Yi enu ci yí lemɛ ji

Yi enyɔtawo nɔxu

ENUKPLAKPLA NYƆTA 9

Wa Yesu tɔ han yí akpenɔdo amowo nu

Wa Yesu tɔ han yí akpenɔdo amowo nu

“Jijɔkpɔkpɔ le enunanamɛ sɔwu enuxɔxɔ.”—EDƆ. 20:35.

EHAJIJI 17 “Melɔ̃”

SUSU VEVI LƆ *

1. Enunywi ciwo mìkpɔkɔ le Yehowa mɛwo mɛɔ?

 SO XOXO hwenu ɖyi yí Bibla nu ɖɛ mɔ Mawu mɛwo “a sɔ wowoɖekiwo jo vofamɛtɔ” yí asumɔ Yehowa le Yesu do kplɔkplɔ mɛ. (Eha. 110:3) Enyɔnuɖɛ cɛ vakɔmɛ le mìwo hwenu gbɛ. Xweshiaxweɔ, Yehowa sɛntɔwo zannɔ gaxoxo miliɔn nɛniɖe sɔ dranɔ eŋɛnywi lɔ koɖo ezolelanmɛ. Wowoŋtɔwo yí lɔn faa wanɔ dɔ cɛ yí mɛɖe decunɔ fɛn nɔ wo o. Wogbezannɔ enu ciwo yí le wo shi sɔ kpenɔdo wowo nɔviwo nu yí gbedonɔ ŋsɛn wo le Yehowa sɛnsɛn mɛ. Hamɛmɛshinshin koɖo sumɔsumɔdɔwatɔwo zannɔ gaxoxo nɛniɖe sɔ dranɔ bɔbɔwo do yí gbejinɔ wowo kpena xɔsetɔwo kpɔ keŋ ado ŋsɛn wo. Susu ci yí taɖo Yehowa mɛwo wakɔ edɔ cɛwo pleŋ ɔ? Lɔnlɔn ci woɖo nɔ Yehowa koɖo amowo yí dɔ.—Mt. 22:37-39.

2. Sɔ koɖo Rɔmatɔwo 15:1-3 ɖe, kpɔwɛ ci Yesu gbe ɖɛ nɔ mìɔ?

2 Yesu dasɛ le yi nuwanawo mɛ mɔ mɛbuwo ʒan le veviɖe nɔ ye wu yeŋtɔ tɔ. Mìwakɔ ci ji mìkpe keŋ awa yitɔ han. (Hlɛn Rɔmatɔwo 15:1-3.) Mɛ ciwo yí wɛkɔ kpɔkɔ nyɔnawo so mɛ. Yesu nu mɔ: “Jijɔkpɔkpɔ le enunanamɛ sɔwu enuxɔxɔ.”—Edɔ. 20:35.

3. Nyi mìakpɔ le nyɔta cɛ mɛɔ?

3 Le nyɔta cɛ mɛɔ, mìakpɔ ŋɖewo ciwo Yesu wa keŋ sɔ kpedo mɛbuwo nu yí akpɔ lé mìatɛnŋ asran yi kpɔwɛ do. Mìagbekpɔ lé mìawɛ keke edro ci mìɖo mɔ mìakpenɔdo mɛbuwo nu agbeshin doji.

SRAN YESU KPƆWƐ

Ci enu cikɔ nɔ Yesu can ɖe, lé ewa nu do ci amɛahwa ɖeka va gbɔɔ? (Kpɔ mamamɛ 4)

4. Lé Yesu sɔ mɛbuwo ʒanwo ɖo ŋkɔ nɔ yiŋtɔ tɔ doɔ?

4 Yesu kpenɔdo amowo nu nɔ enu cikɔ ni can. Bu tamɛ kpɔ so enu ci Yesu wa nu, hwenu amɛ sugbɔ va gbɔ le eto ɖeka ji. Taŋfuin etɛnŋ nyi eto ɖeka ci yí sɔ Kapɛrnawumu gbɔ ji yɔ. Yesu do gbe ɖaɖa nɔ Mawu le ezan lɔ pleŋ mɛ. Enu ɖo acikɔ ni sugbɔ, vɔ ci ekpɔ amɛahwa lɔwoɔ, wamɛnɔwo koɖo dɔ̀nɔ ciwo yí le wo mɛ nu ku lanmɛ ni. Éda dɔ̀ nɔ wo, vɔ denyi yiɖekɛ ewa o, égbexo nuxu ci yí do ŋsɛn amɛ wu kpɛtɛwo pleŋ nɔ wo, nuxu lɔ yí woyɔnɔ gbɛ mɔ Etojinuxu.—Luiki 6:12-20.

