Wãra kartama

Wãra yi bed’ea nabemamae

ẼBẼRA NEKʼÃRẼ BERABARIDATA

Mʉ̃ita mediko bʼaira yibiabasimina, maʉ̃ audre yibiata ũdusi

Mʉ̃ita mediko bʼaira yibiabasimina, maʉ̃ audre yibiata ũdusi

«BɄA mʉ̃a jaranʉmʉta mʉ̃ wiñayiruedaʉba ũrĩkĩrãbasi». Poaga 1971ne mʉ̃ mediko ba kʼãrãpe klinikata ewasi. Mʉ̃a naʉ̃ bedʼeata jarasi juwa jidapanʉra mʉ̃ akʉ zebʉrʉʼa, ¿kʼairabasi naʉ̃ra ẽbẽrarã? ¿Mʉ̃ara kʼãrẽta kãgabasi mʉ̃ wiñayiruedaʉba? Mʉ̃a jara ũrĩbiyi sãwũã naʉ̃ bedʼea yibiaba mʉ̃ bebʉta awuara babisita.

Mʉ̃ra tosida Parísde poaga 1941ne akʉza mʉ̃ mebẽrãra plata mejãcha neẽ basi. Mʉ̃ara nekʼãre audre kʼawuakĩrãbasi, mamina mʉ̃ 10 poagabʉde mʉ̃ra kayasi tuberkulosiba, maʉ̃ba wua wãbe ẽ basi kolegioeda maʉ̃ kʼarea mʉ̃ra sopʉabasi. Mʉ̃ medikorabara mʉ̃a jarasida mʉ̃ra kamane piki bamarẽã, mʉ̃ potota mejãcha pʉa ẽ marẽã. Maʉ̃ kʼarea mʉ̃ra jedeko biobayeda disionariota mejãcha lebasi mʉ̃ yi dedabʉeda akʉza radiosida ũrĩbasi. Tẽã mʉ̃ medikoba jarasi: «Bʉra besi». Maʉ̃ kʼarea mʉ̃ra mejãchade sobiabasi akʉza kolegioeda wãi baera akʉza mʉ̃yikʉza krĩchasi: ‹Medikoba opanʉra yibia›. Mʉ̃a wiñayiruedaʉba kãgabasi ẽbẽra bebikʉaita, mʉ̃ yibariba mʉ̃a widibaside bʉyi yi zromachuidadera, ¿kʼãrẽta oibara? Mʉ̃ara ãyaʼa panʉbasi: ‹Mʉ̃ra mediko bakĩrãbʉ›. Mawũã mediko bʼaira audre yibiabasi nekʼãrẽ wuabemaira.

MEDIKO BʼAIRA ESTUDIABɄ KʼAREA NAɄ̃BA KʼAREBASI DAIZEZE ORRAITA

Mʉ̃ mebẽrãra katolikobasimina mʉ̃ara bia kʼawua ba ẽ basi Daizeze ʉ̃rʉra, adewara mʉ̃a Daizeze ʉ̃rʉ widibʉta ũdu ẽ basi kʼaiba panʉbʉrʉta. Mamina mʉ̃ ũnibersidade estudia jʉ̃drʉside kʼawuasi nekʼãrẽ jõma parãbʉra iyi doba ze ẽ basita, bʉta yi parãnara.

Ewari aba mʉ̃a mikroskopiodeba akʉ jirbasi neponota. Mama ũdusi yi selulata, mʉ̃a ũdusi sãwũã nepono selulaba kʼarebabasita jʉ̃wʉrʉane akʉza kʉrazabʉrʉde neponota ãrĩ ẽ marẽã. Mʉ̃a ũdusi selulara ba barabʉta maʉ̃ta tãba tõbaribʉrʉdera wĩka eda erraʉdogota, mamina baniaba tõbaribʉrʉdera akʉza arabiadogota. Mawũãchuba kʼarebabʉ neponora iyibʉmae biabaita. Mʉ̃a ũduside selula sãwũã trajapanʉta naʉ̃ba kʼarebasi mʉ̃a kʼawuabita nekʼãrẽ jõma parãbʉra iyi doba ze ẽ basita, adewara mʉ̃ mediko bʼaita estudiabʉba nekʼãrẽ mejãcha ũdusi, maʉ̃ne mʉ̃a kʼawuasi bʉta yi parãnara.

