Za aha birimu

Za ahari Ebirimu

ENKURU Y’EBYABIREHO

Nkatunga ekiri kukira kuba omudokita

Nkatunga ekiri kukira kuba omudokita

“EKI mwangambira ni co eki nabire nyinire amasiko kwiha ncari omwana!” Ebyo bigambo nkabigambira abarwire babiri omu mwaka gwa 1971. Ni bwo nabire natandika omurimo g’obudokita. Abo barwire bakaba bari baha kandi shi ni biha bintu ebi nabire nyinire amasiko? Reka mbagambire oku ekiganiro eki twagizire, cahindwire amagara gange n’oku catumire nayesiga ku amasiko agu nabire nyine kwiha ncari muto garije kuhikirira.

Nkazarwa omuri 1941, nazarirwa omu tawuni ya Paris omuri Bufaransa omu ka eyabire etine esente nyingi. Nkaba ninkunda kwega, konka ku nahikize emyaka ikumi nkarwara munonga rero nayemereza kwega! Abadokita bakangambira ku nabire nshemerire kuguma omu kitanda ahabw’ebihaha byange ebyabire birwire. Obwe rero, hakahwa amezi mingi ndi kushoma kashoborozi n’okuhurira amashomo ahari rediyo ya yunivasiti eri kwetwa Sorbonne. Obu dokita wange yangambire ku nkizire kandi ku ndi kubasa kugaruka ah’ishomero, nkashemererwa munonga. Nkahika ndi kwegambira nti: ‘Abadokita nibakora omurimo gw’amani!’ Kwiha obwo nkaguma nyine amasiko g’okwija kutambira abantu. Tata ku yabire nambuza eki ndije kukora namara kukura nkaba nimugarukamu kimwe conka. Nkaba nimugambira ngu “ninyenda kuba omudokita.” Oko ni ko oku nakunzire omurimo g’obudokita.

KU NAYEGIRE AHARI SAYANSI KIKATUMA NAHIKA HIHI YA RUHANGA

Eka yitu ekaba eri ey’Abakaturiki. Konka nkaba ntari kumanya byingi ahari Ruhanga kandi nkaba ndi kwebuza ebibuzo byingi. Ku nayegire obudokita omuri yunivasiti, nibwo obu namanyire oku amagara gahangirwe.

Ninyijuka obu narebire otucweka tw’ekihingwa omuri mayikorosikopu. Kikantangaza kureba oku otwo tucweka turi kwerinda obutagasi n’obufukirizi. Nambwenu nkareba oku omu nda y’otwo tucweka ahari kwetwa sitopulazimu hari kwehinya wahata omu mwonyo, n’oku hari kuba hahango wahata omu mizi. Ebyo byona nibyereka ku ebyahangirwe biri kubasa kuba omu myanya etari kushushana. Ku narebire oku otwo tucweka tw’ekihingwa turi kwehindura, kikatuma nayikiriza ku amagara gatarabireho ahabwa butandu.

Omu mwaka gwa kabiri obu nabire ndi kwega eby’obudokita, nkerebera ebihamya byingi ebiri kwereka ku hariho Omuhangi. Obu twabire turi kwega aha mubiri g’omuntu, tukega ku oku omubiri gukozirwe kiri kutuma omuntu yabasa kuhinya engaro kandi akazihinyura. Oburyo obu enyama zikwatine n’amagufa kandi bikakorera hamwe nikitangaza. Ecokureberaho: Nkamanya ku hariho omusi oguri kubuganisa emisi y’omukono n’igufa rya kabiri ry’orukumu; nambwenu ogo musi nigwegabanisamu kabiri gukora akantu kari nk’ekiraro, rero gutuma ogundi musi gwagenda gukahika aha mutwe g’orukumu. Nambwenu hariho ebindi bintu ebiri kutuma eyo misi yakwatana n’amagufa g’orugaro. Ebyo byona kuri bitarabireho, engaro zitu kuri ziri nk’ebiti zitari kubasa kwehinya. Ebyo bikanyereka ku hariho Omuhangi owahangire omubiri g’omuntu.

Nkahurira natangara ku natandikire kwega oburyo obu omwana ari kuzarwamu. Nkega ku mbere y’okuzarwa k’omwana yaba acari omu nda ari kutunga omwika gwa okisigeni agwihire ahari nyina, guri kurabira aha mukundi. Ni yo nshonga otushaho tumwe tw’omwika tw’omu bihaha byeye turi kuba tutakagiremu omwika. Konka haba hari kuburayo esande nce ngu azarwe, otwo tushaho nitushwekwa n’ebintu ebiri nk’orwizi. Omwana ku ari kumara kuzarwa akahumeka aha murundi g’okubanza, nihabaho ekintu ekiri kutangaza. Ekina ekiri omu mutima g’omwana nicesiba, rero kigema eshagama kutamburira omu bihaha. Ku hari kumara kubaho ebyo byona rwa rwizi orushwekire otushaho tw’omwika nirutuma twayijuramu omwika. Ogo mwanya omwana nahika ari kwisya.

