1. Baibal na hun hlathlai hlanah na nunning cu zei bantuk dah a si?

 JEHOVAH Tehte Hna he Baibal na cawn hlan i na nunning cu zei bantuk dah a si? Mi tampi nih mah kong ruah kha kan duh lai lo. Kan muisam le kan ziaza cu hi vawlei nih biapi ah a chiahmi—a hmaan le hmaanlo kong i vawlei phunglam nih a iap men lai. Cutin a si ahcun “ruahchannak ngei lo le Pathian ngei loin” khua kan rak sa. (Efe. 2:12) Asinain Baibal kan hun hlathlai tikah kan nunning cu aa thleng.

2. Baibal na hlathlai tikah zeidah na hun hngalh?

² Baibal na hun hlathlai tikah nangmah aan daw tukmi vancung kan Pa a um ti kha na hngalh. Jehovah lunglawmhter na duh i amah a biami a chungkhar ah tel na duh ahcun na nunning, na muisam le na ruahnak ah thlennak nganpi tuah a hau ti kha na hun hngalh lai. A sangmi a phunglam ningin nun awkah na cawn a hau lai.—Efe. 5:3-5.

3. Kolose 3:9, 10 ningin Jehovah nih zeidah tuahter a kan duh i hi capar ah zei kong dah kan i ruah lai?

³ Jehovah cu Sertu le vancung kan Pa a si caah a chungkharmi nih zei bantuk ziaza dah an ngeih awk a si timi biakhiahnak nawl a ngei. Tipil kan in hlanah ‘kan mihlun cu a hman tawnmi a ziaza he khan i phoih’ awkah a kan fial. * (Kolose 3:9, 10 rel.) Hi capar nih tipil in a duhmi hna kha mah biahalnak pathum hi hngalh awkah a bawmh hna lai: (1) “Mihlun” timi cu zeidah a si? (2) Jehovah nih mah kha i phoih awkah zeicah a kan fial? (3) Zeitindah cutin kan tuah khawh? Tipil a ing cangmi kan ca zongah mah kong hlathlainak nih kan mihlun ngeihmi  ziaza ningin nun ṭhan lo awk le ruah lo awkah a kan kilven lai.

4. Mi pakhat cu a “mihlun” nih a uk tikah zeidah a tuah khawh?

⁴ “Mihlun” nih a ukmi pakhat cu pumsa duhnak ningin khua a ruat i thil a tuah tawn. Anih cu amah zawn lawng aa ruat, a thin hun a fawi, lawmh a hngal lo i aa porhlaw men lai. A thurhnawmmi hmanthlak le ziaza rawhralhnak asiloah zaangennak kong video hna kha a zoh men lai. Ziaza ṭha cheukhat a ngeih caah a chimmi le a tuahmi a ṭha lomi kong he aa tlaiin sualnak ka ngei timi ruahnak a ngei lai ti cu lunghrin awk a um lo. Asinain a ruahnak le a tuahsernak i thlen duhnak lungput a ngei lo.—Gal. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5.

5. Mihlun kha tling tein kan i phoih kho maw? Fianter. (Lamkaltu 3:19)

⁵ Mitlinglo kan si caah kan dihlak in kan lungthin le kan ruahnak chung i a ṭhalomi ruahnak le duhnak vialte kha kan hlo kho dih lai lo. A caan ah kan i ngaihchih dingmi thil kan tuah lai i kan chim ko lai. (Jer. 17:9; Jeim 3:2) Asinain mihlun kan phoih tikah pumsalei lungput le tuahsernak hna nih a kan uk ti lai lo. Mah tikah aa thleidangmi pakhat kan hung si.—Isa. 55:7; Lamkaltu 3:19 rel.

6. Jehovah nih a ṭha lomi ruahnak le ziaza hna kha hloh awkah zeicah a kan forh?

⁶ Jehovah nih a kan dawt tuk ca le a nuammi nunnak ngei hna seh ti a kan duh caah a ṭha lomi ruahnak le ziaza hna kha hloh awkah a kan forh. (Isa. 48:17, 18) A ṭhalomi duhnak rap ah a tlami hna nih anmah le an pawngkammi hna cungah fahnak an chuahter ti kha a hngalh. Mah nih kanmah le midang fahnak a kan pekmi a hmuh tikah a lung a fak.