Unibersidade dayi kakua ʉ̃rʉ jaradiasidadera kʼawuasi dayi juwara pirabʉta kõrãkõrã barabʉ baera, dayi yãrãta dayi bʉwʉrʉ̃me ãba sãwũã trabʉjapanʉra biʼia parãbʉ. Bari jaraita, mʉ̃a kʼawuasi dayirã juwara pirabʉ kẽgʉta bʉ baera, mamina maʉ̃ra kẽgʉta zarea neẽ basibʉrʉ jidaibarita bari jʉ̃kara kĩrãkʼa bakasi. Naʉ̃ba mʉ̃a ũdubisi dayi ẽbẽra kakua parãnara audre buru biata.

Mʉ̃a kʼawuasi wũãwũa bita edabʉedara iyi potora pikibʉta, mamina ewara totobʉrʉdera mesera iñãbaibara potodeba, maʉ̃ra wũãwũa yiwidi tõmaita jipa zarea, maʉ̃ tẽã wũãwũã tobodoarera ãyi potodera ʉ̃tʉzebʉ surfactante pulmonarta maʉ̃bara wũãwũã potota anabʉ. Maʉ̃ba kʼarebabʉ wũãwũã ewara zebʉrʉdera iyi potota zarea erbaita mawũã iñãbamarẽã, maʉ̃ba jarakĩrãkʉ wũãwũã wĩka kirura ewarade doba iñãbaseabʉta. Mʉ̃a naʉ̃ jõma ũdubʉrʉba audre ĩjãsi naʉ̃ drʉade nekʼãrẽ bʉ parãnara wãrĩnubʉta.

Mʉ̃a audre kʼawuakĩrãbasi baera nekʼãrẽbʉ jõma parãna ʉ̃rʉ, mʉ̃a wãrĩnu Daizeze Bedʼeata le jʉ̃drʉsi. Mʉ̃a lesi Daizeze Bedʼeade, Daizezeba israelitaraʼa ley diadade jarabasita sãwũã neneẽãbaita, naʉ̃ra mʉ̃ita audre yibiabasi. Naʉ̃ ley diadara poaga 3.000 basimina, maʉ̃ leyde jarabasi israelitaraʼa ãyi ãgabʉrʉdera egorode anaramarẽã akʉza baniaba audre eane juwa zʉgʉpanamarẽã adewara ẽbẽra aba mejãcha kayabʉtabasibʉrʉ akʉza maʉ̃ kayaba wuabema ẽbẽrata kayabiseabasibʉrʉ, maʉ̃ra pʉwʉrʉdeba jĩgara bʉemarẽã jarabasi (Lev. 13:50; 15:11; Deut. 23:13). Sientipikorabara aranʉweda kʼawuasida kayara eaba wãseabʉta mamina Daizeze Bedʼeaba mawũã berabaribʉ jaradara dããraba. Adewara mʉ̃a kʼawuasi Levítico ley lebʉrʉde, Jeowaba israelitaraʼa ley diasita mia erkʼãĩ ʉ̃rʉ. Naʉ̃ba mejãcha kʼarebasi ãyira kaya ẽ baita (Lev. 12:1-6; 15:16-24). Mʉ̃a ũrĩsi Daizezebara naʉ̃ leyta diasita israelitaraʼa ãyi bia bʼaita akʉza yi ũrĩbʉra nebia ũdubasita. Mʉ̃a naʉ̃ jõma kʼawuadadeba mʉ̃a krĩchabisi Daizeze Bedʼeara Daizezedeba zebʉta, mʉ̃a maʉ̃ ewaridera iyi trʉ̃ra kʼawua ẽ basi mina.

ŨDUKʼAWUASI MɄ̃ KIMATA AKɄZA JEOWATA

Lydieta mʉ̃me juwa jidasida 3 de abril poaga 1965de

Unibersidade estudiabʉde ũdukʼawuasi ẽbẽra wẽrã aba, yi trʉ̃ra Lydie. Maʉ̃ tẽã poaga 1965de iyiʉ̃me juwa jidasi, maʉ̃ta poaga 1971ne daibara wũãwũã ũbea erbasi. Lydiebara ,mʉ̃ra mejãcha kʼarebabasi akʉza bia akʉbasi wũãwũãta.