Nkaba ninyenda kumanya owahangire ebyo byona; obwe rero nkatandika kushoma Bibuli ntireho omutima. Nambwenu, nkatangara ku nashomire aha biragiro by’obuyonjo ebi Ruhanga yahire Abisirayeli omu myaka eri kurenga 3,000 ehwire. Ruhanga akaba yaragire Abisirayeli kuguma bari kutaba amazi gabo, kunaba omu ngaro burijo n’amizi, n’okuta omu kaato omuntu owayereka ebimanyiso by’endwara eri kuturira. (Lev 13:50; 15:11; Bir 23:13) Bibuli ekaba yagambire oku endwara ziri kuturira, konka abanyasayansi bo bakabijumbura juba aha omu myaka 150 ehwire. Nambwenu nkamanya ku ebiragiro ebikwatirine n’eby’ebisina ebiri omu kitabo c’Abalevi, byabire nibituma ihanga rya Isirayeli ryaguma riri eriyonjo. (Lev 12:1-6; 15:16-24) Eco kikatuma nayikiriza ku Omuhangi yabire naha Abisirayeli ebyo biragiro kugira ngu bagasirwe kandi ku yabire naha emigisha ababire bari kubyorobera. Nkahamiza kimwe ku Bibuli ari Ruhanga owagihandikisize; ogo Ruhanga nkaba ntari kumanya izina ryeye omuri obwo bwire.

OKU NABWINE OMUKAZI WANGE N’OKU NABWINE YEHOVA

Ah’izoba ry’obugenyi bwange na Lydie, aha biro 3 Okwakana, 1965

Obu nabire ndi aha yunivasiti ndi kwega eby’obudokita, nkabugana omuhara ori kwetwa Lydie, rero namukunda. Tukatasana omuri 1965, obu nabire nahisa rwagati ebi nabire ndi kwega. Omu mwaka gwa 1971, nyowe na Lydie tukaba twazire abana bashatu omuri mukaga abu twine hati. Kwiha obwe, Lydie atwire nanshagika omu murimo gwange g’obudokita n’okureberera eka.

Nkamara emyaka ishatu ndi kukora omu irwariro rihango ntakagizire irwariro ryange. Bwanyima y’obwire buce ogo mushija n’omukazi abu tugambireho tucatandika bakija ah’irwariro ryange kugira ngu mbatambire. Nkaba naza kuhandikira ogo mushija omibazi rero omukazi weye yangambira ati: “Itwe tituri kwikikiriza omubazi gwaba gurimu eshagama.” Nkatangara rero namubuza ngu: “Mazima? Ahabw’enki?” Akangarukamu ngu: “Turi Abahamya ba Yehova.” Nkaba ntakahuriragaho Abahamya ba Yehova n’ebi bari kwegesa aha bikwatirine n’eshagama. Ogo mukazi akakwata Bibuli rero yanyereka Ebyahandikirwe ebiri kugamba aha nsharamu yeye y’okutaterwa eshagama. (Ebyakozirwe 15:28, 29) Bwanyima we n’omushija weye, bakanyereka eki Obukama bwa Ruhanga burije kutukorera harimu okwihaho okubonabona, oburwire n’okufa. (Kush 1:3, 4) Nkabagambira ngu: “Ebi mwangambira ni go masiko agu nabire nyine kwiha ncari omwana! Nkaba omudokita ahabw’okubonabona.” Nkashemererwa rero catuma twamara eshaha n’ekicweka turi kuganira. Ogo mukazi n’omushija ku bamazire kugenda, nkamaririra omu mutima gwange ku ntarigaruka omu Bakaturiki kandi nkamanya ku izina ry’Omuhangi ari Yehova!

Ogo mushija n’omukazi weye b’Abahamya ba Yehova bakaguma kuntayayira aha irwariro ryange kandi burijo tukaba nitumara eshaha eri kurenga turi kuganira. Nkabatumira omu ka yange kugira ngu tubase kuganira obwire buringwa ahari Bibuli. N’obu Lydie yayikirize kwekwatananisa n’itwe omu kwega Bibuli, tarikirize ku zimwe omu nyegesa z’Abakaturiki ezi twabire twayegesibwe zabire zigwire. Eco kikatuma nayeta omupadiri ngu ayije omu ka yitu. Tukaganira aha nyegesa z’Abakaturiki nyekiro turi kukoresa Bibuli yonka. Eco kiganiro kikahamiza Lydie ku Abahamya ba Yehova bari kwegesa amazima. Eco kikatuma rukundo eyi turi kukunda Ruhanga yakizaho kweyongera, rero twembi twabatizibwa omuri 1974.

TURI KUTA YEHOVA OMU MWANYA G’OKUBANZA

Ebi nayegire aha kigendererwa ca Ruhanga bikatuma nahindura ebi nabire ndi kuta omu mwanya g’okubanza. Nyowe na Lydie tukata omutima aha kuhereza Yehova. Tukamaririra kurera abana bitu tukoresize emisinge ya Bibuli. Tukegesa abana bitu kukunda Ruhanga n’abatahi, kandi eco kikatuma eka yitu yakizaho kukundana.—Mat 22:37-39.

