1. A vakacava tu nomu bula ni bera ni o vulica na iVolatabu?

 A VAKACAVA tu nomu bula ni bera ni o vulica na iVolatabu kei ira na iVakadinadina i Jiova? Levu vei keda eda sega sara ga ni via vakasamataka. De dua ni yavutaki tu na noda rai kei na itovo ena veika e dau vakabibitaki e vuravura, ya na ivakatagedegede ni ka e donu kei na ka e cala. Ke dina qori, a “sega tu na [noda] inuinui, [eda] sega tale ga ni kila na Kalou.” (Efeso 2:12) Ia eda veisau nida mai vulica na iVolatabu!

2. Na cava o mai kila ni o vulica na iVolatabu?

² Ni o vulica na iVolatabu, o mai kila ni lomani iko vakalevu na Tamamu vakalomalagi. O kila tale ga ke o via vakamarautaki Jiova mo lewe ni nona vuvale ena vinakati mo cakava na veisau lelevu ena nomu bula, nomu rai kei na vakasama. O vulica ni vinakati mo muria na nona ivakatagedegede cecere.—Efeso 5:3-5.

3. Na cava e vinakata o Jiova meda cakava e tukuni ena Kolosa 3:9, 10? Cava eda na veivosakitaka ena ulutaga qo?

³ Ni Dauveibuli o Jiova, e Tamada vakalomalagi tale ga, e dodonu ga me lewa na nodra itovo na lewe ni nona vuvale. E vinakati qori ni bera nida papitaiso. E bibi gona meda sasaga meda “luvata tani na tamata makawa kei na kena ivalavala.” * (Wilika Kolosa 3:9, 10.) Ena yaga na ulutaga qo vei ira na via papitaiso mera sauma e tolu na taro: (1) Na cava na “tamata makawa”? (2) Na cava e uqeti keda kina o Jiova me biuta tani? (3) Eda na cakava  vakacava? E yaga tale ga na vuli qo vei keda na sa papitaiso oti meda qarauna meda kua ni muria tale na itovo makawa.

4. E vakacava nona ivalavala na “tamata makawa”?

⁴ Na tamata makawa e dau vakayago na nona vakasama kei na ka e cakava. Ena rairai nanumi koya ga, dau cudru totolo, sega ni dau vakavinavinaka, e dokadoka. De dua e taleitaka me sarava na iyaloyalo vakasisila, e tawakilikili se voravora. E tiko eso na nona itovo vinaka, de dua ena vakaleqa tu na lomana na ka ca e tukuna se cakava. Ia e sega ni gu na lomana me veisautaka nona vakasama kei na nona ivalavala.—Kala. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5.

5. Na rai donu cava me tiko vei keda me baleta noda luvata tani na tamata makawa? (Caka. 3:19)

⁵ Eda kawa ivalavala ca, e sega gona ni dua vei keda e rawa ni biuta vakadua na vakanananu kei na gagadre ca mai lomada kei na noda vakasama. Eso na gauna eda na cakava se tukuna na ka eda na veivutunitaka. (Jere. 17:9; Jeme. 3:2) Ia nida luvata tani na tamata makawa, sa na sega ni lewai keda na rai kei na ivalavala vakayago. Sa veisau na noda ivalavala.—Aisea 55:7; wilika Cakacaka 3:19.

6. Na cava e uqeti keda kina o Jiova meda biuta tani na vakanananu ca kei na itovo ca?

⁶ E uqeti keda o Jiova meda biuta tani na vakanananu ca kei na itovo ca ni lomani keda vakalevu, e vinakata meda marautaka na bula. (Aisea 48:17, 18) E kila ni o ira na rawai ena gagadre ca era vakararawataki ira ga kei na so tale. E mosi vua me raica nida rarawa, nira rarawa tale ga eso tale.

