Ndeye fundo didi milonga

Ndeye gu mito ya milonga

LONGO DIA 8

Malongo Wana Hana Athu ‘Ana Guasuanguluisa’ Ba?

Malongo Wana Hana Athu ‘Ana Guasuanguluisa’ Ba?

‘Mananashi nu maji ana suanguluisa muthu, uvi malongo ana hana futa diabonga ana gumusuanguluisa muavula gubalega.’—ISH. 27:9.

LUNGIMBO 102 “Venons en aide aux faibles”

NDAGA JIDI MU LONGO EDI *

1-2. Longo ditshi mukulu mumoshi wazudile mu ndaga yatadila guhana malongo?

 LUSUGU lumoshi, akulu mbadi ayile mutala phangi mumoshi wa mukhetu gumbo dienji, handaga matangua ako phangi muene gakhalelego luko muya mu gudibungisa gua mu hungu. Mukulu wa thomo wasendesele guzuela, wamutangele verse jiana zuelela gudibungisa gua mu hungu. Akulu ene atangijile egi maga awo akuatesele phangi muene wa mukhetu. Uvi hakhalele ene mutshigina guvutuga, phangi muene waawambelele egi: “Mushigo mukotelesa ndaga ngudi mutagana najio.” Akulu ene amuhanele malongo, uvi azudilego tangua dia guhula phangi wa mukhetu mulonga wakhalele gumusagesa. Yene yatshitshile egi malongo ene akuateselego phangi wa mukhetu.

2 Mukulu watangele phangi muene wa mukhetu baverse udi muzuela egi: “Lusugu luene ngamonele phangi muene gifua gashigo gutunemesa. Mangino tangua ngana tangiza ndaga yene, ngana mona egi verse ngatangele jiakhalele jiabonga. Uvi ngakhalele naye thomo gumuhula mihu yabonga gifua: ‘Mulonga utshi udi gugusagesa?’ ‘Luholo lutshi ngajiya gugukuatesa?’” Ndaga eyi yakuatesele diago mukulu muene muavula. Mangino wana gudisha ha fundo dia aphangi nu wana guakuatesa muavula.

3. Nanyi udi nu ginemo gia guhana aphangi malongo mu hungu?

 3 Akulu adi nu ginemo gia guhana aphangi malongo. Uvi aphangi ako a mu hungu ajiya nji guhana athu ako malongo. Ha gufezegesa, aphangi a mala nu a akhetu ajiya guhana mafut’awo malongo adi mukatuga mu Biblia. (Ngi. 141:5; Ish. 25:12) Nga ndo aphangi akhetu a gukola ajiya ‘guhana malongo gudi mavuala a akhetu’ gifua mu ndaga jidi muzuelewa mu Tito 2:3-5. Mvuaji jidi naye guhana an’awo malongo. Longo edi didi muzuelela akulu. Uvi diajiya gutukuatesa mukut’etu agasue ha gujiya luholo tuajiya guhana malongo ajiya gukuatesa athu nu ‘guasuanguluisa.’—Ish. 27:9.

4. Itshi tuza muzuelela mu longo edi?

4 Mu longo edi tuza muzuelela mihu nguana yatadila guhana malongo: (1) Itshi idi gututuma ha guhana malongo? (2) Idi diago nu ndando ha guhana malongo ene? (3) Nanyi udi watagana ha guhana malongo? (4) Luholo lutshi wajiya guhana malongo ajiya gukuatesa athu ako?

ITSHI IDI GUTUTUMA HA GUHANA MALONGO?

