Skip to content

Shimbukira oku mukololo gw'ebili mo

MWAZI G’OKUYIGA 10

Okuntu “Wakahogola Oborhere bwa Mira”

Okuntu “Wakahogola Oborhere bwa Mira”

“Muhogole oborhere bwa mira n’ebijiro byabo.”​—KOL. 3:9.

OLWIMPO 29 Tuishi Kulingana na Jina Yetu

OKU BUGEKE *

1. Gurhe akalamo kawe kaliri embere ohwanze yiga Ebiblia?

 GURHE akalamo kawe kaliri embere ohwanze yiga Ebiblia haguma n’Abahamirizi ba Yehova? Banene mu rhwewe barhakasima chiro bakashuba kuwaza gurhe kaliri. Enkengero n’oborhere bwerhu bikwanene kuba eyi byaliri byashumikwa n’eby’elila gulu libona oku bili binja n’ebili bibi. Akaba ntyo kubili, “rhurhaligwerhe bulangalire rhwanaliri buzira Mungu omu gulu.” (Efe. 2:12) Aliko amango rhuhwanza yiga Ebiblia, rhwahindamula akalamo kerhu!

2. Bichi wavumbulaga amango waliri wayiga Ebiblia?

2 Amango wahwanzaga yiga Ebiblia, wavumbula ok’ogwerhe Yisho w’embingu okuzigiire bwenene. Warhegeera oku y’osimisa Yehova n’okuba muguma w’omu mulala gw’abanamuharamya, bikuhemere ohindamule binene omu kalamo kawe, enkengero n’amawazo mawe. Walikwanene ochikoomeze kulama nk’oku amakanuni mage m’enyanya maderhere.​—Efe. 5:3-5.

3. Nk’oku olwandiko lwa Wakolosai 3:9, 10 luderhere, bichi Yehova alonzeze rhujirage na bichi rhwaganirako mu gunola mwazi?

3 Omulemi werhu na Darha w’embingu, Yehova, yekwanene kuderha okuntu abantu b’omu mulala gwage bakwanene bachigendese. Anahemere oku embere rhubatizwe, rhukwanene rhuchihangane “kuhogola oborhere bwa mira n’ebijiro byabo.” * (Osome Wakolosai 3:9, 10.) Gunola mwazi gwarhabala balala balonzeze kubatizwa bashubize ku binola bibazo bisharhu: 1) “Oborhere bwa mira” bili bichi”? 2) Bulagurhe Yehova arhuhemere rhubuhogole? 3) Nka gurhe rhwakajira ntyo? Ku balala babatizwe nabo, ogula mwazi gwabarhabala balole gurhe bakarhangana engeso z’oborhere bwa mira zimenye zashuba kugaluka.

“OBORHERE BWA MIRA” BILI BICHI?

4. Bichi omuntu anajira amango ali arhambulwa “n’oborhere bwa mira”?

4 Ahanene omuntu orhambwirwe “n’oborhere bwa mira” anawaza n’okukola ebiyerekeze oku bubi. Hali oku akaba ey’anachikaziza, anagaya juba-juba, arhaderha koko, anajira n’omwibone. Nkabaga anasima kulola epornografi n’amafilme mayerekene eby’obukarange n’eby’obubandi. Nta ngangane, hali engeso zinja agwerhe, akanaba ey’ali ayunva ababezwe n’eby’ali aderha changwa kukola. Aliko abulire emisi y’okumurhabala ahindamule amawazo n’ebijiro byage.​—Gal. 5:19-21; 2 Ti. 3:2-5.

Amango rhwamahogola “oborhere bwa mira,” enyifinjo z’omubiri n’ebijiro bibi birhakachirhurhambula(Olole echifungo cha 5) *

5. Rhwakagala kuhogola loshi oborhere bwa mira si? Ofasiriye (Matendo 3:19)

5 Rhurhali bashinganyanya, che chirhumire ntaye n’omuguma mu rhwewe wakav’amala amawazo n’enyifinjo zibi omu murhima n’omu bwenge bwage. Hakagera amango rhwajira changwa rhwaderha echintu rhwachiganyira. (Yer. 17:9; Yak. 3:2) Aliko amango rhwamahogola oborhere bwa mira, enyifinjo n’ebijiro by’omubiri birhachirhurhegeka. Rhwanahindamuka eyi rhurhachiba nk’okurhwaliri embere.​—Isa. 55:7; osome Matendo 3:19.