7. Me vaka e tukuni ena Roma 12:1, 2, na cava meda vakatulewataka?

⁷ E rawa nira vakalialiai keda eso na noda itokani kei na lewenivuvale nida saga tiko meda veisautaka noda itovo. (1 Pita 4:3, 4) Era na rairai kaya ni dodonu meda cakava ga na ka eda vinakata, me kua ni dua tale e lewa na ka eda cakava. O ira na cata na ivakatagedegede i Jiova era sega ni galala dina, ia era vinakata me lewai ira tiko ga o vuravura.  (Wilika Roma 12:1, 2.) E bibi gona meda vakatulewataka: Meda muria tiko ga na itovo makawa, e lewa tu na ivalavala ca kei na vuravura i Setani, se da vinakata me veisautaki keda o Jiova meda tamata vinaka ena gauna qo.—Aisea 64:8.

8. Na cava ena vukei iko mo biuta na vakanananu ca kei na kena itovo?

⁸ E kila o Jiova ni na taura na gauna kei na sasaga meda biuta tani na vakanananu ca kei na kena itovo. (Same 103:13, 14) Ia ena solia vei keda o Jiova na vuku, kaukaua, ena tokoni keda tale ga meda veisau ni vakayagataka nona Vosa, yalo tabu kei na nona isoqosoqo. E macala ni sa vukei iko tiko. Meda veivosakitaka mada qo eso na ka mo cakava mo toso tiko kina mo rawa ni biuta na itovo makawa me qai vakadonui mo papitaiso.

9. Na sala cava ena yaga kina vei iko na Vosa ni Kalou?

⁹ Vakayagataka na iVolatabu mo dikevi iko vinaka. Na Vosa ni Kalou e vaka na iloilo, e yaga mo dikeva kina na ivakarau ni nomu vakasama, ka o tukuna, kei na ka o cakava. (Jeme. 1:22-25) E rawa ni vukei iko nomu qasenivuli ni vuli iVolatabu kei na so tale na lotu vaKarisito matua. Me kena ivakaraitaki, e rawa nira vakayagataka na iVolatabu mera vukei iko mo kila na ka o vinaka kina kei na nomu malumalumu. Era na vukei iko mo vaqara na itukutuku vakaivolatabu ena dusimaki iko mo biuta tani na itovo ca. E tu vakarau tale ga o Jiova me vukei iko. E kila na sala vinaka duadua me vukei iko kina, e kila na ka e tu e lomamu. (Vkai. 14:10; 15:11) Saga me nomu ivakarau mo dau masu vua, mo vulica tale ga e veisiga na nona Vosa.

10. Na cava o vulica ena ivakaraitaki nei Elie?

¹⁰ Mo vakabauta ni vinaka duadua na ivakatagedegede i Jiova. E yaga vei keda na ka kece e kerea o Jiova meda cakava. O ira na muria nona ivakatagedegede e vinaka na kedra irogorogo, e vakainaki nodra bula, era marau dina. (Same 19:7-11) Ia o ira na sega ni muria na ivakatagedegede i Jiova era tamusuka na vua ni itovo vakayago. Rogoca na ka e tukuna e dua na turaga o Elie, ni sega ni muria na ivakatagedegede ni Kalou. E susu ena vuvale erau lomani Jiova na itubutubu. Ia ni sa itabagone e digia na ilala ca, e vakayagataka sara na waigaga ni veivakamatenitaki, dukadukali nona bula, e butako tale ga. E tukuna o Elie ni dau cudru totolo qai voravora. E kaya: “Au cakava na ka kece au sega ni vakavulici kina me cakava e dua na lotu vaKarisito.” Ia e sega ni guilecava na ka e vulica ni se itabagone. Toso na gauna e vulica tale na iVolatabu. E sasaga sara me biuta na nona itovo ca, mani papitaiso ena yabaki 2000. E yaga vakacava nona muria na ivakatagedegede i Jiova? E kaya o Elie: “Au sa vakila qo na vakacegu, e savasava tale ga noqu lewaeloma.” * Me vaka e laurai ena ivakaraitaki qo, o ira na sega ni muria na ivakatagedegede i Jiova era vakararawataki ira ga. Ia e tu vakarau o Jiova me vukei ira mera veisau.