Nyowe na Lydie ku turi kugarura amisho enyima nitushemerererwa kureba oku abana bitu bari kutushagika omu nsharamu ezi turi kukora. Bakaba nibamanya ku ekiragiro ca Yesu ekiri kugira ngu “yego” yanyu egume eri “yego,” na “ingaha” egume eri “ingaha,” twabire nitukunda kukikoresa omu ka. (Mat 5:37) Ecokureberaho: Omuhara witu omwe ku yahikize emyaka 17, Lydie akamwangira kuza kweshemeza n’ab’orwingano rweye. Omwe omuri bagenzi beye akagambira muhara witu ngu: “Nyoko yaba atakwikiririze obuze sho!” Konka muhara witu akamugarukamu ngu: “Byona nibushushana. Burijo nibaba babyikirizingineho.” Buzima abana bitu mukaga, bakaba nibareba ku twena turi kugendera aha misinge ya Bibuli. Hati twine okushemererwa ahakuba eka yitu yona eri kukorera Yehova.

N’obu amazima gahindwire ebi nabire ninta omu mwanya g’okubanza, nkaba ninyenda kukoresa ebi nayegire omu kukukwasa abahereza ba Ruhanga. Obwe rero, nkaza kuyamba nk’omudokita omuri Beteli y’omuri Paris, kandi bwanyima nkaza kukora omuri Beteli nsya y’omuri Louviers. Nkamara emyaka eri kurenga 50 ndi kukora ahari Beteli ndi omukozi ari kukora ari kutaha. Omuri obwo bwire nkatunga abanywani bingi ahari Beteli, bamwe omuri bo hati bahikire omu myaka ya za 90. Nambwenu kikanshemeza kandi cantangaza obu nabugine omukozi wa Beteli musya. Nkamanya ku ari inye dokita owakwasize mama weye kumuzara omu myaka 20 ehwire!

NKEREBERA OKU YEHOVA ARI KUFA AHA BANTU BEYE

Emyaka yona eyahwa, rukundo eyi ndi kukunda Yehova ekakizaho kweyongera, kandi nkerebera oku Yehova ari kuhabura abahereza beye kandi akabarinda akoresize ekitongore ceye. Omuri 1980, Akakiko k’Abarisa kakataho puroguramu omuri Amerika y’oku Abahamya ba Yehova bari kubasa kukoringana n’abadokita aha nsharamu yabo y’okutaterwa eshagama.

Bwanyima omu mwaka gwa 1988, Akakiko k’Abarisa kakata ahari za Beteli ekishenge kisya ekiri kwetwa “Ekishenge ekiri kukwasa abarwire.” Omu kubanza eco kishenge kikaba nikireberera za Komiti eziri kukwasa abarwire (HLC) ezatirweho omuri Amerika kugira ngu zikwase abarwire b’Abahamya ba Yehova kutunga abadokita abari kwikiriza ensharamu yabo y’okutaterwa eshagama. Oku eco kishenge cakirizeho kuhika ahantu hingi omu nsi, ezo za Komiti zikatebwaho n’omuri Bufaransa. Nikinshemeza munonga kureba oku ekitongore ca Yehova kiri kufa ahari benetata na banyanyazi omu bwire obu bari kuba bari kwetenga obuyambi!

EBI NABIRE NYINIRE AMASIKO BIRI KUHIKIRIRA

Nitugumizamu kuburira obutumwa burungi bw’Obukama bwa Ruhanga, tushemerirwe

Obudokita ni bwo obu nabire ninta omu mwanya g’okubanza. Konka nkareba ku ekintu c’omugasho munonga ari okukwasa abantu okumanya oburugo bw’amagara, ari we Yehova Ruhanga. N’obu twahika omu myaka ya za bukuru, nyowe na Lydie nitumara amashaha mingi buri kwezi turi kuburira abantu obutumwa burungi bw’Obukama turi abapayiniya b’obwire bwona. Tugumizemu kukora cona eki turi kubasa kugira ngu twekwatanise omuri ogu murimo oguri kurokora abantu.

Nyowe n’omukazi wange Lydie, omu mwaka gwa 2021

Ningumizamu kukora cona eki ndi kubasa kugira ngu nkwase abarwire. Konka nkamanya ku n’obu omuntu yakuba omudokita murungi atari kubasa kutwihiraho oburwire ninga shi okufa. Obwe rero, ntegerize n’ekihika kureba obwire obu okushasha, oburwire n’okufa biriba bitakiriho. Omu nsi ensya eri hihi kwija ninyija kushemerererwa kumanya byingi aha bi Ruhanga yahangire, harimu oku omubiri gwahangirwe omu buryo oburi kutangaza. Kandi ninyesiga ku amasiko agu nabire nyine kwiha ncari omwana garije kuhikirira juba aha omu bwijwire. Ninyesiga ntari kubanganisa ku ebirungi biri hihi kwija!