Skip to content

Skip to table of contents

LONGA NEDHA DHI RI 8

Nidhó shauri ká adi “nrŭ thí dho hwè bbʉ ni”?

Nidhó shauri ká adi “nrŭ thí dho hwè bbʉ ni”?

“Ché ma, uvumba ma na adi hwè bbʉ le thí dho; føri bbai bbʉbbʉ kʉ ná shauri adi rili bblo kʉ ná kau tso ngani.”​—MEZ. 27:9.

DYI 102 “Musaidie Wale Wenye Kuwa Wazaifu”

RI NǍ LE SI CHU NALO *

1-2. Ddikpa le-djo ká bangʉe ngba somo shauri lé bbʉ nari djo?

 ARO kʉ ná wazee rangʉe nzɨ e si njudha dhi ngana ná ddikpa le-ve ronga be nari goti cho si bí b’lo. Fø wazee kana ddikpa ke zøngʉe njudha dhi ngana le si nari djo tilo ná maandiko fø le-ve dho. Ke ngʉ riddi ndima nji ná fø vizite bbi bblo, ro ke ma, ndi lai muzee ma na ra nari njí, fø le-ve pongʉeri: “Le-djoi, ni nzá chu ma ká hwini ngba kpakpalo nǎ nari ro maddi ri.” Le-djoi bbʉngʉe shauri nzá ndima dhu fø le-ve dhó kpakpalo ndirigoti le dhó hali ro. Fø le-ve nzá mbungʉe ndi ko tsotso fø shauri ko nari bbai ri.

2 Maandiko zøngʉe ná fø muzee ddi longa ro, ke ve ripo: “Nja saa na, ma ddingʉeri fø le-ve dhó heshima nga kʉ ri. Ro ma rae rinja nari kʉ ma ngangʉe lo tso maandiko na, i di ná ngadhudha na ma ka ma ngae lo tso nari rɨngana: ‘Ni ká bani ngba kpakpalo na? Ma ká ka ma kó ni tsotso ngbaribbai?’” Fø lo nǎ ro fø muzee bangʉe bbo kʉ ná somo. Njʉ fø ke adi ndi lɨ nrŭ rɨngana ndirigoti ke kʉ nrŭ tsotso kó ná muzee.

3. Kutaniko nǎ ká ie ka ndi bbʉ shauri?

 3 Wazee kʉ nrŭ ronga b’o ná kpa nari bbai, kpadhó njí kʉ ndima bbʉ shauri ri uri ná saa na. Ni mai ri kʉ fø ro nja saa na, ri ka ndi uri kutaniko nǎ nja nrŭ ma bbʉ shauri ro ddi. Loroji na, ddikpa le-djo inga ddikpa le-ve ma ka ndi bbʉ Biblia nǎ ro si ná shauri ndidhó kau dho ddi. (Zb. 141:5; Mez. 25:12) Inga ngó kʉ ná le-ve ma ka ndi bbʉ “shauri ddi go kʉ jadda ná isɨle dho” Tito 2:3-5 ridho nari bbai. Ndirigoti gø dhi nrŭ dho ringani ndima bbʉ shauri ndima dhi nzø dho ndirigoti ndima :oo ndima dhi nzø na bi ina. Føri dzá, ngba mai i lo tilo kutaniko nǎ wazee djo i bbo pli ro, ko krʉ tsotso ka ndi koni ndiro ko bbʉ shauri ngba na nrŭ ka ndima njinjí ndirigoti ngba ka ndi cho nrŭ ronga cho nari bbai, ndirigoti “føri si hwè bbʉ nrŭ thí dho.”​—Mez. 27:9.

4. I lo nǎ ká ko si loti ngba ngadhudha djo?

4 I lo nǎ, ko si loti shauri ko bbʉ d’e ka ndi kó ko tsotso ná tho kʉ ná ngadhudha djo: (1) Shauri ká lé bbʉ addudho? (2) Ri ká ngani le bbʉ shauri ngodhé? (3) Shauri ká ie ka ndi bbʉ? (4) Nrŭ tsotso ka ndi kó ná shauri ká le ka le bbʉ ngbaribbai?

SHAURI KÁ LE BBɄ ADDUDHO?

