Habu̱ ma gi tini te hutsʼi

Habu̱ ma dä xiʼi te hutsʼi

RÄ ARTIKULO PA GÄ NXADIHU̱ 8

¿Japi dä johya yä koraso märꞌa nuꞌu̱ yä konseho gi uni?

¿Japi dä johya yä koraso märꞌa nuꞌu̱ yä konseho gi uni?

«Rä aseite ꞌne rä tꞌutsꞌi japi dä johya nꞌa rä koraso, ja ngu nꞌa rä hogä ntsitsꞌi po̱ho̱ de nꞌa rä hogä konseho» (PROV. 27:9).

RÄ JÄHÑÄ sjj 102 Ma gä fatsꞌihu̱ nuꞌu̱ xä zabi

AVANCE *

1, 2. ¿Te mä esperiensia bi me̱ꞌtsi nꞌa rä anciano nuꞌmu̱ bi umbäbi nꞌa rä tsꞌofo nꞌa rä nju?

 HACE muchos años, dos ancianos visitaron a una hermana que llevaba un tiempo sin ir a las reuniones. Uno de ellos le leyó varios textos de la Biblia sobre la asistencia a las reuniones. Él pensó que la visita había animado a la hermana, pero cuando ya se iban ella les dijo: “Ustedes no tienen ni idea de lo que estoy pasando”. Los hermanos le habían dado consejos sin preguntarle qué problemas tenía. Así que la hermana no sintió que la hubieran ayudado.

2 El anciano que le leyó los textos recuerda lo que pasó: “En ese momento, pensé que estaba siendo irrespetuosa. Pero cuando lo pensé mejor me di cuenta de que, en vez de haberle mostrado todos los textos apropiados, hubiera sido mejor haberle hecho preguntas apropiadas como ‘¿qué tal estás?’, ‘¿cómo te sientes?’, ‘¿cómo puedo ayudarte?’”. Este anciano aprendió una lección muy importante, y ahora es un pastor que ayuda a los demás con empatía.

3. ¿Toꞌo dä za dä uni nꞌa rä konseho?

 3 Los ancianos, que son pastores, tienen la responsabilidad de dar consejos a quienes los necesiten. Pero hay ocasiones en las que otros hermanos de la congregación quizás tengan que dar consejos. Por ejemplo, puede que alguien tenga que aconsejar con la Biblia a un amigo (Sal. 141:5; Prov. 25:12). O es posible que una hermana de más edad tenga que aconsejar a una hermana más joven sobre asuntos como los que se mencionan en Tito 2:3-5. Y, por supuesto, los padres a menudo tienen que aconsejar y corregir a sus hijos. Así que, aunque este artículo se ha preparado para los ancianos, a todos nos hace bien repasar cómo dar consejos prácticos y animadores, que son los que “alegran el corazón” (Prov. 27:9).

4. ¿Te mä ntꞌani ma gä thädihu̱ ha nunä artikulo?

4 En este artículo, contestaremos cuatro preguntas que tienen que ver con dar consejo: ¿cuál es la motivación correcta?, ¿de verdad es necesario?, ¿quién debería darlo? y ¿cómo podemos dar consejos que tengan un buen efecto?

¿TE DEBE DÄ JAKÄGIHU̱ GÄ UNIHU̱ NꞌA RÄ KONSEHO?

5. ¿Por hanja mänꞌa xä ñho gä unihu̱ yä konseho ko rä mhäte? (1 Corintios 13:4, 7).

5 Los ancianos aman a sus hermanos. Y a veces demuestran ese amor aconsejando a alguien que va por mal camino (Gál. 6:1). Ahora bien, cuando un anciano va a aconsejar a alguien, debería pensar en algunos aspectos del amor que mencionó el apóstol Pablo: “El amor es paciente y bondadoso. […] Todo lo soporta, todo lo cree, todo lo espera, todo lo aguanta” (lea 1 Corintios 13:4, 7). Meditar en estos versículos ayudará al anciano a ver si su motivación es el amor y a dar el consejo con la actitud correcta. Es más probable que una persona acepte el consejo si siente que quien se lo da se preocupa por ella (Rom. 12:10).

