Gberra gha rhie uhunta

Gberra gha rhie dọmwadẹ uhunmwuta ni rre uwu ẹre

OKHA ỌGHE ẸDAGBỌN ỌMWA

I Na Do Miẹn Emwi Nọ Maan Sẹ Iwinna Ọbo Ebo

I Na Do Miẹn Emwi Nọ Maan Sẹ Iwinna Ọbo Ebo

VBE ukpo 1971, vbe I da wa kie owa isinmwiegbe mwẹ nokaro, ẹre ọdọ vbe amwẹ ọkpa, na bu mwẹ rre, ne I rhie ukhunmwu ne iran. Ma ghi zẹ guan, I na ya oyaya tama iran wẹẹ, “Emwi ne uwa tama mwẹ na, ọre emwi ne I wa ya aro yi, ke otọ gha dee!” Gha re ọdọ vbe amwẹ na? Vbọ re emwi nii, ne I ya aro yi? Gu mwẹ tama uwa, vbene emwi ne I ruẹ re, vbe obọ ọdọ vbe amwẹ nii vbe ẹdẹrriọ, ya fi ẹdagbọn mwẹ werriẹ hẹ, kevbe evbọzẹe ne I na do yaeyi wẹẹ, emwi ne I ya aro yi ke otọ gha dee, gha rherhe sẹ mwẹ obọ.

Ukpo 1941, ẹre a biẹ mwẹ, vbe ẹvbo na tie ẹre Paris vbe France. Evbibiẹ mwẹ ma fe. Ọmwa nọ hoo nọ gha ruẹ emwi ẹre I khin. Ọ ghi da mwẹ, vbe I ghi suẹn gha khuọnmwi emianmwẹ na tie ẹre tubakulọsis, nọ ghi siẹ ẹre wẹẹ I ma ghi sẹtin gha yo esuku! Rhunmwuda ne I ma na ghi sẹtin gha hiọnrọn ẹse, avbe ọbo ebo na wẹẹ, ne I gha rre owa isinmwiegbe. Vbe ọwara uki eso, e diksiọnari ẹre I ghi gha tie, I na vbe gha danmwehọ e station na tie ẹre Radio Sorbonne ọghe University of Paris. Ọ ghi rre ẹdẹ ọkpa, ọbo ebo na wẹẹ egbe rran mwẹ nẹ, ọ na wẹẹ I sẹtin dọlegbe ya suẹn esuku. I ma sẹtin ghọghọ! I na ghi kha wẹẹ, ‘Iwinna ọyunnuan ẹre avbe ọbo ebo ru!’ Ke ẹghẹ nii kpa, I na wẹẹ I gha wan nẹ, I gha hoo ne I gha gbaroghe emwa ni khuọnmwi. Ẹghẹ ke ẹghẹ ne erha mwẹ ya nọ mwẹ, iwinna ne I hoo ne I ru vbe I gha wan nẹ, I ghi tama rẹn wẹẹ, “I hoo ne I gha re ọbo ebo.” Erriọ ẹre I ghi ya do muẹn iwinna ọbo ebo ye okaro vbe ẹdagbọn mwẹ.

IMAMWAEMWI ỌGHE UMẸWAẸN KEGHI YA MWẸ SIKẸ OSANOBUA SAYỌ

Esọsi e Catholic ẹre ima wa gha yo. Sokpan, I ma wa mobọ rẹn Osanobua, ọta nibun wa vbe gha kpokpo mwẹ vbe orhiọn. I ghi la owebe nọ yo nẹ, I na suẹn gha tie medicine, ẹghẹ nii, ẹre I ghi na gele do rẹn wẹẹ, ọ mwẹ ọmwa ne ọ yi emwi hia.

