Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

SUʻESUʻEGA 8

Pe e ‘Faafiafiaina le Loto’ i Au Fautuaga?

Pe e ‘Faafiafiaina le Loto’ i Au Fautuaga?

“O le suāuu ma le mea manogi e mū e faafiafia ai le loto, e faapena foʻi le suamalie o se uō a se tasi ona o fautuaga ua ia aumaia ma lona lotoatoa.”​—FAATA. 27:9.

PESE 102 ʻFesoasoani i Ē ua Vaivai’

AOTELEGA *

1-2. O le ā na aʻoaʻoina e se uso e faatatau i le avatuina o fautuaga?

I LE tele o tausaga ua teʻa, na asiasi atu ai ni toeaina i se tuafafine na misia ni sauniga mo se taimi. Na faasoa atu e le toeaina na taʻimua i le asiasiga, le tele o mau o le Tusi Paia e faatatau i le auai i sauniga. Na manatu o ia na sologa lelei le asiasiga. Peitaʻi, ina ua la sauni e tuua le fale, na faapea mai le tuafafine, “Uso e matuā lua lē iloa lava le mea lea e tupu iā te aʻu.” Na avatu e uso se fautuaga e aunoa ma le fesili atu i le tuafafine po o ā mai o ia, ma pe e iai se faafitauli o loo ia fesagaʻia. O le iʻuga, na manatu le tuafafine e lē aogā le la fautuaga.

2 Pe a toe manatu i le mea na tupu, na faapea mai le toeaina na taʻimua i le asiasiga: “I lenā taimi na ou manatu e lē faaaloalo le tuafafine. Ae ina ua ou toe mafaufau i ai, na ou iloa ai na talafeagai mau uma na faailoa atu i le tuafafine, ae e leʻi iai ma se fesili talafeagai na ou fesili atu ai e pei o nei, ʻE iai se mea o tupu iā te oe?’ ʻO le ā se auala ou te fesoasoani atu ai?’” Na aʻoaʻoina e na toeaina se lesona tāua mai i le mea na tupu. I aso nei, ua avea na toeaina ma leoleo mamoe e faaalia le tigā alofa ma lotofesoasoani.

3. O ai i le faapotopotoga e ono avatuina fautuaga?

 3 O le matafaioi a toeaina o ni leoleo mamoe, o le avatu o fautuaga pe a manaʻomia. Peitaʻi, e iai foʻi taimi e manaʻomia ai e isi tagata o le faapotopotoga ona avatu fautuaga. O se faataʻitaʻiga, e ono avatu e se uso po o se tuafafine se fautuaga faale-Tusi Paia i se uō. (Sala. 141:5; Faata. 25:12) E ono avatu foʻi e se tuafafine matua se ʻfautuaga i fafine talavou’ e faatatau i mea o loo taʻua i le Tito 2:3-5. E manaʻomia foʻi e mātua ona avatu e lē aunoa fautuaga ma aʻoaʻiga i a latou fanau. E ui o lenei mataupu e faatatau tonu i toeaina o le faapotopotoga, ae e tatou te maua uma aogā pe a tilofaʻia auala e tatou te avatu ai fautuaga aogā, ma uunaʻia ai i tatou e gaoioi ina ia “faafiafia ai le loto.”​—Faata. 27:9.

4. O le ā o le a tatou talanoaina i lenei mataupu?

4 O le a tatou iloiloina i lenei suʻesuʻega ni fesili se fā, e faatatau i le avatuina o fautuaga: (1) O le ā le uunaʻiga saʻo e avatu ai se fautuaga? (2) Pe manaʻomia moni lava ona avatu se fautuaga? (3) O ai e tatau ona avatuina le fautuaga? (4) E faapefea ona e avatu se fautuaga aogā?

O LE Ā LE UUNAIGA SAʻO E AVATU AI SE FAUTUAGA?

