Hanenty ty anatiny ao

Ho amy loha hevitsy any

LAHATSORATSY FIANARA 8

“Mahavy ty Fo ho Falifaly” va ty Torohevitsy Ameanao?

“Mahavy ty Fo ho Falifaly” va ty Torohevitsy Ameanao?

“Mahavy ty fo ho falifaly ty menaky noho ty emboky manitsy, le manahaky ani-zay koa ty nama soa manoro hevitsy baka amy fo.”​—OHAB. 27:9.

HIRA 102 ‘Ampio Ireo Mila Ampiana’

HO HITANAO ATO *

1-2. Ino ty nianarani-rahalahy raiky toy mikasiky fanomeza torohevitsy?

TAO maro lasa zay, nisy anti-panahy roe nitsidiky anabavy raiky fa elaela tsy nivory. Namaky andinin-teny maromaro miresaky mikasiky fanatreha fivoria tamy ranabavy iny ty raiky amy anti-panahy rey. Nieritseritsy ie hoe nampahery ani-ranabavy iny fitsidiha iny. Fe talohani-hialan-drozy teo, le nivola ranabavy iny hoe: “Tsy hainareo marina ranadahy ty raha mahazo ahy.” Tsy mba nanontany ty problemo nahazo ani-ranabavy iny rahalahy rey fa avy le nanome torohevitsy avao. Ino ty vokany? Tsy tena nanampy ani-ranabavy iny ty torohevitsy namean-drozy.

2 Lafa nandiniky ani-raha niseho iny anti-panahy namaky andinin-teny maromaro iny, le nivola hoe: “Nieritseritsy aho tamy fotoa iny hoe tsy nanaja anay ranabavy iny. Fe zay vo tsapako hoe tsy nieritseritsy azy mihintsy aho, fa nieritseritsy avao hoe ino ty andinin-teny hovakỳ aminy. Tokony mba niezaky hahay ty raha mahazo azy aho. Tokony mba nanontaneako ie hoe: ‘Ino ty azoko anampea anao?’ ” Niana-draha baka amy raha niseho iny anti-panahy iny. Lasa mpiaraky aondry soa fanahy noho mahay manampy ie henanizao.

3. Ia ty olo mety hanome torohevitsy amy fiangona eo?

 3 Mpiaraky aondry ty anti-panahy, ka manome torohevitsy rozy lafa ilà raha zay. Fe misy fotoa, mety mila manome torohevitsy koa ty olo hafa amy fiangona eo. Mety hanome torohevitsy baka amy Baiboly ao ho ahi-ty namany, ohatsy, ty rahalahy na ranabavy raiky. (Sal. 141:5; Ohab. 25:12) Na mety “hanoro hevitsy ty ampela tanora” ty ranabavy be tao, mikasiky raha voaresaky amy Titosy 2:3-5 ao rey. Mazava ho azy fa mila manoro hevitsy noho mananatsy matetiky ty anan-drozy koa ty ray aman-dreny. Marina fa mivanta amy anti-panahy amy fiangona eo lahatsoratsy toy, fe afaky mandramby soa koa tsika iaby lafa mandiniky hoe akory ty azontsika anomeza torohevitsy mora orihy, mandrisiky, noho ‘mahafalifaly fo.’​—Ohab. 27:9.

4. Ino ty hodinihintsika amy lahatsoratsy toy ato?

4 Hodihintsika amy lahatsoratsy toy ato fanontanea efatsy mikasiky fanomeza torohevitsy retoa: 1) Ino ty antony tokony hahavy olo raiky hanome torohevitsy? 2) Tena ilà va torohevitsy iny? 3) Ia ty tokony hanome ani-torohevitsy iny? 4) Ino ty azonao atao laha teanao handaitsy ty torohevitsy ameanao?

INO TY ANTONY TOKONY HAHAVY OLO RAIKY HANOME TOROHEVITSY?

