Skip to content

Skip to table of contents

CIIN BWAAL CYA KULONG CYA 10

Bikaam ‘Nulek Buumuut Bwiinun bwa Kal ni Myand Yaabubw’

Bikaam ‘Nulek Buumuut Bwiinun bwa Kal ni Myand Yaabubw’

‘Lekaay buumuut bwiinun bwa kal ni myand yaabub.’​—KOL. 3:9.

MUSAMBW A 29 Tuende bu mudi dina dietu

KADYOOSH *

1. Shikacil iibuh waakady bish hawaakady kuy mwanj kulong Bibl?

 SHIKACIL iibuh waakady bish hawaakady kuy mwanj kutang kulong Bibl ni Batemw ba Yehow? Bavul bakutudy kabiin bakat kulangil ha shikacil aaw. Mushind iitut a kutal myand ni buumuut bwiitut byaakady misang yikwaabw bifwanakan ni meej ma baat​—ba mu bulongolody oobw habitaatal cidy cilengel ni cidy cibiih. Biby biikal neey: byaakady nook, ‘twaakady bashikat bituh ha bulab katuy ni citudy batakamin, katuy ni Mawej.’ (Ef. 2:12) Ki hatwiiyil kulong Bibl shikacil iitut wiiyil kushituluk!

2. I myand kaay yiwumanyikil hawulongel Bibl?

2 Hawulongel Bibl, wiiyil kutal neey: udy ni Taat iibuh a mu diiwul udy mukukat bikasakan. Utadil neey: bwiibuh kusangeej Yehow ni kushaal umw wa mu bahambidil ba mu cisak cindiy, byaakady mwa kukulomb bwiibuh kwaalabul bikasakan shikacil iibuh, mushind iibuh wa kutal myand, ni mushind iibuh wa kulang. Bikuloolomb bwiibuh kwiikal ni shikacil uheehetangan ni may mindiy matam mady mu Bibl.​—Ef. 5:3-5.

3. Bilondeshil mukand a Biin Kolos 3:9, 10, Yehow wiituloolombw bwa kulong biny? I biny bitwiiyiiy kwiisambil mu ciin bwaal eecy?

3 Cyakahang iitut ni Taat iitut a mu diiwul Yehow, udy ni bukenj bwa kwambiley biin mu cisak cindiy shikacil udyobw mwa kwiikal nend. Ni wiituloolomb neey: kuuhal kwiitut kuhet baatiisumw, bikaam twiikashishomw bwa ‘kulek buumuut bwiitut bwa kal ni myand yaabubw.’ * (Bal Biin Kolos 3:9, 10.) Ciin bwaal eecy ciiyiiy kwambulwiish baat bakaakaam kuhet baatiisumw bwa kwiiyihangujobw majooj masat aam: 1) “Buumuut bwa kal” i biny? 2) Bwabiny Yehow wiitwambambil bwa twiibulek? ni 3) I mushind kaay utudy mwa kulong nook? Bwa boos bakady bahet baatiisumw, dilong eedy diiyiiy kwiitwambulwiish bwa kudimukil biikadil bya buumuut bwa kal bwa kaay twiikal naaby cikwaabw mu shikacil iitut.

“BUUMUUT BWA KAL”I BINY?

4. I mushind kaay udy muut ulong myand hadyey ni “buumuut bwa kal”?

4 Bwaal butudy bamanyik budy neey: muut udy ni “buumuut bwa kal” uloolong myand ni udy ni kulang bya buumuut. Udy mwa kwiikal mwiikat kayend, mukat kufulul mund, kay ni micim ya kufwiijanganok, ni mwiin kwiiyumbw kwa mwiiwul. I mukat kutal bifwaatul bya baat kabay ni bizang ni mukat kutal film ya busenj ni ya myand ya cikis. Biin-biin udy mwa kwiikal ni bikadil bilengel, ni udy mwa kwiikal wiilumbulwiish bwa myand yibiih yileeleebey eecy yiloolongey. Ki kiin muhet dyambulwiish bwa kuhetey mushind a kufutulul mushind ulaalangey ni biikadil bindiy.​—Kal. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5.

Hatuleeleek “buumuut bwa kal,” katwaakwiikaloh bend ni kutal kwa myand ni biikadil bya bu muut (Tal cikos 5) *

5. I meej malengel kaay matudy mwa kwiikal naam hadyeby bikaam kulek buumuut bwa kal? (Myand yilongel Bapostol 3:19)

5 Tudy baat bakiish bawaakan, nook, kakwiin muut ning waakaabumw wa kutudy udy mwa kuful meej moos mabiih mady mu micim yindiy ni mukulang. Hady mafuk mahit, twiiyiiy kulong eecy kuleeb bwaal kaahand bwiikal mwa kwiitubungamij. (Jer. 17:9; Jak 3:2) Ki hatuleeleek buumuut bwa kal, katwaakwiikaloh bend ni meej ni bilong bya buumuut. Twiiyiiy kushaal baat bahyaabahy.​—Ye. 55:7; bal Myand yilongel Bapostol 3:19.

