Dɛn bɔn mi na Paris, Frans insay 1941. Wi famili nɔ bin jɛntri. A bin rili lɛk fɔ lan buk, so jɔs imajin aw mi at bin pwɛl we a bin ol tɛn ia, we dɛn tɛl mi se a gɛt tyubakyulosis ɛn a nid fɔ stɔp fɔ go skul! Di dɔktɔ dɛn bin advays mi fɔ de ledɔm bikɔs mi lɔngs dɛn bin wik. So fɔ sɔm tɛm, a bin de rid di dikshɔnari ɛn lisin to skul progam dɛn we di Yunivasiti ɔf Paris bin gɛt. A bin rili gladi we mi dɔktɔ faynali tɛl mi se a dɔn wɛl ɛn a kin go bak na skul. A tɛl misɛf se, ‘Di wok we dɔktɔ dɛn de du na wɔndaful wok!’ Frɔm da tɛm de, a bin de op fɔ mɛn pipul dɛn we sik. Ɛnitɛm mi papa aks mi wetin a go want fɔ bi we a big, a bin de ansa am ɔltɛm se, “A want fɔ bi dɔktɔ.” So fɔ bi dɔktɔ kam fɔ bi di tin we impɔtant to mi pas ɔl na mi layf.

Wi famili na bin Katolik. Bɔt a nɔ bin no bɔku tin bɔt Gɔd, ɛn a bin gɛt bɔku kwɛstyɔn dɛn we nɔ bin gɛt ansa. Na we a stat fɔ stɔdi na yunivasiti fɔ bi dɔktɔ, nain a kam fɔ biliv se Pɔsin de we mek layf.

A mɛmba di fɔs tɛm we a yuz maykroskop fɔ tek tɛm luk di sɛl dɛn na wan plant. A bin kɔle aw di sɛl de protɛkt insɛf we di ples ɔt ɛn we di ples kol. A bin tek tɛm wach bak di saytoplazim (we na sɔntin we de insay di sɛl). I de smɔl we sɔlt tɔch am, ɛn i de big we i de insay klin wata. Bikɔs ɔf dis ɛn bɔku ɔda tin dɛn we kin apin, smɔl smɔl tin dɛn we gɛt layf ebul fɔ ajɔst we di say we dɛn de kin chenj. We a si aw ɔl di sɛl dɛn nɔ izi fɔ ɔndastand, i mek a biliv tranga wan se layf nɔ kam bay chans.

 Insay mi sɛkɔn ia na mɛdikal skul, a kam fɔ si mɔ pruf se Gɔd de. We wi bin de stɔdi bɔt di mɔtalman bɔdi, wi lan bɔt aw wi an de mek wi ebul fɔ bɛn ɛn stret wi finga dɛn. Di we aw di mɔsul dɛn jɔyn to di bon dɛn ɛn aw ɔltin de wok togɛda na sɔntin we rili wɔndaful. Fɔ ɛgzampul, a lan se wan kɔd de mek wan pan di mɔsul dɛn na wi an jɔyn di sɛkɔn bon we de na wi finga. Dis kɔd de divayd to tu pat, ɛn dat de mek rod fɔ lɛ wan ɔda kɔd pas ɔnda am so dat i go rich to di ɛj pat na wi finga. Dɛn strɔng kɔd dɛn ya de nia wi finga in bon dɛn. If wi finga dɛn nɔ bin de so, di kɔd dɛn go tayt ɛn stret, ɛn wi finga dɛn nɔ go wok fayn. A bin ebul fɔ si klia wan se di Pɔsin we mek mɔtalman bɔdi rili gɛt sɛns.

A bin kam fɔ kɔle di Wan we mek mɔtalman bɔdi mɔ we a lan bɔt aw yɔŋbebi de stat fɔ blo we dɛn jɔs bɔn am. A lan se we pikin de insay in mama in bɛlɛ, i nɔ nid fɔ blo fɔ insɛf bikɔs i de gɛt ɔksijɛn frɔm in mama. Na dat mek di smɔl smɔl tin dɛn we tan lɛk balun we de insay in lɔngs dɛn, nɔ kin gɛt briz. We tɛm nia fɔ mek dɛn bɔn di pikin, wan spɛshal wata kin kɔba di smɔl smɔl tin dɛn we tan lɛk balun. Dɔn we dɛn bɔn di pikin, ɛn i stat fɔ blo fɔ di fɔs tɛm, wɔndaful tin dɛn kin apin. Di ol we kin de na di pikin in at kin lɔk. Dis de mek blɔd stat fɔ go na in lɔngs dɛn. Bikɔs ɔf da spɛshal wata, dɛn tin dɛn we tan lɛk balun we de insay di lɔngs dɛn nɔ de fasin fasin pan dɛnsɛf, ɛn dɛn de ful-ɔp kwik kwik wan wit briz. Wantɛm wantɛm, di pikin de ebul blo fɔ insɛf.

