KUKWE JA TÖTIKARA 10
Mä nämä kukwe nuainne käne ye mä raba kite tibien
“Mun nämene ja ngwen ño käne aune kukwe nuainne ye tikete jabätä” (COL. 3:9, TNM).
KANTIKO 29 Ni kädekani ye ütiäte ni kräke
KUKWE NEBÄTÄ JA TÖTIKAI *
1. ¿Ni jämi ja tötike Bibliabätä ye känenkri ni nämä ja ngwen ño?
¿NI JÄMI ja tötike Bibliabätä ye känenkri ni nämä ja ngwen ño? Ni kwati ñaka tö kukwe ye ngwain törö jai. Nitre kä nebätä tä kukwe meden mike tuin käme jai aune kukwe meden mikata tuin kwin kwe jai ye erere ni nämä ja ngwen aune ja töi mike ye raba ruin nie. Ye erere ni nämä ja ngwen ngwane, Ngöbö ñaka nämä nikwe aune kukwe kwin ñaka nämä ni kräke ja känenkäre (Efes. 2:12). Akwa nikwe ja tötikani Bibliabätä ngwane, kukwe jökrä ye nikwe tuanimetre.
2. Mä jatani ja tötike Bibliabätä ngwane, ¿dre namani gare mäi?
2 Mä jatani ja tötike Bibliabätä ngwane, ni rün kä kwinbiti ni tarekä krubäte tärä ye namani gare mäi. Mä nämäne nüne ño aune mä töi nämäne ño yebätä mä rabadre ja töi kwite, ne kwe Jehovakwe mä kadre ngäbiti aune mä rabadre niara mräkätre niara mikaka täte ye ngätäite, ye namani gare mäi. Kukwe keta kabre niara tä nuainmana nie ye mikadre ütiäte jai ye namani gare mäi (Efes. 5:3-5).
3. a) Colosenses 3:9, 10 tä niere erere, ¿nikwe dre nuaindre ye ie Jehová tö? b) ¿Kukwe ja tötikara ne käkwe ni dimikai dre nuainne?
3 Jehová ye abokän ni Sribekä aune ni Rün kä kwinbiti, ye medenbätä nire tä niara mräkätre ye ngätäite ye rabadre ja ngwen ño ye niara aibe raba mike gare. Nire tö ja ngökai ñöte ye ie Jehová tä niere: “Mun nämäne ja ngwen ño käne ye munkwe tuanmetre” * (ñäkädre Colosenses 3:9, 10 yebätä). * ¿Mä töita ja ngökabätä ñöte? Ye erere ngwane, kukwe ngwantarita ketamä ni bike mike gare jai kukwe ja tötikara nekänti ye raba mä dimike: ¿Kukwe nuain nämäne käne nikwe ye tuadremetre ye abokän dre gärätä? ¿Ñobätä Jehová tö kukwe ye tuametremana nie? ¿Aune ñokänti raba nemen bare nie? Mä ja ngökanina ñöte ngwane, mä raba dre nuainne ñaka ja ngwankäreta käne erere ye rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti.
¿JA NGWAN NÄMÄ KÄNE NIETA YE ABOKÄN ÑO?
4. ¿Ni iti nämäne ja ngwen ño käne ye ie tä ja tuenmetre gobraine ye tä ja ngwen ño?
4 Ni nämä ja ngwen ño käne ye ie nire tä ja gobrainmana ye tä töbike aune ja ngwen ni ngrabare ño ye ererebätä, ye abokän ni nierare ngite ye ererebätä ja ngwanta. Ni ye tä nemen rubun jötrö ngwarbe, töbike ja aibebätä, ñaka debe bien aune bike kri raba ruin nie. Üai butiere mikata tuare aune película känti nitre tä nemen kämekäme jabe o nitre tä ja nuainne tare ye tuin kwin ie ja näkwitakäre raba ruin nie. Ni ye töita kwin aune dre nuainta kwe yebätä ja ruin ngite ie raba ruin nie. Akwa töita ño aune ja ngwanta ño kwe yebätä ja töi kwitadre kwe yekäre kukwe keteiti ribeta kwe jai nuainkäre raba ruin nie (Gál. 5:19-21, TNM; 2 Tim. 3:2-5).