5. Jidha na muzee bbʉ ná shauri kodha ka e sʉsʉ nrŭ dho addudho? (1 Wakorinto 13:4, 7)

5 Wazee jirie ndima djoi ma, ndima vei ma na ji. Nja saa na, kpa adi fø jidha dho chenga na ji ndi tsu ná ke dho ndima shauri bbʉ nari chulu. (Gal. 6:1) Ro lo ndi ti ddikpa ke dho nari nji, muzee dho ringani ndi ddinga mutume Paulo pongʉe jidha djo ná lo djo. “Jidha e lotsovedha na ndirigoti zølo na. . . . Ri adi krʉ lo djonga tso tsitsi, ri adi krʉ lo u, ri e ngab’odha na krʉ lo djo, ri adi krʉ lo tso ve.” (Azø 1 Wakorinto 13:4, 7.) Fø maandiko djo muzee ngaddi nari ka ndi kó ke tsotso ndiro ndi chu ndi ká addu cho shauri bbʉdha dho nari d’e ndirigoti ndi bbʉ shauri adjo ndi dho bblo chulu d’e. Njati shauri le bbʉ dho ná ke mbu ndi li ró muzee li ndi dyu nari bbai ró, ri ka ndie sʉsʉ ke u fø shauri.​—Ro. 12:10.

6. Mutume Paulo ká bbangʉe ngba bblo kʉ ná loroji ko dho?

6 Mutume Paulo bbangʉe bblo kʉ ná loroji wazee dho. Loroji na, Tesalonike nǎ le-djoi dhó lo ungʉeri le bbʉ shauri ndima dho ná saa na, Paulo nanga nzá rɨngʉeni ri ndi bbʉ kpa dho nari dho ri. Ni mai ri kʉ fø ro, Paulo ndingʉe kpa dho ná barua nǎ, ke tingʉe lo kpadhó bblo njí djo, kpadhó jidha dhi njí djo, ndirigoti kpadhó ngatsovedha djo. Føri kina ke ddingʉe nga kpadhó maisha djo ndirigoti ke pongʉeri ndi chu kpadhó maisha chu ndirigoti kpa ngatsove nzadha kana nari ma na. (1 Te. 1:3; 2 Te. 1:4) Føri goti ke pongʉeri fø le-djoi dho, kpa kʉ bblo kʉ ná loroji nja Wakristo dho. (1 Te. 1:8, 9) Kpa nanga jingʉeni bbo Paulo lingʉe ndima kpakpa nari dho! Bbʉbbʉ dhé Paulo jingʉe ndi djoi bbo pli. Føri dho ri ka ndi kae ka Paulo bbʉ ngba ka ndi kó kpa tsotso ná shauri ndi ndingʉe kpa dho ná barua nǎ.​—1 Te. 4:1, 3-5, 11; 2 Te. 3:11, 12.

7. Nja nrŭ ká ka ndima gʉ shauri addudho?

7 Nzá thonga nari bbai ko di shauri bbʉ nari nǎ ro ká ngba lo ka ndi si? Uzoefu na kʉ ná ddikpa muzee pongʉeri ɨ: “Nja nrŭ nzɨ adi shauri nyi ri kʉ che nari dho ri, ro ri le bbʉ ngana jidha ro nari dzá lodho.” Fø lo nǎ ro ká ko ka ko ba ngba somo? Njati le bbʉ shauri jidha na, ro nga thø na ri ró, ri rrdha e sʉsʉ.

RI KÁ NGANI LE BBɄ SHAURI NGODHÉ?

8. Shauri ndi bbʉ ddikpa ke dho nari njí, muzee dho ká ringani ndi dhu ngba lo ndi tso?

8 Wazee dho nzá ringani ndima e lelé shauri bbʉdha dho ri. Shauri ndi bbʉ nari nji, muzee dho ringani ndi dhuri ndi tso: ‘Ri ká uri ma po lo ro ngodhé? Ma ká churi chu fø ke nji ná lo kʉ che? Ke ká ta Biblia nǎ yadha ro maddi? Inga kodhó ngaddidha i ká kʉ njonjo?’ Wazee dho ringani ndima e nyodyu na ndiro ndima pʉ “lelé [ndima] loti nari” ndima ró ro d’e. (Mez. 29:20) Njati muzee chu ddikpa ke dhó lo ká u shauri nari d’ʉ nzá ró, ringani ke dhunga ndi lai muzee tso, ndiro ndi chu fø ke ká ta Biblia nǎ yadha ro maddi ndirigoti kedhó lo ká u shauri maddi nari d’e.​—2 Ti. 3:16, 17.