A bin rili want fɔ no di Wan we mek dɛn kayn wɔndaful tin dɛn ya, so a stat fɔ rid di Baybul siriɔs wan. A bin kɔle di lɔ dɛn bɔt wɛlbɔdi biznɛs we Gɔd bin gi di Izrɛlayt dɛn lɛk 3,000 ia bifo naw. Gɔd bin tɛl di Izrɛlayt dɛn fɔ bɛr dɛn tɔylɛt, was dɛnsɛf ɔltɛm wit wata, ɛn kwarantin ɛnibɔdi we sho se i gɛt sik we de prɛd. (Lɛv. 13:​50; 15:​11; Dit. 23:​13) Di Baybul bin dɔn tɔk bɔt dɛn tin dɛn de trade trade, bɔt na jɔs 150 ia bifo dis tɛm sayɛnsman dɛn kam fɔ no bɔt aw sik dɛn de prɛd. A kam fɔ lan bak se di lɔ dɛn bɔt mami ɛn dadi biznɛs we de na di buk we nem Lɛvitikɔs bin de ɛp di wan ol neshɔn fɔ gɛt wɛlbɔdi. (Lɛv. 12:​1-6; 15:​16-24) A kam fɔ si se di Wan we mek ɔltin bin gi dɛn lɔ dɛn de to di Izrɛlayt dɛn fɔ dɛn yon bɛnifit, ɛn i bin de blɛs di wan dɛn we bin de du wetin i tɛl dɛn. Dɔn bak, a kam fɔ biliv se na Gɔd dayrɛkt pipul dɛn fɔ rayt di Baybul, bɔt a nɔ bin sabi Gɔd in nem da tɛm de.

We a bin de na yunivasiti de stɔdi fɔ bi dɔktɔ, a mit wan yɔŋ ledi we nem Lidi, we a bin kam fɔ lɛk. Wi mared insay 1965 we a bin de midul mi kɔz. Bay 1971, mi ɛn Lidi bin dɔn ɔlrɛdi gɛt tri pan di siks pikin dɛn we wi bɔn. Lidi dɔn rili sɔpɔt mi pan mi wok as dɔktɔ ɛn na wi famili.

 A bin wok na wan ɔspitul fɔ tri ia bifo a opin mi yon klinik. Shɔt tɛm afta dat, wan maredman ɛn in wɛf, dat na di tu peshɛnt dɛn we a bin tɔk bɔt, kam fɔ tritmɛnt. A bin jɔs want fɔ mak mɛrɛsin fɔ di man we di uman tɔk se: “Duya, Dɔktɔ, wi nɔ want mɛrɛsin we gɛt blɔd.” A bin sɔprayz, so a aks: “Fɔ tru? Wetin mek?” I tɔk se: “Wi na Jiova Witnɛs dɛn.” A nɔ bin ɛva no bɔt Jiova Witnɛs dɛn ɔ wetin dɛn de tich bɔt blɔd. Di ledi bin pul in Baybul ɛn sho mi di rizin we mek dɛn disayd nɔ fɔ tek blɔd. (Akt 15:​28, 29) Dɔn di uman ɛn in man bin sho mi bak wetin Gɔd in Kiŋdɔm gɛt fɔ du; i go mek pipul dɛn nɔ sɔfa, sik, ɛn day. (Rɛv. 21:​3, 4) A tɔk wit gladi-at se: “Dis tin we yu de tɛl mi na sɔntin we a dɔn de op fɔ frɔm we a bin smɔl! A bi dɔktɔ fɔ ɛp pipul dɛn we de sɔfa.” A bin so gladi dat wi tɔk fɔ wan ɛn af awa. Bay di tɛm di man ɛn in wɛf de go, insay mi at a bin dɔn disayd se mi nɔto Katolik igen, ɛn a bin lan se di Wan we mek ɔltin we a bin de kɔle, in nem na Jiova.

A bin mit wit di Jiova Witnɛs man ɛn in wɛf tri tɛm na mi klinik, ɛn ɛniwan pan dɛn tɛm dɛn de, wi bin de tɔk pas wan awa. A bin invayt dɛn fɔ kam na mi os so dat wi go gɛt mɔ tɛm fɔ stɔdi di Baybul. Pan ɔl we Lidi bin gri fɔ jɔyn wi pan di stɔdi, i nɔ bin gri fɔ biliv se sɔm pan di tin dɛn we di Katolik dɛn bin dɔn tich wi nɔ kɔrɛkt. So a invayt wan prist fɔ kam na wi os. Wi agyu bɔt tin dɛn we di chɔch de tich te let na nɛt, ɛn na di Baybul nɔmɔ wi bin de yuz. Dis tɔk ya bin mek Lidi biliv tranga wan se Jiova Witnɛs dɛn de tich di trut. Frɔm da tɛm de, wi bin kɔntinyu fɔ lɛk Jiova, ɛn dat bin mek wi tu bin baptayz insay 1974.

Di tin dɛn we a bin lan bɔt wetin Gɔd want fɔ du fɔ mɔtalman bin mek a chenj wetin a de put fɔs na mi layf. Fɔ mi ɛn Lidi, di tin we bin impɔtant pas ɔl na wi layf na fɔ sav Jiova. Wi bin mekɔp wi maynd fɔ mɛn wi pikin dɛn akɔdin to di advays dɛn we de na di Baybul. Wi bin tich wi pikin dɛn fɔ lɛk Gɔd ɛn wi neba, ɛn dat bin mek wi gɛt wanwɔd na wi famili.—Mat. 22:​37-39.

