai sumla hta, kanu kawa ni gaw hpa hpe bawngban nga ai kun?

¹⁸Tinang shut ai lam kaw nna sharin la u. Anhte n hkum tsup dingsa, ndai sumhpa hta lawm ai hpaji jaw ga yawng hpe gaw hkan sa lu na n re. (Yak 3:2) Shut ai lam ni naw galaw hkrup na re. Raitim, shut ai lam galaw hkrup ai shaloi, sharin la na matu shakut u. Anhte a tsawra myit hpe hpunau nauna ni hkamsha lu na nga yang, shanhte myit hkra machyi hkra tsun hkrup, galaw hkrup ai shaloi, anhte hpe mara raw ya na matu grau loi na re.​—“ Kanu Kawa Ni A Matu Num Htet Ga” ngu ai lawk hpe yu u.

19. Hpunau nauna ni a myit hpe gara hku ngwi pyaw shangun lu na kun?

¹⁹ Chye wa sai hte maren, tang du hkra  hpaji jaw na matu n loi ai. Tinang mung n hkum tsup ai zawn, hpaji jaw hkrum ai ni mung, n hkum tsup ai. Ndai sumhpa hta bawngban wa ai npawt tara ni hpe galoi mung matsing da u. Myit majing hte hpaji jaw u. Hpaji jaw na matu, gaja wa ra yang she, tinang gaw hpaji jaw na matu htap htuk ai wa rai yang she, hpaji jaw u. Hpaji n jaw shi yang shi hkrum nga ai manghkang ni hpe chye hkra ga san ni san nna, atsawm madat ya u. Masa lam ni hpe shi maga kaw na mu na matu shakut u. Sumnung shingdi u. Hpunau nauna ni hte hku hkau lam kaja hkra shakut u. Bandung gaw, tang du hkra hpaji jaw lu na matu sha n re. “Ngwi pyaw shangun” na matu re ai hpe dum u.​—Gsh 27:9.