6. Bulagurhe Yehova arhuhemere rhulekane n’amawazo n’ebijiro bibi by’oborhere bwa mira?

6 Yehova arhuhemere rhulekane n’amawazo n’ebijiro bibi bulala arhuzigiire bwenene analonzeze rhusiimire akalamo. (Isa. 48:17, 18) Ayinji oku balala banahimwa n’enyifinjo zibi banachibabaza n’okubabaza abandi. Echola chinamugayisa bwenene.

7. Nk’oku olwandiko lwa Waroma 12:1, 2 luderhere, bichi rhukwanene kuchishoga?

7 Hali oku bera berhu baguma n’abantu b’omu mulala gwerhu bakarhushekera amango rhuli rhwachihangana kuhindamula oborhere bwerhu. (1 Pe. 4:3, 4) Hali oku bakarhubwira oku rhuhanze kujira ebi rhulonzeze rhurhanayemeraga omuntu yeshi-yeshi arhubwira ebi rhwajira. Aliko balala basuzagura amakanuni ma Yehova, kweri barhali huru. Okuderha okuli, bali bayemera elila gulu lirhegekerwe na Shetani libavugame. (Osome Waroma 12:1, 2.) Rhweshi rhukwanene kuchishoga: Akaba rhwayorhana oborhere bwerhu bwa mira buli bwayerekezwa n’ebyaha n’egulu lya Shetani, changwa akaba rhwayemera Yehova arhuhindamule rhuje rhwaba bantu benja.​—Isa. 64:8.

NKA GURHE “RHWAKAHOGOLA” OBORHERE BWA MIRA?

8. Bichi byarhurhabala rhuyake amawazo mabi n’ebijiro bibi?

8 Yehova amenyere oku birhuhemere ebisanzi n’okuchihangana yirhuleka amawazo mabi n’engeso zibi. (Zb. 103:13, 14) Aliko kugerera Echinwa chage, eroho lyage lichesibwa, n’olubaga lwage, Yehova arhuha obwengehe, emisi n’okurhurhabala rhuhindamule oborhere bwerhu. Kweri anakurhabere. Rhujage rhwalola ebi wakajira byakakurhabala ogale kuhogola oborhere bwa mira n’okuyeneza ebihemerwe y’obatizwa.

9. Bichi Echinwa cha Mungu chakakurhabala kujira?

9 Okolese Ebiblia omu kuchigerereza bwinja- bwinja. Echinwa cha Mungu chili nka chiyo, chakakurhabala ogerereze okuntu onawaza, okuntu onaderha n’okuntu onakola. (Yak. 1:22-25) Mwalimu wawe we Biblia n’abandi Bakristu bakulire ekiroho bakaguha amandi mahano. Omufano, bakakolesa Ebiblia omu kukurhabala orhegeere engeso zawe zinja n’obuzamba bwawe. Bakakuyereka nka gurhe wakabona emyazi eyumangiire oku Biblia wakakula mw’empanulo zinja zakakurhabala ogale kuhima engeso zibi. Na buli mango Yehova ali tayari kukurhabala. Ayinji bwinja gurhe akakurhabala; anamenyere ebili omu murhima gwawe. (Mez. 14:10; 15:11) Bobola oyinje wamusalira n’okuyiga Echinwa chage buli lusiku.