6. Nuꞌmu̱ rä apostol Pablo bi uni nꞌa rä konseho, ¿te mꞌe̱tꞌo bi me̱fi ꞌne hanja dä za gä de̱mbäbihu̱ rä ejemplo?

6 El apóstol Pablo es un buen ejemplo para los ancianos. Por ejemplo, él no dudó en aconsejar a los hermanos de Tesalónica cuando fue necesario. Pero en sus cartas primero los felicitó por su obra fiel, por su labor motivada por el amor y por su aguante. También pensó en sus circunstancias y les dijo que sabía que estaban soportando dificultades y persecución (1 Tes. 1:3; 2 Tes. 1:4). Y hasta les dijo que eran un ejemplo para otros cristianos (1 Tes. 1:8, 9). ¡Qué felices debieron sentirse al recibir tanto ánimo! No les cabía ninguna duda de que Pablo los quería mucho. Por eso, los consejos que les dio en sus dos cartas tuvieron un buen efecto (1 Tes. 4:1, 3-5, 11; 2 Tes. 3:11, 12).

7. ¿Por hanja rꞌabu̱ rꞌa yä jäꞌi di japäbi xä ñhei dä asepta nꞌa rä konseho?

7 Si damos consejos con la actitud incorrecta, puede pasar lo que dijo un anciano de experiencia: “Hay quien reacciona mal cuando se le da un consejo no porque el consejo esté mal, sino porque no se le da con cariño”. ¿Cuál es la lección? Que es más fácil aceptar los consejos cuando los motiva el amor, no el enojo.

¿MÄJUÄNI DI JA MꞌE̱DI?

8. ¿Te mä ntꞌani ja mꞌe̱di dä yꞌo̱tꞌe nꞌa rä anciano änte de dä ungä nꞌa rä konseho?

8 Los ancianos no deberían precipitarse al dar consejos. Antes de aconsejar a alguien, un anciano debería preguntarse: “¿De verdad es necesario que le diga algo? ¿Estoy seguro de que está haciendo algo malo? ¿Está pasando por alto algo que dice la Biblia, o simplemente está haciendo algo que yo no haría?”. Un anciano sabio no “se precipita al hablar” (Prov. 29:20). Si tiene dudas, puede hablar del tema con otro anciano a fin de ver si hay alguna razón bíblica para dar el consejo (2 Tim. 3:16, 17).

9. Mu̱ nꞌa rä anciano ma dä umbäbi nꞌa rä konseho nꞌa rä ku de hanja ri ꞌñehe dä ñhee ꞌne dä ñhoki, ¿hanja dä za dä de̱mbäbi rä ejemplo rä apostol Pablo? (1 Timoteo 2:9, 10).

9 Veamos un ejemplo. Supongamos que a un anciano le preocupa la manera de vestirse o arreglarse de un hermano. Podría preguntarse: “¿Hay razones bíblicas para decirle algo?”. Como no quiere dejarse llevar por su propio criterio, podría pedirle su opinión a otro anciano o a otro hermano maduro. Juntos podrían analizar lo que dijo Pablo sobre la ropa y el arreglo personal (lea 1 Timoteo 2:9, 10). Pablo no dio una lista de normas sobre lo que se puede hacer y lo que no. Más bien, habló de principios que nos guían para vestirnos de manera apropiada, con modestia y buen juicio. Él sabía que los cristianos pueden elegir cómo vestirse y arreglarse, siempre y cuando no vayan en contra de lo que dice la Biblia. Al decidir si van a aconsejar a alguien, los ancianos deberían analizar si la persona demuestra modestia y buen juicio.

10. ¿Te debe gä o̱tꞌehu̱ ngue̱nda ora di unihu̱ nꞌa rä konseho?

