Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 9

Qkanoʼmil tiʼj Jesús aj qajbʼen kye txqantl

Qkanoʼmil tiʼj Jesús aj qajbʼen kye txqantl

«Mas at tzalajbʼil kyeye qa at chʼin ma txi kyqʼoʼne te juntl, ex mya aqeye tuʼn kykʼmonteye chʼin ktzajel qʼoʼn kyeye» (HECH. 20:35).

BʼITZ 17 «Ok, waje»

AJU KʼELEL QNIKʼ TIʼJ *

1. ¿Tzeʼn in kubʼ kyyekʼin tmajen Jehová tbʼanel kymod?

KYAJ qʼamaʼn toj Tyol Dios qa che ajbʼeltoq tmajen Jehová te ex qa che okel lepeʼ tiʼj Jesús (Sal. 110:3TNM). Jaku txi qqʼamaʼn qa in japun kywi yol lu toj ambʼil jaʼlo. Tkyaqil abʼqʼi, in che pakbʼan tmajen Jehová nim millón or ex mintiʼ in tzaj chjoʼn twi kykʼuʼj. Ax ikx in nel kypaʼn ambʼil tuʼn tbʼaj kyonin kyibʼ kyxolx toj nimku tten. Nya oʼkxju, ax ikx in nel kypaʼn ansyan ex qe onil kye nim ambʼil tuʼn tbʼaj kybʼinchaʼn kyten kyiʼj chikʼbʼabʼil moqa in cheʼx qʼuqbʼal kykʼuʼj erman. ¿Tiquʼn in bʼant tkyaqil jlu kyuʼn? Tuʼnju kʼujlaʼn Jehová ex qe txqantl kyuʼn (Mat. 22:37-39).

2. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Romanos 15:1 a 3, ¿alkye techel kyaj tqʼoʼn Jesús qwitz?

2 Ok tilil tuʼn Jesús tuʼn t-ximen tnejel tiʼjju at tajbʼen kye txqantl twitzju tuʼn t-ximen tiʼjx. Ax ikx kye tmajen Jehová in nok tilil kyuʼn tuʼn tel kykanoʼn tiʼj techel kyaj tqʼoʼn (kjawil uʼjit Romanos 15:1-3). Qa ma bʼant jlu quʼn, tzul qkʼamoʼn nim kʼiwlabʼil. Tqʼama Jesús jlu: «Mas at tzalajbʼil kyeye qa at chʼin ma txi kyqʼoʼne te juntl, ex mya aqeye tuʼn kykʼmonteye chʼin ktzajel qʼoʼn kyeye tuʼn juntl» (Hech. 20:35).

3. ¿Tiʼ kʼelel qnikʼ tiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu?

3 Toj xnaqʼtzbʼil lu, kʼelel qnikʼ tiʼjju bʼant tuʼn Jesús kyiʼj txqantl ex tzeʼn jaku tzʼel qkanoʼn tiʼj. Ax ikx, kʼelel qnikʼ tiʼj tiʼ mas jaku bʼant quʼn tuʼn qonin kyiʼj txqantl.

QKANOʼMIL TIʼJ JESÚS

Maske otoq sikt Jesús, ¿tiʼ bʼant tuʼn tej kypon nim xjal jyol te? (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 4).

4. ¿Tzeʼn kubʼ tyekʼin Jesús qa ximen kyiʼj txqantl?

4Onin Jesús kyiʼj txqantl, axpe ikx tej otoq sikt. Qo ximen tiʼjju bʼant tuʼn tej kypon nim xjal tukʼil t-xe jun witz nqayin tiʼj tnam Capernaúm. Otoq tzʼex qonikʼen tuʼn Jesús tuʼn tnaʼn Dios ex otoq sikt. Pero tej kyok tkeʼyin xjal lu, tzaj qʼaqʼin tkʼuʼj kyiʼj mebʼa ex kyiʼj yabʼ. Nya oʼkx e kubʼ tqʼanin, sino ax ikx ex tqʼoʼn jun tbʼanel chikʼbʼabʼil aju ok ojtzqiʼn yajxitl ik tzeʼn chikʼbʼabʼil twi jun witz (Luc. 6:12-20).

¿Tzeʼn jaku tzʼel qkanoʼn tiʼj Jesús tej tonin kyiʼj txqantl? (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 5).