5. Itshi yajiya gukuatesa akulu ha guhana aphangi malongo mu luholo luabonga? (1 Kolinto 13:4, 7)

5 Akulu ana zumba aphangi’awo a mala nu a akhetu. Matangua ako, ana monesa guzumba guene tangua ana hana malongo gudi phangi udi mutshigina gubua mu gubola. (Gal. 6:1) Uvi gutuama dia guhana malongo, mukulu udi naye gutadila ndaga jiazuelele Phaula mukunda nu guzumba. Wazuelele egi: “Guzumba guakhala nu guhuiminyina nu mutshima wabonga. . . . Guana tshuiga ndaga jiagasue, guana tshigina ndaga jiagasue, guana gudifelela mu ndaga jiagasue, nu guana kolesela mu ndaga jiagasue.” (Tanga 1 Kolinto 13:4, 7.) Gula akulu atangigiza verse eji, jiajiya guakuatesa ha gutadila ndaga idi guatuma ha guhana aphangi malongo, nu guhana malongo ene mu luholo luabonga. Gula phangi udi muhanewa malongo wakotelesa egi mukulu udi gudihaga ha fundo dienji, phangi muene mbawutshigina malongo enji.—Roma 12:10.

6. Mukunda natshi mupostolo Phaula udi gifezegeselo giabonga?

6 Mupostolo Phaula udi gifezegeselo giabonga mukunda nu akulu. Ha gufezegesa, wahanele aphangi a gu Tesalonike malongo tangua akhalele nawo funu. Uvi tangua diaasonegele muene mikanda, waashimanele thomo mukunda nu mudimo wawo, nu guzumba guawo nu luholo akhalele mukolesela mu malamba. Wajiyile nji ndaga akhalele mutagana najio; hene waawambelele egi ngudi mujiya malamba mudi mutagana nawo nu luholo mudi musagesewa. (1 Tes. 1:3; 2 Tes. 1:4) Wawambelele aphangi ene egi akhalele muhana gifezegeselo giabonga gudi Aklisto ako. (1 Tes. 1:8, 9) Asuangulugile diago muavula luholo Phaula wakhalele guashimana! Phaula wakhalele diago muzumba aphangi muavula. Gishina giene mu mikanda mbadi yasonegele muene gudi enya gu Tesalonike, waahanele malongo a akuatesele.—1 Tes. 4:1, 3-5, 11; 2 Tes. 3:11, 12.

7. Mukunda natshi athu ako ana tuna malongo ana guahanewa?

7 Ndaga itshi yajiya gubua gula tuahanelego malongo mu luholo luatagana? Mukulu mumoshi udi nu eksperianse udi muzuela egi: “Gula athu ako ana tuna malongo adi guahanewa, ishigo mumonesa egi malongo ene adi abola. Uvi yajiya gukhala egi malongo ene ahanewego nu guzumba.” Ndaga eyi idi gutulongesa itshi? Gula tudi muhana malongo nu guzumba guagasue, mbayikhala ndaga yaleba gudi athu ha gutshigina malongo ene.

IDI DIAGO NU NDANDO HA GUHANA MALONGO BA?

8. Mihu itshi mukulu adi naye gudihula ha gujiya gula udi naye guhana phangi mumoshi malongo nga ndo?

8 Akulu ashigo naye guhana malongo mu phushi. Gutuama dia guhana malongo, mukulu udi naye gudihula egi: ‘Idi mutoga diago egi nguhane phangi malongo ba? Ndaga yatshitshi phangi, idi diago yabola ba? Ndaga yene yashiyi mukhuala wa Biblia ba? Nga ndo ndaga yatshitshi muene idi ya gudisha nu luholo ngana tangiza ame?’ Akulu atema ashigo naye guzuela ndaga ‘muphushi.’ (Ish. 29:20) Gula mukulu gashigo mujiya gula udi naye guhana phangi mumoshi malongo nga ndo, wajiya guhula nji mukulu muko ha gujiya gula muene nji udi mumona egi phangi muene wakalagala ndaga yabola idi mutoga egi ahanewe malongo.—2 Tim. 3:16, 17.