10 Debemos recordar que dos hermanos maduros pueden tomar decisiones diferentes sobre cierto asunto. Pero eso no significa que una esté bien y la otra esté mal. Así que no impongamos a los demás nuestra opinión sobre lo que está bien y lo que está mal (Rom. 14:10).

¿TOꞌO RI ꞌÑEPÄBI DÄ UNI NUNÄ KONSEHO?

11, 12. Mu̱ ja mꞌe̱di dä tꞌuni nꞌa rä konseho, ¿te debe dä ñꞌanise̱ nꞌa rä anciano ꞌne por hanja?

11 Si está claro que es necesario aconsejar a alguien, la siguiente pregunta es quién debería hacerlo. Por ejemplo, antes de aconsejar a una hermana casada o a un menor de edad, un anciano debería hablar del asunto con el cabeza de familia. Puede que este prefiera dar el consejo él mismo o estar presente cuando el anciano lo haga. * O, si se trata de una hermana joven, quizás sea más conveniente que la aconseje una hermana de más edad, como se mencionó en el  párrafo 3.

12 Hay otra pregunta que un anciano debería hacerse: “¿Soy yo el más indicado para dar el consejo, o será mejor que lo haga otro?”. Por ejemplo, una persona con baja autoestima quizás reaccione mejor al consejo si se lo da un anciano que haya tenido sentimientos parecidos, pues la tratará con más empatía. Eso sí, todos los ancianos tienen la responsabilidad de animar a los hermanos a hacer los cambios necesarios para actuar de acuerdo con lo que dice la Biblia. Si alguien necesita corrección, lo más importante es que la reciba.

¿TE DÄ ZA GÄ PE̱FIHU̱ PA NJABU̱ NUꞌU̱ YÄ KONSEHO DI UNIHU̱ DÄ MATSꞌI MÄRꞌAA?

¿Por qué deben ser los ancianos “rápidos para escuchar”? (Vea los párrafos 13 y 14).

13, 14. ¿Por hanja xa mähyoni ge yä anciano dä bädi dä yꞌo̱de?

13 Sepa escuchar. Cuando un anciano esté preparándose para dar un consejo, debería preguntarse: “¿De verdad conozco las circunstancias del hermano? ¿Sé por lo que está pasando? ¿Se estará enfrentando a problemas que desconozco? ¿Qué es lo que más necesita ahora?”.

14 El principio de Santiago 1:19 les aplica a los que dan consejos. Santiago escribió: “Todos deben ser rápidos para escuchar, pero lentos para hablar y lentos para la ira”. Un anciano no debería dar por sentado que conoce todas las circunstancias del hermano al que va a aconsejar. Proverbios 18:13 nos recuerda: “Responder a un asunto antes de oír los hechos es tonto y humillante”. Lo mejor es preguntarle directamente a la persona, y para ello hay que escuchar antes de hablar. Eso fue lo que aprendió el anciano que mencionamos al principio del artículo. Se dio cuenta de que, en vez de empezar la visita con la información que llevaba preparada, debió haberle hecho a la hermana preguntas como “¿qué tal estás?”, “¿cómo te sientes?”, “¿cómo puedo ayudarte?”. Si los ancianos se preocupan por conocer la situación de los hermanos, es más probable que los ayuden y los animen.

15. ¿Hanja dä za yä anciano dä me̱fi näꞌä mää Proverbios 27:23?

15 Conozca bien el rebaño. Como vimos al principio, para obtener buenos resultados al aconsejar a alguien, no basta con leer unos cuantos textos y dar algunas sugerencias. Los hermanos necesitan sentir que nos preocupamos por ellos, que los comprendemos y que queremos ayudarlos (lea Proverbios 27:23). Los ancianos deben esforzarse por ser buenos amigos de los hermanos y las hermanas.

¿Qué deben hacer los ancianos para que les sea más fácil dar un consejo? (Vea el párrafo 16).