5. ¿Tzeʼn in nel kykanoʼn wibʼaj toj ja tiʼj Jesús aj tkubʼ kynaʼn qa otoq che sikt?

5¿Tzeʼn jaku tzʼel kykanoʼn wibʼaj toj ja tiʼj Jesús? Qo ximen tiʼj jun mambʼaj otoq sikt aj tpon tja. Toj qonikʼen aju, in nok kyxnaqʼtzbʼil kyukʼil toj tja. Pero tuʼnju otoq sikt, in kubʼ t-ximen tuʼn kyxnaqʼtzan toj juntl qʼij, noqtzun tuʼnj, in xi tqanin tipumal te Jehová. In tzaj ttzaqʼweʼn Jehová tnaʼj Dios ex in che xnaqʼtzan ik tzeʼn in bʼant kyuʼn tkyaqil seman. Toj qonikʼen aju, in nel kynikʼ kʼwal tiʼj qa nim toklen toj kywitz kyman tuʼn kykʼulin te Jehová.

6. Qʼamantza toj alkye ambʼil kubʼ tyekʼin Jesús qa tajtoq tuʼn tonin kyiʼj xjal.

6El tpaʼn Jesús ambʼil tuʼn tten kyukʼil txqantl. Qo ximen tiʼjju in bʼajtoq tiʼj Jesús: tzma in nok tbʼiʼn qa otoq kubʼ bʼyoʼn Juan el Bautista, aju tamiw ex in kubʼlo tnaʼn nim bʼis. In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu: «Tej tbʼinte Jesús jlu, ikʼ tuj lugar lu, xiʼ tuj jun barc tuʼn tpon tuj jun lugar mintiʼ kynajbʼil xjal tuj» (Mat. 14:10-13). Bʼalo tajtoq Jesús tuʼn tten tjunalx. Ateʼ junjun xjal kyaj tuʼn kyten kyjunalx aj tkyim jun toj kyja. Pero mlaytoq bʼant jlu tuʼn Jesús tuʼnju ateʼtoq nim xjal in che ayon tiʼj. ¿Tiʼ bʼant tuʼn Jesús? Ximen kyiʼj xjal lu ex «tzaj qʼaqʼan tkʼuʼj kyiʼj». El tnikʼ tiʼj qa kyajtoq tuʼn tel kynikʼ tiʼj Jehová ex onin kyiʼj. Axpe ikx, ok «ten Jesús qʼol nimku xnaqʼtzbʼil kye» (Mar. 6:31-34; Luc. 9:10, 11).

7, 8. Qʼamantza jun techel tiʼj tzeʼn in che onin ansyan kyiʼj txqantl qa kyaj onbʼil.

7¿Tzeʼn in nel kykanoʼn ansyan tiʼj Jesús? In nok qqʼoʼn toklen tkyaqilju in bʼant kyuʼn ansyan qiʼj. At maj mintiʼ ojtzqiʼn quʼn jniʼ aqʼuntl in bʼant kyuʼn. Jun techel, aj ttzaj yabʼil tiʼj jun erman, in nonin Kʼloj Yolil kyukʼil aj Qʼanil tiʼj ex at maj in bʼant jlu kyuʼn te qonikʼen. Pero tuʼnju in tzaj qʼaqʼan kykʼuʼj ansyan kyukʼil toj kyja kyiʼj txqantl, in che ximen kyiʼj.

8 Ax ikx in che onin ansyan tuʼn kyjaw bʼinchet Ja te Chmabʼil ex tuʼn kybʼant junjuntl aqʼuntl, ik tzeʼn aj ttzaj jun xitbʼil. In bʼant jlu kyuʼn maske at junjuntl tiʼchaq tuʼn tbʼant kyuʼn ik tzeʼn tuʼn kyqʼon xnaqʼtzbʼil, tuʼn kyonin kyiʼj erman ex tuʼn t-xi kyqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj. Tbʼanel qa ma txi qqʼoʼn chjonte tuʼn tkyaqil qkʼuʼj kye ansyan lu ex kye toj kyja. In xi qqanin te Jehová tuʼn ttzaj tkʼiwlaʼn aju in bʼant kyuʼn. Noqtzun tuʼnj, nim toklen tuʼn tok kyxqʼuqin kyibʼ ansyan tuʼn miʼn tok bʼaj kywiʼ oʼkx tiʼj kyoklen. Sino ax ikx il tiʼj tuʼn tel kypaʼn ambʼil tuʼn kyxqʼuqin kyiʼj toj kyja ik tzeʼn in bʼant kyuʼn txqantl erman.