9. Phaula udi gutulongesa itshi gu ndaga yatadila guhana malongo mukunda nu luholo lua gudisudiga nu lua gudisembega? (1 Timote 2:9, 10)

9 Tutadilenu gifezegeselo gimoshi. Mukulu mumoshi udi gudisagesa mukunda nu luholo lua gusudiga, lua gubunga sanga nga lua gudisembega lua phangi mumoshi. Mukulu muene udi naye gudihula egi: ‘Ndaga idi mukalagala phangi muene idi mushiya mikhuala ya Biblia ba?’ Hagula mukulu muene gahanyigo malongo adi mukatuga mu matangi’enji, wajiya guhula mukulu muko nga phangi muko wa gukula mu nyuma ha gujiya matangi enji mukunda nu ndaga yene. Ajiya gutadila luko ndaga jiazuelele Phaula mukunda nu gusudiga nu gudisembega. (Tanga 1 Timote 2:9, 10.) Mupostolo Phaula wamonesele egi Aklisto adi naye gusudiga mu luholo luabonga lushigo mushingisa jina dia Yehowa. Uvi gamoneselego milele yinyi Aklisto adi naye gusudiga nu yinyi ashigo naye gusudiga. Mukunda natshi? Handaga wakhalele mujiya egi Aklisto ajiya gusudiga milele yagasue atshigina gula ishigo mushiya mikhuala ya Biblia. Hene gutuama dia guhana phangi malongo mukunda nu luholo luenji lua gusudiga, akulu adi naye thomo gujiya gula luholo lua phangi muene lua gusudiga ludi diago luabola.

10. Itshi tushigo naye gujimbila mukunda nu badesizio aphangi ajiya guzula?

10 Tudi naye gujiya egi Aklisto muyadi ajiya guzula badesizio agudisha, uvi badesizio ene agasue adi abonga. Hene, tushigo naye gushinjiga aphangi ha gukalagala ndaga gifua luholo tudi mutangiza.—Roma 14:10.

NANYI UDI WATAGANA HA GUHANA MALONGO?

11-12. Gula idi mutoga egi mukulu ahane phangi mumoshi malongo, mihu itshi adi naye gudihula? Mukunda natshi?

11 Gula akulu amona egi phangi mumoshi udi naye guhanewa malongo, ajiya gudihula egi: ‘Nanyi udi watagana ha gumuhana malongo ene?’ Gutuama dia guhana malongo gudi phangi mumoshi wa mukhetu wazudiwe gale mu ulo nga gudi mona wazonda, akulu adi naye thomo guta maga nu fumu wa fami. Handaga matangua ako wajiya guzuela egi muene hakhenji amanesele mulonga wene. * Nga ndo fumu wa fami wajiya gutoga egi akhale hene tangua akulu adi muhana malongo gudi mukaji’enji nga gudi mun’enji. Gifua luholo tuayimonyi mu  paragrafe 3, matangua ako akulu ajiya gutoga phangi mumoshi wa mukhetu wa gukula ha guhana malongo gudi phangi muko wa mukhetu wa muvuala.

12 Gudi nu ndaga iko mukulu udi naye gutangiza. Wajiya gudihula egi: ‘Mu ndaga eyi, ngudi diago ngatagana ha guhana malongo ba? Phangi muko wajiya guyitshita ba?’ Ha gufezegesa, gula phangi mumoshi udi gudivua egi gashigo nu ndando, yajiya gukhala ndaga yaleba ha gutshigina malongo adi mukatuga gudi mukulu wataganele gale nu ndaga ya luholo lumoshi nu muene. Mukulu muene wajiya gudihaga ha fundo dia phangi muene ha gumukotelesa muabonga nu guzuela ndaga jiajiya gumukuatesa. Uvi akulu agasue adi nu ginemo gia guhana aphangi gikhesa nu guakuatesa ha gutumagela malongo a Biblia. Ndaga yabalega ndando idi guhana aphangi malongo ikhale mukulu udi guahana khenji ataganele galego nu ndaga jia luholo lumoshi nu ene.