16. ¿Te debe dä me̱fi nꞌa rä anciano pa njabu̱ yä ku dä jamäsu nuꞌu̱ yä konseho uni?

16 Los ancianos deben evitar dar la impresión de que solo hablan con los hermanos cuando tienen que llamarles la atención por algo. En vez de eso, deben tener la costumbre de conversar con ellos y de interesarse por ellos cuando pasan por dificultades. Un anciano de experiencia dice que, si hacen eso, llegarán a ser buenos amigos de los hermanos. Y añade: “Entonces, cuando surja la necesidad de dar un consejo, será mucho más fácil hacerlo”. Y, a su vez, al que recibe el consejo le será mucho más fácil aceptarlo.

¿Por qué deben los ancianos dar consejos con paciencia y cariño? (Vea el párrafo 17).

17. ¿Hämꞌu̱ xa mähyoni ge yä anciano dä ꞌñudi rä pasensia ꞌne rä mhäte?

17 Muestre paciencia y cariño. Es especialmente importante mostrar paciencia y cariño cuando alguien rechaza al principio un consejo basado en la Biblia o tarda en ponerlo en práctica. Los ancianos no deberían molestarse si ocurre eso. Deben seguir el ejemplo de Jesús, de quien se dijo en cierta profecía: “No romperá la caña que está quebrada ni apagará la mecha que apenas arde” (Mat. 12:20). Por eso, el anciano puede pedirle a Jehová en sus oraciones personales que ayude a la persona a ver por qué necesita el consejo y a ponerlo en práctica. Puede que ella necesite tiempo para pensar en lo que se le dijo. Si el anciano es paciente y cariñoso, la persona se centrará en el consejo y no en cómo se le dio. Por supuesto, el consejo siempre debe estar basado en la Palabra de Dios.

18. ¿Te mähyoni gä benihu̱ ora ma gä unihu̱ nꞌa rä konseho? b) Ja ngu di handihu̱ ha rä dibujo ꞌne ha rä rekuadro, ¿te debe mꞌe̱tꞌo dä yꞌo̱tꞌe ngue̱nda nꞌa rä dada ꞌne nꞌa rä nänä änte de dä umbäbi nꞌa rä konseho yä bätsi?

18 Aprenda de sus errores. Como todos nos equivocamos, no podremos aplicar a la perfección las sugerencias de este artículo (Sant. 3:2). Vamos a cometer errores, pero debemos esforzarnos por aprender de ellos. Si los hermanos ven que los amamos, se les hará más fácil perdonarnos si hacemos o decimos algo que los ofende. (Vea también el recuadro “ Un mensaje para los padres”).

¿TE XTÄ PÄDIHU̱?

19. ¿Hanja dä za gä johyabihu̱ yä koraso mä zi kuhu̱?

19 Como hemos visto, no es fácil dar consejos efectivos. Todos somos imperfectos, tanto los que dan consejos como los que los reciben. Por eso, recordemos los principios que hemos analizado en este artículo. Cuando aconsejemos a alguien, hagámoslo con la motivación correcta. Además, asegurémonos de que el consejo de verdad es necesario y de quién es la persona indicada para darlo. Hagamos preguntas y escuchemos con atención para saber cuáles son las circunstancias de la persona. Esforcémonos por ponernos en su lugar. Tratemos a los hermanos con cariño y seamos buenos amigos de ellos. No olvidemos nuestro objetivo: dar consejos que tengan un buen efecto y que alegren el corazón (Prov. 27:9).

RÄ JÄHÑÄ sjj 103 Jeoba xä uni yä zi mayꞌo

^ parr. 5 No siempre es fácil aconsejar a alguien. ¿Qué podemos hacer para que nuestras palabras animen y ayuden a la persona? Este artículo ayudará en particular a los ancianos a dar consejos que lleguen al corazón de quienes los escuchan.

^ parr. 11 Vea el artículo “El principio de autoridad en la congregación”, de La Atalaya de febrero de 2021.