Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

OMWATSI W’ERIGHA 10

Wangana ‘Ghabana n’Omundu wa Kera’

Wangana ‘Ghabana n’Omundu wa Kera’

‘Mughabane n’omundu wa kera n’emibiiri yiwe.’​—KOL. 3:9.

OLHWIMBO 29 Eritheya Ekitsumbi ky’Erina Lyethu

EBIKENDI KANIBWAKO *

1. Engebe yawu yabya yithi wuthe watsuka erigha e Biblia?

 ENGEBE yawu yabya yithi wuthe watsuka erigha e Biblia n’Abema ba Yehova? Abangyi omw’ithwe sibalyanza n’erilengekania kuyo. Amalengekania wethu n’emibere yethu byangabya ibyabya bikasondolibwa n’ebya kihugho kikabugha kithi bya bihikire kutse bya biwire. Byamabya ikubyabya bithya, ithwabya “butsira maha, erisiba omo kihugho kino isithuwithe Nyamuhanga.” (Efe. 2:12) Erigha e Biblia mulyahindulha ebyosi ebyo!

2. Wabere wunemw’igha e Biblia, ni byahi ebya wabya waminyire?

2 Wabere wunemw’igha e Biblia, muwaminya ngoku wuwithe Thatha wawu w’elhubulha oyukwanzire kutsibu. Muwaminya ngoku wamanza eritsemesya Yehova n’eribya omw’ihiika ly’abaramya biwe, wutholere iwakolha esyombinduka nene-nene omwa ngebe, omwa mibere, n’omwa malengekania. Muwabya iwuli w’erigha erighendera okwa bihano biwe.​—Efe. 5:3-5.

3. Ngoku kiri omwa Abanya Kolosai 3:9, 10, Yehova anzire ithwakolhaki, kandi thukendi kania okuki omo mwatsi ono?

3 Omuhangiki wethu kandi Thatha wethu w’elhubulha, Yehova, awithe obughabe bw’erithwamu abali omw’ihiika liwe ng’abatholere ibabya na mibereki. Kandi akabugha athi thuthe thwabatizibwa, thutholere ithwahira h’akaghalha ‘erighabana n’omundu wa kera n’emibiiri yiwe.’ * (Soma Abanya Kolosai 3:9, 10.) Omwatsi ono akendi wathikya abanzire eribatizibwa erisubirya okwa bibulyo bisathu bino: (1) “Omundu wa kera” y’owahi? (2) Busana naki Yehova akabugha athi thughabane nayu? (3) Thwanga kikolha thuthi? Okw’ithwe ababiribatizibwa, omwatsi ono akendi thuwathikya eriyihighulha okw’isubira emibere y’omundu wa kera.

“OMUNDU WA KERA” Y’OWAHI?

4. Ni mikolere yahi ey’omundu akathunga akasondolhwa “n’omundu wa kera”?

4 Mughulhu mungyi, omundu oyukasondolhawa “n’omundu wa kera” akalengekanaya n’erikolha ebindu ebithuwene. Anganabya iniayitsomene iyuwene, iniakahithana lhuba-lhuba, isyalisima, kandi ini w’emiyiheko. Anganabya iniakatsemera erilebya eby’eponografe n’esyofilimu sy’eby’obutswatswa kutse eby’amalhwa. Ahathe erithika-thika anganabya inianawithe eyindi mibere eyuwene, kandi inianganayowa nabi busana n’ebindu ebithuwene eby’akabugha n’erikolha. Aliwe iniabya isyawithe omuhwa ow’erihindulha amalengekania n’emikolere yiwe.​—Gal. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5.