11. Na cava e cata o Jiova?

¹¹ Vulica mo cata na ka e cata o  Jiova. (Same 97:10) E vakaraitaka na iVolatabu ni o Jiova e cata na “mata viavialevu, na yame daulasu, na liga e vakadavea na nodra dra na sega ni cala.” (Vkai. 6:16, 17) E “sevaka” tale ga “na tamata voravora qai veivakaisini.” (Same 5:6) Na levu ni nona cata o Jiova na rai kei na ivalavala qori e vakarusai ira kece kina na tamata ivalavala ca ena gauna i Noa ni sa sinai o vuravura ena nodra itovo kaukaua. (Vkte. 6:13) Vakasamataka e dua tale na ivakaraitaki. E vakayagataka o Jiova na parofita o Malakai me tukuna ni cati ira e veivakaisini na inaki ni nodra sereki watidra. E sega ni vakadonuya nodra sokalou, ena lewai ira tale ga ena vuku ni nodra ivalavala.—Mala. 2:13-16; Iper. 13:4.

12. Na cava na ibalebale ni noda “cata sara na ka ca”?

¹² E vinakata o Jiova meda “cata sara na ka ca.” (Roma 12:9) Na vosa “cata sara” e vakavotuya noda sevaka mai vu ni lomada e dua na ka, kena ibalebale meda cata cata matua e dua na ka, meda vakasisilataka. Vakasamataka ga nomu sevaka ke dua e kaya mo kania na kakana sa ca tu. O viavia lua ni o vakasamataka. Meda sevaka tale ga va qori noda vakasamataka meda cakava e dua na ka e cata o Jiova.

13. Na cava meda qarauna kina noda vakasama?

¹³ Qarauna nomu vakasama. E uqeta noda ivalavala na ka eda vakasamataka. Oya na vuna e vakavulici keda kina o Jisu meda cata na vakanananu ena rawa nida valavala ca bibi kina. (Maciu 5:21, 22, 28, 29) Eda vinakata meda vakamarautaka na Tamada vakalomalagi. E bibi gona meda cata totolo na vakanananu ca!

14. Na cava e vakaraitaka na ka eda tukuna? Na taro cava meda sauma?

¹⁴ Lewa vinaka nomu vosa. E kaya o Jisu: “Na ka e lako tani mai na gusu e vu mai na loma ni tamata.” (Maciu 15:18) Io, na ka eda tukuna e vakaraitaka na ka e tu e lomada. Meda taroga gona: ‘Au dau cata na lasu kevaka mada ga e vakaleqai au niu tukuna na ka dina? Niu vakawati, au dau qarauna meu kua ni wedeva e dua e sega ni watiqu? Au dau cata na veiwali ca? Ke dua e vakacudrui au, au  dau sauma ena yalovinaka?’ Ena vinaka mo vakasamataka vakabibi na taro qori. Me vaka ga na waniculacula e semata se taura vata na isulu, na vosavakacaca e semata tiko na tamata makawa. Ke da via luvata tani gona na tamata makawa, meda muduka se kua sara ga ni dau vosavakacaca, lasu, se veiwali ca.

15. Na cava na kena ibalebale meda vakota na bula makawa ena “kau”?

¹⁵ Yalorawarawa mo yavala totolo. E vakayagataka o Paula na vosa vakatautauvata e veiuqeti me vakavulici keda na kena bibi meda veisautaka na ivakarau ni noda bula. E vola ni bibi meda vakota na bula makawa ena “kau.” (Roma 6:6) Kena ibalebale ya meda vakatotomuria na ivakaraitaki i Karisito. E bibi meda vakamatea na itovo kei na ivalavala e cata o Jiova. Nida cakava qori ena savasava kina noda lewaeloma qai nuitaka na bula tawamudu. (Joni 17:3; 1 Pita 3:21) Meda nanuma tiko ni na sega ni veisautaka nona ivakatagedegede o Jiova me ganiti keda. E vinakati meda veisau da qai muria na nona ivakatagedegede.—Aisea 1:16-18; 55:9.