Mʉ̃a mʉ̃yi klinikara erbai nãã ospitalde poaga ũbeabayeda trajasi, mʉ̃ yi klinikadechude juwa jidapanʉra aba mʉ̃ta akʉ zesida mʉ̃a yi akʉbita. Mʉ̃a yi kima jarai naweda kʼãrẽ remediota doseabʉta yi kima wẽrãba jarasi: «Remedio zokʼabʉerãra waeda perabʉta». Aramaʉ̃ta mʉ̃a iyaʼa jarasi: ‹¿Kʼãrẽa?›, yuwẽrãba panʉsi: «Daira Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabipanʉrã». Mʉ̃ara ũdukabasi Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabipanʉrãra adewara kʼawua ẽ basi ãya sãwũã krĩchapanʉta wa ʉ̃rʉra. Iya mʉ̃a ũdubisi testorata Daizeze Bedʼeadeba iya kʼãrẽa kãga ẽãta wara (Hech. 15:28, 29). Maʉ̃ tẽã yi kimaʉ̃meba mʉ̃aʼa jaradiasida sãwũã Daizeze Nokʼobara jõbita kayata, zʉbʉriata akʉza beibʉra (Apoc. 21:3, 4). Aramaʉ̃ta mʉ̃a jarasi: ‹Bʉa mʉ̃a jaranʉmʉta mʉ̃ wiñayiruedaʉba ũrĩkĩrãbasi. Mʉ̃ra medikobaita estudiasi yi kayabeta bebikĩrãbʉ baera›. Mʉ̃a kʼawuakĩrãbʉ baera ãyiʉ̃me bedʼeasida hora aba bayeda. Juwa jidapanʉra wãna tẽã mʉ̃ra wua katolikobaita krĩcha ẽ basi, adewara kʼawuasi naʉ̃ drʉade nekʼãrẽ jõma bʉ parãnara yi trʉ̃ra Jeowata.

Ãyi mʉ̃ klinikama jʉ̃ẽbʉrʉza ora aba ʉ̃ta bedʼeapanasi, aramaʉ̃ta mʉ̃a mʉ̃ deda trʉ̃si audre bedʼeadaita Daizeze Bedʼea ʉ̃rʉ. Lydieba Daizeze Bedʼea kʼawuakĩrãbasimina iya krĩcha ẽ basi katolikoraba jaradiapanʉra añabʉta. Maʉ̃ tẽã mʉ̃a trʉ̃bʉesi saserdote aba mʉ̃ deda jʉ̃ẽmarẽã, iyiʉ̃me bedʼeasida iglesiade jaradiapanʉ ʉ̃rʉ Daizeze Bedʼeadeba, mawũã bedʼeapanʉba kʼarebasi Lydieba ĩjãita Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabipanʉrãbara wãrĩnuta jaradiapanʉta. Mamaʉ̃ba ʉ̃ta Jeowata mejãcha kãga zesida baera buru kʼoesida poaga 1974de.

NÃÃ BɄEBɄ JEOWATA

Mʉ̃a kʼawuaside Jeowaba kʼãrẽta krĩchabʉta ẽbẽrarãita, naʉ̃ba mʉ̃a krĩchabisi mʉ̃ra kʼãrẽta nããra bʉeibarata, mawũẽra Lydieʼita akʉza mʉ̃itara audre yibiabasi Jeowaba zokʼabʉta oita. Daibara dai wũãwũãra dapʉẽkĩrãpanasi Daizeze ode, daiba ũdubisida baera wuabema kãgabʉta akʉza Jeowa kãgabʉta, dai mebẽrãra ãbapanasi (Mat. 22:37-39).

Daira sobiapanʉ dai wũãwũãʼa dapʉẽside Jeowaba zokʼabʉde osida baera, maʉ̃ kʼarea dai dedara Jesuba jarada kĩrãkʼa opanʉ, iya jarasi: «Kʼãrẽta marãba odʼaibʉrʉ ãjãne audua, odʼa ẽbʉrʉ ãjãne arãũdua» (Mat. 5:37). Bari jaraita, ewari aba dai kau 17 poagabaside ãĩ wãkĩrãsi, mamina yi papabara ãĩ bʉe ẽ basi, aramaʉ̃ta iyi neũdukʼawuaba jarasi: «Bʉ papaba bʉta idu wãbi ẽ bʉrʉ widida bʉ zezeʼa idu wãbimarẽã», mamina dai kaubara panʉsi: «Iyabida idubʉ ẽ bayi, ãyira abarika krĩchapanʉ baera». Dai wũãwũãra seispanʉbara biʼia kʼawuapanasi daibara obʉta Jeowaba zokʼabʉde. Idira Jeowaʼa biga diapanʉ dai wũãwũãra mejãchaʉta Jeowa ode panʉ kʼarea.