6. Bwabiny Yehow wiitwambambil bwa tulek meej mabiih ni biikadil bibiih bya buumuut bwiitut bwa kal?

6 Yehow wiitwambambil bwa tulek kwiikal ni meej mabiih ni bilong bibiih bwaal i mwiitukat bikasakan ni ukaakaam bwa twiikal ni shikacil a musangal. (Ye. 48:17, 18) I mumanyik neey: baat baalaalakan mu mushind mubiih biloolongel bab kayaabw bibiih ni balongel badyobw naabw bibiih. Bimuloolong bibiih hadyey utal mutwiiloolongel kayeet bibiih ni tulongel bakwaabw bibiih.

7. Tudy kuuhal kwa myand kaay yibidy yitudy mwa kulong bilondeshel Biin Rom 12:1, 2?

7 Bamw ba ku balund neet ni baan-beet ba mu cisak bady mwa kutwaadij kwiitusek bwaal tubaalabul buumuut bwiitut. (1 Py. 4:3, 4) Bady mwa kuleeb neey: tudy bakumban bwa kulong cyoos citudy bakat ni katwiin mwa kulek bwa baat bakwaabw biitwambil citudy mwa kulong. Ki baat baleeleek may ma Yehow kabiinoh bend biiyiikadil leeloow. Biin-biin, i bakat kulong myand ya mu bulongolody oomw bulombol kudy Sataan. (Bal Biin Rom 12:1, 2.) Tut boos tudy kuuhal kwa myand yibidy: Hakutungunuk ni kulam buumuut bwa kal, hakulong mpekaat ni hakwiitab bwa Sataan iitulombol, eecy tudy mwa kukat bwa Yehow iitufutulul bwa tushaal baat bahyaabahy.​—Ye. 64:8.

I MUSHIND KAAY UWUDY MWA “KULEK BUUMUUT BWA KAL?”

8. I biny biikal mwa kwiitwambulwiish bwa kulek meej mabiih ni biikadil bibiih?

8 Yehow i mumanyik neey: biiyiiy kwangat diib divul ni bitulomb bwiitut kulong mwiitut moos bwa kulek meej mabiih ni biibidil bibiih. (Mis. 103:13, 14) Nook, kudyambulwiish dya diiy dindiy, spirit indiy, ni bulongolody bwindiy, Yehow wiitwaakakish meej, bukash, ni wiitwambulwiish bwiitut kushaal baat bahyaabahy. Biin-biin ukaady mukwambulwiishok. Tukontononaayaak kabaak myand yikwaabw yitudy mwa kulong bwiitut kuy kuuhal menmen hakulek buumuut bwa kal ni myand yiwudy mwa kukumbaj bwiibuh kwiikal mukumban bwa kuhet baatiisumw.

9. I mushind kaay udy Diiy dya Mawej mwa kukwambulwiish?

9 Kal mudimw ni Bibl bwiibuh kwiikontonon bilengel. Diiy dya Mawej didy bu lumween; didy mwa kukwambulwiish bwa kukontonon mushind uwulaalang, uwiisaasamb, ni mushind uwuloolong myand. (Jak 1:22-25) Mulongweesh iibuh a Bibl ni biin Krist bakwaabw bakuluuh mu diitabij bady mwa kukwambulwiish ni mibel. Cileejel, bady mwa kukal mudimw ni Verseh ya mu Bibl bwa kukwambulwiish bwiibuh kumanyik myand yiwudy mukasakan mu diitabij ni yiwudy mukooyel. Bady mwa kukulongweesh mushind uwudy mwa kuhet myand yishimatil mu-Bibl yidy mwa kukwambulwiish habitaatal mushind uwudy mwa kutaatameen biikadil bibiih. Cikwaabw, Yehow udy teng habwiih bwa kukwambulwiish. I mumanyik mushind mulengel a kukwambulwiish; i mumanyik myand yidy mu mucim iibuh. (Tus. 14:10; 15:11) Nook, iikal ni ciibidil cya kumusambil ni kulong Diiy dindiy diifuk dyoos.