Nyiwo mɛ mìatɛnŋ adasɛ amɛɖekisɔsɔsavɔn gbɔngbɔn Yesu tɔ han le le mìwo gbe mɛɔ? (Kpɔ mamamɛ 5)

5. Nɔ enu cikɔ nɔ xomutatɔwo can ɖe, lé woatɛnŋ awa Yesu tɔ han yí asɔ mɛbuwo nyɔna ɖo texwe ŋkɔtɔ doɔ?

5 Lé xomutatɔwo atɛnŋ awa Yesu tɔ han do. Sɔɛ mɔ vida ɖeka wa dɔ le ŋkeke lɔ pleŋ mɛ yí enu cikɔ ni haan. Taŋfuin étɛnŋ ji mɔ yeasɔ sɛnsɛn xomumɛtɔ ci wojikɔ awa fiɛfi ŋtɔ́ ɖo ŋkeke bu ji. Vɔ éɖe kuku nɔ Yehowa mɔ yɛ le do ŋsɛn ye nɔ yeatɛnŋ akpla nu koɖo xomu lɔ. Yehowa ɖo yi gbedoɖa lɔ ŋci yí etɛnŋ wa sɛnsɛn xomumɛtɔ lɔ shigbe lé eyinɔ do sa nɛ. Eviɛwo kpla enuvevi ɖeka ezan ŋtɔ́ mɛ, wokpla mɔ gbɔngbɔnmɛnuwo nyi enuvevitɔ nɔ yewo jilawo wu ŋɖekpokpui le agbe mɛ.

6. Na kpɔwɛ ɖeka ci yí dasɛ lé Yesu sɔ amowo ʒanwo ɖo texwe ŋkɔtɔ do.

6 Yesu lɔn faa zannɔ yi gamɛ do mɛbuwo nu. Bui kpɔ, lé awa nɔ Yesu ci ese mɔ wowu ye xlɔ Ʒan, amɛʒindoshimɛtɔɔ? Yesu ale ŋshishi mɛ sugbɔ. Bibla nu mɔ: “Ci yí Yesu se enyɔ ci yí jɔ do Ʒan ji ɔ, É so le hunnɔ yí vayì ɖo tɔjihun ɖeka mɛ yí soyì cì azɔge le zogbe ɖeka ji Yiɖekɛ kpaŋ.” (Mt. 14:10-13) Mìmɔŋje enu ci yí taɖo eji mɔ yeaci yeɖekɛ mɛ, ɖo mɛɖewo jinɔ mɔ yewoanɔ yewoɖekɛ keŋ afan yewo mɛ vevi ɖe ku. Vɔ Yesu detɛnŋ gbevanɔ yiɖekɛ o. Amɛahwa ɖeka yi texwe wlawla lɔ gbɔxwe yiŋtɔ vaɖo. Ci enyi ahan ɖe, lé Yesu wa nu doɔ? Ékpɔ eʒan ci mɛ yí amɛahwa lɔwo le yí “wowo nu wa ŋshishi” ni. Yesu do jeshi mɔ woʒan kpekpedonu koɖo akɔnfɛ so Mawu gbɔ, eyi taɖo eɖeblɛ kpedo wo nu. Denyi enu hwɛɖeka ekpla wo o, vɔ “É kpla enu sugbɔ” wo.—Maki 6:31-34; Luiki 9:10, 11.

7-8. Na kpɔwɛ ɖeka ci yí dasɛ lé hamɛmɛshinshinwo wanɔ Yesu tɔ han nɔ mɛɖe le ʒan mɛ le hamɛ lɔ mɛ.

