Hunza uya ka timhaka ta kona

Tlhela ka xaxameto wa tihloko ta mhaka

NDZIMA YA CIGONDZO N.° 9

Pimanyisa Jesu hi ku randza ku tirela van’wani

Pimanyisa Jesu hi ku randza ku tirela van’wani

“Loyi a nyikako wa tsaka nguvhu a ku hundza loyi a amukelako.” — MITI. 20:35.

LISIMU 17 I wa vhumela hi mbilu

LEZVI HI TO GONDZA *

1. I moya muni wa wu nene lowu a vanhu va Jehovha va wu kombisako?

A BHIBHILIYA gi phrofetile lezvaku a vanhu va Jehovha va wa ta ti nyikela “hi litsako” ntirweni wakwe wu rangelwako hi N’wana wakwe. (Lis. 110:3) Handle ko kanakana, a ciphrofeto leco ca tatiseka masikwini ya hina. Lembe ni lembe, a malandza ya Jehovha ma mbheta tihora ta talela ga cima na ma chumayela. Ma maha ntiro lowu hi kuzvirandza, na ma nga holi nchumu. Ma ti nyika cikhati ma vhuna maKristu-kuloni hi tlhelo ga nyama, ga moya ni ku va chavelela. A madhota ni malandza yo vhunetela ma mbheta cikhati co tala na ma longisela zvipandze ma nga nazvo mitlhanganweni ni ku maha tiendzo ta wurisi. Cini ci kucako vanhu va Jehovha a ku maha a ntiro wontlhe lowo? Lirandzo — a lirandzo hi Jehovha ni vanhu-kuloni. — Mat. 22:37-39.

2. Hi kuya hi lezvi hi zvi wonako ka Va Le Roma 15:1-3, cikombiso muni leci Jesu a hi vekeleko?

2 Jesu i hi vekele cikombiso ci nene mhakeni ya ku rangisa lezvi zvi vhunako van’wani, na ku nga hi lezvi zvi vhunako yena. Hina hi ti karatela ku landzela cikombiso cakwe. (Lera Va Le Roma 15:1-3.) Lava va pimanyisako Jesu va ta kuma makatekwa. I te: “Loyi a nyikako wa tsaka nguvhu a ku hundza loyi a amukelako.” — Miti. 20:35.

3. Zvini hi to bhula hi zvona ka ndzima leyi?

3 Ka ndzima leyi, hi ta wona zvilo zvo kari lezvi Jesu a ti karatileko a maha kasi ku vhuna van’wani ni lezvi hi nga ci pimanyisisako zvona a cikombiso cakwe. Hi ta tlhela hi wona lezvi hi nga mahako kasi hi engetela ku zvi lava nguvhu a ku vhuna van’wani.

PIMANYISA CIKOMBISO CA JESU

Zvini a nga maha Jesu laha a nga telwa hi vanhu vo tala hambu lezvi a nga karele? (Wona paragrafo 4)

4. Jesu i rangisile zvilaveko zva van’wani hi ndlela muni?

4Jesu i wa vhuna van’wani hambu loku a karele. Hi nga alakanyela lezvi Jesu a nga maha a cikhati leci a citshungu ci nga mu kuma le citsungeni, zvi wonekisako ku khwatsi kusuhani ni Kapernawume. Jesu i wa mbhetile wusiku gontlhe na a khongela. Zvi wonekisa ku i wa karele nguvhu. Kanilezvi, a cikhati a nga wona vanhu lavo vo tala, i no va zwela nguvhu wusiwana lava vo babya ni zvisiwana. A nga va hanyisangi mababyi basi; i no tlhela a va vekela kanelo yo tiyisa ku hundza tontlhe — a Kanelo ya le Citsungeni. — Luka 6:12-20.