Mʉ̃itara atiara yibia Jeowaba zokʼabʉta nããra oita, mamina mʉ̃ medikobaita estudiadaba kʼarebakĩrãbʉ Daizeze pʉwʉrʉta. Maʉ̃ kʼarea wãsi medikode kʼarebaita Betel Parísde, maʉ̃ tẽã wãsi Betel Louviersma. Mʉ̃ra 50 poaga ba Betelma kʼareba jʉ̃ẽbʉta, maʉ̃ kʼarea mʉ̃ara neʉ̃dukʼawua biata mejãcha erbʉ akʉza maʉ̃ra neũdukʼawuaranebemara ʉ̃kʉrʉta 90 poagabʉ. Ewari aba mʉ̃ra mejãcha sobiasi betelita aba ũduside, mʉ̃a kʼarebasi baera yi papata iyita tomarẽã.

MɄ̃A AKɄ ZEBɄRɄ JEOWABA SÃWŨÃ AKɄBɄTA IYI PɄWɄRɄRA

Poaga berabari wãne mʉ̃a Jeowa kãgabʉra audre kãga wã, akʉ zebʉrʉ baera iya sãwũã akʉbʉta iyi pʉwʉrʉra iyi organizasioneba. Poaga 1980deba Zõrãrã Burubiabara jʉrʉsida ʉ̃kʉrʉ mebẽrãta medikobawara bedʼeadamarẽã.

Poaga 1988de Zõrãrã Burubiabara jʉrʉsida departamentota aba, mama ʉ̃kʉrʉ mebẽrãta panamarẽã mebẽrã medikobawara bedʼeabʉ akʉbarita. Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabipanʉrãbara wara kẽgʉde edabʉe ẽ baera, naʉ̃ departamentobara jʉrʉbasi medikorata Jeowa ʉ̃rʉ Kʼawuabipanʉrã kʼarebakĩrãbʉta, maʉ̃ tẽã Zõrãrã Burubiabara naʉ̃ drʉa jõmaʉ̃nẽ jʉrʉsida mebẽrãta medikobawara bedʼeaita. Mʉ̃ra mejãchade sobiabʉ akʉbʉ baera Jeowaba sãwũã kʼarebabʉta mebẽrã ãyi kayabʉde.

MɄ̃ WIÑAYIRɄIDUBA KÃGABADARA JÕMA ARIPE BERABARISI

Idibasidu ãbaʉba Daizeze Nokʼo ʉ̃rʉ jaradiapanʉ

Mʉ̃itara medikobaira arigʉ yibiabasi, mamina mʉ̃a akʉside saʉ̃ta wãrĩnu nãã bʉeibarata kʼawuasi Daizezedeta nããra bʉeibarata, adewara ẽbẽrarã jaradiaita Daizeze ʉ̃rʉ ãyabida ũdukʼawuamarẽã Jeowata. Mʉ̃ wua traja ẽ baside medikode mʉ̃ zõna ba kʼãrãpe, mʉ̃ra mʉ̃ kimaʉ̃me yi nãã edebari 70 ora obaribasi dai zõna bapanʉmina zarea opanʉ Daizeze Bedʼea jaradiaita ẽbẽrarãʼa mawũã ãyi bebʉ ẽdrʉbita.

Lydieta mʉ̃me poaga 2021ne

Mʉ̃ra mediko baera ẽbẽra kayabʉta mʉya kʼawuabʉdeba kʼarebabʉ, mamina mʉ̃a kʼawuabʉ mia medikoba akʉza kayabʉra bebi ẽ baita. Kʼawuabʉ drʉa biadebʉrʉ mia kʼai ẽbẽrata wua kaya ẽ baita mawũã mʉ̃ wiñayiruedaʉba kãgabadara jõma aripe berabariyi.