7 Lé hamɛmɛshinshin amɛlɔntɔwo wakɔ Yesu tɔ han do. Mìdokɔ akpe sugbɔ nɔ hamɛmɛshinshinwo nɔ edɔ gangan ci wosɔ amɛɖekitɔmajimaji gbɔngbɔn wakɔ nɔ mì. Edɔ sugbɔ li wowanɔ yí hamɛ lɔ denyanɔ kpetii o. Le kpɔwɛ mɛ, hamɛmɛshinshin ciwo yí le Dotoxwe Kacaca Jikpɔgbɛ mɛ, ɖeblɛ donɔ alɔ wowo nɔviŋsu koɖo nɔvinyɔnu ciwo yí ʒan wowo kpekpedonu le kɔnji. Zandomɛ yí dotoxwe ʒan ŋtɔ́wo vanɔ kabakaba! Vɔ ci nɔviŋsu alo nɔvinyɔnu ci yí le vevisese mɛ nu ku ŋshishi nɔ hamɛmɛshinshin cɛwo koɖo wowo xomumɛtɔwoɔ, wowo kpena xɔsetɔwo ʒanwo nɔnɔ veviɖe nɔ wo wu wowoŋtɔwo tɔ.

8 Hamɛmɛshinshinwo gbedonɔ alɔ le Fyɔɖuxuxɔ koɖo teokrasixɔ buwo cucu mɛ sɔ kpe nɔ jɔjɔmɛfɔkuwo. Wodagbenu gamɛ sugbɔ ci wozannɔ sɔ kplanɔ nu mì yí gbedonɔ ŋsɛn mì le gbɔngbɔn mɛ tɔ o. Mìdokɔ akpe sugbɔ nɔ hamɛmɛshinshin cɛwo koɖo wowo xomumɛtɔwo. Yehowa le cu shi do amɛɖekisɔsɔsavɔn gbɔngbɔn míwotɔ ji! Ele ahan gan, hamɛmɛshinshinwo ɖo awa nu le dredrenu shigbe mɛkpɛtɛwo nɛ. Wodazankɔ gamɛ sugbɔ do teokrasidɔwo nu keke aŋlɔbe wowo xomumɛtɔwo ʒanwo o.

LÉ ÀWƐ AÐO AMƐÐEKISƆSƆSAVƆN GBƆNGBƆN

9. Sɔgbe koɖo Filipitɔwo 2:4, 5 ɖe, nɔnɔmɛ nywi ci Kristotɔwo pleŋ ɖo akplaɔ?

9 Hlɛn Filipitɔwo 2:4, 5. De hamɛmɛshinshinwo ɖekɛ yí aɖo amɛɖekisɔsɔsavɔn gbɔngbɔn shigbe Yesu nɛ o, vɔ mì pleŋ yí ɖo akpla nɔnɔmɛ cɛ. Bibla nu mɔ Yesu “sɔ Yiɖeki ɖo sumɔvi.” (Fili. 2:7) Bu tamɛ kpɔ so enu ci mìatɛnŋ akpla so nyɔ cɛ mɛ nu. Sumɔvi alo hwashi nywi jinɔ mɔ yeawa nu nɔ eji ajɔnɔ ye xwetɔ. Ci ènyi hwashi nɔ Yehowa yí gbenyi sumɔvi nɔ nɔviwoɔ, kankandoji li mɔ àjinɔ mɔ ye nu le jɔ ji nɔ Yehowa koɖo nɔviwo. Yi wawa anɔ fafɛɖe nɔ eo nɔ èwanɔ do emɔdasɛnamɛ ciwo mìakpɔ yɛ ji.

