A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

ZIR TUR THUZIAK 8

I Thurâwn Pêk Chuan “Rilru A Tihlim” Em?

I Thurâwn Pêk Chuan “Rilru A Tihlim” Em?

“Hriak leh thil rimtuiin rilru a tihlim angin inṭhian ṭhatna duhawm tak nêna thurâwn inpêk hian mi a tihlim ṭhîn.”—THUF. 27:9, Mizo King James Bible.

HLA 102 Chak Lote Ṭanpui Rawh U

THLIR LAWKNA *

1-2. Unaupa pakhatin thurâwn pêk chungchângah eng nge a zir?

KUM tam tak kalta khân, kohhran upa pahnihin hun eng emaw chen inkhâwm tawh lo unaunu chu an va tlawh a. Inbiaknaa thusawitu upa chuan inkhâwm a pawimawhzia târ langtu Bible châng eng emaw zât a chhiarpui a. Ani chuan an tlawhna chu hlawhtling hle niin a hria a; mahse, an haw dâwnah, unaunu chuan “Unaute u, ka dinhmun hi in hre thiam pha lo a ni,” tiin a sawi. Unaupate chuan unaunu harsatnate leh dinhmunte chu zâwt hmasa lovin, thurâwn an pe a. Chuvângin, unaunu chuan an thurâwn pêk chu hlâwkpui niin a inhre lo.

2 A han thlîr lêt leh hian, inbiaknaa a sawitu unaupa chuan: “Chutih lai chuan, unaunuin min zah lo ni hian ka hria a. Mahse, ka’n ngaihtuah chian chuan, ‘Eng harsatnate nge i tawh?’ tih leh ‘Engtin nge kan ṭanpui theih ang che?’ tih ang chi zawhna zawh âwm takte zawh aiin, Bible châng ṭha tak takte ka lo kawhhmuh mai zâwk a ni tih ka inhre chhuak a ni,” tiin a sawi. Unaupa chuan chu thiltawn aṭangin thil pawimawh tak a zir a. Tûnah chuan, ani chu khawngaihna nei tak leh mite ṭanpui peih tak berâm vêngtu ṭha a ni tawh a ni.

3. Kohhrana tute’n nge thurâwn pe thei?

 3 Kohhran upate chuan berâm vêngtute an nih angin a ṭûl huna thurâwn pe tûrin mawhphurhna an nei a. Mahse, kohhrana unau dangte pawhin thurâwn an pêk a ngaih hunte pawh a awm ṭhîn. Entîr nân, unaupa emaw, unaunu emawin a ṭhian tu emaw hnênah Bible ṭanchhan thurâwnte a pe thei a. (Sâm 141:5; Thuf. 25:12) A nih loh leh, kum upa lam unaunu chuan Tita 2:3-5-a târ lan thilahte chuan unaunu “la nula deuhte” hnênah thurâwn an pe thei bawk. Chu bâkah, nu leh pate chuan an fate chu thurâwn leh zilhna an pêk a ngai ṭhîn bawk a ni. Chuvângin, he thuziak hi kohhran upate tân bîka ziah ni mah se, kan za hian ‘rilru tihlimtu’ leh mi chêttîr theitu thurâwn ṭangkai tak pêk theih dân kawngte ennawnna chu kan hlâwkpui ṭheuh thei a ni.—Thuf. 27:9.

4. He thuziakah hian eng nge kan sawiho vang?

4 He thuziakah hian thurâwn pêk chungchânga zawhna pali sawiho a ni ang: (1) Chêttîrtu dik chu eng nge ni? (2) Thurâwn pêk a ngai tak tak em? (3) Tuin nge pe ang? (4) Engtin nge thurâwn ṭangkai tak i pêk theih? tihte hi.

CHETTIRTU DIK CHU ENG NGE NI?

