1-2. Khuyini eyafundwa ngumfowethu ngokunikela iseluleko?

 EMINYAKENI eminengi edlulileko abadala ababili bavakatjhela udadwethu ebesele anesikhathi angayi esifundweni. Omunye wabadalaba watjengisa udadwethu imitlolo emalungana nokuba khona esifundweni. Bekacabanga ukuthi udadwethu ukhuthazekile, kodwana abadalaba nasele bakhamba udadwethu wathi: “Bafowethu anazi bona ngiqalene nani.” Abafowethwaba bamnikela iseluleko ngaphandle kokuthi bambuze bona uqalene nani nokuthi ubujamo bakhe bunjani. Umphumela waba kukuthi iselukeko sabo akhenge simzuzise.

² Nakaqala emuva, umfowethu owamfundela imitlolo uthi: “Ngesikhatheso bengicabanga ukuthi udadwethu lo akathokozi ngeseluleko. Nangicabanga ngendaba le, ngayelela ukuthi ngicabange ngemitlolo ebengizoyisebenzisa kunokuthi ngicabange ngodadwethu, bekufuze ngithole ukuthi udadwethu lo uqalene nani nokuthi ngizomsiza njani.” Umdala lo wafunda isifundo esiqakathekileko endabeni le. Namhlanjesi ulusa ngezwela begodu ulisizo.

3. Ngubani ebandleni onganikela iseluleko?

 ³ Njengabelusi, abadala banesibopho sokunikela iseluleko lokha nasitlhogekako. Nanyana kunjalo kunezinye iinkhathi lapho abanye ebandleni kungatlhogeka bona banikele iseluleko. Ngokwesibonelo, umfowethu namkha udadwethu anganikela umngani iseluleko esivela eBhayibhelini. (Rhu. 141:5; IzA. 25:12) Udadwethu olupheleko ‘angaluleka abafazi abasesebatjha’ malungana nalokho okutlolwe kuTitosi 2:3-5. Kuliqiniso, ababelethi ngezinye iinkhathi kufuze banikele iseluleko bebalungise abentwana  babo. Yeke nanyana isihlokwesi sitlolelwe abadala bebandla ngokunqophileko, soke siyazuza ngokubuyekeza iindlela zokunikela iseluleko esizwakalako nesikhuthazako “esizokuletha ithabo ehliziyweni.”—IzA. 27:9.

4. Sizokucoca ngani esihlokwenesi?

⁴ Esihlokwenesi sizokucoca ngemibuzo emine emalungana nokunikela iseluleko: (1) Ngiliphi ibanga elifaneleko lokunikela iseluleko? (2) Kghani iseluleko siyatlhogeka? (3) Ngubani ekufuze anikele iseluleko? (4) Ungasinikela njani iseluleko esilisizo?

5. Kubayini kungaba lula ngabantu ukwamukela iseluleko lokha umdala asikhupha ngethando? (1 Korinte 13:4, 7)

⁵ Abadala bayabathanda abafowabo nabodadwabo. Ngezinye iinkhathi ithando labo libonakala lokha nabaluleka umuntu othoma ukuphuma endleleni. (Gal. 6:1) Kungaba kuhle umdala nakangacabanga ngezinye izinto umpostoli uPowula akhuluma ngazo ezimalungana nethando ngaphambi kokuthi anikele iseluleko. “Ithando liyabekezela begodu linomusa. . . . Libekezelela zoke izinto, likholelwa zoke izinto, lithemba zoke izinto, likghodlhelela zoke izinto.” (Funda 1 KwebeKorinte 13:4, 7.) Umdala nakacabangisisa ngamavesi la lokho kuzomenza anikele iseluleko ngendlela enethando. Nange loyo ofumana iseluleko ezwa ngasuthi umdala unendaba naye, manengi amathuba wokuthi asamukele iselulekweso.—Rom. 12:10.