¿TIʼ JAKU BʼANT QUʼN TUʼN QONIN KYIʼJ TXQANTL?

9. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Filipenses 2:4 ex 5, ¿tiʼ qximbʼetz bʼaʼn tuʼn tten?

9 (Kjawil uʼjit Filipenses 2:4, 5). Nya qkyaqilx in qo ajbʼen te ansyan, pero qkyaqilx jaku tzʼel qkanoʼn tiʼj Jesús aj qximen tiʼj tzeʼn jaku qo onin kyiʼj txqantl. In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa «ok tqʼon tibʼ [Jesús] te majen» (Filip. 2:7). ¿Tiʼ in tzaj tyekʼin jlu qe? In jyon jun majen tumel tzeʼn jaku tzalaj tpatrón tiʼj. Ax jlu qaj tuʼn tbʼant quʼn, qaj tuʼn qajbʼen tuʼn Jehová ex qaj tuʼn qonin kyiʼj erman. ¿Tzeʼn jaku bʼant jlu quʼn? Qo xnaqʼtzan kyiʼj junjun tumel.

10. ¿Alkyeqe xjel bʼaʼn tuʼn qximen kyiʼj?

10Ximana tiʼj tmoda. Bʼaʼn tuʼn tkubʼ t-xjelina jlu: «¿Wajpeye tuʼn tbʼant junjun tiʼchaq wuʼne tuʼntzun wonine kyiʼj txqantl? ¿Tiʼ nmode kbʼel nyekʼine qa ma tzaj qʼamaʼn weye tuʼn t-xi wiʼne jun erman ma tijen toj chmabʼil moqa tuʼn nxiʼye visitaril te? ¿Jun ratpe in xi nqʼamaʼne qa waje tuʼn wonine tuʼn tjaw tzʼis toj lugar jatumel in nok nimaq chmabʼil moqa toj Ja te Chmabʼil?». Tej t-xi qqʼamaʼn te Jehová qa qaj tuʼn qajbʼen te, xi qtziyen te tuʼn tbʼant alkyexku tiʼ quʼn tuʼn tbʼant tajbʼil ex at toklen jlu tukʼil ambʼil at qiʼj ex qpwaq. Tuʼntzunju, in tzalaj Jehová aj kyajbʼen jlu quʼn tuʼn qonin kyiʼj txqantl tuʼn tkyaqil qkʼuʼj. Pero ¿tiʼ jaku bʼant quʼn qa ma tzʼel qnikʼ tiʼj qa il tiʼj tuʼn tbʼaj qchʼexpuʼn qmod?

11. ¿Tzeʼn jaku tzʼonin naʼj Dios qiʼj tuʼn qonin kyiʼj txqantl?

11Naʼna Dios tuʼn tkyaqil tkʼuʼja. Qa in nel tnikʼa tiʼj qa il tiʼj tuʼn tbʼant junjun chʼixpubʼil tuʼna, pero kwest in nela toj twitza, bʼaʼn tuʼn t-xi tqanina onbʼil te Jehová. Qʼamanxa te tiʼxix in kubʼ tnaʼna ex qaninxa te tuʼn tonin tiʼja tuʼn tten tgana ex tuʼn t-xi tbʼinchaʼna tajbʼil (Filip. 2:13).

12. ¿Tzeʼn jaku che onin kuʼxun o che bautisarin toj ttnam Jehová?

12 ¿Ope tzʼokx teya toj tkuʼxumala ex o bautisarina? Qa ikju, qaninxa te Jehová tuʼn tonin tiʼja tuʼn tbʼant mas aqʼuntl tuʼna toj kʼloj okslal. Kyoj junjun kʼloj okslal, mas nim kybʼet ansyan at kywitz onil kye. Atzun qeju onil kye, ya ma bʼet kyabʼqʼi. Tuʼnju kukx in chʼiy ttnam Jehová, nim toklen tuʼn kyonin kuʼxun kyiʼj ansyan tuʼn kyok xqʼuqit erman. Qa taja tuʼn tonina jatumel kyaj erman onbʼil, ktzalajel Jehová tiʼja, che yolil txqantl bʼaʼn tiʼja ex kbʼel tnaʼna tzalajbʼil aj tbʼant jlu tuʼna.