5. Engtin nge chêttîrtu dik neihna chuan kohhran upa chu pawm awlsam zâwnga thurâwn pe tûra a ṭanpui theih? (1 Korinth 13:4, 7)

5 Kohhran upate chuan an unaute chu an hmangaih a. A châng chuan, an hmangaihna chu kawng sual zawh ṭantu tu emaw hnêna thurâwnte pein an lantîr a ni. (Gal. 6:1) Mahse, kohhran upa tân thurâwn a pêk hmaa, tirhkoh Paula sawi hmangaihna hmêlhmang ṭhenkhat ngaihtuah chu a ṭha a ni: “Hmangaihnain a dawhthei a, ngil a nei bawk ṭhîn. . . . Engkim a tuar hrâm hrâm a, engkim a ring a, engkim a beisei a, engkim a tuar chhuak ṭhîn,” tih hi. (1 Korinth 13:4, 7 chhiar rawh.) Chûng Bible chângte chhût ngunna chuan kohhran upa chu thurâwn pe tûra amah chêttîrtu endik tûr leh rilru put hmang dik tak nêna a unau pan tûrin a ṭanpui ang. A lo dawngtu tân kohhran upain a chungah ngaihsakna a lantîr tak zet tih a hriat chuan, pawm a awlsam lehzual ngei ang.—Rom 12:10.

6. Tirhkoh Paula’n eng entawn tûr ṭha nge min hnutchhiah?

6 Tirhkoh Paula chuan kohhran upa a nih angin entawn tûr ṭha min hnutchhiah a. Entîr nân, Thessalonika khuaa unaute’n thurâwn pêk an ngaih khân a pe hreh lo. Mahse, an hnêna a lehkhathawnah chuan rinawm taka an thiltih te, an hmangaihna te, leh an chhelnate chu a târ lang hmasa a. An dinhmun chu ngaihtuahin, an nun chu a awlsam lo va, tihduhdahnate rinawm takin an tuar a ni tih a hriat thu a sawi chhuak bawk. (1 Thes. 1:2, 3; 2 Thes. 1:4) Anni chu Kristian unau dangte tâna entawn tlâk an nih thu pawh a hrilh hial a ni. (1 Thes. 1:8-10) Paula fakna duhawm takte an hriat hun chuan an va lâwm dâwn tak êm! Paula chuan a unaute chu a hmangaih hle tih a chiang a. Chuvângin, Thessalonika khuaa awm unaute hnêna a lehkhathawn pahnihah thurâwn ṭha tak takte a pe thei a ni.—1 Thes. 4:1, 3-5, 11; 2 Thes. 3:11, 12.

7. Engvângin nge unau ṭhenkhatin thurâwn pêk chu an chhân lêt ṭhat loh mai theih?

7 Thurâwn chu a nih tûr ang taka pêk a nih loh chuan, eng thil nge thleng thei? Thiltawn ngah tak kohhran upa pakhat chuan, “Thurâwn pêk an nih vâng ni lovin, hmangaihna nêna pêk a nih loh avângin, unau ṭhenkhat chuan an chhâng lêt ṭha lo,” tiin a sawi. Heta ṭang hian eng nge kan zir theih? Thurâwn chu thinrim vâng ni lo va, hmangaihna avânga pêk a nih hian pawm a awlsam lehzual ṭhîn, tih hi.

THURAWN PEK A NGAI TAK TAK EM?

8. Kohhran upa chuan tu emaw hnêna thurâwn pêk a ngaih leh ngaih loh chungchânga thu tlûkna a siam hunah engte nge a inzawh theih?

8 Kohhran upate chu thurâwn pêk an hmanhmawh tûr a ni lo. Thurâwn a pêk hmain, heti hian a inzâwt tûr a ni: ‘Thil eng emaw ka sawi a ngai tak tak em? A thiltih hi a dik lo tih ka chiang em? Bible thupêk a bawhchhia em? Nge ni a, ngaih dân inan loh vâng mai zâwk?’ tiin. Kohhran upate tân “thu sawi thuai thuai” loh hi a finthlâk a ni. (Thuf. 29:20) Kohhran upain unau tu emaw chu thurâwn pêk a ngaih leh ngaih loh a chiang lo a nih chuan, kohhran upa dang chu va panin, chu unaupa thiltih chu Bible kalh nia a hriat leh hriat loh a zâwt thei a ni.—2 Tim. 3:16, 17.