Hi nga wu pimanyisisa kuyini a moya wo randza ku vhuna van’wani lowu Jesu a nga hi nawo? (Wona paragrafo 5)

5. A nuna tlhelo papayi a nga ci pimanyisisa kuyini a cikombiso ca Jesu ca ku kombisa lirandzo ni loku a karele?

5Lezvi a nuna tlhelo papayi a mu pimanyisisako zvona Jesu. Ehleketa hi ciyimo leci: Andzhako ka loku a nuna tlhelo papayi a tirile yi nga chayi a siku gontlhe, i chikela kaya na a karele nguvhu; kuveni i siku ga Wukhozeli ga Ngango. Hambu lezvi a ringiwako ku thinda, i khongela ka Jehovha hi mbilu yontlhe kasi a mu nyika ntamu wa ku rangela Wukhozeli ga Ngango. Jehovha a se hlamula mukhongelo wakwe, a fambisa wukhozeli a ku fana ni masiku. A vana vakwe va gondza nchumu wa lisima ka siku lego — wa ku ka vapswali vabye a zvilo zva moya hi zvona zvi nga zva lisima nguvhu a ku hundza zvontlhe.

6. Tlhamusela lezvi zvi nga maheka ka khati legi Jesu a nga ti tsona ku humula a vhuna van’wani.

6Jesu i wa ti nyika cikhati ca ku khatalela van’wani hambu cikhati a nga xuva ku tshama yece a ku whi. Hi nga alakanyela lezvi a nga ti zwisa zvona a cikhati a nga tiva ku a munghana wakwe Johani Mubhabhatisi i delwe! Zvi wonekisa ku Jesu i bayisekile nguvhu. A Bhibhiliya gi wula lezvi: “Laha Jesu a ngazwa lezvo [zva ku Johani i delwe], i no suka laho hi ngalava aya ka wutshamu ga ciwula kasi a ya ti tshamela yece.” (Mat. 14:10-13) Zva zwisiseka a ku hikuyini a nga lava ku tshama yece. A vokari va zvi wona zvi hi chukwana ku rila na va nga woniwi hi munhu. Kanilezvi, a zvi kotekangi a ku Jesu a maha lezvo. A vanhu va no ranga va chikela ka wutshamu lego ga ciwula. Zvini a nga maha Jesu? I no ehleketa hi lezvi zvi nga wa ta vhuna vanhu lavo, a va “zwela wusiwana”. I wa zvi wona ku va wa lava ku vhuniwa ni ku chavelelwa, a se tekela ku va vhuna futsi. Hi lisine, “i no sangula ku va gondzisa zvilo zvo tala”.— Mar. 6:31-34; Luka 9:10, 11.

7-8. Nyika cikombiso ca lezvi a madhota ya lirandzo ma mu pimanyisisako zvona Jesu loku a wokari lomu bandleni a lava civhuno.

7Lezvi a madhota ya lirandzo ma mu pimanyisisako zvona Jesu. Ha wu bonga nguvhu a ntiro lowu a madhota ya lirandzo ma ti karatako ma maha kasi ku hi vhuna. A kutala ka ntiro lowo a wu woniwi hi vamakabye lomu bandleni. Hi cikombiso, loku a makabye a babya zva hombe hi citshuketi, a vamakabye va tirako ka Kometi ya ku Tirisana ni Zvipitali, va tekela ku tsutsuma vaya vhuna makabye loye. A kutala ka zvikhati a zvilo lezvo zva citshuketi, zvi maheka cikari ka wusiku! Kanilezvi, hi ku va zwela wusiwana a vamakabye lavo va nga kuxanisekeni, a madhota lawo yo randzeka ni mingango yabye, va rangisa zvilaveko zva maKristu-kuloni.

8 A madhota kambe ma vhunetela ku aka tiSalawu ta Mufumo, tiyindlu tin’wani ta hlengeletano ni ku vhunetela loku ku humelela khombo ka ntumbuluko. A ha ha wuli hi tihora to tala leti a madhota lomu bandleni ga hina ma mbhetako na ma hi gondzisa, ma hi tiyisa ni ku hi vhunetela. Zva ringana a ku hi va dzundza nguvhu a vamakabye lavo ni mingango yabye. Hi xuva ku Jehovha a va chachazela hi moya lowu va wu kombisako wa ku ti tsona! Hi lisine, a ku fana na hina hontlheni, a cikalo ca madhota lawo a ci faneli ku pezela tlhelo gin’we. A ma faneli ku mbheta cikhati co tala ka mitiro leyo laha ka kuza ma nga ti siyeli ni cikhati ca ku khatalela mingango yabye.