6. Ngisiphi isibonelo esihle esabekwa ngumpostoli uPowula?

⁶ Umpostoli uPowula usibekela isibonelo esihle njengomdala. Ngokwesibonelo, lokha abafowethu beThesalonika nabatlhoga iseluleko uPowula akhenge ariyade ukubanikela sona. Nanyana kunjalo, encwadini abatlolela yona, uPowula wathoma ngokubabuka ngokusebenza kwabo ngokuthembeka, ukuzidela nangokukghodlhelela. Wabuye wababuka ngokuthi bakghodlhelelela ukuhlunguphazwa nanyana ukuphila kwabo bekubudisi. (1 Thes. 1:3; 2 Thes. 1:4) Wabatjela nokuthi basibonelo kwamanye amaKrestu. (1 Thes. 1:8, 9) Kwabathabisa khulu ukufumana isikhuthazo esivela kuPowula! Akunakuzaza ukuthi uPowula bekabathanda khulu abafowabo. Kungebangelo kwaba lula ukunikela iseluleko esiphumelelako eencwadini zakhe ezimbili eziya kwebeThesalonika.—1 Thes. 4:1, 3-5, 11; 2 Thes. 3:11, 12.

7. Kubayini omunye angaphatheka kumbi ngeseluleko?

⁷ Khuyini engenzeka nangesinikela iseluleko ngendlela engakafaneli? Umdala onelemuko uthi, “Abanye abasamukeli iseluleko, ingasingebanga lokuthi asikalungi, kodwana ngebanga lokuthi asikanikelwa ngendlela enethando.” Sifundani kilokhu? Kubabulula ukwamukela iseluleko nange sinikelwa ngendlela enethando ingasi ngokusilingeka.

8. Khuyini umdala angazibuza yona nakaqunta ukuyokululeka omunye?

⁸ Abadala akukafuzi babemsinya ekunikeleni iseluleko. Ngaphambi kokunikela iseluleko umdala kufuze azibuze: ‘Kghani kuyatlhogeka bona ngitjho into ethileko? Kghani nginesiqinisekiso sokuthi umuntu lo into—ayenzako  ayikakalungi? Kghani iBhayibheli alikhambisani nalokho akwenzako? Namkha kungaba kungaboni ngendlela efanako?’ Abadala ngokuhlakanipha bayakubalekela ‘ukukhuluma bangakacabangi.’ (IzA. 29:20) Nangabe umdala akaqiniseki bona kufuze anikele omunye iseluleko, angabawa umbono womunye umdala ukuthi inga-kghani naye ubona kwanga umfowethu wenza into engakhambisani nalokho okutjhiwo liBhayibheli begodu utlhoga iseluleko.—2 Thim. 3:16, 17.

9. Sifundani kumpostoli uPowula malungana nokunikela iseluleko ngendlela esimbatha nesizilungisa ngayo? (1 Thimothi 2:9, 10)

⁹ Cabanga nganasi isibonelo. Akhesithi umdala utshwenyekile ngendlela omunye umKrestu ambatha ngayo. Umdala angazibuza, ‘Akhona amabanga angokomTlolo angenza ngitjho into ethileko?’ Ngebanga lokuthi umdala akafuni ukwenza lokho acabanga ukuthi kulungile, angabuza omunye umdala namkha umrhuweleli ovuthiweko ngalokho akucabangako. Baboke bangabuyekeza iseluleko sakampostoli uPowula esimalungana nokuzilungisa nokumbatha kuhle. (Funda 1 Thimothi 2:9, 10.) UPowula ukhuluma ngeenkambiso ezithileko begodu uyelelisa amaKrestu ukuthi kufuze ambathe ngendlela efaneleko, nehloniphekileko. UPowula akhenge enze umthetho wokuthi umuntu ngiziphi izambatho ekufuze azimbathe nokungakafuzi azimbathe. Bekazi ukuthi abafowethu nabodadwethu bangambatha nanyana yini abakhetha ukuyimbatha ikani nayingaphikisani nalokho okutjhiwo liBhayibheli. Yeke nakazakuqunta bona iseluleko siyatlhogeka, umdala kufuze acabange ngendlela umKrestu akhetha ukumbatha ngayo bona ngefaneleko nehloniphekileko.