10. Cileejel cya Elie cikuloolongweesh biny?

10 Iikal mujaadik neey: mikenj ya Yehow iiyilengel bwiitut. Tudy mwa kuhet musangal ku bwaal boos budy Yehow wiitwambil bwa kulong. Baat bakokooyel may mindiy mu shikacil biiyiiy kwiital ni buseeb, biiyiiy kumanyik kihacil kady naak buumy, ni biiyiiy kwiikal ni musangal a biin-biin. (Mis. 19:7-11. NWT) Ki, baat bakuukufwaabeel may ma Yehow bakaakab bwa bihet bibiih bidyobw bahet hakulong myand ya ku nyeet. Tal cileeleeb Elie habitaatal kulek kukooyel may ma Mawej. Baakady bamukashish kudy balel bady bakat Yehow. Ki hacyaakadyey sand, Elie usungwiil balund babiih. Waakady mukat kun biit bya luleng, bwendend, ni bwiivy. Elie uleeleeb neey: waakady mwiital mushaadiley mwiin cij civul ni mwiin cikis. Bwaal butam budy neey: “nalongel myand yoos yaakadyobw balongweesh ki nalekel kwiikal mwiin Krist.” Nook, Elie kaakadyoh bend muvulamin myand yoos yaakadyey mulong hacyaakadyey sand. Hahicil mafuk, utwaadijil kulong cikwaabw Bibl. Ulongel mwindiy moos bwa kulekey bikadil bindiy bibiih ni uhetel baatiisumw mu cidimw cya 2000. I myand kaay yilengel yidyey muhet hakukooyel may ma Yehow? Elie uleeleeb neey: “Kabaak nady ni diitalal dya mu mucim ni mucim a mund mutook.” * Cileejel cya Elie cituleeleej neey: baat baleeleek may ma Yehow biloolongel bibiih kaayaabw. Cikwaabw, Yehow ukaakaam kwiibambulwiish bwa bashituluk.

11. I myand kaay yidy Yehow mukin?

11 Kin myand yidy Yehow mukin. (Mis. 97:10) Bibl uleeleej mudy Yehow mukin “kutal kwa kwiiyumb mwiiwul, mukan mwa makos, ni makam mazuuzuh baat bady kabay ni bwaal.” (Tus. 6:16, 17) Cikwaabw, Yehow i mukin “baat bady ni cikis ni biin makos.” (Mis. 5:6. NWT) Yehow i mukin bikasakan baat bady ni meej ni bilong bya nook, ki bwabiny waakady mubutul baat boos babiih ba mu ciisang cya Noweh bwaal baakady boonyesh bulab ni myand ya cikis. (Kbwa. 6:13) Tutalaay cileejel cikwaabw. Kudyambulwiish dya muprofet Malakih, Yehow uleebel neey: Nady mukin baat bakaakabishangan ha kuzuh maluw ni mwiin maluw naabw udy kay ni bwaal. Mawej uleeleek hamb yaabab ni wiiyiiy kwiibalumbulwiish bwa bilong byaabab bibiih.​—Mal. 2:13-16; Ebr. 13:4.

Bikaam tutal kulong bwaal budy Yehow mulek bu kumvw lusol bwa byaakudy bibol (Tal cikos 11-12)

12. “Kuciin myand yibiih” kumvumvwiij biny?

12 Yehow ukaakaam bwa ‘tuciin myand yibiih.’ (Rom 12:9) Mwaak “kuciin” umvumvwiij kulek ciit ni mucim woos; umvumvwiij kukin kukinyinomw bwaal kahand, kutal bwaal aabw bu ciit cya lusol. Lang bwa dyaalabul dikasakan diwiikal mwa kwiikal naady bab bakwiihanguj bwiibuh kudy byaakudy bibol bidy mu diilong. Kulangil ha byaakudy aaby bikasakan, kudy mwa kukubeelesh. Bya mushind aakaabumw, hady meej makulomb bwa kulong bwaal kahand budy Yehow mutal neey: i bubiih bikaam wiimalek.

13. Bwabiny bikaam tulam meej miitut?

13 Lam meej miibuh. Meej miitut mady ni bwenzej ku myand yituloolong. Ki bwabiny Yeez i mwiitulongweesh bwa kulek meej mady mwa kwiitufikij kukulong mpekaat mutam. (Mat. 5:21, 22, 28, 29) Tudy bakat kusangeej Taat iitut a mu diiwul, kiin mumw eeny? Es i mumw, bwaal bidy ni buseeb, nook, tudy mwa kulek musang umw bwaal bubiih bwiitwiiyiiyil mu meej!