LUHOLO LUTSHI WAJIYA GUHANA MALONGO AJIYA GUKUATESA ATHU AKO?

Mukunda natshi akulu adi naye gukhala ‘hehi ha gutegelela’? (Tala paragrafe 13-14)

13-14. Mukunda natshi idi nu ndando egi akulu ategelele muabonga aphangi?

13 Khala mutegelela aphangi. Tangua mukulu adi gudilondega ha guhana phangi mumoshi malongo, udi naye gudihula egi: ‘Ngudi mujiya ndaga phangi muene adi mutagana najio ba? Malamba atshi adi mutagana nawo? Udi mutagana nu lamba dimoshi ngushigo mujiya ba? Itshi adi nayo funu henyaha?’

14 Ndaga jidi mu Yakoba 1:19 jiajiya gukuatesa athu ana hana athu ako malongo. Yakoba wasonegele egi: “Muthu wagasue udi naye gukhala hehi ha gutegelela, gashigo naye guzuela muphushi, gashigo naye nji guvua khabu muphushi.” Mukulu wajiya gutangiza egi udi mujiya ndaga jiagasue. Uvi idi diago ngenyi ba? Ishima 18:13 idi muzuela egi: ‘Gutuama dia guhana mvutu gu ndaga imoshi ngenyi, udi naye thomo guyitegelela. Gula ndo, idi guheya nu musonyi.’ Ha gujiya mulonga muabonga, tudi naye guhula muenya mulonga wene muene hakhenji. Gungima, tudi naye gumutegelela gutuama dia guzuela. Tujimbilago ndaga yabuidile mukulu tuazuelela mu paragrafe 1 nu 2. Ha fundo dia gutangela phangi verse jialondele muene mukunda nu gudibungisa gua mu hungu, wakhalele naye gumuhula mihu gifua: “Ndaga itshi udi mutagana nayo?” “Luholo lutshi ngajiya gugukuatesa?” Gula akulu atshita ngolo ha gutegelela aphangi ha gujiya ndaga adi mutagana najio, mbaajiya muabonga luholo lua guakuatesa.

15. Luholo lutshi akulu ajiya gukalegela longo didi mu Ishima 27:23?

15 Khala mujiya aphangi muabonga. Gifua luholo tuayimonyi gu gisendeselo, ha guhana malongo abonga, tushigo naye phamba gutangela muthu verse nga gumuhana matangi etu. Uvi tudi naye nji gutshita ndaga jiko. Aphangi’etu adi nu funu ya gudivua egi tuana gudisagesa mukunda nu ene, tuana gudisha ha fundo diawo nu tudi mutshigina guakuatesa. (Tanga Ishima 27:23.) Akulu adi naye gutshita ngolo ha gukhala nu ufuta wakola nu aphangi mu hungu.

Itshi yajiya gukuatesa akulu ha guhana malongo muabonga? (Tala paragrafe 16)

16. Itshi akulu adi naye gukalagala ha guhana malongo adi mukuatesa aphangi?

16 Akulu ashigo naye gukalagala ndaga jidi mutuma aphangi ha gutangiza egi ana khalago nu tangua, nga ndo ana guta nawo maga phamba gula akalagala ndaga imoshi yabola. Uvi adi naye gukhala nu khadilo dia guta nawo maga tangua diagasue. Gula aphangi atagana nu malamba, akulu adi naye nji gumonesa egi ana gudisagesa mukunda nu ene. Mukulu mumoshi udi nu eksperianse yavula udi muzuela egi: “Gula akulu atshita ngenyi, mbaakhala nu ufuta wakola nu aphangi. Mbayikhala nji ndaga yaleba ha guahana malongo.” Aphangi nji mbatshigina malongo awo.