I ye yerre ẹghẹ okaro, ne I ya ya e maikroskop ghee ekẹn arrọọ na tiẹre tulip cells. Ọ wa kpa mwẹ odin, rhunmwuda, I na do bẹghe ẹre wẹẹ, ehe hia ghaa mwẹ ọghae, ọ ghi fi werriẹ, sokpan, ehe hia gha vbe gha gbe oni, ọ vbe fi werriẹ. Ọ vbe mwẹ emwi na tie ẹre cytoplasm nọ rre uwu ekẹn arrọọ na. Ọ ghaa rre uwu amẹ umwẹ, ọ do ye tuẹin, sokpan ọ ghaa rre uwu amẹ nọ hianrẹn, ọ do gha kpọlọ. Ọna kevbe emwi nibun ọvbehe, ẹre ọ zẹe ne emwi ni mwẹ arrọọ na sẹtin miẹn uhunmwu vbe emwi gha fi werriẹ vbe ehe ne iran ye. Emwi ọyunnuan ẹre wa nọ. Ena ẹre ọ ya mwẹ rẹn wẹẹ, ẹi re te emwi hia wa de rre vbe udemwurri.

Vbe I ghi rre ukpo nogieva vbe owebe nọ yo, I na do miẹn emwi ọvbehe nọ gele ya mwẹ yayi wẹẹ, Osanobua rrọọ. Vbe ima ghi ruẹ vbekpa vbene egbe ọmwa ye hẹ, I na do bẹghe ẹre wẹẹ, odẹ ọghe ọyunnuan ne a ya yi obọ ima, ẹre ọ zẹe ighẹ ikpinhianbọ ọghe ima sẹtin gha vbokho. Odẹ ne ifun kevbe avbe inian ni rre ima egbe ya sikan mu ugboloko ughughan vbe egbe ima, kevbe ne ehia na vbe winna kugbe, keghi re emwi ọyunnuan. Vbe igiemwi, inian nọ ke ukoko abọ ọghe ima rrie urhu abọ ọghe ima, ghae ye ihe eva. Ọkpa vbọ, ẹre ọ ya vba ugboloko nogieva ọghe urhu abọ ọghe ima. Inian eso vbe rrọọ nọ wegbe, nọ ku avbe ugboloko ọghe ikpinhianbọ ọghe ima kugbe, nọ zẹe ighẹ ikpinhianbọ ọghe ima sẹtin gha vbokho. Ọ keghi wa do dewarorua wẹẹ, ena hia ma wa tobọ iran de rre vbe udemwurri, ọ mwẹ umẹwaẹn nọ yi ena hia.

Vbe I ghi ruẹ vbekpa vbene ọmọ ya tobọ ẹre suẹn gha hiọnrọn hẹ, vbe a gha da biẹ ọre, ọna do ya mwẹ hoẹmwẹ Osanobua sayọ. A gha ye gha hanmwa ọmọ, ukhọn rẹn ghi sikan mu iyẹe, ọni ẹre ọ ya hiọnrọn. Ọna rhie ma wẹẹ, ẹhoho ma he suẹn gha lae udu ne hogha ọghe ọmọ nii, nọ re lungs. Ọ ghaa bu ẹghẹ ne okhuo khian ya biẹ, ẹvbi nọ yevbe ofigbọn ghi rọn la udu ne hogha ọghe ọmọ nii. A gha ghi biẹ ọmọ nii nẹ, ọ ghi tobọ ẹre hiọnrọn vbe ẹghẹ okaro, vbe iyeke ọni, emwi ọyunnuan nibun ẹre ọ ghi sunu. Uvun nọ rre ẹkokoudu ọmọ nii ghi gue, esagiẹn ghi rọn la udu ne hogha. Vbe uwu ẹghẹ na, ẹvbi nii, nọ rọn la uwu udu ne hogha, ẹre ọ ghi zẹe ne udu ne hogha nii, ghẹ sikan mu egbe. Ọna ẹre ọ ghi kie ẹkpotọ yọ, ne ẹhoho ya la uwu udu ne hogha. Ena hia gha ghi wa sunu nẹ, ọmọ nii ghi sẹtin tobọ ẹre gha hiọnrọn.