10. Bichi ebi Elie ageragamo bikuyigirize?

10 Ochizere oku amakanuni ma Yehova m’amenja loshi. Buli choshi Yehova arhuhemere rhujire chakarhulerhera enyungu. Buli yeshi onalama nk’oku amakanuni mage maderhere, anachikengesa, anagwarha akalamo kagwerhe omuhigo n’obusime b’okuli. (Zb. 19:7-11) Aliko balala banasuzagura amakanuni ma Yehova banalibuka n’engaruka zibi zinalerhwa n’ebijiro by’omubiri. Lola ebi mulume muguma oyirikirwe Elie aderhere oku bilolere okusuzagura amakanuni ma Mungu. Alembwaga n’abazere bazigiire Yehova. Aliko abere ahika omu myaka y’olubiruko, Elie achishoga enkomezi zibi. Ahwanza lama akalamo kabi kahirirwe m’okukolesa amafumu m’okulalusya, obubaraga n’obushambo. Elie aderhere oku alikola ali achibona oku ali mubandi na mukali bwenene. Ashambere ntya: “Kweri naliri najira buli chintu choshi bambuzaga oku ntakwanene kujira nyono nka Mukristu.” Aliko Elie arhayibagiraga eby’ayigaga omu busole bwage. Buzinda ashuba hwanza yiga Ebiblia. Achihangana kuleka engeso zage zibi anabatizwa omu mwaka gwa 2 000. Bichi ayungukire omu kukolesa amakanuni ma Yehova omu kalamo? Elie aderhere: “Nkola ngwerhe omurhula g’omu bwenge n’ezamiri echere.” * Nk’oku ogula mufano gwa Elie guyerekene, balala banasuzagura amakanuni ma Yehova banachibabaza bonyine. Aliko chiro akaba ntyo, Yehova ali tayari kubarhabala bahindamuke.

11. Bichi Yehova ashomba?

11 Oyige kushomba ebi Yehova naye anashomba. (Zb. 97:10) Ebiblia ederhere oku Yehova anashomba “amasu m’omwibone, olulimi lunabesha, n’amaboko manashesha eshagama y’orhagwerhe gosa.” (Mez. 6:16, 17) Kandi “anashomba ababandi n’abantu banarhebekana.” (Zb. 5:6) Yehova anayanga ezila ngeso n’ebila bijiro, n’echola charhumaga asisibuliza ababi boshi b’omu siku za Nowa bulala baliyunjwize egulu m’obubandi. (Mwa. 6:13) Hala ogwindi mufano. Kugerera omulebi Malaki, Yehova aliderhere oku anashomba balala bakolesa obulyalya omu kushanda obuhya bwabo. Arhayemera obuharamye bwabo nj’anabahana eju y’ebijiro byabo.​—Mal. 2:13-16; Ebr. 13:4.

Okujira echintu Yehova aderhere oku chili chibi, kukwanene kurhushologosye nka kulala ebilyo bibolere byakarhushologosya (Olole echifungo che 11-12)

12. “Okurhiinya ebibi” k’okuderha gurhe?

12 Yehova alonzeze “rhurhiinye ebibi.” (Ro. 12:9) Echinwa “kurhiinya” Kuli kushomba bwenene chintu chilebe, ey’orhakanasima chikuyegeere; kuyunva chikushologwese. Waza gurhe wakachiyunva amango bamaguha esahani y’ebilyo bigagire mp’obilye. Okubiwazako konyine kwakarhuma wayunva eshologorho. Konakuguma, chiro n’ewazo ly’okijira echintu Yehova aderhere oku chili chibi, likwanene kurhushologosya.

13. Bulagurhe rhukwanene kulanga amawazo merhu?

13 Olange amawazo mawe. Amawazo merhu m’amanarhushunika rhujire bintu bilebe. Che charhumaga Yesu aderha oku rhukwanene kukabulira amawazo makarhuyerekeza oku chaha chikomeere. (Mt. 5:21, 22, 28, 29) Rhulonzeze rhusimise Darha w’embingu, arhali ntyo si? Bobuno, kuli kw’akamaro bwenene okukabulira hale amawazo mabi moshi makarhuyinja omu bwenge!