5. E faapefea i le iai o se uunaʻiga saʻo ona fesoasoani i se toeaina, e avatu ai lana fautuaga i se auala e faigofie ona talia? (1 Korinito 13:4, 7)

5 E alolofa toeaina i o latou uso ma tuafāfine. I nisi taimi, e latou te faaalia lenā alofa e ala i le avatu o se fautuaga i se tasi ua amata ona uia se ala sesē. (Kala. 6:1) A o leʻi avatu e se toeaina se fautuaga, atonu e manaʻomia ona ia iloilo muamua vala o le alofa na taʻua e le aposetolo o Paulo. “E faapalepale ma e agalelei le alofa. . . . E onosaʻi i mea uma, e talitonu i mea uma, e faamoemoe i mea uma, e tumau i mea uma.” (Faitau le 1 Korinito 13:4, 7.) O le manatunatu loloto i lenā mau, e fesoasoani i se toeaina e iloilo ai le uunaʻiga e na te avatu ai se fautuaga, ma talanoa atu i lona uso i se auala alofa. Pe a lagona e lē o loo fautuaina e manatu mamafa le toeaina iā te ia, o le a faigofie ai ona ia talia le fautuaga.​—Roma 12:10.

6. O le ā le faaaʻoaʻoga lelei na faataatia e le aposetolo o Paulo?

6 Na faataatia e le aposetolo o Paulo se faaaʻoaʻoga lelei mo toeaina. O se faataʻitaʻiga, ina ua manaʻomia e uso i Tesalonia se fautuaga, e leʻi faatalatū Paulo e avatu. Peitaʻi i lana tusi iā i latou, na muamua taʻua e Paulo a latou galuega o le faatuatua, lo latou tautigā ma le tumau. Na mafaufau foʻi Paulo i lo latou tulaga ma faailoa atu ma le agalelei, e lē faigofie le olaga na latou ola ai ma na latou onosaʻia foʻi sauāga. (1 Tesa. 1:3; 2 Tesa. 1:4) Na ia taʻu atu foʻi o i latou o ni faaaʻoaʻoga lelei mo isi Kerisiano. (1 Tesa. 1:8, 9) Maʻeu lo latou fiafia i lenā faamālō mai le loto a Paulo. E matuā alofa lava Paulo i ona uso, o le māfuaaga lenā na mafai ai ona ia avatu ni fautuaga aogā i ana tusi e lua i Tesalonia.​—1 Tesa. 4:1, 3-5, 11; 2 Tesa. 3:11, 12.

7. Aiseā e ono teena ai e se tasi se fautuaga?

7 O le ā e ono tupu pe a tatou lē avatuina fautuaga i le auala saʻo? Ua faapea mai se toeaina e iai le poto masani, “E teena e nisi le fautuaga e lē ona e sesē, ae e lē alofa le auala e avatu ai.” O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai ai? E sili atu ona taliagofie se fautuaga e avatu i se auala alofa, ae lē ona o le ita.

PE MANAʻOMIA MONI LAVA ONA AVATU SE FAUTUAGA?

8. O le ā e tatau ona fesili ifo ai se toeaina a o leʻi avatu se fautuaga?

8 E lē tatau i toeaina ona vave avatu se fautuaga. A o leʻi fautua atu i se tasi e tatau i se toeaina ona fesili ifo: ʻPe e manaʻomia moni lava ona ou avatu se fautuaga? Po o oʻu mautinoa e sesē le mea o loo fai e lenā tagata? Po o solia ai se faatonuga a le Tusi Paia? Po o le faafitauli e eseese le auala e ma te vaai ai i lenā mea?’ E ʻalofia e toeaina atamamai le “vave ona tautala.” (Faata. 29:20) Pe a lē mautinoa e se toeaina pe manaʻomia ona fautuaina se tasi, e mafai ona talanoa atu i se isi toeaina po o solia e lenā tagata se tapulaa a le Tusi Paia.​—2 Timo. 3:16, 17.