16. Na cava mo valuta tiko ga kina na gagadre ca?

¹⁶ Valuta tiko ga na gagadre ca. Ni o sa papitaiso oti, e vinakati mo valuta tiko ga na gagadre vakayago. Dikeva nona ivakaraitaki e dua na tagane o Maurício. Ni se gone e dau mocera eso tale na tagane. Toso na gauna e qai sotavi ira na tamata i Jiova, e tekivu vulica sara na iVolatabu. E cakava na veiveisau mani papitaiso ena 2002. Sa qaravi Jiova tiko qo me vica vata na yabaki o Maurício, ia e kaya: “E se vinakati ga ena so na gauna meu valuta na gagadre ca.” E sega ni vakayalolailaitaki koya qo. E kaya ga: “E veivakayaloqaqataki niu kila niu na vakamarautaki Jiova keu vakatulewataka meu kua ni rawai ena gagadre ca qori.” *

17. Na cava e uqeti iko ena ivakaraitaki nei Nabiha?

¹⁷ Kerea na veivuke i Jiova, nuitaka nona yalo tabu, kua ni nuitaka ga nomu kaukaua. (Kala. 5:22; Fpai. 4:6) Meda sasaga meda biuta tani na tamata makawa, meda kua ni vakaitovotaka tale. Dikeva mada na nona ivakaraitaki e dua na yalewa o Nabiha. E biuti koya o tamana  ni se qai yabaki ono. E kaya: “E vakararawataki au sara ga vakalevu.” Ni sa qase cake, sa dau cudrucudru qai yalokaukaua. E dau volitaki waigaga ni veivakamatenitaki, e vesu me vica tu na yabaki e valeniveivesu. Era dau veisiko yani na mataveitacini e valeniveivesu, era mani vuli iVolatabu kei koya. E cakava sara na veiveisau o Nabiha. E kaya: “E rawarawa meu biuta eso na noqu malumalumu. Ia e dredre meu biuta na noqu dau vakatavako.” E sivia ni dua na yabaki nona sasaga tiko me veisau, toso na gauna sa qai biuta rawa. E cakava vakacava? E kaya: “E bibi sara, oya na noqu dau masuti Jiova me vukei au meu muduka na ivakarau ni bula qori.” E dau tukuna o Nabiha: “Keu sa rawa ni veisautaka na noqu bula meu vakamarautaki Jiova, au vakadeitaka ni rawa tale ga vua e dua me cakava qori!” *

18. Me vaka e tukuni ena 1 Korinica 6:9-11, na cava era cakava e levu na dauveiqaravi ni Kalou?

¹⁸ Ena imatai ni senitiuri, eso na tagane kei na yalewa e digitaka o Jiova mera veiliutaki kei Karisito era dau vakayacora tu e liu na itovo ca. Kena ivakaraitaki, era dau veibutakoci, veimoceri vakatagane se vakayalewa, era daubutako tale ga. Ia ena veivuke ni yalo tabu ni Kalou era veisautaka kina na nodra itovo. (Wilika 1 Korinica 6:9-11.) E vaka kina nikua, e yaga vakalevu na iVolatabu nira mai veisautaka kina na nodra bula e vica vata na milioni. * Era cavuraka tani na itovo ca e vakawakana tu vei ira. Na nodra ivakaraitaki e dusia ni o rawa ni veisautaka nomu itovo, mo biuta tale ga na itovo ca mo rawa ni papitaiso.

19. Na cava ena veivosakitaki ena ulutaga e tarava?

¹⁹ Era na saga o ira na via papitaiso mera luvata tani na tamata makawa, e vinakati tale ga na sasaga mera sulumaka na itovo vou. Ena veivosakitaki ena ulutaga e tarava na sala mera cakava kina qori kei na nodra vukei keda eso.