Thukabya thukaghabana “n’omundu wa kera,” amalengekania n’emikolere y’omubiri sibirithasyathusondolha (Lebaya enungu 5) *

5. Ni malengekania wahi awatholere awathutholere ithwabya nagho bikahika okw’ilhusya omundu wa kera? (Emibiri 3:19)

5 Sithuhikene, neryo sihali n’omughuma w’okw’ithwe oyuwanga thoka erilhusirya ighuma omwa muthima n’omwa bulengekania bwiwe mw’amalengekania wosi mabi n’eriyisunza libi. Hanganayira ithwakolha kutse eribugha ekindu ekikendi leka ithwayikubyabwomo. (Yer. 17:9; Yak. 3:2) Aliwe thukabya thukalhusya omundu wa kera, amalengekania n’emikolere y’omubiri bikabya isi byanga thasyathusondolha. Thukabya bandu ba mbaghane.​—Isa. 55:7; soma Emibiri 3:19.

6. Busana naki Yehova akathubwira athi thuyilhusayemo amalengekania mabi n’emibere eyithuwene ey’omundu wa kera?

6 Yehova akathubwira athi thuyilhusayemo amalengekania mabi n’emibere eyithuwene kundi athwanzire kandi anzire ithwatsemera engebe. (Isa. 48:17, 18) Anasi ngoku abathe rwanisaya esyongumbu nyibi bakayihuthalhaya ibobene-bene n’erihuthalya abandi. Akayowa nabi akalhangira thukayihuthalya n’erihuthalya abandi.

7. Ngoku kiri omwa Abanya Roma 12:1, 2, ni thwamu lyahi eryo thuwithe?

7 Okw’itsuka abaghuma b’okwa banywani n’abahughu bethu bangana thusiningulira thukalengaho erikolha esyombinduka. (1 Pet. 4:3, 4) Ibangana bugha bathi thuwithe obughabe bw’erikolha ekya thwanzire kandi bathi sithutholere thukalighira abandi bakathubwira eky’erikolha. Abakaghana ebihano bya Yehova ibangana lengekania bathi mbwino bakayisondolha. Aliwe okwenene kuli kuthi, bakabya ibakalighira ekihugho ekithaberweko na Sitani eribasondolha. (Soma Abanya Roma 12:1, 2.) Ithwe bosi thutholere ithwathwamu: Nga thukendi lholha embere n’omundu wa kera, oyukasondolhawa n’ekibi n’ekihugho kya Sitani, kutse nga thukendi lighira Yehova erithuhindulha eribya bandu babuya lino.​—Isa. 64:8.

WANGA ‘GHABANA’ WUTHI N’OMUNDU WA KERA?

8. Ni byahi ebyanga thuwathikya erirwanisya amalengekania awathuwene n’emibere mibi?

8 Yehova anasi ngoku kikayithagha obuthuku n’akaghalha ithwe erirwanisya amalengekania awathuwene n’emibere mibi. (Esy. 103:13, 14) Aliwe, erilhabira omo Kinywe kiwe, omulimu wiwe, n’ekithunga kiwe, Yehova akathuha amenge, akaghalha, n’obuwathikya ebya thukayithagha erikolha esyombinduka. Ahathe erithika-thika, hane ebyabirikuwathikyamo. Lino thulebaye ebiika birebe ebyo wanga kolha erikuwathikya eryongera erilhusya omundu wa kera n’eritholera eribatizibwa.

9. Ekinywe kya Nyamuhanga kyanga kuwathikya erikolhaki?

9 Kolesaya e Biblia eriyirebya ndeke. Ekinywe kya Nyamuhanga kiri ng’ekiyo; kyangana kuwathikya erilebya emibere wukalengekanirayamu, eribugha, n’erikolha. (Yak. 1:22-25) Oyukakweghesaya e Biblia n’abandi Bakristayo abakulire bunyakirimu bangana kuwathikya. Ng’eky’erileberyako, bangana kolesya Amasako erikuwathikya erilhangira amaaka wawu n’erilemererwa lyawu. Bangana kukangirirya ngoku wangabana omwatsi owaseghemere okwa Biblia owali mw’erihabulha eryanga thuwathikya erirwanisya emibere eyithuwene. Kandi Yehova akabya inianayitheghekire erikuwathikya. Yuwasi ndeke ngoku angakuwathikya; anasi ebiri omwa muthima wawu. (Emi. 14:10; 15:11) Kolha mwa mubere wawu erimusaba n’eriyeghesya Ekinywe kiwe buli kiro.