14. Bichi ebinwa byerhu binayerekana, na bibazo bihe rhukwanene kuchibaza?

14 Oyinje wageza olulimi omubunu embere oderhe. Yesu aliderhe ntya: “Byoshi obunu buderha, birhenga oku murhima.” (Mt. 15:18) Nechi, ebinwa byerhu binayerekana oborhere bwerhu bwa ndani. Bobuno, ochibaze binola bibazo: ‘Ka nandahira kubesha chiro akaba okuderha obukweri kwakanderhera nj’obone? Akaba nashabire changwa nashabirwe, ka nanchilanga okuyinja nasimirana n’orhali bani changwa mukani? Nanyaka ebinwa by’emizaha by’obukarange si? Nanshubiza oku bwirhonzi amango hali owangayisize si?’ Kuli kwinja bwenene owaze kw’ebila bibazo. Nka kulala emisono enaseza ebiraka by’omwambaro haguma, intyo kw’ebinwa bibi binaseza haguma ebijiro n’oborhere bwa mira. Okachihangana kulekana n’ebidusi, obubeshi, n’ebinwa by’obukarange omu nganiro yawe, wabona oku byakuyorohera kuhogola oborhere bwa mira.

15. Okubamba oborhere bwerhu bwa mira “oku murhi” k’okuderha gurhe?

15 Obe juba-juba kujira echi wajira. Entumwa Paulo alikoleseze omufano gwinja omu kurhuyigiriza kangana gurhe bili by’akamaro rhuhindamule emilamire yerhu. Ayandika oku rhukwanene kubamba oborhere bwerhu bwa mira “oku murhi.” (Ro. 6:6) Omu bindi binwa, bihemere rhukulikire omufano gwa Kristu. Rhukwanene kuniga oborhere n’ebijiro Yehova ashomba. Okujira ntyo konyine kwakarhuma rhwagwarha ezamiri echere n’obulangalire b’okusiimira akalamo esiku n’amango. (Yoh. 17:3; 1 Pe. 3:21) Oyibuke oku Yehova arhakafa ahindamwire amakanuni mage mpu y’arhusimisa. S’ahubwe, rhwerhukwanene kuhindamula oborhere bwerhu n’okuchikoomeza amola makanuni mage.​—Isa. 1:16-18; 55:9.

16. Bulagurhe okwanene ohigirire kulwisa enyifinjo z’omubiri?

16 Ogenderere kulwisa enyifinjo z’omubiri. Chiro n’enyuma y’okubatizwa nji byakuhema ogenderere kulwisa enyifinjo z’omubiri. Yunva ebyahikiraga mulume muguma oyirikirwe Mauricio. Amango alichili musole, aliri alala n’ababo balume. Hagera amango abuganana n’Abahamirizi ba Yehova anarhondera yiga Ebiblia. Ayusize kujira eby’ahindamula omu kalamo kage, abatizwa omu 2 002. Chiro akaba okw’amamala myaka minene ey’ali akolera Yehova, Mauricio aderhere ntya: “Okuderha okuli, hali amango binampema ndwise enyifinjo zibi.” Arhayemerera echola chamuvuna omurhima. Aliko aderhere: “Binampira omurhima okumenya oku, okurhayemera nashumikwa n’ezola nyifinjo, inamba eyi ndi nasimisa Yehova.” *

17. Bichi bikuhirire omurhima omu bi Nabiha ageragamo?

17 Oheme Yehova oburhabale omu sala, ochizere eroho lyage lichesibwa s’arhali emisi yawe. (Gal. 5:22; Flp. 4:6) Rhukwanene rhuchihangane bwenene yirhuhogola oborhere bwa mira n’okurhachibugalukira. Rhushambale oku byahikiraga mukazi muguma oyirikirwe Nabiha. Eshe amulekaga amango aligwerhe myaka 6 yonyine. Aderhere mpu: “Byalindumire oku murhima bwenene.” Abere y’akula, ayinja agayira busha, aba na mukali bwenene. Ahwanza guza amafumu m’okulalusya, bamushweka anamala nka myaka minga ntya omu pirizo. Abahamirizi baliri balambagirira eyola pirizo alirimo, barhondera kuyiga Ebiblia haguma naye. Nabiha ahwanza hindamula bwenene akalamo kage. Aderhere: “Byalinyorohere okulekana na ngeso zani zibi ziguma.” “Aliko okuleka erhabi, che chaliri chibazo.” Nabiha alirhalwise omwaka goshi ey’ali alwisa- lwisa, na buzinda agala kuleka erhabi. Bichi byamurhabalaga agale kujira ntyo? Aderhere ntya: “Ahanene, okusalira Yehova k’okwantabalaga ngale kuleka kunywa erhabi.” Zene akola abwira abandi ntya: “Inchizerere oku bunola nagalire kuhindamuka yinsimisa Yehova, ntaye byakagamba!” *