9. Inthuam dân leh inchei dân chungchânga thurâwn pêkna kawngah Paula hnên aṭangin eng nge kan zir theih? (1 Timothea 2:9, 10)

9 He entîrna hi han ngaihtuah teh. Kohhran upa pakhat chuan a Kristian unaupa thawmhnaw hâk, a nih loh leh a inchei dân chu ngaihtuahawm niin a hria a. Heti hian a inzâwt thei a ni, ‘Thurâwn pe tûrin Bible ṭanchhan a awm em?’ tiin. A mi mal ngaih dân ṭanchhana a pêk duh loh avângin, kohhran upa dang, a nih loh leh thlarau lama puitling tak unau dang hnênah a ngaih dânte a zâwt ang a. Tichuan, an pahnihin silhfên leh inchei dân chungchânga Paula fuihnate chu an ennawn ang. (1 Timothea 2:9, 10 chhiar rawh.) Paula chuan Kristiante inthuam dân chu inthlahdah lo, inbel lutuk lo, leh inchawih tâwk a ni tûr a ni tih a hriat avângin, thu bul huap zau thei tak a târ lang a. Mahse, Paula chuan tih tûrte leh tih loh tûrte chu a ziak chhuak vek lo. Bible sawite a kalh loh phawt chuan, Kristiante chu an duh dâna inthuamin an inchei thei tih a hria a. Chuvângin, kohhran upate chuan thurâwn pêk a ngaih leh ngaih loh an ngaihtuah hunah, unaute duh thlanna chu inbel lutuk lo leh inchawih tâwk a nih leh nih loh an ngaihtuah tûr a ni.

10. Mi mal duh thlanna siam chungchângah eng nge kan hriat reng ang?

10 Thlarau lama puitling Kristian pahnihin pawm theih ve ve duh thlanna inang lo an siam thei tih kan hria a. Kan Kristian unaute chu dik nia kan hriat anga thil ti tûrin kan nawrlui tûr a ni lo.—Rom 14:10.

TUIN NGE THURAWN PE ANG?

11-12. Thurâwn pêk a ngai a nih chuan, kohhran upa chuan eng nge a inzawh theih a, engvângin nge?

11 Thurâwn pêk a ngai tih a chian tawh chuan, ngaihtuah tûr zawhna lo awm ta chu, “Tuin nge pe ang?” tih hi a ni. Kohhran upa chuan pasal nei unaunu, a nih loh leh kum tling lo naupang chu thurâwn a pêk hmain, chhûngkaw lû ber chu a be hmasa thei a, ani chuan an chhûngkaw thil chu amah ngeia chinfel a lo duh zâwk pawh a ni thei. * A nih loh leh, chhûngkaw lû ber chuan kohhran upain thurâwn a pêk huna tel ve chu a dîl thei a. Chu bâkah,  paragraph 3-naa târ lan angin, kum upa unaunuin la naupang deuh unaunu a fuih chu a ṭhat zâwk chângte pawh a awm thei bawk a ni.

12 Ngaihtuah tûr thil dang pawh a awm a. Kohhran upa chu heti hian a inzâwt thei a ni, ‘Kei hi thurâwn pe tûra inâwm ber ka ni em? Nge ni a, mi dangin pe se, dawnsawn a awlsam zâwk ang em?’ tiin. Entîr nân, mahni insitna neitu chuan chutiang harsatna nei ve lotu aiin, lo nei tawh ṭhîntu kohhran upa hnên aṭanga thurâwn chu a chhâng lêt ṭha zâwk ngei ang. Chutiang kohhran upa chuan khawngaihna a nei lehzualin, a thusawite chu pawm a awlsam lehzual ngei bawk ang. Mahse, kohhran upa zawng zawng chuan unaute chu Bible-in a phût anga inthlâk danglamna siam tûra fuih leh ṭanpui tûrin mawhphurhna an nei ṭheuh va. Chuvângin, thurâwn pêk a ngaih huna thil pawimawh ber chu a petu tûr lam aiin a thurâwn pêk tûr hi a ni.