9. O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai iā Paulo i le auala e avatu ai fautuaga i laʻei ma teuga? (1 Timoteo 2:9, 10)

9 Mātau se faataʻitaʻiga. Seʻi faapea ua manatu se toeaina e lē o lelei le filifiliga a se uso po o se tuafafine e faatatau i ona laʻei ma teuga. E ono fesili ifo lenā toeaina, ʻPe e iai se māfuaaga faale-Tusi Paia e tatau ai ona avatu se fautuaga?’ Talu ai e faaeteete le toeaina i le avatu o sona ia lava manatu, e ono fesili atu la o ia i se isi toeaina po o se Kerisiano taʻumatuaina po o le ā sona manatu. Atonu e la te iloiloina faatasi le fautuaga a Paulo e faatatau i laʻei ma teuga. (Faitau le 1 Timoteo 2:9, 10.) E lautele le faatatauina o mataupu silisili na taʻua e Paulo, ma na ia taʻua ai e tatau ona talafeagai ma onomea ofu a se Kerisiano. E leʻi tusia e Paulo se lisi o mea e tatau ona fai ma mea e lē tatau ona fai. Na ia iloa e iai i Kerisiano le aiā e filifili ai o latou ofu e tusa ai ma tapulaa a le Tusi Paia. O lea, ina ia iloa e toeaina pe e tatau ona avatu se fautuaga, e manaʻomia ona latou iloilo po o talafeagai ma onomea laʻei ma teuga ua filifilia e lenā tagata.

10. O le ā e tatau ona tatou manatua e faatatau i filifiliga a isi?

10 E tāua lo tatou manatuaina, e ono lē tutusa ni filifiliga e faia e ni Kerisiano taʻumatuaina se toʻalua ae e lē sesē uma na filifiliga. E lē tatau ona tatou faamalosia o tatou uso ma tuafāfine, e mulimuli i a tatou lava tapulaa o le mea saʻo ma le sesē.​—Roma 14:10.

O AI E TATAU ONA AVATUINA LE FAUTUAGA?

11-12. Pe a manaʻomia ona avatu se fautuaga, o le ā le fesili e tatau ona fesili ifo ai se toeaina, ma aiseā?

11 Pe afai ua mautinoa e tatau ona avatu se fautuaga, o ai la e tatau ona avatuina? A o leʻi fautuaina e se toeaina se tuafafine ua faaipoipo po o se tamaitiiti, e manaʻomia ona ia talanoa muamua atu i le ulu o le aiga. Atonu e manaʻo le ulu o le aiga e taulima e ia le faafitauli. * Pe manaʻo foʻi le ulu o le aiga ina ia iai, a o avatu e le toeaina le fautuaga. E pei ona taʻua i le  palakalafa e 3, e iai taimi e ono talafeagai ai ona avatu e se tuafafine matua se fautuaga i se tuafafine talavou.

12 E iai se isi mea e manaʻomia ona iloilo e se toeaina. E mafai ona fesili ifo le toeaina, ʻPe e sili ona lelei le ave e se isi o le fautuaga nai lo o aʻu?’ Mo se faataʻitaʻiga, e faigofie atu ona faalogo se tagata o loo tauivi ma faalogona o le lē aogā i se fautuaga mai i se toeaina na fesagaʻia muamua na faalogona. E sili atu ona faaalia e le toeaina na tofo i na faalogona le tigā alofa, ma e ono faigofie ai i lē o loo fautua i ai ona maua le mautinoa iā te ia lava. E ui i lea, e iai i toeaina uma le tiute tauave o le faalaeiau ma uunaʻia o latou uso ma tuafāfine e faia suiga e tusa ai ma tapulaa a le Tusi Paia. O lea o le mea e sili ona tāua, o le avatu e le toeaina o le fautuaga e tusa lava pe e leʻi tofo i lenā faafitauli.