9. Ko ká ba ngba somo Paulo bbʉngʉe ru thodha djo ndirigoti le ronga thɨdha djo ná shauri nǎ ro? (1 Timoteo 2:9, 10)

9 Akoddinga ddikpa loroji djo. Ddikpa muzee ngaddi ddikpa Mukristo vʉ ndi thó ná ru djo ndirigoti ke vʉ ndi ronga thɨdha dho ná ritsi djo. Fø muzee ka ndi dhuri ndi tso, ‘Biblia ká tilo ro fø lo djo ddi?’ Ndiro nzɨ ndi njinjí ndidhó ngaddidha na ró, ke ka ndi dhunga d’i muzee tso inga ngba dhidhi kiroho nǎ ná le-djo inga le-ve tso fø lo djo. Føri goti kpa ka ndima nja Paulo bbʉ ru thodha djo ndirigoti le ronga thɨdha djo ná shauri ddinga. (Azø 1 Timoteo 2:9, 10.) Paulo d’ra krʉ nrŭ dho ringani ndima dyø ná yadha, føri dzá lodho Wakristo dho ringani ndima ddinga bbo ndima thó ná ru djo ndiro nzɨ ri sa Yova ró dho nanga ró. Ro Paulo nzá kpengʉe le ka le thó ná ru inga nzá le ka le thó ná ru dhi liste ro ri. Ro ke chungʉeri chu Wakristo ka ndima thó ndima ji ná ru, njati rie nzá ri ra njonjo Biblia po ná lo ró ro ri ró. Føri dho wazee dho ringani shauri ndima bbʉ ddikpa ke thó ná ru djo nari njí, ndima ddinga ke ká kʉ kiasi na ni inga nga ma nari djo.

10. Kodho ká ringani ko no ngba lo nga nja nrŭ vʉnanga ná lo djo?

10 Aro kʉ ná le-djoi ka ndima vʉ longa njonjo, ro kpa krʉ dhó longavʉdha ka ndi rá bani d’ʉ dhé. Ri nzá ngani ko cho ko djoi ndiro kpa di lo nji ko jiri nari bbai dhé ri.​—Ro. 14:10.

SHAURI KÁ IE KA NDI BBɄ?

11-12. Njati ri uri le bbʉ shauri ngodhé ró, muzee dho ká ringani ndi dhu ngba lo ndi tso ndirigoti addudho?

11 Njati shauri le bbʉ dho ná lo njani pʉlʉpʉlʉ ró, føri goti ngadhudha kʉ, ri ká ie ka ndi bbʉ? B’lo chi ndoa ná le-ve inga ddikpa jadda ngba dho muzee shauri bbʉ nari nji, ringani ke tilo dzaba na, njaro dzaba ka ndi vʉri ndi nja fø lo ndindiro nari dho. * Njaro dzaba ka ndi jiri ndi e ni shauri le bbʉ ná ngana. Ndirigoti  paragrafu 3 na ko njaeri nari bbai, ri ka ndi e bblo ddikpa bbo dhó cho kʉ ná le-ve bbʉ shauri jadda le-ve dho.

12 Muzee dho ringani ndi ddinga djo ná njalo ki ma kʉ ddi. Muzee ka ndi dhuri ndi tso, ‘ri ká kʉ bblo ma i bbʉ shauri ni, inga shauri le bbʉ dho ná ke ká ka ndi kó shauri bblo njati d’i ke bbʉ ri ró?’ Loroji na, njati ddikpa ke di ndi nja ngana mana kʉ ri ró, fø ke tsotso ka ndi kó bblo nari kʉ ngba ro bangʉeni fø kpakpalo na ná muzee, nzá ro bangʉeni fø lo na ná ke ke tsotso kó nari djolu. Ngba ro bangʉeni fø di ná kpakpalo na ná muzee ka ndi famu ke bblo pli ndirigoti ke po ná lo ka ndi kó ke tsotso ko. Ni mai ri kʉ fø ro, krʉ kʉ ná wazee dhó bbʉni ná njí kʉ ndima li le-djoi ma, le-vei ma na kpakpa ndirigoti ndima cho kpa ronga kpa lé ndima dhó lo thika Biblia rinzi nari bbai d’e. Føri dzá lodho ringani le bbʉ shauri ri uri le njiri fø ná saa na, njati shauri bbʉ ná rie nzá ro d’e rie bani fø di kpakpalo na ná muzee ma ró.