5. Manino ro moramora ty mandramby torohevitsy ameani-anti-panahy laha fitiava ro manosiky azy hanoro hevitsy? (1 Korintianina 13:4, 7)

5 Teani-anti-panahy reo ty rahalahy noho anabavin-drozy. Anarin-drozy kindraiky ty olo manaly ta hivio lala mba hampisehoa ani-fitiava zay. (Gal. 6:1) Fe alohani-hiresaha amin’olo iny, le soa ty anti-panahy laha mandiniky ty raha sisany nivolanini-apostoly Paoly mikasiky fitiava. “Ty fitiava mahaliny raha noho soa fanahy. ... Mandefitsy amy kila raha iaby, mino ty kila raha iaby, mitamà ty kila raha iaby, sady miaritsy ty kila raha iaby.” (Vakio 1 Korintianina 13:4, 7.) Laha mieritseritsy soa ani-andinin-teny reo anti-panahy iny, le ho hainy hoe ino ty antony mahavy azy hanome torohevitsy, ka ho soa fanahy ie lafa mamonjy ani-rahalahiny iny. Lafa tsapan’olo amea torohevitsy iny hoe mikarakara azy anti-panahy iny, le mety ho moramora aminy ty handramby ani-torohevitsy iny.​—Rom. 12:10.

6. Ino ty modely soa nameani-apostoly Paoly?

6 Tena modely soa ho ani-anti-panahy apostoly Paoly. Lafa nila nitoroa hevitsy, ohatsy, ty rahalahy ta Tesalonika tany le tsy nisalasala ie nanoro hevitsy an-drozy. Nanoratsy taratasy ho an-drozy ie tamy zay. Fe nidera an-drozy tse ie, zay vo nanoro hevitsy an-drozy. Niresahiny hoe manam-pinoa rozy, miasa mafy noho be fitiava, sady miaritsy avao. Nieritseritsy ty raha iainan-drozy koa ie le nambarany an-drozy fa hainy hoe tsy mora ty fiainan-drozy sady miaritsy fanenjeha rozy fe tsy mivaliky. (1 Tes. 1:3; 2 Tes. 1:4) Nivolaniny mihintsy aza rahalahy reo hoe modely soa ho ani-Kristiana hafa rozy. (1 Tes. 1:8, 9) Tena nifalifaly rozy lafa nidera an-drozy Paoly! Azo antoky hoe tena teani-Paoly vatany rahalahiny reo. Ino ty vokany? Lasa nandaitsy torohevitsy nameany tamy taratasy roe nisoratiny ho ani-Tesalonianina rey.​—1 Tes. 4:1, 3-5, 11; 2 Tes. 3:11, 12.

7. Manino ty olo sisany ro mety tsy haneky torohevitsy?

7 Ino ty raha mety hiseho laha tsy nety ty fomba nanoroantsika hevitsy olo raiky? Nivola ho zao anti-panahy raiky zay hoe: “Tsy soa ty fandrambesan’olo sisany ani-torohevitsy rey. Tsy hoe misy tsy mety torohevitsy iny, fa satria tsy tsapany hoe tea azy olo nanome torohevitsy iny.” Ino ty ianarantsika baka amy zay? Ho moramora amin’olo raiky ty maneky torohevitsy ameanao lafa tsapany hoe fitiava ro nahavy anao nanoro hevitsy azy fa tsy heloky.

TENA ILÀ VA TOROHEVITSY INY?

8. Ino ty tokony hoeritseretini-anti-panahy alohani-hanomezany torohevitsy olo raiky?

8 Tsy tokony halisalisa hanome torohevitsy ty anti-panahy. Tokony hoeritseretiny tse fanontanea retoa alohani-hanomezany torohevitsy: ‘Tena mila miresaky va aho? Azoko antoky va hoe raty vatany ty raha nataon’olo iny? Mivola va ty Baiboly hoe raty raha nataony iny? Sa zista tsy mifanaraky amy ty raha eritseretiko avao raha nataony iny?’ Miezaky zany ty anti-panahy mba tsy halisalisa hivola. (Ohab. 29:20) Ka ino ty hataony laha misalasala ie hoe tokony hotoroany hevitsy va olo iny? Afaky mamonjy anti-panahy hafa ie le manontany ty hevitsiny, tsy no nanao raha tsy mifanaraky amy Baiboly vatany olo iny ka tokony hamea torohevitsy.​—2 Tim. 3:16, 17.