ENGTIN NGE THURAWN ṬANGKAI TAK I PEK THEIH?

Engvângin nge kohhran upate chuan ‘ngaihthlâk an chuh ang’? (Paragraph 13-14-na en rawh)

13-14. Engvângin nge kohhran upa tân ngaihthlâk chu a pawimawh?

13Ngaihthlâk peih rawh. Kohhran upa chu thurâwn pe tûra a inbuatsaih hunah, heti hian a inzâwt thei a ni: ‘Ka unaupa dinhmun hi ka hria em? Eng harsatnate nge a hmachhawn? Ka hriatpui loh harsatnate a lo hmachhawn reng a ni thei ang em? Tûna a mamawh ber chu eng nge ni?’ tiin.

14 Jakoba 1:19-a chhinchhiah thu bul chu thurâwn petute tân a ni tih a chiang a. Jakoba chuan: “Mi tinin ngaihthlâk chuh sela, thusawi chuh lo sela, thin tinel rawh se,” tiin a ziak a ni. Kohhran upa chuan thil nih dân engkim hriain a inngai thei a; mahse, a hre tak tak em? Thufingte 18:13-na chuan: “Ngaihthlâka hmâa chhân chu a tân âtthlâk nihna leh mualphona a ni,” tiin a sawi. A dinhmun tawh chu ama hnên aṭang ngeia hriat a ṭha ber a. Chutiang tûr chuan thusawi hmaa ngaihthlâk a ngai a ni. He thuziak tîr lama kan târ lan tâk kohhran upa thil zir kha hre reng ang che. Ani chuan an va tlawh huna sawi tûr a inbuatsaihte sawi hmasak aiin, chu unaunu chu: “Eng harsatnate nge i tawh?” tih leh “Engtin nge kan ṭanpui theih ang che?” tih ang chi zawhnate zâwt hmasa zâwk tûr a nihzia a zir chhuak a ni. Kohhran upate chuan hun pea, thil nih dânte hriat chian an tum chuan, an unaute chu an ṭanpuiin, an fuih ṭhat theih zâwk ngei a rinawm.

15. Engtin nge kohhran upate chuan Thufingte 27:23-a kan hmuh thu bul chu an nunpui theih?

15Unaute chu hre chiang rawh. Thuziak tîr lama kan târ lan tâk ang khân, thurâwn ṭangkai tak pêknaah chuan Bible châng pahnih khat chhiarsak leh rawtna ṭhenkhat pêk mai aia tam a tel a. Kan unaute chuan anni chu kan ngaihsakin kan hre thiam a, ṭanpui kan duh bawk tih an hriat a ngai a ni. (Thufingte 27:23 chhiar rawh.) Kohhran upate chuan an unaute nêna inlaichînna ṭha tak nei tûrin theih tâwp an chhuah tûr a ni.

Engin nge kohhran upate tâna thurâwn pêk tiawlsam lehzual ang? (Paragraph 16-na en rawh)

16. Engin nge kohhran upate chu thurâwn ṭangkai tak pe tûra ṭanpui ang?

16 Kohhran upate chuan an unaute’n thil eng emaw chinfel ngai a awm hunah chauh anmahni va be ṭhîn nia inhriatna an neih chu an duh lo. Chu aiin, an unaute chu be ziahin, an harsatna tawhahte chuan mi mal ngaihsakna an lantîr a ni. Tawnhriat ngah tak kohhran upa pakhat chuan, “Chutianga i tih chuan inlaichînna ṭha in nei ang a. Thurâwn pêk a ngaih hunah i tân a awlsam lehzual ang,” tiin a sawi. Thurâwn dawngsawngtu tân pawh pawm a awlsam lehzual ngei bawk ang.