LEZVI U NGA MAHAKO KASI UVA NI MOYA WA KU RANDZA KU VHUNA VAN’WANI

9. Hi kuya hi Va Le Filipi 2:4, 5, i tshamela muni legi a maKristu wontlhe ma faneleko ku ti karatela kuva nago?

9 Lera Va Le Filipi 2:4, 5. Lisine ku a hi hontlheni hi nga madhota. Kanilezvi, hi nga gondza ku pimanyisa moya lowu Jesu a nga hi nawo wa ku randza ku vhuna van’wani. A Bhibhiliya gi Jesu i no “ti maha citiri”. (Filp. 2:7) Ehleketa hi lezvi hi nga gondzako ka magezu lawa. A citiri, kutani nandza gi randzako ku tirela n’winyi wa gona, gi tshama na gi longile ku mu tsakisa. Kota landza ga Jehovha tlhelo citiri ca vamakabye va wena, handle ko kanakana u lava ku tirisiwa nguvhu hi Jehovha ni ku tirela vamakabye va hina. U nga maha lezvo hi ku tirisa mawonela lawa ma landzelako.

10. Zvini hi nga ti wutisako?

10Hlola tshamela ga wena. Ti wutise zvilo zvo kota lezvi: ‘Ndzi tshama ndzi longile ku tirisa cikhati ni ntamu wa mina kasi ku vhuna van’wani? Hi cikombiso, loku ndzi kombeliwa kuya mitlhanganweni ni makabye a kulileko hi tanga kutani ku ya mu vhuxela le mutini wa zvikhosana ndzi yini? Ndza tekela ku kakatsuku ndzi famba loku ku laveka vanhu vo basisa lomu hi mahelako kona migotsovanyano kutani lomu Salawu ya Mufumo ke?’ A cikhati hi nga ti nyikela ka Jehovha, hi mu tsumbisile ku hi ta tirisa zvontlhe hi nga nazvo kasi ku mu tirela. I lava ku hi tirisa ntamu wa hina, cikhati ca hina ni titshomba ta hina kasi ku vhuna van’wani. Hikwalaho, yena wa tsaka loku hi ti karata hi maha lezvo na hi tsakile. Ahati loku hi wona ku ci kona hi faneleko ku chukwatisa ke, zvini hi faneleko ku maha?

11. A mukhongelo wu nga hi vhunisa kuyini a kuva ni moya wa ku randza ku vhuna van’wani?

11Khongela hi mbilu yontlhe. A hi nga zvi veke laha ka ku u pola ku zvi kona u faneleko ku chukwatisa, kanilezvi a kuxuva a ku kona, zvini u nga mahako? Ka ciyimo leco, khongela ka Jehovha hi mbilu yontlhe. Wula lisine ka Jehovha. Mu byele lezvi u ti zwisako zvona u tlhela u mu kombela ku a ku nyika “kuxuva ni ntamu wa ku zvi maha”. — Filp. 2:13.

12. A majaha ma bhabhatisilweko ma nga vhunetelisa kuyini a hlengeletano ya Jehovha?

12 Loku u hi jaha gi bhabhatisilweko, kombela Jehovha lezvaku a ku vhuna kuva ni mixuvo ya ku tirela vamakabye lomu bandleni. Ka matiko yo kari, ku na ni madhota yo tala ku hundza malandza yo vhunetela, niku a kutala ka malandza lawo yo vhunetela a hi vaswa. Laha a hlengeletano yi yako yi kula, ku laveka vamakabye vo tala va ha hiko vaswa kasi va vhuna madhota a ku khatalela vamakabye lomu bandleni. Loku u ti yimisela ku tira ni kwihi ku nga ni cilaveko, u tava ni litsako. Hikuyini? Hakuva u ta tsakisa Jehovha. A vamakabye va ta zvi wona ku u longile ku vhuna van’wani niku u tava ni litsako li kumiwako hi ku vhuna van’wani.