“Ni nämäne ja töi mike ño käne” ye nita denkä jabätä ngwane, töbika aune kukwe käme nuain nämäne nikwe ñaka niena ni gobraine (Párrafo 5 mikadre ñärärä) *
5. ¿Ni nämäne ja ngwen ño käne ye ni raba tuenmetre täte ya? (Hechos 3:19).
5 Ni ñakare jire iti raba ja töi käme aune tö dre ie ye denkä täte ja töite aune brukwäte, ñobätä ñan aune ni jökrä ngite. Ruäre ngwane, ja raba nemen ruin ngite nie kukwe nuainbare nikwe o dre niebare nikwe yebätä (Jer. 17:9; Sant. 3:2). Akwa ni nämäne ja ngwen ño käne ye erere ni ñaka niena nuainne ngwane, ni töi nämäne ño aune ni nämäne ja ngwen kämekäme ye ñaka niena ni gobraine aune nita kite ja ngwen jene (Is. 55:7; ñäkädre Hechos 3:19 yebätä).
6. Ni nämäne ja ngwen aune ni töi nämäne ño käne ye nikwe tuadremetre, ¿ye ñobätä Jehovata ribere nie?
6 Ni töi käme aune nita ja ngwen käme ye nikwe tuadremetre ye Jehovata ribere nie, ñobätä ñan angwane tä ni tarere aune nikwe nünandre kä jutobiti ye ie niara tö (Is. 48:17, 18). Dre käme jiebiti ni töita ye köböite kukwe tare raba nemen bare nibätä aune ni madabätä ye gare metre Jehovai. Aune kukwe ye erere tä nemen bare ngwane, tä nemen tare krubäte ie.
7. Romanos 12:1, 2 tä niere erere, ¿kukwe meden tä diandre nuaindre jai nie?
7 Nita ja di ngwen ja töi kwitakäre yebätä ni mräkätre o ja ketamuko nikwe raba nemen ni kötaire (1 Ped. 4:3, 4). Ni tö nünain ño ye erere nikwe nünandre aune nitre mada ñan raba krörö niere nie ye niaratre raba niere nie. Akwa Jehovata kukwe meden nuainmana nie ye nire ñaka tä mike täte ye metrere ñaka tä kwäre, ñakare aune nitre gobrainta Satanakwe töita ño ye ie tä ja töi kwitamana (ñäkädre Romanos 12:1, 2 yebätä). Ni ngite aune nitre gobrainta Satanakwe töita ño ye erere ni nämä ja ngwen käne, ¿ye erere ni tö ja ngwain jankunu o ni tö ja tuainmetre töi ükatekäre Jehovai ja ngwankäre bäri kwin kä nengwane? Kukwe ye tä diandre nuaindre jai ni itire itire ie (Is. 64:8).
¿NI NÄMÄNE JA NGWEN ÑO KÄNE YE NI RABA DENKÄ ÑO JABÄTÄ?
8. ¿Dre tärä ni dimikakäre ni töi aune ni nämäne ja ngwen ño käne ye tuametrekäre?
8 Ni rabadre kä denkä jai aune ja di ngwen ja töi aune ja ngwan nämäne ño käne nikwe ye tuametrekäre ye gare Jehová ie (Sal. 103:13, 14). Akwa kukwe kwe, üai deme aune juta kwe yebiti tä ni mike töbätä, tä ja di bien nie aune tä ni dimike ja töi kwitakäre. Jehovakwe mä dimikanina ño ye mäkwe tuanina raba ruin nunye. Mä nämäne ja ngwen ño käne ye mä rabadre denkä bäri jabätä aune dre ribeta ja ngökakäre ñöte ye rabadre bare mäi yekäre, mäkwe dre nuaindre ye nikwe mikai gare jai ja känenkäre.
9. ¿Kukwe Ngöbökwe raba ni dimike dre nuainne?