10. Enyɔ ciwo mìatɛnŋ abiɔ mìwoɖeki seɔ?

10 Gbeje enu ci yí dɔ èwanɔ enuwo mɛ. Biɔ enyɔ cɛ hanwo eoɖeki se: ‘Ŋlɔn faa yí zannɔ anyi gamɛ koɖo anyi ŋsɛn keŋ sɔ kpenɔdo mɛbuwo nua? Le kpɔwɛ mɛ, nɔ womɔ nyɛ le yi ji nɔvi shinshin ɖe kpɔ le dotoxwe alo yi xomɛ ɖe, lé ŋwanɔ nu doɔ? Nɔ womɔ nyɛ le kɔnɔ nɔvinyɔnu shinshin ɖe va bɔbɔwo ɖe, lé ŋwanɔ nu doɔ? Nɔ womɔ woadra takpekpewaxu alo Fyɔɖuxuxɔ mɛ do ɖe, ŋlɔn faa yí yinɔa?’ Nɔ mìsɔ mìwoɖekiwo jo nɔ Yehowaɔ, anyi mìɖo gbe ni mɔ mìazan enu ciwo pleŋ yí le mì shi asɔ siin. Éji mɔ mìazan mìwo gamɛ, mìwo ŋsɛn koɖo enu ciwo yí le mì shi asɔ kpenɔdo mɛbuwo nu. Eyi taɖo ejɔnɔ ji ni nɔ èkpɔ yí mìwakɔ vɔnsa cɛwo. Nɔ mìkpɔ mɔ eʒan mɔ mìawa trɔtrɔwo ɖe, nyi mìatɛnŋ awaɔ?

11. Lé gbedodoɖa atɛnŋ akpedo mì nu do mìaɖo amɛɖekisɔsɔsavɔn gbɔngbɔn ɔ?

11 Do gbe ɖaɖa nɔ Yehowa veviɖe. Sɔɛ mɔ èdo jeshi mɔ yeɖo awa trɔtrɔ le ŋɖewo mɛ, vɔ yí detɛnŋ wɛkɔ o, lé àwɛ doɔ? Do gbe ɖaɖa nɔ Yehowa veviɖe. Ŋgbeble eoɖeki do mɛ o. Nu lé ewakɔ nɔ eo nɔ Yehowa yí abiɛ nɔ ana “edro lɔ koɖo ŋsɛn lɔ” eo nɔ nawa enu ci yí jɔnɔ ji ni.—Fili. 2:13, NWT.

12. Eʒan ci gbɔ nɔviŋsu jajɛ ciwo yí wa ʒinʒindoshimɛ atɛnŋ akpɔɔ?

12 Nɔ nɔviŋsu jajɛ ènyi yí wa ʒinʒindoshimɛɔ, nu nɔ Yehowa nɔ akpedo eo nu naɖo edro keŋ adonɔ alɔ nɔviwo le ao hamɛ lɔ mɛ. Le eju ɖewo mɛɔ, hamɛmɛshinshinwo sugbɔ wu sumɔsumɔdɔwatɔwo yí sugbɔtɔ le sumɔsumɔdɔwatɔ lɔwo mɛ nyi amɛshinshinwo. Ci habɔbɔ lɔ fɔn yikɔ ŋkɔ yí amowo sukɔgbɔ dojiɔ, mìʒan nɔviŋsu jajɛwo nɔ woale bu nɔ Yehowa mɛwo. Nɔ èle gbesɔsɔ yí asumɔ le fini yí eʒan leɔ, ana àkpɔ jijɔ sugbɔ. Nyi yí taɖoɔ? Ðo ao nu akpe nɔ Yehowa yí nɔviwo can ajeshi eo ɖɛ mɔ eo le gbesɔsɔ yí kpenɔdo amowo nu yí eoŋtɔ can navo le eoɖeki mɛ.

Kristotɔ ciwo yí so Ʒude sokɔ Ʒurdɛn tɔsasa lɔ yí yikɔ Pela. Mɛ ciwo yí yi juɔ mɛ doŋkɔ makɔ ŋɖuɖu nɔ wowo kpena Kristotɔwo ciwo yí va dejinjin o (Kpɔ mamamɛ 13)

13-14. Enu ŋtɔŋtɔ ciwo mìatɛnŋ awa asɔ kpedo mìwo nɔviŋsu koɖo nɔvinyɔnuwo nuɔ? (Kpɔ foto ci yí le akpa lɔ ji.)