9. Ino ty ianarantsika baka amy Paoly mikasiky fomba fanomeza torohevitsy amy resaky siky noho volo? (1 Timoty 2:9, 10)

9 Diniho tse ohatsy toy. Eritsereto hoe hafahafa amy anti-panahy raiky ty sikini-mpiara-manompo raiky na ty pozini-volony na ty volombavany. Afaky mieritseritsy ie hoe: ‘Tsy maintsy mivola va aho laha hentea ty Baiboly?’ Tsy ta hianky amy ty hevitsiny manoka ie ka mety hanontany ty hevitsin’olo hafa, ohatsy hoe anti-panahy na Kristiana mahay mandini-draha. Mety hodinihin-drozy miaraky torohevitsini-Paoly mikasiky siky noho volo iny. (Vakio 1 Timoty 2:9, 10.) Tsy niresaky raha mivanta Paoly fa torolala ro nivolaniny hoe tokony ho maotina noho hilamy soa ty sikini-Kristiana fa tsy hanala baraka ani-Jehovah. Tsy nanao listani-fisikina mety noho tsy mety amy Kristiana Paoly. Hainy fa afaky mifily ze teany ty Kristiana laha mbo tsy miala amy raha volanini-Baiboly ty raha ataony. Ka lafa mieritseritsy zany anti-panahy iny hoe tokony hamea torohevitsy va olo iny, le tokony hodinihiny hoe hita amy fanapahan-kevitsin’olo iny va hoe miambany noho mahay manavaky ie.

10. Ino ty tokony hotiarovintsika mikasiky ty fanapahan-kevitsin’olo hafa?

10 Soa ho tiarontsika fa tsy voatery hitovy ty fanapahan-kevitsini-Kristiana roe ndre samby matotsy aza rozy. Fe tsy midika zay hoe ahini-raiky iny ro mety fa ty ahini-raiky iny tsy mety. Tsy tokony ho forosevantsika hanaraky ty hevitsintsika zany mpiara-manompo amintsika reo.​—Rom. 14:10.

IA TY TOKONY HANOME ANI-TOROHEVITSY INY?

11-12. Laha misy olo mila amea torohevitsy, ino ty fanontanea tokony hoeritseretini-anti-panahy, le ino ty antony?

11 Lafa hita hoe tena mila amea torohevitsy ty olo raiky, le soa hodinihy fanontanea toy: ‘Ia ty tokony hanome azy?’ Laha misy anti-panahy hanome torohevitsy ranabavy manambaly na ajà, le tokony hiresaky amy loham-pianakavian-drozy tse ie, satria mety ho teani-lahilahy iny laha ie ro mandamy ani-raha iny. * Na mety ta hanatriky eo ie lafa manome ani-torohevitsy iny ty anti-panahy. Nihitantsika tamy  fehintsoratsy 3 teny iny koa hoe mety ho soa kindraiky laha ranabavy be tao ro manoro hevitsy ranabavy tanora raiky.

12 Misy raha hafa koa tokony hodinihini-anti-panahy iny. Tokony mieritseritsy ie hoe: ‘Zaho va ro soa manoro hevitsy an’olo io, sa ho mora aminy ty handramby azy laha baka amin’olo hafa?’ Laha mahatiaro ho tsy de misy ilà azy, ohatsy, ty olo raiky le mety ho moramora aminy ty mandramby ani-torohevitsy iny laha anti-panahy fa niatriky raha mitovy amy zay ro manampy azy. Ino ty antony? Satria haini-anti-panahy io soa ty raha mahazo azy ka mety ho mora aminy ty miferinay azy. Ho moramora amin’olo iny amy zay ty mandramby ani-torohevitsy iny. Fe ndre eo zay, andraikitsini-anti-panahy iaby ty mampahery noho mandrisiky ty rahalahy noho anabavin-drozy mba hanao raha mifanaraky amy Soratsy Masy avao. Ka laha misy olo mila anary zany, le tsy voatery ho anti-panahy fa niatriky raha manahaky azy avao ro manampy azy. Ty vatan-draha le hoe avy aminy any torohevitsy iny.