Tej kyetz oq okslal te Judea toj kytnam, e ikʼx toj nim aʼ Jordán tuʼntzun kypon toj tnam Pela. Aqeju e pon tnejel, xi kysipen kywa qeju e pon yajxitl. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 13).

13, 14. ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn qonin kyiʼj erman? (Qʼonka twitza tiʼj tilbʼilal tok tiʼj t-xkʼomil).

13Qʼonka twitza tiʼj onbʼil kyaj txqantl. Xi tqʼoʼn apóstol Pablo consej lu kye okslal Hebreo: «Miʼn tzikʼ tnaʼl kyuʼne tuʼn kybʼinchanteye aju bʼaʼn ex tuʼn kyonine kyibʼe kyxolxe; porke ate jlu jun oyaj in xi kyqʼoʼne te Dios in tzalaj tiʼj» (Heb. 13:16). Toj tumel consej lu xi tqʼoʼn kye. Tej tikʼ chʼin ambʼil t-xilen ttzʼibʼin Pablo carta lu kye, i ex oq okslal te Judea twi witz ex kyaj kyqʼoʼn kyja, kykʼaẍjel ex qe toj kyja nya okslal (Mat. 24:16). Tuʼn jlu, nimtoq toklen tuʼn tbʼaj kyonin kyibʼ okslal kyxolx. Qa otoq txi kybʼiʼn consej xi tqʼoʼn Pablo kye, nyalo kwest ela toj kywitz tuʼn tbʼaj kyonin kyibʼ.

14 Nya tkyaqil maj jaku tzaj kyqʼamaʼn erman qe tiʼ at tajbʼen kye. Qo ximen tiʼj jun erman in kyim t-xuʼjil. ¿Tajpe onbʼil tuʼn tbʼaj bʼinchet twa, tuʼn tbʼaj saqet tja moqa tuʼn t-xi iqʼet toj juntl lugar? Bʼalo mlay tzaj tqʼamaʼn tiʼ onbʼil taj tuʼnju nya taj tuʼn tok te jun iqtz. Pero jaku kubʼ tnaʼn nim tzalajbʼil qa ma qo onin tiʼj. Mintiʼ tuʼn tkubʼ qximen qa kʼonil juntl erman tiʼj moqa tzul tqʼamaʼn qe tiʼ onbʼil taj. Bʼaʼn tuʼn tkubʼ qxjelin jlu: «Noqwit wiʼje in bʼaj aju in bʼaj tiʼj erman, ¿tiʼ waje tuʼn tbʼant kyuʼn txqantl wiʼje?».

15. ¿Tiʼ kbʼantel quʼn qa qaj tuʼn qonin kyiʼj txqantl?

15Bʼaʼn tuʼn tkubʼ tyekʼina kye txqantl qa taja tuʼn tonina kyiʼj. Jaku txi qqʼamaʼn qa ateʼ erman toj kʼloj okslal kygan tuʼn kyonin kyiʼj txqantl. Mintiʼ in kubʼ qnaʼn qa in qo ok te jun iqtz kyibʼaj. Sino in kubʼ qnaʼn qa jaku che onin qiʼj toj alkyexku ambʼil ex qaj tuʼn tel qkanoʼn kyiʼj. O kubʼ t-ximen jun ansyan te 45 abʼqʼi, aju Alan tbʼi, tuʼn tkubʼ tyekʼin kye txqantl qa taj tuʼn tonin kyiʼj. Tej t-ximen tiʼj techel kyaj tqʼoʼn Jesús, tqʼama jlu: «Attoq nim taqʼun Jesús, pero kykyaqil xjal kyajtoq tuʼn kyten tukʼil ex mintiʼ kubʼ kyximen kabʼe maj tuʼn t-xi kyqanin onbʼil te. El kynikʼ xjal tiʼj qa ax tok in ximen Jesús kyiʼj. Waje tuʼn woke ik tzeʼn te Jesús ex tuʼn tel kynikʼ txqantl tiʼj qa waje tuʼn wonine kyiʼj, qa kʼujlaʼn qe wuʼne ex qa in chin ximane kyiʼj».