7. Rom 12:1, 2 ningin zei thim awk dah kan ngeih?

⁷ Kan ziaza i thlen dingin kan i zuam lioah kan hawile le kan chungkharmi cheukhat nih a hmasa ahcun an kan nihsawh men lai. (1 Pet. 4:3, 4) Kan duhmi zei paoh tuahnak nawl kan ngei i zeidah tuah ding ti kha midang kan i chimhter hna awk a si lo tiah an ti men lai. Asinain Jehovah phunglam zulh a duh lomi cu zalonnak taktak an hmu lo. A tak ti ahcun Satan kha an i sersiamternak thawngin vawlei nih a uk hna. (Rom 12:1, 2 rel.) Kan  dihlak in thim ding pakhat kan ngei: Sualnak le Satan vawlei nih a iapmi, kan mihlun ningin kan nung kho asiloah atu ah a ṭha bikmi si dingin thlennak tuah awkah Jehovah kha nawl kan awnh khawh.—Isa. 64:8.

8. A ṭhalomi ruahnak le ziaza hna hrial awkah zeinihdah a kan bawmh lai?

⁸ A ṭhalomi ruahnak le ziaza hna hrial awkah a caan lak le i zuam kan hau ti kha Jehovah nih a hngalh. (Salm 103:13, 14) Asinain Jehovah nih a Bia Baibal, a thiang thlarau le a bupi hmangin kan sining i thlennak ah a herhmi fimnak, thazaang le bawmhnak a kan pek. Aan rak in bawmh cang ti cu lunghrin awk a um lo. Mihlun i phoihnak ah ṭhancho ding le tipil in awkah sining tlinh dingin na tuah khawhmi kehlan hna kha atu i ruah hna u sih.   

9. Pathian Bia nih zei tuah awkah dah aan bawmh khawh?

⁹ Ṭha tein i dothlat awkah Baibal kha hmang. Pathian Bia cu thlalang bantuk a si; mah nih na ruahnak, na biachim le na tuahsernak kha i dothlat awkah aan bawmh khawh. (Jeim 1:22-25) Baibal aan cawnpiaktu le nutling, patling a simi a dang Khrihfa hna nih lamhruainak an in pek khawh. Tahchunhnak ah, na thazaang le na dernak kha i hngalh awkah Baibal hmangin an in bawmh khawh. A ṭha lomi ziaza hna tei khawh ning he aa tlaimi, Baibal ah hram aa bunhmi ruahnak cheuhnak hna kawl ning zong an in cawnpiak khawh. Mah lengah Jehovah cu nangmah bawmh awkah timhcia a si zungzal. Na lungthin kha a hngalh caah nangmah bawmh awkah a ṭha bikmi lam zong a hngalh. (Ptb. 14:10; 15:11) Cucaah nifate Jehovah sin thlacamnak le hlathlainak kha na zia ah canter.

10. Elie hmuhtonnak in zeidah na cawn khawh?

¹⁰ Jehovah phunglam cu a ṭha bikmi a si ti kha zum. Jehovah nih tuah dingin a kan fialmi vialte in ṭhatnak kan hmu kho. A phunglam ningin a nungmi nih mahle mah upatnak, sullam a ngeimi nunnak le nuamhnak taktak an hmu. (Salm 19:7-11) Asinain Jehovah phunglam zei ah a rel lomi nih pumsa duhnak ningin an tuah caah ṭhatlonak an zun. Elie timi pa nih Pathian phunglam hlawtnak he aa tlaiin a chimmi hi zohhmanh. Anih cu Jehovah a dawmi nulepa sinin a ṭhangmi a si. Asinain kumhra fai a si tikah Elie cu hawi ṭhalo he aa kom. Ritnak sii a hmang, a ziaza a rawkral i thil a hung fir. A thin a tawi tukmi le a puarhrangmi ka si kha ka hun i hngalh tiah Elie nih a ti. “Khrihfa pakhat in tuah lo awkah cawnpiak ka rak simi vialte kha ka tuah dih” tiah a chim. Asinain Elie nih a ngakchiat lioah a rak cawnmi kong hna kha a philh lo. A donghnak ah Baibal a hun hlathlai ṭhan. A ziaza ṭhalo pawl hlawt awkah fakpi in aa zuam i 2000 ah tipil a ing. Jehovah phunglam zulhnak in zeitindah ṭhatnak a hmuh? Elie nih “Atu cu lungdaihnak le a thiangmi chiaṭha thleidannak ka ngei cang” tiah a ti. * Mah hmuhtonnak nih Jehovah phunglam a hlawmi hna cu anmahle anmah fahnak an i pe ti a langhter. Cutin a si ko nain an i thlen nakhnga Jehovah nih bawmh a duh hna.