I na gha hoo ne I rẹn Ọmwa ne ọ yi emwi ọyunnuan na hia, ẹre I na ghi rhiegba ye Baibol ne a tie. Iyi ne Osanobua yi ne Ivbi Izrẹl, vbe odẹ ukpo 3,000 nọ gberra, wa vbe kpa mwẹ odin. Osanobua na tama iran wẹẹ, iran gha khian yo egbe owa, iran ghi tọnnọ otọ, iran gha ru nẹ, iran ghi ran rẹn, ọ na vbe wẹẹ ne iran gha khuẹ vbe ẹghẹ hia, kevbe wẹẹ, ọmwa ghaa mwẹ emianmwẹ ne emwa ọvbehe gha sẹtin mu, ọ ghi kpa hin uwu ẹbu emwa nikẹre rre. (Lẹv 13:50; 15:11; Diut 23:13) Odẹ ukpo 150 nọ gberra, ẹre avbe umẹwaẹn ghi do rẹn vbene emianmwẹ ya vẹwae hẹ, sokpan ọ kpẹẹ re ne Baibol ghi tae ye otọ. I na vbe do bẹghe ẹre wẹẹ, iyi nọ dekaan emwi ọdọ vbe amwẹ nọ rre ebe Lẹvitikọs, ẹre ọ zẹe ne emianmwẹ ma na vbe gha sa kua vbe ẹdogbo ọghe Ivbi Izrẹl. (Lẹv 12:​1-6; 15:​16-24) Ena hia na do ya mwẹ rẹn wẹẹ, te Ayi ne ọ yi emwi hia, yi avbe uhi na, ne ọ ya gbogba ga Ivbi Izrẹl. Osanobua vbe gha fiangbe emwa ni ghaa lele avbe uhi na. I na do yayi wẹẹ, obọ Osanobua ẹre Baibol ke rre. Sokpan vbe ẹghẹ na kha na, I ma rẹn eni Osanobua.

VBENE I YA MIẸN ỌVBOKHAN MWẸ KEVBE VBENE I YA DO RẸN JEHOVA

Vbe imẹ vbe ọvbokhan mwẹ ru orọnmwẹ, vbe April 3, 1965

I ye rre owebe nọ yo, vbe I miẹn ovbialeke ọkpa na tie ẹre Lydie, ẹmwẹ ọnrẹn na wa gha yẹẹ mwẹ. Vbọ ghi rre ukpo 1965, ma na ru orọnmwẹ; vbe ẹghẹ na, I ma he ladian vbe owebe nọ yo. Emọ ehan ẹre ima mwẹ, sokpan vbe ukpo 1971, ọ kẹ ima ya biẹ emọ eha nẹ. Iyobọ nọkhua ẹre ọvbokhan mwẹ wa ye mẹ, ke otọ gha dee. Erriọ ẹre ọ vbe ya ru iyobọ mẹ vbe iwinna ọbo ebo ne I ru.

Ukpo eha ẹre I ya winna vbe owa isinmwiegbe, I ke ya suẹn ọghomwẹ. Vbọ ma he kpẹẹ vba, ọdọ vbe amwẹ ọkpa, ne I ka guan kaan vbe omuhẹn na bu mwẹ rre, ne I rhie ukhunmwu ne iran. Okpia nọ rrọọ ẹre egbe ma rran. Vbe I khian ghi gbẹn ukhunmwu rhie ne iran, ọvbokhan rẹn na tama mwẹ wẹẹ: “Lahọ ma i rhie ukhunmwu na ya esagiẹn ru.” Egbe na wọọ mwẹ, I na nọ rẹn wẹẹ: “Vbọzẹ?” Ẹre ọ na kha wẹẹ: “Osẹe Jehova ma khin.” Mẹ ma he ka họn vbekpa Avbe Osẹe Jehova ẹdẹ, amaiwẹ te I khian rẹn wẹẹ, iran i si esagiẹn ye egbe. Okhuo nii na ghi ma mwẹ ako ọkpa vbe Baibol nọ zẹe ne iran i na mu esagiẹn ye egbe. (Iwinna 15:​28, 29) Irẹn vbe arowa ẹre, na vbe gu mwẹ rẹn emwi eso ne Arriọba Osanobua khian wabọ re rua: usẹ, emianmwẹ kevbe uwu. (Arhie 21:​3, 4) Ẹre I na ya oyaya tama iran wẹẹ, “Emwi ne uwa tama mwẹ na, ọre emwi ne I wa ya aro yi, ke otọ gha dee!” “Ne I mieke na gha ru iyobọ ne emwa ni khuọnmwi, ẹre ọ zẹe ne I na re ọbo ebo.” Ẹmwẹ ne iran ghaa ta yẹẹ mwẹ sẹrriọ wẹẹ, ọ sẹ ughaẹdẹ ọkpa vbe ukhiọnmwẹ ne ima ya guan. Iran ghi kpa nẹ, ekhọe mwẹ na wa la hin ugamwẹ e Catholic rre. I na vbe do rẹn wẹẹ, e Jehova ọre eni Ayi nii, ne ọ yi emwi hia, ne I gele hoẹmwẹ ọnrẹn!