13 Lenɔ ŋkuvi do amowo nu yí akpedo mɛ ciwo yí le eʒan mɛ nu. Apotru Pɔlu kpla nu Kristotɔ Ebretɔwo mɔ: “Mí ŋgbe ŋlɔbe enu nywi wawa nɔ amɛ buwo o. Mí ma míwo nuwo koɖo amɛ buwo. Wana hunnɔ nyi avɔnsa ciwo yí kpe nɔ Mawu.” (Ebre. 13:16) Enukplamu nywi teŋ yí ena wo! Ci Kristotɔ cɛ ciwo yí le Ʒude hlɛn wema ci Pɔlu ŋwlɛ ɖaɖa wo dejinjin ɔ, woɖo ashi gbeɖe wowo xwewo, wowo dɔwo koɖo wowo xomumɛtɔ maxɔsetɔwo ɖɛ keŋ ayi ci “etowo ji.” (Mt. 24:16) Hwenɔnuɔ, eʒan veviɖe mɔ woakpedo wowonɔnɔwo nu. Nɔ wowanɔ do nukplamu ci Pɔlu na wo ji keŋ manɔ enu ciwo yí le wo shi koɖo wowo kpenawo saɔ, anɔ fafɛɖe nɔ wo mɔ woama enu kankin ci yí le wo shi le fini wovaci.

14 Denyi gashiagamɛ yí nɔviŋsu koɖo nɔvinyɔnuwo anunɔ wowo ʒanwo nɔ mì o. Le kpɔwɛ mɛ, nyɔnu tɛnŋ ku nɔ nɔviŋsu ɖe yí ele vevisese mɛ. Mìwo nɔviŋsu cɛ ʒan mɔ woaɖa ŋɖuɖu ni, akɔɛ yi fiɖe alo awa axomɛdɔwo nia? Taŋfuin ci deji mɔ yeanyi agban nɔ nɔviwoɔ, danu nyɔ ɖe nɔ mɛɖe o. Vɔ avivi ni sugbɔ nɔ mìso kpla keŋ kpedo nu, nɔ debiɔ mì can. Mìdeɖo anu mɔ amowo li akpedo mɛ ci yí le ʒan mɛ lɔ nu alo tɛgbɛɛ nɔ ele ʒan mɛɔ, anunɔ nɔ mì o. Biɔ eoɖeki se mɔ: ‘Nɔ enyɛ ji yí enu cɛ jɔ do ɖe, nyi naji mɔ woawa asɔ kpedo ŋnuɔ?’

15. Nyi mìɖo awa nɔ mìji mɔ mìakpenɔdo amowo nuɔ?

15 Nyi mɛ ci yí amowo agogonɔ fafɛɖe. Kankandoji li mɔ èjeshi nɔviŋsu koɖo nɔvinyɔnu ɖewo le míwo hamɛ lɔ mɛ yí wole gbesɔsɔ yí kpenɔdo amowo nu gashiagamɛ. Dewanɔ nɔ wo gbeɖe mɔ wodokɔ aya nɔ yewo o. Mìnya mɔ mìatɛnŋ akando wo ji nɔ mìle eʒan mɛ. Mìgbejinɔ hɛnnɛ mɔ mìawa wowotɔ han. Nɔviŋsu Alan nyi hamɛmɛshinshin ci yí ɖo exwe 45. Éji mɔ yeanyi mɛ ci amowo agogonɔ fafɛɖe. Ci Alan bukɔ tamɛ kpɔ so kpɔwɛ ci Yesu ɖo ɖɛ nuɔ, émɔ: “Vovo denɔnɔ Yesu shi o, gan amɛshiamɛ, vihwɛ yɔa, mɛganxoxu yɔa, wogoguini fafɛɖe yí biɔɛni alɔdu. Wonya mɔ Yesu nyi mɛɖeka ci yí bukɔ yewotɔ kpɔ veviɖe. Ŋji mɔ nawa Yesu tɔ han yí anyi mɛ ci yí amowo agbonɔsɔ fafɛɖe yí magbebunɔ wowotɔ kpɔ.”

16. Nɔ mìwakɔ do Ehajiji Wema 119:59, 60 ji ɖe, lé akpedo mì nu mìaɖyi Yesu doji doɔ?

16 Nɔ mìdekpe ji yí sran Yesu pɛpɛpɛɔ, ŋgbena mìagbɔjɔ o. (Ʒaki 3:2) Edɔkplavi debinɔ le edɔwawa mɛ sɔ koɖo yi xwetɔ pɛpɛpɛ o. Vɔ nɔ dɔkplavi lɔ kplanɔ nu so afɛn ciwo ewakɔ mɛ yí gbeji veviɖe mɔ yeawa ye xwetɔ tɔ han lé yeakpe ji doɔ, ayikɔ ŋkɔ doji le edɔ lɔ wawa mɛ. Ahanke, nɔ mìwanɔ do enu ciwo mìkpla le Bibla mɛ ji, yí wa ci ji mìkpe keŋ kplanɔ nu so afɛn ciwo mìwa mɛɔ, mìaɖyi Yesu sugbɔ doji.—Hlɛn Ehajiji Wema 119:59, 60.