E FAAPEFEA ONA E AVATUINA SE FAUTUAGA AOGĀ?

Aiseā e tatau ai i toeaina Kerisiano ona “faalogologo lelei”? (Tagaʻi i palakalafa e 13-14)

13-14. Aiseā e tāua ai i se toeaina ona faalogologo lelei?

13Ia nofosauni e faalogo atu. Pe a sauni se toeaina e avatu se fautuaga, e tatau ona fesili ifo: ʻO le ā le tele o loʻu iloa i le tulaga o loʻu uso? O le ā le mea o loo tupu iā te ia? Po o ia fesagaʻia ni luʻi ou te lē o iloa? O le ā le mea e sili ona ia manaʻomia i le taimi lenei?’

14 E mafai ona faatatauina e i latou e avatuina fautuaga le mataupu silisili o loo i le Iakopo 1:19. Na tusi Iakopo: “Ia faalogologo lelei tagata uma, ae aua le vave ona tautala, ma aua foʻi le vave ona ita.” Atonu e manatu se toeaina o loo ia iloa mea uma e faatatau i se faafitauli, ae po o ia iloa moni lava? Ua faamanatu mai e le Faataoto 18:13 iā i tatou: “Pe a tali atu se tasi i se mataupu ae e leʻi faalogo i ai, o lona lava valea lea ma le faamāina.” E sili atu ona lelei le maua o faamatalaga saʻo mai i le tagata o le a ave i ai le fautuaga. E aofia ai i lenā mea le faalogologo lelei a o leʻi fautua atu. Ia manatua le lesona na aʻoaʻoina mai e le toeaina na taʻua i le amataga o lenei suʻesuʻega. Na ia aʻoaʻoina, nai lo o le amata o le asiasiga i manatu ua uma ona ia saunia, ae sa tatau ona fesili atu i le tuafafine: “O ā mai oe?” “E iai se mea ou te fesoasoani atu ai?” Pe a faaalu e toeaina se taimi e iloa ai mea moni, o le a mafai ai ona latou fesoasoani ma faalaeiau i o latou uso ma tuafāfine.

15. E faapefea ona faatatau e toeaina le mataupu silisili i le Faataoto 27:23?

15Ia taumafai e iloa lelei uso ma tuafāfine. E pei ona taʻua i le amataga o le avatu o fautuaga aogā, e tele mea e aofia ai nai lo le tau ina faitau o ni mau po o le ofo atu o se fautuaga. E tatau ona lagona e o tatou uso ma tuafāfine, e tatou te malamalama ma manatu mamafa mo i latou, ma e tatou te mananaʻo e fesoasoani atu. (Faitau le Faataoto 27:23.) E tatau ona faia e toeaina le mea sili e latou te mafaia, ina ia atiaʻe ai faauōga māfana ma o latou uso ma tuafāfine.

O le ā e faigofie ai i toeaina ona avatu se fautuaga? (Tagaʻi i le palakalafa e 16)

16. O le ā e fesoasoani i toeaina ina ia avatu ai fautuaga aogā?

16 E lē mananaʻo toeaina e manatu o latou uso e na o le pau le taimi e talanoa atu ai, o le taimi e avatu ai fautuaga. Ae e latou te talanoa e lē aunoa ma o latou uso ma tuafāfine, ma faaalia le naunau moni a o latou fesagaʻia luʻi. Ua faapea mai se toeaina e iai le poto masani: “Pe a e faia lenā mea, o le a e atiaʻe ai se faiā lelei ma i latou. Pe a manaʻomia ona e avatu se fautuaga, o le a faigofie iā te oe ona faia faapea.” O lea, o le a faigofie ai ona talia le fautuaga e lē o loo avatu i ai.