NI KÁ KA NI BBɄ NGBA KA NDI KÓ NRŬ TSOTSO NÁ SHAURI NGBARIBBAI?

Ká addudho ringani Wakristo kʉ ná wazee é “lelé ngarrdha” dho? (See paragraphs 13-14)

13-14. Addudho ká ri kʉ bbo na mana kʉ ná lo muzee é ni nrŭ rr ná ke?

13 Adi tayari ngarrdha dho. Njati muzee di ndi tayarisha shauri bbʉdha dho ró, ringani ke dhuri ndi tso ɨ: ‘B’lo ma chu madhi djona dhó lo djo ná ri ká kʉ ngba lo? Ke ká bani ngba kpakpalo na ndidhó maisha nǎ? Ke ká hwini nzá ma chu ná mbudha tso ró maddi? Kpadjo kedhó loji pli nari ká kʉ addu?’

14 Yakobo 1:19 nǎ kʉ ná nzɨ thika leni ná yadha tilo shauri ji ndi bbʉ ná ke djo. Yakobo ndingʉeri: “Nrŭ krʉ dho ringani ndima é lelé ngarrdha dho, dzodzo lotidha dho ndirigoti ndima nanga kani dzodzo.” Muzee ka ndi ddiri ndi chu ddikpa ke dhó hali krʉ, nde føri ká kʉ bbʉbbʉ? Mezali 18:13 ripo ɨ: “Njati ddikpa ke di lopo ddikpa lo djo nzá ndi d’e ringa rr ro ró, føri kʉ rrdha ndirigoti dopadha.” Ri kʉ bblo le dhu lonanga lo dhi ke nganga tso. Føri dho muzee loti nari njí, ringani ke rr longa vi. Addinga i lo tso ko ngae ro ko tielo djo ná muzee dhó lo nǎ ro ko ba ná somo djo. Ke rae rinja nari kʉ ndi ngae lo tso ndi tayarisha ná lo djó ro, i di ná ngadhudha na ndi ka ndi ngae lotso nari rɨngana: “Ni ká bani ngba kpakpalo na? Ma ká ka ma kó ni tsotso ngbaribbai?” Njati wazee di saa ba ndima chulo nrŭ bani na ná kpakpalo djo ró, kpa dho ri ka ndi e sʉsʉ ndima kó ndima vei ma, ndima djoi ma na tsotso ndirigoti ndima li kpa kpakpa.

15. Mezali 27:23 nǎ nzɨ thika léni ná yadha na ká wazee ka ndima njínji ngbaribbai?

15 Anjiri ni chu le-djoi ma, le-vei ma na. Anziro ko bae ri nari bbai, nrŭ tsotso ka ndi kó ná shauri le bbʉ nari nga kʉ le si andiko ro zø ndirigoti le si nrŭ ka ndima nji ná lo ro po ddi inga aro dhé ri. Ko djoi ma, ko vei ma na jirie ri ndima mbu ndima ngba ró ko li ko dyu inga ni ko famu nari bbai ndirigoti ji tsotso ko ji ko kó nari bbai. (Azø Mezali 27:23.) Ringani wazee njí kpakpanga bbo ndiro ndima kana kau é kpakpa le-djoi ma, le-vei ma na d’e.

Addui ká ka ndi kó wazee tsotso ndiro shauri bbʉdha é sʉsʉ ndima dho d’e? (Anja paragrafu 16)

16. Addui ká ka ndi kó wazee tsotso ndiro kpa bbʉ ná shauri kó nrŭ tsotso d’e?

16 Wazee dho nzá ringani ndima liri le-djoi ma le-vei ma na di riddi kpa adi si loti le na chenga le nji ná saa djo dhé ri. Føri rɨngana kpa dho ringani ndima di loti le-djoi ma, le-vei ma na krʉ saa ró ndirigoti ndima di ridho ndima ngaddi kpa djo ni kpakpalo kana kpa kʉ ná saa na. Uzoefu na kʉ ná ddikpa muzee pori ɨ: “Njati ni di rinji fø ró, ni kana kau sie kpakpa kpa na. Fø ro nidhó lo uri ni bbʉ shauri ró, ri bbʉdha sie sʉsʉ pli.” Ndirigoti shauri ni bbʉ dho ná ke dho ri sie sʉsʉ pli ndi njínji ri na.