11. Jehovah nih zei thil hna dah a huat?

¹¹ Jehovah huatmi kha huat awkah cawng. (Salm 97:10) Baibal ah Jehovah nih “porhlawtnak mit, lihchim hmangmi lei, a sual lomi thisen chuahtu kut” kha a huat tiah a ti. (Ptb. 6:16, 17) Cun “mi puarhrang le mi hlenhmang” kha a huat hna. (Salm 5:6) Jehovah nih mah bantuk lungput le tuahsernak  kha a huat tuk caah ṭhatlonak in a khatmi Noah chan i miṭhalo vialte kha a hrawh dih hna. (Gen. 6:13) A dang tahchunhnak pakhat hi ruathmanh. Sualnak a ngei lomi an innchunghawi kha ṭhen awkah fimzer ngaiin khua a khangmi kha ka huat hna tiah Jehovah nih profet Malakhi sinah a chim. Pathian nih an biaknak kha a cohlang lo i an tuahsernak ruangah bia a ceih hna lai.—Mal. 2:13-16; Heb. 13:4.

12. “Thilṭhalo kha hua” timi sullam cu zeidah a si?

¹² Jehovah nih “thilṭhalo kha hua” hna seh ti a kan duh. (Rom 12:9) ‘Huat’ timi biafang nih lungtak tein lehrulhnak kha a langhter i mah nih thil pakhat kha lungtak tein huat le fih kha a chim duhmi a si. A uihmi rawl kha ei dingin an in fial tikah zeitindah na um lai ti kha ruathmanh. Na ruahnak hmanhin na fih tuk ko lai. Cu bantukin Jehovah nih a huatmi thil tuah dingin ruahnak hmanh kha kan fih awk a si.

13. Zeicah kan ruahnak kha kan kiven awk a si?

¹³ Na ruahnak kha kilveng. Kan ruahnak cu kan tuahsernak cungah huham a ngei. Cucaah sualnak ngan a kan tuahter khomi ruahnak hna kha hloh awkah Jesuh nih a kan cawnpiak. (Matt. 5:21, 22, 28, 29) Vancung kan Pa a lung lawmhter kan duh, a si ko lo maw? Cucaah kan lungthin ah a chuakmi, a ṭhalomi zei bantuk ruahnak poah hloh colh cu a biapi tukmi a si!

14. Kan biachim nih zeidah a langhter i zei biahalnak dah kan i hal awk a si?

¹⁴ Na biachim kha i ralring. Jesuh nih “kaa chungin a chuakmi thil cu lung chungin a chuakmi thil an si” tiah a ti. (Matt. 15:18) A si, kan biachimmi nih zei bantuk minung dah kan si ti kha tampi a langhter. Cucaah hitin i hal: ‘Biatak ka chim ruangah harnak ka ton ding a si hmanhah lihchim ding kha ka al maw? Innchunghawi a ngei cangmi pakhat in keimah he nupa sinak aa dangmi hna sinah duh bantukin um lo awkah kaa ralring maw? Ziaza rawhralnak he aa tlaimi biachim kha ka hrial maw? Pakhatkhat nih ka ngaih an ka chiatter tikah lungdai tein ka lehrulh hna maw?’ Mah biahalnak hna kong ṭha tein ruahnak nih aan bawmh lai. Na biachim cu puan zungṭhit he aa lo men lai. Volhpamhnak bia, lih bia le ziaza rawhralnak he aa tlaimi biachim kha na si khawh chungin na hrial ahcun mihlun phoih awkah naa fawih deuh lai.