14. May matuhaahatul mukan maleeleej biny bwiitut? I majooj kaay matudy mwa kwiiyihanguj?

14 Kontonon biwuleeleeb. Yeez uleebel neey: “Ki cihaahatuk mukan, cyaalaaluk mu micim.” (Mat. 15:18) Ing, bituleeleeb bikasakan bileeleej citudy. Nook, iyihanguj majooj aam: ‘Naleeleek kudingomw, ning iikal myand ya biin-biin yinaleeleeb mwa kwiiy kukaamin lutat eeny? Bu munaakady mu maluw, nadyok ni budimw bwa kulek kuzab ni kweelakan kwa muut ukiish ni nyeet yaakaabumw ni ya mim eeny? Naleelekok bwa kwiisamb miisamb ya busenj yidy bu cihuh eeny? Nadyaakal naalabulok ni lutuul hady muut ufulwiij mund eeny?’ Majooj aam miiyiiy kukwambulwiish hawulaalangiloh ni meej. May mawuhaahatul mukan mwiibuh mady mwa nkwiikal mafwanakan ni mitel yikwaakwaatakaj cizang. Nook, tut bakat kulek buumuut bwa kal bikaam tulek kuboyangan, makos, ni miisamb ya busenj.

15. Kuhoohel buumuut bwiitut bwa kal ku “mutond” a makab ni mal kumvumvwiij biny?

15 Kat bwa kulong bwaal boos budy ni buseeb. Mupostol Pool ukadil mudimw ni cileejel cilengel bwa kwiitulongweesh neey: bidy ni buseeb buvul bwiitut kuleek myand yibiih mushikacil iitut. Ufundil neey: bikaam tuhoohel “buumuut bwiitut bwa kal” “ha mutond a makab ni mal.” (Rom 6:6) Cikwaabw, bikaam tulond mu diikas dya Krist. Bikaam tulek mushind a kutal myand ni biikadil bidy Yehow mukin. Tut balong myand eey twiiyiiy kwiikal ni mucim a mund mutook ni twiiyiiy kwiikal ni dyaakatook dya kwiikal ni buumy bwa mwendeleel. (Jah 17:3; 1 Py. 3:21) Vuluk neey: Yehow kakushintululoh bend may mindiy bwa kwiitwaakish musangal. Hamut a nook, bikaam tushiitulul shikacil iitut hakukooyel may mindiy.​—Ye. 1:16-18; 55:9.

16. Bwabiny bikaam wiikal mwiiswiik bwa kutungunuk ni kul diivit ni kwaalakan kubiih?

16 Tungunuk ni kukasakeen kwaalakan kubiih. Ning uw muman kuhet baatiisumw, bikaam utungunuk ni kul diivit bwa kwaalakan kwa myand ya ku nyeet. Langil ha cileejel cya Maurício. Hacyaakadyey sand, utwaadijil kwiikal ni shikacil a baat basaasangil ni baat ba nyeet yaakaabumw naabw. Hahicil mafuk, waakady muhetangan ni baat ba Yehow ni kutwaadijey kulong Bibl. Afutulwiiley shikacil indiy, uhetel baatiisumw mu cidimw cya 2002. Ning mukadyey mukadil Yehow mudimw mukacy mwa mivw yivul, Maurício uleeleeb neey: “Byaakady bilomb bwa kul diivit misang yikwaabw ni kwaalakan kwa mim kubiih.” Kiin mukooyeloh bend mu mabok bwa bwaal oobw. Hamut a kukooyel mu mabok, uleeleeb neey: “Iibiikashish bwaal nady mumanyik neey: hanaleelek kulong myand bilondeshel kwaalakan ook, nasaasangeej Yehow.” *

17. I mushind kaay udy cileejel cya Nabiha cikukashish?

17 Lomb Yehow bwa hakwambulwiish, ni eyeleel spirit indiy, ki kweeyeleeloh bend bukash bwiibuh. (Kal. 5:22; Fili. 4:6) Bikaam twiikal biswiik bwa kulek buumuut bwa kal. Tukontonon cileejel cya mwiin-kweet mwaan-mukaj Nabiha. Taat indiy waakady mu mulek hacyaakadyey ni bidimw bisambombw. Uleeleeb neey: “Byaakady biyaakish kakunying kavul.” Hakady Nabiha mukuluuh, wiiyil mwiin cij civul ni mwiikal ni micim ya kulongelangan bibiih. Utwaadijil kuhanyish biit bya luleng, baakady bamukwaat, ni waakady ulong mivw yivul mu nzubw a lukan. Batemw baakady bay kumukumbul ku nzubw a lukan batwaadijil kulong nend Bibl. Nabiha utwaadijil kulengej shikacil indiy. Uleeleeb neey: “Byaakady biheehel bwa min kulek biikadil bibiih.” “Ki kulek kun fwaak kwaakady kukasakeen bikasakan.” Nabiha ulwiil diivit mukacy mwa muvw umw ni bya hamut ni wiiyil kulek kun kwa fwaak. Ulongel bicy? “Bwaal butam budyey uleeb,” budy neey: “waakady teng usambil Yehow bwa kumwambulwiish bwa kulekey ciikadil eecy.” Leeloow wambambil baat bakwaabw neey: “niitaatab neey: mim mwa kulengej myand kahand mu shikacil bwa kusangeej Yehow, muut kiin mwa kukaakeesh!” *