Igba eha, ẹre ọdọ vbe amwẹ nii, rhie owa isinmwiegbe mwẹ. Ẹghẹ ke ẹghẹ ne iran ya rre, ọ gberra ughaẹdẹ ọkpa ne ima ya guan. Ẹre I na ghi wẹẹ ne iran gha die owa mwẹ, ne ima miẹn ẹghẹ ya guan kaan e Baibol sayọ. Ọvbokhan mwẹ deba mwẹ vbe iran ghaa gu mwẹ ruẹ e Baibol, sokpan ọ ma kue yọ wẹẹ, imamwaemwi ọghe esọsi e Catholic ma gba. I na ghi tie ohẹn esọsi e Catholic gha die owa ima. Ma na gha nọ egbe ọta vbekpa imamwaemwi ọghe esọsi ya fi ogiasọn, e Baibol ẹre ima wa gha loo. Ọna ẹre ọ ghi ya ọvbokhan mwẹ do rẹn wẹẹ, Avbe Osẹe Jehova ẹre ọ ta ẹmwata nọ rre Baibol. Ma na ghi do hoẹmwẹ e Jehova sayọ. Ẹdẹ ọkpa ẹre imẹ vbe ọvbokhan mwẹ dinmwiamẹ vbe ukpo 1974.

I NA GHI DO MU E JEHOVA YE OKARO VBE ẸDAGBỌN MWẸ

Vbe I ghi do rẹn evbọzẹe ne Osanobua na yi emwa nagbọn, ẹdagbọn mwẹ na ghi fi werriẹ. Mẹ vbe ọvbokhan mwẹ, na ghi mu ugamwẹ e Jehova ye okaro. E Baibol ẹre ima wa ya koko ivbi ima. Ma na vbe maa iran re, ne iran hoẹmwẹ Osanobua kevbe emwa ọvbehe. Ọna wa ya ima gha mwẹ akugbe.​—Mat 22:​37-39.

Ivbi ima wa rẹn wẹẹ, te imẹ vbe iye iran wa mwẹ akugbe, I gha wa ye ọna rre, ẹko ghi wa rhiẹnrhiẹn mwẹ ruan. Iran wa rẹn adia ne ima lele vbe owa ima, ọni ọre ẹmwẹ ne Jesu tae vbe ọ khare wẹẹ, “Gi ‘Ẹẹn’ ruẹ gha re Ẹẹn, ‘Ẹn o’ ruẹ ghi vbe gha re Ẹn o.” (Mat 5:​37, NW ) Vbe igiemwi, ọ mwẹ ẹghẹ ne ọvbokhan mwẹ, ma ya kue ne ovbi ima nokhuo, nọ ghaa rre ukpo 17, lele ihua ẹre gha rrie orere. Ọkpa vbe ihua ẹre na wẹẹ, “Deghẹ iyuẹ ma kue, ya tama erhaa!” Ẹre ovbi ima nokhuo na wẹẹ: “Esa i rrọọ, unu ọkpa ẹre iran ta.” Te ivbi ima hia wa rẹn wẹẹ, ilele ni rre Baibol ẹre imẹ vbe ọvbokhan mwẹ lele. Ma wa gbọyẹmwẹ ye emwi ne Jehova ru ne ima, rhunmwuda, emwa nibun vbe ẹgbẹe ima, vbe ga e Jehova.