10. Khuyini engasisiza sihloniphe isiqunto esithathwa ngabanye?

¹⁰ Senza kuhle nasikhumbula ukuthi amaKrestu amabili avuthiweko angenza iinqunto ezimbili ezingafaniko, kodwana lokho akutjho ukuthi munye uthethe isiqunto okungasingiso omunye uthethe isiqunto okungiso. Akukafuzi sikatelele abafowethu benze lokho esicabanga bona kulungile.—Rom. 14:10.

11-12. Nange iseluleko sitlhogeka, ngimiphi imibuzo umdala ekufuze azibuze yona, begodu kubayini?

¹¹ Nange kuyakhanya bona iseluleko kufuze sinikelwe, umdala angazibuza, Ngubani okufuze anikele iseluleko? Ngaphambi kokuthi umdala aluleke udade otjhadileko namkha umntwana kufuze akhulumisane nehloko yomndeni okungenzeka kube ngiyo ekhetha ukunikela iseluleko. *  Ihloko yomndeni ingabawa bona ibe khona lokha umdala nakanikela iseluleko. Njengombana kuveziwe  esigabeni-3, ngezinye iinkhathi kungaba kuhle ngodadwethu okhulileko ukululeka udadwethu osesemutjha.

¹² Kunokhunye umdala okufuze acabange ngakho. Angazibuza: ‘Kghani ngiyafaneleka bona nginikele iseluleko, namkha kungaba kuhle bona kube ngomunye onikela iselulekweso?’ Ngokwesibonelo kungaba bulula ngomuntu ongazithembiko ukulalela iseluleko somdala owakhe wazizwa ngendlela efanako. Mhlamunye umdala owakhe wazizwa ngendlela efanako uzomzwisisa bekatjho izinto ngendlela ezomkhuthaza. Nanyana kunjalo abadala banesibopho sokukhuthaza abafowabo nodadwabo bona benze amatjhuguluko angokomTlolo. Yeke kuqakatheke khulu bona iseluleko sinikelwe ngitjho nanyana umdala osinikelako angakhange aqalane nobujamobo.

13-14. Kubayini kuqakathekile ngomdala bona alalele?

¹³ Kulungele ukulalela. Umdala nakalungiselela ukuyokunikela iseluleko angazibuza ukuthi: ‘Khuyini engiyaziko ngobujamo bakamfowethu? Kwenzakalani epilwenakhe? Kghani uqalene neentjhijilo engingazaziko? Khuyini ayitlhoga khulu nje?’

¹⁴ Ikambiso etlolwe kuJakopo 1:19 iqaliselwe kilabo abanikela iseluleko. UJakopo watlola ukuthi: “Woke umuntu kufuze abe msinya ekulaleleni, abe buthaka ekukhulumeni, abe buthaka ekuthukutheleni.” Umdala angacabanga ukuthi ubazi boke ubujamo, inga-kghani kunjalo? IzAga 18:13 zithi, “Ophendula angakezwa, kubudlhadlha nehlazo kuye.” Kungaba kuhle ukubuza umuntu loyo bunqopha ngobujamo bakhe. Yeke umdala kufuze alalele ngaphambi kokuthi akhulume. Khumbula isifundo esafundwa ngumdala ekukhulunywe ngaye ekuthomeni kwesihlokwesi. Walemuka ukuthi kunokobana athome ngokufunda imitlolo ayilungiseleleko bekufuze abuze udade lo imibuzo enjengokuthi: “Kwenzekani epilwenakho?” “Ngingasiza njani?” Nange abadala bathatha isikhathi sabo bafunisisa ngobujamo, manengi amathuba wokobana basize bebakhuthaze abafowabo nabodadwabo.