9 Biblia yebiti mäkwe ja trä tua kwin. Kukwe Ngöbökwe ye abokän ñuai kwrere yebätä mä töita ño, mätä blite ño aune mätä ja ngwen ño yebätä mä raba ja trä tuin (Sant. 1:22-25). Ni mä tötikaka aune ja mräkätre mada ie kukwe gare krubäte ye raba mä jie ngwen. ¿Raba nuainne ño? Kukwe meden känti mä dite aune kukwe meden känti mä ñan dite ye niaratre raba mike gare mäi Bibliabiti aune raba mä dimike kukwe tä dianinkä Bibliabätä ye känene, ne kwe kukwe käme nuainta mäkwe ye rabadre mäi. Aune Jehová täi käre mä ken juto biare mä dimikakäre. Jehová ye raba mä dimike bäri kwin, ñobätä ñan aune dreta mä brukwäte ye gare kwin ie (Prov. 14:10; 15:11). Ye medenbätä mäkwe ja di ngwan käre orakäre aune ja tötikakäre kukwe kwe yebätä.
10. ¿Kukwe namani bare Eliebätä ye tä dre driere mäi?
10 Jehovata kukwe bien mikakäre täte nie ye kwin krubäte ye erere mikadre tuin jai. Kukwe nieta Jehovakwe nie ye jökrä kwin ni kräke. Jehovata kukwe bien nuaindre nie ye nire tä mike ütiäte jai ye tä nemen töbike kwin jabätä, tä nüne kukwe kwin kräke aune tä kä jutobiti (Sal. 19:7-11). Akwa kukwe bianta Ngöbökwe ye nire ñaka tä mike täte aune ngätä tö dre ie ye ererebätä tä kukwe nuainne ye köböite kukwe tare tä nemen barebätä. Kukwe bianta Ngöbökwe nuaindre nie ye nita kite tibien ngwane, ye köböite dreta nemen bare ye Elie tä mike gare ye ani mike ñärärä. Rün aune meye nämäne Jehová tare, akwa nämäne bati ngwane, ja ketabare kwe ja ketamuko käme ben. Niara jatani droga duin, nemen kämekäme ni madabe aune jondron goire. Jatani ja ngwen bäri käme aune jatani ni mada nuainne tare. Niara tä niere: “Kukwe käme ni kristiano ñaka nuaindre ye jökrä ti nämä nuainne”. Akwa niara nämä chi ngwane, rün aune meye käkwe dre driebare ie ye ñaka käi nikwitaninkäbiti. Ye medenbätä kä nikani ta ye bitikäre jatani ja tötiketa Bibliabätä. Ja di ngwani krubäte kwe kukwe käme nuain nämä kwe ye tuametrekäre aune ja ngökani ñöte kwe kä 2000 ye ngwane. ¿Jehovata dre nuainmana ye niarakwe mikani täte ye köböire dre kwin namani kwe? Tä niere: “Ja ruin kwin tie aune ti töita jäme”. * Kukwe bianta Jehovakwe ye nire ñaka tä mike täte ye tä kukwe tare mike nemen bare akwle jabätä nemen gare nie kukwe namani bare Eliebätä yebätä. Aune Jehová tä juto biare ni dimikakäre ja töi kwitakäre.
11. ¿Kukwe meden kräke Jehová brukwä?
11 Dre kräke Jehová brukwä kukwe ye kräke mäkwe ja di ngwan ja brukwä mike arato (Sal. 97:10). “Ni bike kri, ni tidrä blitaka ngwarbe aune ni kise ni mada ñaka ngite därie iantekä” ye kräke Jehová brukwä mikata gare Bibliakwe (Prov. 6:16, 17). “Nitre ni ngökaka ye mäkwe gaite. Nitre ni mada nuainkä tare aune ni ngökaka ye tuin käme Jehovai” mikata gare arato (Sal. 5:6). Nire tä ja töi mike ye erere aune ja ngwen ye erere ye tuin käme krubäte Jehovai, ye medenbätä nitre namani ja nuainne tare krubäte Noé näire ye Jehovakwe ganinte jökrä (Gén. 6:13). Ne madakäre, nire tä gure ye tä ja töi mike kukwe käme nuainne ne kwe ja tuadremetre kwe muko kwe yebe, ye kräke Jehová brukwä ye mikani gare Malaquías yekwe. Nitre ye erere tä Jehová mike täte ye niara ñaka tä kain ngäbiti aune kukwe ükaite kwe bentre (Mal. 2:13-16; Heb. 13:4, TNM).