15. Kan mihlun kha “vailam cungah” thah ti cu zei sullam dah a si?

 ¹⁵ A herhmi zei paoh tuah duhnak lungput ngei. Lamkaltu Paul nih kan nunning thlennak cu zeitluk in dah a biapit ti cawnpiak awkah hmual a ngei tukmi biafang a hman. ‘Kan mihlun cu vailam cungah thah’ a hau tiah a rak ṭial. (Rom 6:6) Phundang cun Khrih keneh kha zulh kan duh. Jehovah huatmi lungput le tuahsernak hna kha kan thah a hau. Cutin kan tuah lawngah a thiangmi chiaṭha thleidannak lungthin le zungzal nunnak ruahchannak kan ngei lai. (Johan 17:3; 1 Pet. 3:21) Jehovah nih kanmah nuamhnak caah a phunglam a thleng lai lo ti kha i cinken. Mah canah kan sining kha kan thlen a hau i a phunglam kha kan zulh a hau.—Isa. 1:16-18; 55:9.

16. Pumsalei derthawmnak doh peng awkah zeicah bia kan khiah awk a si?

¹⁶ Pumsalei na derthawmnak kha do peng. Tipil na in hnu hmanhah pumsa duhnak kha na doh peng a hau lai. Maurício timi pa hmuhtonnak hi zohhmanh. A no lioah pa le pa aa duhmi a rak si. A hnuah Jehovah miphun he an i tong i Baibal a hun hlathlai. A nunning aa thlen hnu, 2002 ah tipil a ing. Kum tampi Jehovah a biak hnu hmanhah “a caan ah aa tlak lomi duhnak kha doh ka hau rih” tiah Maurício nih a ti. Mah ruangah a lung aa donghter lo. Mah canah hitin a ti: “Mah duhnak ningin tuah lo awkah kaa thimnak thawngin Jehovah lung ka lawmhter khawh timi hngalhnak nih ralṭhatnak a ka ngeihter.” *

17. Nabiha hmuhtonnak in zei thazaang dah na hmuh?

¹⁷ Thlacamnak in Jehovah kha bawmhnak hal, nangmah thazaang si loin thiang thlarau kha i bochan. (Gal. 5:22; Fil. 4:6) Mihlun i phoih awk le i hruk ṭhan ti lo awkah bia kan khiah awk a si. Nabiha timi nu i hmuhtonnak hi zohhmanh. Kum ruk a si lioah a pa nih a kaltak. “Mah nih lungthinIei fahnak a ka pek” tiah a ti. A hun upat tikah Nabiha cu a thin a tawi tukmi a hung si. Ritnak sii a zuar i an tlaih caah kum tampi chung thong a tla. Thonginn ah a rak lengmi Jehovah Tehte Hna he Baibal a hun cawng. Nabiha nih thlennak nganpi a tuah. Hitin a ti: “A ṭhalomi ka ziaza cheukhat cu fawi tein ka ngol khawh. Asinain kuak zuk ngol cu kaa harh tuk.” Nabiha cu  kumkhat leng aa zuam hnu, a donghnak ah kuak zuk kha a ngol khawh. Zeitindah a tuah? “A biapi bikmi cu kuak zuk ka ngol khawh nakhnga Jehovah sinah hmaan tein thla ka cam” tiah a ti. Atu ah midang kha hitin a ti hna: “Jehovah lunglawmhter awkah thlennak ka tuah khawh caah ahopaoh nih an tuah khawh lai tiah ka zumh!” *

18. Pathian salle tampi nih 1 Korin 6:9-11 ningin zeidah an tuah khawh?

¹⁸ Kumzabu pakhatnak ah Khrih he uktu ṭuanṭi dingin Jehovah nih a thimmi hna cheukhat cu a hlanah thilṭhalo a rak tuahmi an si. Tahchunhnak ah, annih cu nupa sualnak a tuahmi, ngeihkhat aa duhmi le thil a rak firmi an si. Asinain Pathian thiang thlarau bawmhnak thawngin an sining an i thleng kho. (1 Korin 6:9-11 rel.) Cu bantukin tuchan zongah Baibal nih mi nuai tampi kha an nunning thlen awkah a bawmh hna. * Fek tein hram aa sih cangmi, ziaza ṭhalo kha an rak tei. An kong nih kan nunning cu thlen khawh a si i tipil in awkah sining kan tlinh nakhnga a ṭhalomi ziaza tei khawh a si ti kha a langhter.

19. A hnu capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

¹⁹ An mihlun an i phoih lengah tipil in a duhmi hna nih mithar i hruk awkah fakpi in an i zuam a hau. A hnu capar ah cutin zeitindah kan tuah khawh i midang nih zeitindah an kan bawmh khawh ti kha kan i ruah hna lai.