Makristu ya le Judhiya ma tsutsumileko ma tsemakanya Congo wa Jordhani maya le Pela. Lava va nga ranga va chikela vo phakela zvakuga ka maKristu-kuloni ma ha hiko ku chikela (Wona paragrafo 13)

13-14. Zvini hi nga mahako kasi ku vhuna vamakabye va hina? (Wona mufota wa kapa.)

13Tshama na u longile ku pola leci a vamakabye va lavako ku vhuniwa. Mupostoli Pawule i byelile maKristu ma nga hanya le Judhiya aku: “Mu nga rivali ku maha zva zvi nene ni ku avela van’wani lezvi mu nga nazvo, hakuva Nungungulu wa tsaka nguvhu hi lezvo.” (Mah. 13:16) A wusungukati lego gi wa vhuna nguvhu! Na ku nga se hundza cikhati co leha, a maKristu lawo zvi lavile ku ma tsika mimiti yabye, tinegosiyo tabye ni maxaka yabye ma nga kholwiko, ‘ma tsutsumela zvitsungeni’. (Mat. 24:16) A zvi kanakanisi a ku ka cikhati leco ku wa hi ni cilaveko ca hombe ca ku ma vhunetelana. Loku ku hi ku va wa sina va tirisa wusungukati ga Pawule, ga ku avelana lezvi va nga hi nazvo, zvi wa ta va olovela a ku ti zwananisa ni ciyimo ciswa.

14 Kuzvilava a hi contlhe cikhati a vamakabye va hina va to hi byela lezvi zvi lavekako. Hi cikombiso, a makabye wa cinuna a nga felwa hi sati a nga karateka nguvhu. Ku ngava lezvaku a makabye loye wa lava ku vhuniwa hi zvakuganyana zvo kari, ku nyikiwa bholeya kutani mitiro ya laha kaya? Phela a nga tshuka a nga kombeli vamakabye kasi va mu vhuna hi ku aku a nga va bindzisela. Kanilezvi, kuzvilava a nga tsaka nguvhu loku hi tekela ku ya mu vhuna hambu loku a nga hi kombelangi. U nga ti byeli ku i ta vhuniwa hi vamakabye van’wani kutani ku loku a lava civhuno i ta wula. Ti wutise ku: ‘Loku ku wa hi mina ndzi nga ka ciyimo leci, ndzi wa ta lava ku vhuniwa yini?’

15. Zvini hi faneleko ku ti yimisela ku maha loku hi lava kuva vanhu vo randza ku vhuna van’wani?

15Ti karatele kuva munhu wo tlhatlheka. Handle ko kanakana wa tiva vamakabye lomu bandleni ga wena va tshamako na va longile ku vhuna van’wani. A va tshuki va maha ku khwatsi ho va bindzisela. Ha zvi tiva ku loku hi lava ku vhuniwa, va tshama va longile ku hi vhuna niku ha wula ku mayiwako loku hi wo zvi kota ku fana navo! A dhota go kari ga ku hi Américo gi nga kwalomo ka 40 wa malembe, gi zvi lava nguvhu a ku a vamakabye va nga chavi ku gi tshinelela. Gi wulile lezvi xungetano hi cikombiso ca Jesu: “Jesu i wa tshama na a khomekile. Hambulezvo, a vanana ni vahombe va wa mu kombela ku a va vhuna na va nga chavi nchumu. Va wa zvi wona ku wa khatala nguvhu hi vona. Ndzi zvi lava nguvhu a ku fana na Jesu ni ku tiviwa ndzi hi munhu wo tlhatlheka, wa lirandzo ni cinghana, ni wo khatala hi van’wani.”