15. Abadala bangayisebenzisa njani ikambiso efumaneka kuzAga 27:23?

¹⁵ Wazi kuhle umhlambi. Njengombana kuveziwe ekuthomeni, ukunikela iseluleko esiphumelelako kungaphezu kokumane ufunde imitlolo embalwa namkha unikele isiphakamiso. Abafowethu nabodadwethu batlhoga ukubona ukuthi sinendaba nabo, siyabazwisisa begodu  sifuna ukubasiza. (Funda IzAga 27:23.) Abadala kufuze benze okusemandlenabo bona babe bangani babafowabo nabodadwabo.

16. Khuyini engasiza abadala banikele iseluleko esiphumelelako?

¹⁶ Abadala abafuni ukwenza abafowabo bacabange ukuthi beza kibo kwaphela nababanikela iseluleko. Kunalokho, bahlala bakhuluma nabafowabo nabodadwabo okutjengisa ukuthi banendaba nabo njengombana baqalana nemiraro. Omunye umdala onelemuko uthi: “Nawenza njalo nizokuba bangani. Lokho kuzokwenza kube bulula ukunikela iseluleko nakutlhogekako.” Naloyo ofumana iseluleko kuzokuba bulula bona asamukele.

17. Kunini lapho umdala kufuze abekezele bekabe nomusa khona?

¹⁷ Bekezela ubenomusa. Ukubekezela nomusa kutlhogeka khulu lokha umuntu nakangafuni ukulalela iseluleko esisekelwe eBhayibhelini. Umdala akukafuzi asilingeke lokha umfowethu namkha udadwethu angafuni ukwamukela namkha ukusebenzisa iseluleko. Malungana noJesu, kwabikezelwa naku: “Angeze siwuqedelele umhlanga otshinyekileko, nesibani esififiyelako asizusicima.” (Mat. 12:20) Umdala nakathandaza ayedwa, angabawa uJehova bona abusise umuntu otlhoga iseluleko bekamsize abone nebanga lokusisebenzisa. Loyo onikelwa iseluleko uzokutlhoga isikhathi sokuthi acabangisise ngaso. Nangabe umdala onikela iseluleko unomusa begodu uyabekezela, loyo olulekwako angeze aphazamiswe yindlela iseluleko esinikelwe ngayo, kunalokho uzokudzimelela kilokho alulekwe ngakho. Kuliqiniso, iseluleko kufuze sihlale sisekelwe eliZwini lakaZimu.

18. (a) Nasinikela iseluleko khuyini okufuze siyikhumbule? (b) Njengombana kuvezwe esithombeni esisebhoksini, khuyini ababelethi abacoca ngayo?

¹⁸ Funda emitjhaphwenakho. Ngebanga lokuthi sinesono angeze sakghona ukwenza koke okutjhiwo sihlokwesi. (Jak.  3:2) Sizoyenza imitjhapho, kodwana nasiyenzileko kufuze silinge ukufunda kiyo. Nange abafowethu nabodadwethu babona ukuthi siyabathanda bazokufumana kubulula ukusilibalela lokha nasibazwise ubuhlungu ngokutjho namkha ngokwenza into abangayithandiko.—Qala ibhoksi elithi: “ Incwajana eya kuBabelethi.”

19. Singazithabisa njani iinhliziyo zabafowethu nabodadwethu?

¹⁹ Njengombana sibonile, akusibulula ukunikela iseluleko esiphumelelako. Sinesono nalabo esibalulekako banesono. Hlala uzikhumbula iinkambisolawulo esikhulume ngazo esihlokwenesi. Qiniseka bona iseluleko sinikelwa ngesisusa esihle. Qiniseka bona iseluleko siyatlhogeka na nokuthi nguwe okufuze usinikele. Ngaphambi kokuthi unikele iseluleko, buza imibuzo ulalelisise kuhle ukwenzela ukuthi uzwisise bona umuntu loyo uqalene nani. Linga ukuqala izinto ngendlela aziqala ngayo. Yiba nomusa, bewakhe ubungani nabafowenu nabodadwenu. Khumbula umnqophwethu, sifuna iseluleko siphumelele: ‘besithabise ihliziyo.’—IzA. 27:9.