INO TY AZONAO ATAO LAHA TEANAO HANDAITSY TY TOROHEVITSY AMEANAO?

Manino ty anti-panahy ro tokony “ho parè hijanjy”? (Fehintsoratsy 13-14)

13-14. Manino ty anti-panahy ro tena mila mijanjy?

13Miezaha ho parè hijanjy. Lafa mioma hanome torohevitsy ty anti-panahy, le tokony hieritseritsy tse ie hoe: ‘Ino ty raha haiko mikasiky ty raha iainani-rahalahiko toy? Ino ty raha mahazo azy? Mana problemo va ie fe tsy haiko? Ino ty raha tena ilàny henanizao?’

14 Ty olo manome torohevitsy ro tena tokony hanoriky ani-torolala amy Jakoba 1:19 ao iny. Hoy Jakoba: “Ty olo iaby le soa laha parè hijanjy, tsy halisa hivola, tsy ho mora meloky.” Mety hanao ho zao ty anti-panahy hoe: ‘Fa haiko iaby ty mikasiky ani-raha toy!’ Fe tena zay vatany va? Mampitiaro antsika ty Ohabolana 18:13 hoe: “Ze mamaly kanefa mbo tsy nijanjy mihintsy, le tsy mahihitsy sady ho afa-baraka.” Ty tena soa, anontanea mihintsy olo iny. Tokony hijanjy tse zany ty anti-panahy vo mivola. Tiarovo anti-panahy niresahintsika tamy voalohany teroy iny. Tafara atoy ie vo nahita hoe tsy tokony ho raha nomaniny rey ro nanombohany ani-resadresaky iny, fa tokony ho nanontaneany tse ranabavy iny hoe: “Manao akory iha zay?”, “Ino ty azoko anampea anao?” Laha miezaky hahay ty raha niseho iaby ty anti-panahy le azo antoky hoe hanampy noho hampahery ani-rahalahy noho anabavin-drozy reo.

15. Ino ty azoni-anti-panahy atao mba hanoriha ty raha volanini-​Ohabolana 27:23?

15Anovo hay soa aondry reo. Nihitantsika tamy voalohany teroy hoe laha teantsika handaitsy ty torohevitsy ameantsika, le tsy ampy ty hoe mamaky andinin-teny na manome soso-kevitsy. Tokony ho tsapani-rahalahy noho anabavintsika reo hoe midary an-drozy tsika, mahay ty raha mahazo an-drozy, sady ta hanampy an-drozy. (Vakio Ohabolana 27:23.) Tokony hiezaky hinama amy rahalahy noho anabavin-drozy reo ty anti-panahy.

Tena sarotsy ty manoro hevitsy. Ino ty hanampy ty anti-panahy hahavita ani-zay? (Fehintsoratsy 16)

16. Ino ty tokony hataoni-anti-panahy laha teany handaitsy ty torohevitsy ameany?

16 Miezaky ty anti-panahy mba tsy hahavy ani-rahalahy reo hieritseritsy hoe saky hanome torohevitsy avao ty anti-panahy vo mamonjy an-drozy. Miresaky matetiky amy rahalahy noho anabavin-drozy reo rozy le atoron-drozy hoe miasa loha koa rozy lafa misy raha manahira ani-rahalahy reo. Nivola anti-panahy raiky zay hoe: “Laha manao ani-zay iha, le ho lasa namanao rozy. Ho moramora aminao amy zay ty manoro hevitsy an-drozy laha mila toroa hevitsy rozy.” Sady ho mora amy azy amea torohevitsy iny koa ty handramby ani-raha iny.