LONG MWIIBUH MOOS BWIIBUH KUHET BAATIISUMW!

18. Bilondeshel mukand a Biin 1 Korent 6:9-11, i myand kaay yikwaabw yaakady baat bavul balong kuuhal kwa kushaalobw biin mudimw ba Mawej?

18 Mu siyekel a kuuhal, baan-balum bakwaabw ni baan-bakaj bakwaabw baakady Yehow munoonoh bwa kuy kakookesh ni Krist bakady balongoh byaabw myand yibiih. Cileejel, baakady bangend a masandy, baat bakady basangil ni baat ba nyeet yaakaabumw naab, ni bakwaabw baakady biivy. Nook, ku dyambulwiish dya spirit mujilang a Mawej, biiyil kwaalabul biikadil byaabab. (Bal Biin 1 Korent 6:9-11.) Bya mushind aakaabumw leeloow, Bibl i mwambulwiish baat miliyo yivul bwa kwaalabulobw shikacil aabaab. * I bacimun bacimwiinomw biikadil bibiih. I cileejel cileeleej neey: uw byeeb udy mwa kushituluk buumuut bwiibuh hakutaatameen biikadil bibiih, bwiibuh kwiikal mukumban bwa kuhet baatiisumw.

19. I biny bitwiikal mwa kwiisambil mu ciin bwaal ciloolond?

19 Cikwaabw hakwiikashishomw bwa kulek buumuut bwa kal, bikaam bat boos bakaakaam kuhet baatiisumw balong mwa bab moos bwa kwiikalobw ni buumuut buhyaabuhy. Mu ciin bwaal ciloolond twiiyiiy kwiisamb mutudy mwa kulong naak ni mushind udy bakwaabw mwa kwiitwambulwiish.

MUSAMBW A 41 Umvuaku kulomba kuanyi

^ mus. 5 Bwiitut kwiikal bakumban bwa kuhet baatiisumw, bikaam twaalabul buumuut bwiitut. Ciin bwaal eecy ciiyiiy kwiitwambulwiish bwa kumanyik buumuut bwa kal, bwabiny bikaam tulek biikadil bya buumuut oobw, ni mushind utudy mwa kulong naak. Mu ciin bwaal ciloolond twiiyiiy kukontonon mutudy mwa kutungunuk ni kuvwaal buumuut buhyaabuhy, ning tut baman kuhet baatiisumw.

^ mus. 3 DYUMVWIIJ DYA CYAMBIL EECY: “Kulek buumuut bwa kal” kumvumvwiij kulek kwiikal ni meej ni kwaalakan bikiish bisangeej Yehow. Ki citudy mwa kulong kuuhal kwa kuhet baatiisumw.​—Ef. 4:22.

^ mus. 10 Bwa kumanyik myand yivul, tal ciin bwaal cya neey: “Bibl Ufuufutulul Shikacil a Baat​—‘Il fallait que je revienne vers Jéhovah,’” cihatul mu Cibumb cya Muteetekel cya 1/4/2012, (mu Franseh).

^ mus. 16 Bwa kumanyik myand yikwaabw, tal ciin bwaal cya neey: “Bibl Ufuufutulul Shikacil a Baat​—‘Ils m’ont parlé avec bonté,’” mu Cibumb cya Muteetekel cihatul mu 1/5/2012, (mu Franseh).

^ mus. 17 Bwa kumanyik myand yivul ha bwaal oobw, tal ciin bwaal cya neey: “Bibl Ufuufutulul Shikacil a Baat​—‘J’étaits une jeune femme colereuse et agressive,’” cihatul mu Cibumb cya Muteetekel cya 1/10/2012, (mu Franseh).

^ mus. 18 Tal kazubw ka neey: “ Bibl Ufuufutulul Shikacil a Baat.”

^ mus. 64 DYUMVWIIJ DYA CIFWAATUL: Lek meej ni biikadil bibiih teng bu mutuleeleek cizang cikul-kul.