Lidi kin laf we wi kin tink bɔt aw wi pikin dɛn ɔndastand di wanwɔd we de bitwin wi. Dɛn bin no se di wɔd dɛn  we Jizɔs bin tɔk we i se “mek yu ‘Yɛs’ min yɛs, ɛn yu ‘Nɔ’ min nɔ” na lɔ na wi os. (Mat. 5:​37) Fɔ ɛgzampul, we wan pan wi galpikin dɛn bin ol 17 ia, Lidi nɔ bin gri fɔ mek i kɔmɔt wit sɔm yɔŋ wan dɛn. Wan pan di yɔŋ wan dɛn we bin de na di grup tɛl am se, “If yu mama nɔ want mek yu go, aks yu papa.” Bɔt wi galpikin bin tɛl am se: “Nid nɔ de fɔ du dat. Dɛn ɔl tu kin gri pan sɔntin ɔltɛm.” Fɔ tru, wi siks pikin dɛn bin si se wi gɛt wanwɔd we wi de aplay Baybul prinsipul dɛn. Wi tɛl Jiova tɛnki bikɔs tide, bɔku pan wi fambul dɛn de sav Am.

Pan ɔl we di trut dɔn chenj wetin fɔ kam fɔs na mi layf, a bin want fɔ yuz di lɛk we a lɛk mi dɔktɔ wok fɔ bɛnifit Gɔd in pipul dɛn. Na dat mek a bin vɔlɔntia as dɔktɔ na Bɛtɛl na Paris, ɛn afta sɔm tɛm a bin wok na di nyu Bɛtɛl we de na wan ples we nem Luvya. A dɔn de kɔmyut na Bɛtɛl fɔ lɛk 50 ia naw. Insay dis tɛm, a dɔn gɛt gud padi dɛn we de na di Bɛtɛl famili, ɛn sɔm pan dɛn dɔn pas 90 ia. A bin sɔprayz fɔ no se 20 ia bifo dis tɛm, na mi bin ɛp wan nyu Bɛtɛlayt in mama fɔ bɔn am.

As tɛm de go, a dɔn kam fɔ lɛk Jiova mɔ we a de si aw i de yuz in ɔganayzeshɔn fɔ gayd ɛn protɛkt in pipul dɛn. Arawnd di ia 1980, di Gɔvnin Bɔdi bin mek wan program na Amɛrika fɔ ɛp dɔktɔ dɛn ɛn ɔda mɛdikal pipul dɛn fɔ ebul ɔndastand wetin mek Jiova Witnɛs dɛn nɔ de tek blɔd.

Dɔn insay 1988, di Gɔvnin Bɔdi bin mek wan nyu Bɛtɛl dipatmɛnt we dɛn bin kɔl Hospital Information Services. Trade, na dis dipatmɛnt bin de wok wit di Hospital Liaison Committees (HLC) we dɛn bin mek na Amɛrika fɔ ɛp Jiova Witnɛs peshɛnt dɛn fɔ fɛn dɔktɔ dɛn we go rɛspɛkt wetin dɛn biliv bɔt blɔd. We dɛn bin arenj fɔ mek di Hospital Liaison Committees de ɔlsay na di wɔl, dɛn bin mek i de bak na Frans. A bin kam fɔ kɔle we a si aw Jiova in ɔganayzeshɔn de sɔpɔt sik brɔda ɛn sista dɛn di tɛm we dɛn nid ɛp.

Fɔ bi dɔktɔ na bin di tin we bin impɔtant to mi pas ɔl na mi layf. Bɔt we a tink bɔt am, a dɔn kam fɔ si se i impɔtant mɔ fɔ ɛp pipul dɛn fɔ no ɛn sav Jiova Gɔd, we na di Wan we mek layf. I bɛtɛ pas fɔ ɛp dɛn as dɔktɔ. We a bin ritaya, mi ɛn Lidi bin spɛn bɔku tɛm ɛni mɔnt fɔ prich di gud nyuz bɔt Gɔd in Kiŋdɔm as rɛgyula payɔnia dɛn. Wi stil de du ɔl wetin wi ebul fɔ du dis wok we de sev pipul dɛn layf.

A stil de du wetin a ebul fɔ ɛp di wan dɛn we sik. Bɔt a no se ivin di bɛst dɔktɔ sɛf nɔ ebul fɔ mɛn ɔlkayn sik ɔ fɔ mek day nɔ de. So a de wet fɔ di tɛm we pen, sik, ɛn day nɔ go de igen. Insay da nyu wɔl de we nɔ de fa fɔ kam, a go ebul fɔ lan bɔt ɔl wetin Gɔd mek, lɛk di wɔndafal we aw i mek di mɔtalman bɔdi, ɛn a go ebul fɔ du dis sote go. Fɔ tru, ɔl wetin a bin op fɔ we a bin smɔl go apin jisnɔ. A biliv tranga wan se di bɛst tin nɔ apin yet!