Engvângin nge kohhran upa chuan thurâwn a pêk hunah dawhtheihna leh ngilneihna a lantîr ang? (Paragraph 17-na en rawh)

17. Eng hunah nge kohhran upain dawhtheihna leh ngilneihna a neih a ngaih lehzual?

17Dawhthei tak leh ngilnei tak ni rawh. Miin Bible ṭanchhana pêk thurâwn a pawm nghâl mai loh hian dawhtheihna leh ngilneihna lantîr a ngai lehzual a. Kohhran upa chu unaute’n a thurâwn pêk an pawm nghâl lo emaw, an chhâng lêt nghâl lo emaw a nih pawhin, lungni lovin a awm mai tûr a ni lo. Isua chungchângah hetianga hrilh lâwk a ni: “Luang sâwp a titliak fithla lo vang a, la khu pawh a timit lo vang,” tiin. (Mt. 12:20) Chuvângin, kohhran upa chuan a mi mal ṭawngṭainaah thurâwn pêk mamawhtu tân pêk a ngaih chhan hre thiam tûr leh nunpui thei tûrin Jehova ṭanpuina a dîlsak thei a. A dawngtu unaupa chuan a thurâwn dawnte ngaihtuah nân hun a mamawh thei bawk. Kohhran upa chuan dawhthei tak leh ngilnei taka thurâwn a pe a nih chuan, ṭanpui a tum unaupa chuan thurâwn pêk a nih dân aiin a thua chu a ngaihsak thei ang. Ni e, thurâwn pêk rêng rêng chuan Bible a ṭanchhan tûr a ni.

18. (a) Thurâwn pêk a ngaih hunah eng nge kan hriat reng ang? (b) Bâwm chhûnga milem târ lanah hian, nu leh pate’n eng thu nge an sawi dun?

18I thil tihsual aṭangin inzir rawh. Ṭha famkim lo kan nih chhûng chuan, he thuziaka rawtnate hi sawisêl bovin kan nunpui thei lo vang. (Jak. 3:2) Thil chu kan tisual ngei ang a; chutiang hunah chuan, kan thil tihsualte aṭanga inzir chu kan tum tûr a ni. Kan unaute chuan kan hmangaih tih an hriat chuan, kan thusawi emaw, thiltih emaw avânga an lungnih loh hunah an tân min ngaihdam a awlsam lehzual ngei ang.—“ Nu leh Pate Hnêna Thuchah,” tih bâwm chu en bawk rawh.

ENG NGE KAN ZIR?

19. Engtin nge kan unaute rilru kan tihhlim theih ang?

19 Kan hriat tawh angin, thurâwn ṭangkai tak pêk chu a awlsam lo va. Keini a petute ang bawkin, a dawngtute pawh an ṭha famkim lo. He thuziaka kan sawiho tâk thu bulte kha hre reng ang che. Thurâwn chu chêttîrtu dik tak nêna pêk a ni tih chian ṭhîn ang che. Thurâwn pêk a ngai tak zet a ni tih leh a pe tûr atâna inâwm ber i nih leh nih loh pawh chian la. I pêk hmain, a hmachhawn harsatnate i hriatthiampui theih nân zawhnate zâwtin ngun takin ngaithla ang che. A thlîr dân chu hriatthiam tum la. Mi zaidam tak ni la, i unaute nên inṭhianna duhawm tak nei ang che. Kan thiltum chu: Thurâwn ṭangkai tak pêk mai ni lovin, chu chuan a dawngtu ‘rilru a tihhlim’ pawh a ni tel tih hre reng ang che.—Thuf. 27:9.

HLA 103 Mihringte Hnêna Thilpêk Berâm Vêngtute

^ par. 5 Thurâwn pêk hi a awlsam reng lo va. Chutianga pêk a ngaih hunah, engtin nge a dawngsawngtu hlâwkpui tûr leh tichak tûra kan pêk theih ang? He thuziak hian kohhran upate chu thurâwn an pêk hunah a dawngsawngtu tâna ngaihthlâk nuam leh nunpui awlsam tûr zâwnga pe tûrin a ṭanpui ang.

^ par. 11 Vênnainsâng, February 2021 chhuaka “Kohhrana Lû Nihna Hre Thiam Rawh,” tih thuziak chu en rawh.