WAKAYENEZA EBIHEMERWE Y’OBATIZWA!

18. Nk’oku 1 Wakorinto 6:9-11 ederhere, bichi bakozi banene ba Mungu bagalire kujira?

18 Omu myaka 100 ya burhanzi, baguma omu balume n’abakazi Yehova achishogaga baje kurhegeka haguma na Kristu, burhanzi nabo, baliri bajira ebintu bibi. Omufano, baliri bagonyi, abalume baliri balala n’ababo balume n’abakazi n’ababo bakazi, banaliri bishambo. Aliko kugerera oburhabale bw’eroho lichesibwa lya Yehova, bagala kuhindamula oborhere bwabo. (Osome 1 Wakorinto 6:9-11.) Konakuguma zene, Ebiblia yarhabere amamiliyoni m’abantu bahindamule akalamo kabo. * Bagalire kuleka ebijiro byabaga byashingire emizi mubo. Omufano gwabo guyerekene oku nawe wakagala kuhindamula oborhere bwawe n’okuhima engeso zawe zimbi y’oyeneza ebihemerwe y’obatizwa.

19. Bichi nji rhwaganirako omu mwazi gukulikire?

19 Olekere okuhogola oborhere bwa mira konyine, balala basimire kubatizwa, bakwanene bachihangane bayambale oborhere buhyahya. Omwazi gukulikire nji gwarhuyereka gurhe rhwakajira ntyo, n’okuntu abandi bakarhurhabala.

OLWIMPO 41 Tafazali, Sikia Sala Yangu

^ mus. 5 Yi rhuyeneza ebihemerwe rhubatizwe, rhukwanene kuhindamula oborhere bwerhu. Gunola mwazi gwarhurhabala rhubone bijiro bichi omuntu anakola nk’achiherhe oborhere bwa mira, bulagurhe bihemere rhubuhogole n’okuntu rhwakajira ntyo. Omu mwazi gukulikire nji rhwabona gurhe rhwakagenderera kuyambala oborhere buhyahya chiro n’enyuma y’okubatizwa.

^ mus. 3 AMAFASIRIYO M’EBINWA: “Okuhogola oborhere bwa mira” kuli kuleka engeso n’enyifinjo zigayisize Yehova. Ebyola bikwanene kurhondera embere omuntu abatizwe.​—Efe. 4:22.

^ mus. 10 Y’omenya binene oku ngani yage, olole omwazi “Ebiblia Enahindamula akalamo k’Abantu​—‘Nalikeneere Ngalukire Yehova,’” guli omu Munara g’Omulanzi Lusiku 1, Mwezi gwa 4, 2 012.

^ mus. 16 Y’omenya binene okungani yage, olole omwazi “Ebiblia Enahindamula Akalamo k’Abantu​—‘Balinkolere oku Bwinja Loshi,’” guli omu Munara g’Omulanzi Lusiku 1 Mwezi gwa 5, 2 012.

^ mus. 17 Y’omenya binene oku ngani yage, olole omwazi “Ebiblia Enahindamula akalamo k’Abantu​—‘Naliri Munyere Onagayira Busha na Mukali Bwenene,’” guli omu Munara g’Omulanzi Lusiku 1 Mwezi gwa 10, 2 012.

^ mus. 64 AMAFASIRIYO M’EFOTO: Okulekana n’oborhere nebijiro bibi, kuli nka kulala omuntu akanahogola omushangi gushajire.