Aiseā e tatau ai i se toeaina ona onosaʻi ma agalelei pe a avatu se fautuaga? (Tagaʻi i le palakalafa e 17)

17. O le ā le taimi e matuā manaʻomia ai e se toeaina le onosaʻi ma le agalelei?

17Ia onosaʻi ma agalelei. E tatou te matuā manaʻomia le onosaʻi ma le agalelei, i se tasi na teena muamua fautuaga faale-Tusi Paia. E tatau ona ʻalofia e se toeaina le maitaita, pe a lē vave ona talia pe faatatau e se tasi sana fautuaga. Na valoia e faatatau iā Iesu e faapea: “E na te lē nutimomomoina se ū ua vaivai, pe tineia se vavae ua mū itiiti.” (Mata. 12:20) O lea e tatalo le toeaina iā Ieova pe a na o ia, e faamanuia i lē ua manaʻomia ona avatu i ai se fautuaga, ina ia malamalama i le māfuaaga ua fautuaina ai ma faatatau le fautuaga. E manaʻomia e lē ua fautuaina, ona faaalu se taimi e mafaufau ai i le fautuaga. Pe a faaalia e le toeaina le onosaʻi ma le agalelei i lē o loo fautuaina, o le a lē uaʻi atu ai lenā tagata i le auala e avatu ai le fautuaga, ae o le a uaʻi atu i le feʻau o loo avatu ai. E tatau ona faavae i taimi uma a tatou fautuaga i le Afioga a le Atua.

18. (a) O le ā e tatau ona tatou manatua pe a avatu se fautuaga? (e) O le ā o loo talanoaina e mātua o loo i le ata?

18Ia aʻoaʻo mai ni lesona i au mea sesē. Talu ai e tatou te lē lelei atoatoa, e lē mafai la ona tatou faatatauina atoatoa fautuaga o loo i lenei suʻesuʻega. (Iako. 3:2) O le a tatou faia mea sesē ae pe a tupu lenā mea, e tatau ona tatou taumafai e aʻoaʻo mai ni lesona i a tatou mea sesē. Pe a lagona e uso ma tuafāfine lo tatou alolofa mo i latou, o le a faigofie ai ona latou faamagaloina i tatou pe a faia se tala po o se mea e tigā ai.​—Tagaʻi i le pusa “ O se Faamanatu mo Mātua.”

O LE Ā UA TATOU AʻOAʻOINA?

19. E faapefea ona tatou faafiafiaina loto o tatou uso ma tuafāfine?

19 Ua tatou aʻoaʻoina, e lē faigofie ona avatu ni fautuaga aogā. E tatou te lē lelei atoatoa, faapea i latou e tatou te fautuaina. Ia manatua mataupu silisili na tatou talanoaina i lenei suʻesuʻega. Ia faamautinoa e saʻo le uunaʻiga e avatu ai se fautuaga. Ia faamautinoa foʻi e manaʻomia moni lava se fautuaga, ma po o oe le tagata e tatau ona avatua. A o leʻi avatu se fautuaga, ia fesili ma faalogologo lelei ina ia e malamalama ai i mea o loo fesagaʻia e lenā tagata. Ia taumafai e malamalama i ona manatu. Ia agalelei ma atiaʻe se faauōga māfana ma ou uso ma tuafāfine. Ia manatua lo tatou sini: E tatou te mananaʻo ia aogā a tatou fautuaga, ma ia ʻfaafiafiaina ai le loto.’​—Faata. 27:9.

PESE 103 O Leoleo Mamoe​—O Meaalofa i Tagata

^ pala. 5 E lē faigofie i taimi uma ona avatu se fautuaga. O lea pe a manaʻomia ona avatu se fautuaga, e faapefea ona avatu i se auala aogā ma faafouina ai? O le a fesoasoani lenei suʻesuʻega aemaise lava i toeaina, ina ia avatu ni fautuaga e pāʻia ai loto o i latou e fautua i ai.

^ pala. 11 Tagaʻi i le mataupu “Ia Malamalama i le Tulaga Ulu i le Faapotopotoga” i Le Olomatamata o Fepuari 2021.