Ká addudho ringani muzee é ngatsovedha na ndirigoti zølo na shauri ndi bbʉ ná saa na? (Anja paragrafu 17)

17. Muzee dho ká ringani bbo pli ndi e ngatsovedha na ndirigoti zølo na ngba saa na?

17 Adi ngatsove ndirigoti zølo dho. Bbo pli ringani ko é ngatsovedha na ndirigoti zølo na ddikpa ke di Biblia nǎ shauri na ndi njínji nari gʉgʉ ná saa na. Muzee dho ringani ndi b’o ndi ronga ndi bbʉ ná shauri na nrŭ njínji théi nzá nari kani ndi lu nari ró. Biblia pori ɨ Yesu djo: “Ke nzɨ si ko nanga koni ná wɨ nanga d’rɨd’rɨ ri ndirigoti ke nzɨ si nzɨ rø bblo ná tala dhedhe ri.” (Mt. 12:20) Føri dzá ddiro ndi nji ná sala nǎ, muzee dho ringani ndi nzinga Yova tso ndiro shauri dhó lo u ná ke njinjí ri na ndirigoti ke famu ndidhó lo ká u shauri addudho ma nari d’e. Shauri le bbʉ dho ná le-djo dhó lo uri ndi ba saa ndiro ndi ddinga ndi dho le d’ra ná lo djo d’e. Njati muzee é ngatsovedha na ndirigoti zølo na ró, ri ka ndi e sʉsʉ le-djo inga le-ve rr ndi dho le bbʉ ná shauri. Bbʉbbʉ dhé, shauri dho ringani ndi si Mungu dzá lo nǎ ro dhé.

18. (a) Ri uri ko bbʉ shauri ró, ká ringani ko no ngba lo nga? (b) Kisanduku nǎ kʉ ná ji ridho nari bbai, gø dhi nrŭ ká loti ngba lo djo?

18 Aba somo nidhó kosa nǎ ro. Ko kʉ nzá kaka ná nrŭ nari dho, ko nzá ka ko njínji i lo nǎ le d’ra ná lo na krʉ d’ʉ ri. (Yak. 3:2) Ko ka ko njí kosa maddi, ro kosa ko nji ná saa na, ringani ko ba somo ko nji ná kosa nǎ ro. Njati ko djoi ma, ko vei ma na rá rinja ko ji ndima ji ró, ri sie sʉsʉ kpa nji ko zø njati ko tani kpa dho ko po ná lo lu inga ko nji ná lo lu ma ró.​—Anja kisanduku “ Gø dhi nrŭ tsotso ka ndi kó ná lo.”

I LO NǍ KÁ KO CHU NGBA LO?

19. Ko ká ka ko bbʉ hwè le-djoi ma, le-vei ma na thí dho ngbaribbai?

19 Ko njari nari bbai, nrŭ tsotso ka ndi kó ná shauri le bbʉ nari nga kʉ sʉsʉ lo ri. Shauri ko bbʉ dho ná nrŭ ma, ko ma na krʉ nzá kaka ri. Ano i lo nǎ ko nja na nzɨ thika léni ná yadha nga. Achu shauri ni bbʉ dho ná lo bblo. Shauri ni bbʉ nari nji, adhunga ndirigoti arrnga bblo ndiro ni famu fø le hwini na ná lo d’e. Amburi ni nja lo fø le lo nja nari bbai. Adho jidha ndirigoti anjiri ni é kau ni djoi ma, ni vei ma na. Anonga nari kʉ kodhó muradi kʉ: Kodhó shauri dho nzá ringani ndi kó nrŭ tsotso dhé ri, ro “ndi bbʉ hwè maddi le thí dho.”​—Mez. 27:9.

DYI 103 Yehova Ametupatia Wachungaji

^ par. 5 Shauri bbʉdha nga e krʉ ddo ró sʉsʉ ri. Ro ri uri ko bbʉ shauri ná saa na, ko ká ka ko njiri ngba ndiro ri kó nrŭ tsotso ndirigoti rili nrŭ kpakpa d’e? I lo si tsotso ko pli nari kʉ wazee, ndiro ndima bbʉ ná shauri bbʉ hwè ri rr ná nrŭ thí dho d’e.

^ par. 11 Anja ɨ djǒ ripo ná lo, “Kutaniko nǎ kʉ ná bbonga le famu nari” Bi 2, 2021 nǎ Dzamu dhi Munara.