NYƆNA LE AMƐÐEKISƆSƆSAVƆN MƐ

Ci hamɛmɛshinshinwo ɖo amɛɖekisɔsɔsavɔn gbɔngbɔn Yesu tɔɔ, wonyi kpɔwɛ nɔ jajɛwo le hamɛ lɔ mɛ (Kpɔ mamamɛ 17) *

17-18. Nyɔna ci mìakpɔ nɔ mìsran amɛɖekisɔsɔsavɔn gbɔngbɔn Yesu tɔɔ?

17 Nɔ mìɖo amɛɖekisɔsɔsavɔn gbɔngbɔn ɔ, amowo tɛnŋ mɔ yewoawa mìwotɔ han. Hamɛmɛshinshin ɖeka ci yí tɔ mɔ Tim nu mɔ: “Le mìwo hamɛ mɛɔ, nɔviŋsu jajɛ ɖekawo wa ŋkɔyiyi keke trɔ sumɔsumɔdɔwatɔwo, ɖewo deshin kekeɖe le wo mɛ o. Nyi yí kpedo wo nuɔ? Wokpɔ amɛɖekisɔsɔsavɔn gbɔngbɔn le mɛbuwo gbɔ yí ji mɔ yewoawa wowotɔ han. Nɔviŋsu jajɛ cɛwo kpekɔdo mìwo hamɛ lɔ nu yí gbedokɔ alɔ hamɛmɛshinshinwo haan.”

18 Le egbɛ xexe lɔ mɛɔ, amɛɖekɛtɔnyanya yí bia ŋkuvi nɔ amɛ sugbɔ. Vɔ dele ahan le Yehowa mɛwo gbɔ o. Mìkpla amɛɖekisɔsɔsavɔn gbɔngbɔn ci yí le Yesu shi yí ɖui gligaan mɔ mìawa yitɔ han. Mìnya mɔ, mìdasɛnŋ awɛ pɛpɛpɛ afɛnmalenu shigbe lé ewɛ nɛ o, vɔ mìakpe ji “a kplɔ Yi teshiwo do” truɖuɖu. (1 Piɛ 2:21) Nɔ mìwa ci ji mìkpe yí ɖo amɛɖekisɔsɔsavɔn gbɔngbɔn Yesu tɔɔ, mìwo can mìakpɔ jijɔ sugbɔ, ɖo mìnya mɔ mìwo nu akpe nɔ Yehowa.

EHAJIJI 13 Kristo, Míaƒe Kpɔɖeŋuɖola

^ par. 5 Amowo nyɔna nɔnɔ veviɖe nɔ Yesu sɔwu yiŋtɔ tɔ. Le nyɔta cɛ mɛɔ, mìakpɔ emɔ ciwo ji mìawa Yesu tɔ han le. Mìagbekpɔ nyɔna ciwo mìakpɔ nɔ enywiwawa nɔ amowo nyi enuvevi nɔ mì shigbe Yesu nɛ.

^ par. 57 FOTO MƐ ÐEÐE: Nɔviŋsu jajɛ ci yí tɔ mɔ Dan kpɔkɔ hamɛmɛshinshin amɛve ciwo yí va ji dalɔ kpɔ le dotoxwe. Wowo lɔnlɔn nuwana cɛ wa dɔ do Dan ji. Eyi yɛ can ɖui mɔ yeakpenɔdo mɛbuwo nu le hamɛ lɔ mɛ. Nɔviŋsu jajɛ bu ci yí tɔ mɔ Ben kpɔkɔ lé Dan sɔkɔ ɖe le ji nɔ amowo do. Dan kpɔwɛ lɔ do ŋsɛn Ben yí esɔ yiɖeki na yí drakɔ Fyɔɖuxuxɔ lɔ mɛ do koɖo amowo.