16. ¿Tzeʼn in nonin Salmo 119:59 ex 60 qiʼj tuʼn kukx tok tilil quʼn tuʼn tel qkanoʼn tiʼj Jesús?

16 Mintiʼ tuʼn ttzaj bʼaj qkʼuʼj qa in qo el txalpaj aj tok tilil quʼn tuʼn tel qkanoʼn tiʼj Jesús (Sant. 3:2). Ik tzeʼn jun estudiante, mlay tzʼel tkanoʼn tiʼj tmaestro toj jun tten tzʼaqli, pero qa kukx ma tzʼok tilil tuʼn tuʼn tel tkanoʼn tiʼj, kbʼantel jun tbʼanel aqʼuntl tuʼn maske in nel txalpaj. Ax jlu jaku bʼaj qiʼj, qa ma txi qbʼinchaʼn aju in nel qnikʼ tiʼj toj Tyol Dios ex qa kukx ma tzʼok tilil quʼn, jaku tzʼel qkanoʼn tiʼj Jesús maske at maj in qo el txalpaj (kjawil uʼjit Salmo 119:59, 60).

QE KʼIWLABʼIL JAKU TZAJ QKʼAMOʼN AJ QONIN KYIʼJ TXQANTL

Aj kyonin ansyan kyiʼj erman ik tzeʼn bʼant tuʼn Jesús, in kubʼ kyqʼoʼn jun tbʼanel techel kywitz kuʼxun. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 17). *

17, 18. ¿Tiʼ kʼiwlabʼil tzul qkʼamoʼn qa ma qo onin kyiʼj txqantl ik tzeʼn te Jesús?

17 Aj qonin kyiʼj txqantl, jaku tzʼel kykanoʼn junjuntl qiʼj. In tzaj tchikʼbʼaʼn jun ansyan Tim tbʼi jlu: «Toj kʼloj okslal jatumel in nok nchmon wibʼe, o che chʼiy junjun kuʼxun toj kyokslabʼil ex o che ok te onil kye ansyan. O tzʼonin kyiʼj tej tok kykeʼyin techel in kubʼ kyqʼoʼn txqantl kywitz ex o tzʼel kykanoʼn kyiʼj. Tbʼanel onbʼil in tzaj kyqʼoʼn kuʼxun lu toj kʼloj okslal ex nim in che onin kyiʼj ansyan».

18 Oʼkx in che ximen xjal kyiʼjx, atzun kye tmajen Jehová junxitl kymod. In nonin techel kyaj tqʼoʼn Jesús qwitz ex qaj tuʼn tel qkanoʼn tiʼj. Mlay bʼant tkyaqil tzʼaqli quʼn ik tzeʼn te Jesús, pero jaku tzʼel qkanoʼn tiʼj techel kyaj tqʼoʼn qwitz (1 Ped. 2:21). Qa ma tzʼok tilil quʼn tuʼn tel qkanoʼn tiʼj Jesús tuʼn qonin kyiʼj txqantl, kbʼel qnaʼn nim tzalajbʼil tuʼnju ojtzqiʼn quʼn qa in tzalaj Jehová qiʼj.

BʼITZ 13 A Jesús techel qwitz

^ taqik' 5 Tnejel ximen Jesús tiʼjju at tajbʼen kye txqantl twitzju tuʼn t-ximen tiʼjx. Toj xnaqʼtzbʼil lu, kʼelel qnikʼ tiʼjju bʼant tuʼn kyiʼj txqantl ex alkyeqe kʼiwlabʼil che tzajel qkʼamoʼn qa ma tzʼel qkanoʼn tiʼj.

^ taqik' 57 TQANIL KYIʼJ TILBʼILAL: In nok tkeʼyin jun kuʼxun Daniel tbʼi qa in che pon kabʼe ansyan visitaril te tman toj spital. In nonin techel in kubʼ kyqʼoʼn ansyan tiʼj tuʼn t-ximen tiʼj tzeʼn jaku tzʼonin kyiʼj junjuntl erman. Ax ikx in nok tkeʼyin juntl kuʼxun Benjamín tbʼi aju in bʼant tuʼn Daniel. In nonin techel in kubʼ tqʼoʼn Daniel tiʼj Benjamín tuʼn tonin tuʼn tjaw tzʼis toj Ja te Chmabʼil.