Mukunda natshi akulu adi naye gukhala nu guhuiminyina nu gisemo tangua adi muhana malongol? (Tala paragrafe 17)

17. Tangua ditshi akulu adi naye gumonesa khadilo dia guhuiminyina nu dia gisemo?

17 Khala nu guhuiminyina nu gisemo. Gula tuahana muthu malongo akatuga mu Biblia uvi muene watuna, yana toga egi tumonese khadilo dia guhuiminyina nu dia gisemo. Hene akulu ashigo naye guvua khabu gula ahana phangi mumoshi malongo uvi muene gashigo mukalegela malongo ene mu tangua diene. Biblia yadiangele guzuela mukunda nu Yesu egi: “Muene mbagashigo mubogola ditetete didi dia gufugula, mbagashigo mujima shinga ya muenda ushigo mulema muabonga.” (Mat. 12:20) Tangua mukulu udi mukalagala gisambu hakhenji, wajiya gutoga Yehowa ha gukuatesa phangi muene watunyi gukalegela malongo hagula akotelese gishina adi gumuhanela malongo ene nu hagula a akalegele. Matangua ako yana toga egi muthu udi muhanewa malongo azule tangua dia gutangigiza malongo ene. Gula mukulu udi nu khadilo dia guhuiminyina nu gisemo, mbayikuatesa phangi udi muhanewa malongo ene ha gumutegelela muabonga. Uvi malongo agasue adi naye gukatuga mu Biblia.

18. (a) Itshi tushigo naye gujimbila tangua tudi muhana muthu malongo? (b) Ha gutadila gifuanesa gidi ha diyiji 18 gidi gudivua nu galuanda gadi ha diyiji 19, ndaga jitshi mvuaji jidi muzuelela?

18 Gula wajimbila. Luholo tushigo athu atagana, yajiya gukhala lamba ha gukalegela ndaga jiagasue tuamona mu longo edi. (Yak. 3:2) Idi yadiago egi mbatujimbila nji gukalagala ndaga jiko. Gula ndaga ya ngenyi yatubuila, tulebigo muila, tudi naye gutshita ngolo ha gukalagala luko muabonga mu masugu adi muza. Gula aphangi’etu akotelesa egi tuana guazumba muavula, mbayishigo mukhala lamba ha gututotesela gula tuazuela nga tuakalagala ndaga idi guasagesa.—Tala nji galuanda “ Ndaga Mvuaji Jidi Naye Gujiya.”

ITSHI TUAMONA MU LONGO EDI?

19. Luholo lutshi tuajiya gusuanguluisa mitshima ya aphangi?

19 Tuamonyi egi yana khala ndo ndaga yaleba ha guhana malongo mu luholo luabonga. Tushigo athu atagana, aphangi tuana hana malongo nji ashigo athu atagana. Hene, tujimbilago ndaga jiagasue tuamona mu longo edi. Tuamonyi egi tudi naye gukhala nu matangi abonga tangua tudi muhana athu malongo. Tudi naye nji gujiya gula phangi muene udi diago nu funu ya malongo, nu gula esue tudi atagana ha guhana phangi muene malongo. Gutuama dia guhana muthu malongo, muhule mihu gungima mutegelele muabonga ha gujiya ndaga adi mutagana najio. Dihage ha fundo dienji, khala nu gisemo. Khala nji mukuata ufuta wakola nu aphangi. Ndaga yabalega ndando idi egi: Malongo etu adi naye gukuatesa athu nu ‘gusuanguluisa mitshima yawo.’—Ish. 27:9.

LUNGIMBO 103 Les bergers, des dons de Dieu

^ par. 5 Matangua ako, yakhala lamba ha guhana muthu malongo. Uvi Luholo lutshi tuajiya guhana muthu malongo ajiya gumukuatesa nu gumuhana gikhesa? Ndaga tuza mumona jiza mukuatesa akulu ha gujiya luholo adi naye guhana malongo hagula athu a atshigine nu a akalegele.

^ par. 11 Tala longo “Gukotelesa Ginemo gia Akulu mu Hungu,” mu Inzo Yaleha ya Mutaledi ya Fevrier 2021.