Manino ty anti-panahy ro tokony ho soa fanahy noho hahaliny raha lafa manome torohevitsy? (Fehintsoratsy 17)

17. Amy fotoa manao akory ty anti-panahy ro tena mila mahaliny raha noho soa fanahy?

17Miezaha ho soa fanahy noho hahaliny raha. Tena ilà raha reo sirtò laha tsy mahefa hanoriky ani-raha volanini-Baiboly iny olo iny amy voalohany. Tsy tokony heloky ty anti-panahy laha tsy avy le mandramby ty torohevitsy ameany olo iny na tsy manoriky ani-raha iny mihintsy. Ho zao ty volanini-Baiboly mikasiky ani-Jesosy: “Tsy hataony torotoro ty bararata folaky, le tsy hovonoany ty lamesin-jiro fa ho maty.” (Mat. 12:20) Lafa mivavaky mitoka zany ty anti-panahy le afaky mangataky amy Jehovah mba hanampy ani-azy namea torohevitsy iny hahay hoe ino ty antony nanomeza torohevitsy azy. Afaky angatahiny koa Jehovah mba hanampy an’olo iny hanoriky ani-raha iny. Mety hila fotoa lavalava olo namea torohevitsy iny mba hieritseretany ani-raha niresahy rey. Laha mahaliny raha noho soa fanahy ty anti-panahy le ho moramora amy rahalahy iny ty hijanjy ani-torohevitsy iny. Mazava ho azy fa tokony hiory amy Safà-Ndranahary avao torohevitsy iny.

18. a) Ino ty tokony hotiarovintsika lafa tsika manome torohevitsy? b) Laha hentea sary amy efajoro eo io, ino raha resahini-ray aman-dreny reo?

18Mandrambesa fianara lafa nanao hadisoa. Tsy lavorary tsika ka tsy ho vitantsika ty hanoriky amy fomba feno ani-soso-kevitsy niresahy tamy lahatsoratsy toy tato rey. (Jak. 3:2) Mety tsy hety ty fanomezantsika torohevitsy, fe lafa manao hadisoa ho zay tsika le tokony hiezaky handramby fianara baka amy raha rey. Laha tsapani-rahalahy noho anabavintsika reo hoe tea an-drozy tsika, le mety ho moramora amin-drozy ty hanenga antsika laha nampalahelo an-drozy ty raha nivolanintsika na nataontsika.​—Henteo koa ty efajoro hoe “ Fampitiarova ho ani-Ray Aman-dreny.

INO TY NIANARANTSIKA?

19. Ino ty azontsika atao mba hahafalifaly ty foni-rahalahy noho anabavintsika reo?

19 Nihitantsika tato hoe tsy mora ty manome torohevitsy soa. Tsy lavorary tsika le manahaky ani-zay koa olo ameantsika torohevitsy rey. Tiarovo torolala nihitantsika tamy lahatsoratsy toy tato rey. Anovo azo antoky hoe antony soa ro mahavy anao manoro hevitsy. Diniho soa koa hoe tena ilà va torohevitsy iny, le iha va ty tena soa hanome ani-torohevitsy iny. Mametraha fanontanea tse alohani-hanoroa hevitsy, le janjino soa ie mba ho hainao hoe ino ty raha mahazo azy. Henteo hoe mety nanao akory iha laha tamy pilasiny. Miezaha ho soa fanahy, le anovo nama rahalahy noho anabavinao reo. Tiarovo fa tsy hoe hanome torohevitsy soa avao ty antony iresahantsika aminy fa ‘hahavy ty fony ho falifaly’ koa.​—Ohab. 27:9.

HIRA 103 Lehilahy ho Fanomezana Ireo Mpiandry

^ feh. 5 Tena tsy mora ty manome torohevitsy. Fe laha mila manoro hevitsy tsika, akory ty hahavy ty torohevitsy ameantsika hanampy noho hampahery olo? Hanampy ty anti-panahy hanao ani-zay mihintsy lahatsoratsy toy. Ho mora amin’olo amy zay ty hijanjy noho hanoriky ty torohevitsy amean-drozy.

^ feh. 11 Henteo ty lahatsoratsy hoe “Manao Akory ty Fahefàni-Anti-panahy amy Fiangona Eo?” amy Tilikambo Fiambena Fevriè 2021.