16. A ku maha lezvi zvi wuliwako ka Lisimu 119:59, 60 zvi nga hi vhunisa kuyini a ku ci landzela khwatsi cikombiso ca Jesu?

16 Hi nga mbheli ntamu loku hi zvi tsandzeka ku mu pimanyisa khwatsi Jesu. (Jak. 3:2) A cigondzani a ci fani ni mugondzisi wa cona. Kanilezvi, laha ci gondzako hi zvihoxo zva cona, ci simama ku pimanyisa mugondzisi wa cona hi laha ci zvi kotako hi kona, ci ta simama ku chukwatisa. Loku hinawu hi maha lezvi hi gondzako lomu ka Bhibhiliya, hi maha zvontlhe hi zvi kotako kasi ku chukwatisa lomu hi phazamako, hi nga zvi kota ku ci landzela khwatsi a cikombiso leci Jesu a hi vekeleko. — Lera Lisimu 119:59, 60.

LEZVI HI VHUNEKISAKO ZVONA HI KU RANGISA ZVILAVEKO ZVA VAN’WANI

Loku a madhota ma pimanyisa a moya wo randza ku vhuna van’wani lowu Jesu a nga hi nawo, ma va vekela cikombiso ci nene a vaswa (Wona paragrafo 17) *

17-18. Mabhindzu muni hi to ma kuma laha hi pimanyisako moya lowu Jesu a nga hi nawo wa ku randza ku vhuna van’wani?

17 Loku hi randza ku vhuna van’wani, a vamakabye van’wani va nga kuceka ku maha zvezvo. A dhota go kari ga ku hi Tomás gi wula lezvi: “Laha bandleni hi na ni vaswa va nga kula va yimisiwa kota malandza yo vhunetela — a vokari na va ha hi vaswa nguvhu. A cin’we ca lezvi zvi nga va kuca ku kula, ku wona cikombiso ca vamakabye va nga randza ku tirela van’wani. A bandla ga vhuneka nguvhu hi moya lowu va nga nawo wa ku randza ku vhuna van’wani niku va va vhuna nguvhu a vamakabye va khosaheleko.”

18 Hi hanya ka tiko gi teleko hi vanhu vo ti lavela lezvi zvi vhunako vona basi — va nga hi na mhaka ni van’wani. Kanilezvi, a vanhu va Jehovha va hambene nguvhu ni vanhu lavo! A cikombiso ca Jesu ca ku randza ku vhuna van’wani ca hi khumba nguvhu, niku hi ti yimisele ku mu pimanyisa. U nga rivali lezvi: Hi nga ta zvi kota ku mu pimanyisa hi kumbhelela. Kanilezvi, hi nga zvi kota ku wu “landzela [khwatsi] a nkondzo” wakwe. (1 Ped. 2:21) Laha hi mahako zvontlhe hi zvi kotako kasi ku pimanyisa Jesu, hinawu hi tava ni litsako la ku tsakelwa hi Jehovha.

LISIMU 13 Kristu hi yena Cikombiso ca hina

^ par. 5 Contlhe cikhati Jesu i wa rangisa lezvi zvi vhunako van’wani a ku hundza lezvi zvi vhunako yena. Ka ndzima leyi, hi ta wona tindlela ta ku mu pimanyisa. Hi ta tlhela hi wona lezvi hi vhunekisako zvona loku hi ti karatela ku mu pimanyisa.

^ par. 57 TLHAMUSELO WA MIFOTA: I jaha ga ku hi Danilo gi cuwukelako madhota mambiri laha ma vhuxelako papayi wa gona lomu cipitali. I khumbeka nguvhu hi lezvi a madhota lawa ma mahako. Lezvo zvi mu kuca ku a zama ku pola lezvi a nga mahako kasi ku vhuna vamakabye laha bandleni. A jaha gin’wani ga ku hi Bento, gi wona kukhatala ka Danilo. A cikombiso ca Danilo ci kuca Bento a ku a ya vhunetela ku basisa a Salawu ya Mufumo.