Kukwe meden ñäkäita Jehovakwe ye rabadre tuin käme krubäte nie mrö ngütete tä nemen tuin käme krubäte nie ye kwrere (Párrafo 11 aune 12 mikadre ñärärä)
12. ¿Bätä ngwanta kri krubäte kukwe käme kräke ye dre gärätä?
12 “Munkwe bätä ngwiandre kri krübäte kukwe kämekäme yebtä” ye nuain mananta Jehovakwe nie (Rom. 12:9). Bätä ngwanta kri krubäte jondronbätä ngwane ni ñaka töta nemen tuai jire chi. Mrö ngütete biandre nie kwetadre ye ngwane nita mike ñärärä ño ye ani bämike ja okwäte. Töbikadre jerekäbebätä ngwane ni bule rabaira nokwrekä. Ye erere arato kukwe meden tuin käme Jehová ie jerekäbe nikwe töbikadre nuainkäre ngwane, rabadre tuin käme krubäte nie.
13. ¿Drebätä nita töbike yebätä nikwe ja ngübadrebiti ye ñobätä ütiäte?
13 Drebätä mätä töbike yebätä mäkwe ja ngübabiti. Nita töbike drebätä ye ererebätä nita kukwe nuainne. Ye medenbätä kukwe meden raba ni töi mike ja mike ngite krubäte yebätä nikwe ñaka töbikadre jankunu niebare Jesukwe (Mat. 5:21, 22, 28, 29, TNM). Ni tö kä mikai juto ni Rün kä kwinbiti yebätä, ¿ñan ererea? Ye erere akräke ni töi rabadre blo ye nikwe diandrekä jötrö ngwarbe ja töite.
14. ¿Nita blite ye tä dre mike gare nibätä aune nikwe kukwe meden ngwandretari jai?
14 Mätä kukwe niere yebätä mäkwe ja ngübabiti. Jesukwe niebare: “Jondron kite ni kadate yebrä ni brukwäte kite” (Mat. 15:18, NGT). Ye erere. Aisete nita dre niere ye abokän erere ni töita meden bämikata. Ngwentari jai: “¿Käre tita kukwe metre niere kukwe tare raba nemen bare tibätä yebiti ta? Tita ja mäkäninte ngwane, ¿ti ñaka kukwe mane mane niere nitre töi mikakäre jabätä? ¿Nitre nemen kämekäme jabe yebätä blitata yebätä tita ja ngübarebiti ñan blitakäre jire chi? ¿Ni iti tä ti brukwä mike rubun ye ngwane tita blite töi jämebiti?”. Nikwe kä diandrekä jai töbikatarikäre kukwe ngwantarita yebätä. Nita blite ye abokän bämika raba botón tä dänbätä nie ye kwrere. Botón ye tikateta ye köböire tä nemen bäri nuäre ni kräke dän tikatekäre jabätä, ye erere arato nita ja di ngwen ñaka ni ngökakäre, ñaka ñäkäkäre tare aune ni nemen kämekäme jabe yebätä blitata yebätä nita ja ngübarebiti ngwane, tä nemen bäri nuäre ni kräke ni nämäne ja ngwen ño käne ye tuametrekäre.
15. ¿Ni nämäne ja ngwen ño käne ye nikwe metadre kribätä yekäre nikwe dre nuaindre?
15 Nikwe ja töi mikadre kwatibe kukwe nuainne. Nikwe ja töi kwitadre ye ütiäte krubäte ye apóstol Pablo käkwe bämikani kukwe keteitibiti. Ni nämäne ja ngwen ño käne ye nikwe metadre kribätä mikani gare kwe (Rom. 6:6). Jesús tö nämäne kukwe kwin nuaindi Jehová okwäbiti ye medenbätä niara nämäne juto biare ja tuanmetrekäre metakäre kribätä. Ye erere arato ni tö kukwe kwin nuaindi Jehová okwäbiti ngwane, ni tädre juto biare ni töi o ja ngwanta ño abokän tuin käme Jehovai ye tuametrekäre. Nikwe ye erere nuaindi ngwane, ni töi täi jäme aune nüna kärekäre ye ie ni täi tö ngwen (Juan 17:3, TNM; 1 Ped. 3:21). Kukwe meden ükaninte Jehovakwe ye ñaka kwitai kwe kä mikakäre juto nibätä ye nikwe ngwandre törö jai, ñakare aune ni ara käkwe ja töi kwitadre ne kwe kukwe meden ükaninte kwe ye nikwe mikadre täte (Is. 1:16-18; 55:9).