Ẹdagbọn mwẹ keghi fi werriẹ, rhunmwuda ne I na do rẹn Jehova. Ọrheyerriọ, I na ye gha hoo ne I ya emwi ne I ruẹ re zẹvbe ọbo ebo, gha ru iyobọ ne eguọmwadia Osanobua. Ẹre I na ghi rhie egbe ladian, ne I ya winna iwinna ọbo ebo, vbe abotu nọ rre Paris. A ghi vbe bọ ọghe ọgbọn vbe Louviers, I na vbe ya gha ga vbe evba. Te ọ ghi rhie ukpo 50, ne I ke ke owa do gha winna vbe Bẹtẹl. Vbe uwu ẹghẹ na, I wa zẹ ọse nibun vbe Bẹtẹl, eso vbe uwu iran rre odẹ ukpo 90. Ọ mwẹ emwi nọ sunu vbe ẹdẹ ọkpa, nọ gele kpa mwẹ odin. I na do miẹn ọtẹn ọkpa nọ da rrie Bẹtẹl, mẹ ẹre ọ ru iyobọ ne iyẹe ya biẹ ọre, vbe odẹ ukpo ugie nọ gberra!

I WA MIẸN VBENE JEHOVA YA GBAROGHE EMWA RẸN

Te I ghi wa hoẹmwẹ e Jehova sayọ, rhunmwuda I bẹghe ẹre wẹẹ, ọ wa ya otu ọghẹe gbaroghe emwa rẹn. Vbe odẹ ukpo 1980, Ẹbu Nọ Su keghi ru emwamwa vbe United States, nọ gha ya avbe ọbo ebo rẹn evbọzẹe ne Avbe Osẹe Jehova i na si esagiẹn ye egbe.

Vbọ ghi rre ukpo 1988, Ẹbu Nọ Su na ghi mu ugha iwinna ọkpa na tie ẹre Hospital Information Services gbọọ vbe abotu. Vbe okaro, ugha iwinna na, ẹre ọ ghaa dia iwinna ne Hospital Liaison Committees (HLCs) ru. Te a mu HLCs na gbọọ vbe United States, ne etẹn ni winna vba, gha ru iyobọ ne Avbe Osẹe Jehova ni khuọnmwi, ne iran sẹtin gha miẹn avbe ọbo ebo, nẹi loo esagiẹn ya gbaroghe emwa ni khuọnmwi. Ukpo eso ghi gberra nẹ, emwamwa na, na do gha rre ehe hia vbe uhunmwu otagbọn. A na vbe muẹn gbọọ vbe France. Te ọ wa yan mwẹ unu rua, vbe I ghaa bẹghe vbene otu e Jehova ya ru iyobọ ne etẹn ne egbe ma rran!

EMWI NE I YA ARO YI NA DO SẸ MWẸ OBỌ

Ma wa ye sọyẹnmwẹ iwinna ikporhu ọghe Arriọba Osanobua

Iwinna ọbo ebo, ẹre I ka wa mu ye okaro vbe ẹdagbọn mwẹ. Sokpan, I ghi gele muẹn roro, I na do bẹghe ẹre wẹẹ, ne a ru iyobọ ne emwa ya do rẹn Jehova, nọ re Osa ne ọ yi emwi hia, ẹre ọ ru ekpataki sẹ. Vbe I ghi zeki nẹ, mẹ vbe ọvbokhan mwẹ, na rhiegba ye iwinna ikporhu iyẹn nọ maan ọghe Arriọba Osanobua, zẹvbe arọndẹ ọghe ẹghẹ hia. Ma wa ye kporhu iyẹn nọ maan, vbene ẹtin ima sẹ, do fi ebanban.

Mẹ vbe ọvbokhan mwẹ, vbe ukpo 2021

I ye gbaroghe emwa ni khuọnmwi. Sokpan, I rẹnrẹn wẹẹ, ọbo ebo nọ ghi gu iwinna sẹ, i sẹtin ru ẹre, ne emwa ghẹ ghi khuọnmwi, ra ne emwa ghẹ ghi wulo. I ya aro ye ẹghẹ ne obalọ, emianmwẹ kevbe uwu i khian ghi ya gha rrọọ. Agbọn ọgbọn nii, sikẹ otọ nẹ. I wa rẹn wẹẹ, etẹbitẹ ẹre I khian ya ruẹ vbekpa emwi ne Osanobua yi, kevbe odẹ ọghe ọyunnuan ne ọ ya yi egbe ima. Vbene ẹmwata, emwi eso ne I ya aro yi ke otọ gha dee sẹ mwẹ obọ nẹ, sokpan nibun sẹ vbọ gha ye sunu vbe odaro. I wa yayi wẹẹ, ma gha miẹn afiangbe nibun vbe agbọn ọgbọn nọ dee!