16. ¿Ñobätä mäkwe ja töi mikadre kwatibe ja di ngwankäre kukweta nainte mäi ye ñaka nuainkäre jankunu?
16 Kukweta nainte mäi ye mäkwe ja di ngwan jankunu ñaka nuainkäre. Mäkwe ja ngökanina ñöte, akwa kukwe käme ie mä töta ye mäkwe ja di ngwan jankunu ñaka nuainkäre. Maurício nämäne bati ngwane, nämäne nemen kämekäme ni brare mada ben yebätä ani töbike. Kä nikani ta ye bitikäre nitre testiko Jehovakwe namani gare ie aune jatani ja tötike Bibliabätä. Ja töi kwitani kwe aune ja ngökani ñöte kwe kä 2002 yete. Kä kwati krubäte te tä Jehová mike täte, akwa tä kukwe ne niere: “Ti töita nemen käme yebe tita ja tuin bä kabre ye ti raba mike gare”. Akwa kukwe ye ñaka tuametreta kwe ja ngwen di nekä. Niara tä niere: “Ti töita nemen ño ye ti ñaka tä nuainne ngwane, ti käita juto Jehovabätä gare tie ye tä ti töi mike jäme”. *
17. ¿Kukwe namani bare Nabihabätä ye tä mä töi mike dre nuainne?
17 Mäkwe ja di kärä Jehovai aune mäkwe tö ngwan üai deme kwe ye ie aune ñaka akwle jai (Gál. 5:22, TNM; Filip. 4:6). Mä nämäne ja ngwen ño käne ye mäkwe tuadremetre aune mäkwe ñaka nuaindre jankunu yekäre mä rabadre ja di ngwen krubäte. Meri iti kädekata Nabiha abokänbiti kä nämäne kwä ti ngwane, rünkwe tuanimetre yebätä ani töbike. Niara tä niere: “Kukwe ye käkwe ti mikaba ulire aune ti mikaba ñaka töbike kwin”. Niara jatani nirien ye bitikäre jatani nemen rubun krubäte aune nitre nuainne tare. Jatani droga rürübäine, kitani ngite aune namani ngite kä kwati krubäte te. Nitre testiko ruäre nämäne niken nitre ngite tuinbiti ngwane, niara jatani ja tötike Bibliabätä. Ye bitikäre niara jatani kukwe keta kabre nuainne ja töi kwitakäre. Niara tä niere: “Kukwe ruäre ti tö nämä nuainbätä krubäte ye rababa nuäre ti kräke tuametrekäre. […] Akwa sö dua yebätä ye erere ñaka rababa bare tie”. Kä kwatibiti bäri te niara nämäne ja di ngwen kukwe ye tuametrekäre aune mrä namani bare ie. ¿Ñokänti namani bare ie? Niara tä niere: “Ti nämä orare käre Jehovai ye köböire tikwe kukwe ye tuametreba”. Aune nieta kwe arato: “Ti tö nämä kä tuai juto Jehovabätä yebätä tikwe kukwe ye tuametreba, aisete ti erere arato ni mada raba nuainne ye gare metre tie”. *
DRE RIBETA JA NGÖKAKÄRE ÑÖTE YE MÄ RABA NUAINNE
18. 1 Corintios 6:9-11 tä niere erere, ¿nitre Ngöbö mikaka täte kwati ye käkwe dre nuainbarera?
18 Siklo kena yete nitre brare aune merire dianinkä Jehovakwe gobrankäre Kristo ben ye känenkri nämäne kukwe käme nuainne. Ñodre, niaratre ruäre gure nämäne nemen ni madabe, niaratre brare o merire ja erebe nämäne nemen ja ben aune jondron goire, akwa üai deme ye köböire kukwe käme nuain nämäne kwetre yebätä ja töi kwitani kwetre (ñäkädre 1 Corintios 6:9-11 yebätä). * Ye erere arato kä nengwane Biblia tä nitre kwati krubäte dimike ja töi kwite. * Kukwe käme nuain nämäne krubäte kwetre ye tuanimetre kwetre. Mä raba ja töi kwite bätä kukwe käme nuain nämäne mäkwe ye tuenmetre aune dre ribeta ja ngökakäre ñöte ye raba nemen bare mäi ye nemen gare metre kukwe nuainbare kwetre yebiti.
19. ¿Nikwe dre mikai gare jai kukwe ja tötikara ja känenkäre yebätä?
19 Nire tö ja ngökai ñöte ye nämäne ja ngwen ño käne ye rabadre tuenmetre aune rabadre ja di ngwen ja ngwen ni bitin erere arato. Ñokänti raba nemen bare nie aune ni mada raba ni dimike ño ye nikwe mikai gare jai kukwe ja tötikara ja känenkärebätä.
KANTIKO 41 Ti kukwe nuin Jehová
^ párr. 5 Ni iti ja tötikaka Bibliabätä tö rabadre ja ngökai ñöte ngwane, tädre juto biarebe ja töi kwitakäre. Ni nämä ja ngwen ño käne ye tuadremetre ye dre gärätä, ñobätä tuadremetre aune nuain raba ño, ye nikwe mikadi gare jai kukwe ja tötikara nekänti. Nikwe ja ngökanina ñöte, akwa nikwe ja töi ükadrete ño jankunu ye rabai gare nie kukwe ja tötikara ja känenkäre yebätä.
^ párr. 3 KUKWE MIKATA GARE: “Kukwe nuain nämäne käne nikwe ye tuadremetre” ye abokän ni nämäne ja ngwen ño aune ni töi nämäne ño käne abokän ñaka tuin kwin Ngöböi, ye tuadremetre ye meden gärätä. Akwa ni jämi ja ngökö ñöte ye känenkri kukwe ye tuadremetre (Efes. 4:22).
^ párr. 3 Colosenses 3:9, 10, (TNM): “Munkwe ñan ja ngöka kwärikwäri. Mun nämene ja ngwen ño käne aune kukwe nuainne ye tikete jabätä, aune ja ngwan bitin ye munkwe kita jabätä, abokän kukwe metre ye köböire tä niken nikwite jankunu rabakäre nirekwe sribebare ye erere”.
^ párr. 10 Mä tö kukwe mikai gare bäri jai ngwane, mä raba tärä Ni Mikaka Mokre 1 abril 2012 kukwe kädekata “Bibliakwe niaratre töi kwitani: ‘Ti törbaba näinta Jehová kokwäre’”, ye mikadre ñärärä.
^ párr. 16 Mä tö kukwe mikai gare bäri jai ngwane, kukwe kädekata “La Biblia les cambió la vida: ‘Fueron muy amables conmigo’”, tä La Atalaya 1 mayo 2012 ye mikadre ñärärä.
^ párr. 17 Mä tö kukwe mikai gare bäri jai ngwane, kukwe kädekata “La Biblia les cambió la vida: ‘Llegué a ser una joven irritable y agresiva’”, tä mikani La Atalaya 1 octubre 2012 yebätä ye mikadre ñärärä.
^ párr. 18 1 Corintios 6:9-11, (TNM): “Nitre kukwe käme nuainkä yekwe gobran Ngöbökwe ñaka rabai, ¿ye ñaka gare muen? Munkwe ñaka ja ngökamana. Nitre ja erebe nemen kämekäme jabe, nitre jondron ngwarbe mikaka ngöböre jai, nitre tärä gure akwa nemen ni madabe, nitre brare ja mike merire, nitre brare ja erebe nemen jabe, nitre gokä, nitre töi käre jondron tuabätä bäri ere jakwe, nitre dröba nikaka, nitre blitaka ngwarbe ni mada rüere aune nitre tä ni mada ngökö jondron diankakäre kän yekwe gobran Ngöbökwe ye ñaka rabai. Aune ye erere mun ruäre nämene ja ngwen. Akwa mun bätäninte, mun mikani deme, mun kädekani ni kukwe kwin nuainkä ni Dänkien Jesukristo ye käbiti aune Ngöbö nikwe üai yebiti.
^ párr. 18 Recuadro “ Biblia niara töi kwitani” ye mikadre ñärärä.
^ párr. 66 KUKWE MIKATA GARE ÜAIBÄTÄ: Töbika aune ja ngwan käme ye nita tuenmetre ye abokän dän ngututu tikateta jabätä ye kwrere.