10. Ekyalholirweko kya Elie kyamakweghesyaki?

10 Ligha ngoku ebihano bya Yehova bya byuwene kutsibu. Thwangana ghasirwa omwa byosi ebyo Yehova akabugha athi thukole. Abakaghendera okwa bihano biwe bakathunga ekitsumbi, ekighendererwa omwa ngebe, n’etseme y’okwenene. (Esy. 19:7-11) Mbaghane n’ekyo, abakagheghena ebihano bya Yehova bakaghalhawa busana n’ebikalhwiririra omw’ighendera okwa mikolere y’omubiri. Thalebya ekya omulhume oyukahulhawamo Elie akabugha okw’ighana ebihano bya Yehova. Akulibawa n’ababuthi abanzire Yehova. Aliwe omwa bulengwa, Elie mwasombolha abanywani babi. Mubamwingirya omwa ngebe eyiri mw’erikolesya nabi ebibatsi ebikathamiraya, obusingiri, n’obwibi. Elie akabugha athi mwayisanga iniali kuhithana lhuba-lhuba n’eribya mutsurumi. Akabugha athi, “Erithwalira haghuma, munakolha ebyosi ebyo babya babirinyikangirirya bathi isinakolha ingye ng’Omukrisitayo.” Aliwe Elie mwathibirirwa ebyo abya iniabirigha omwa bulere. Erighunzerera, mwatsuka erigha e Biblia kandi. Mwahira h’akaghalha erileka emitse yiwe mibi neryo amabatizibwa omo mwaka wa 2000. Abirighasirwa athi omw’ighendera okwa bihano bya Yehova? Elie akabugha athi: “Lino ngathekene kandi ngawithe obunyamuthima-thima obuhenirye.” * Ngoku kiri omwa kyalholirweko eki, abakaghana ebihano bya Yehova bakayihuthalhaya. Nomwabine, Yehova akabya inianayitheghekire eribawathikya erikolha esyombinduka.

11. Ni byahi ebyo Yehova aponire?

11 Igha eripona ebyo Yehova aponire. (Esy. 97:10) E Biblia yikabugha yithi Yehova aponire “ameso awakayipipa, olhulimi lhw’eribiha, n’ebyalha ebikutha omusasi owathe ko lhubanza.” (Emi. 6:16, 17) Kandi “akakwa esyonye omundu oyukutha omusasi n’oyukatheba.” (Esy. 5:6) Yehova aponire emibere mibi eyi ya kutsibu indi mukyaleka iniathoghothya abandu babi bosi omwa biro bya Noa kundi babya ibabirisulya omo kihugho mw’omwagha. (Enz. 6:13) Lengekanaya okwa kindi ky’erileberyako. Erilhabira omu muminyereri Malaki, Yehova mwabugha athi aponire abakakomolha abanze babu abatheko lhubanza. Nyamuhanga akaghana n’eriramya lyabu kandi akendi syabatswera busana n’emibere yabu.​—Mal. 2:13-16; Ebr. 13:4.

Erikolha ekindu ekyo Yehova akabugha athi ni kibi kitholere ikyathwitha obuyuyu ng’erirya ebyalya ebibbolire (Lebaya enungu 11-12)

12. Kikamanyisayaki ‘erikwa ekibi kyo nye’?

12 Yehova anzire ‘ithwakwa ekibi kyo nye.’ (Abar. 12:9) Ekinywe ‘wukwe nye’ kikakanganaya erikwa obuyuyu; kikamanyisaya eripona ekindu kya kutsibu; erikikwa omunyali. Thalengekania nga wanga yowa wuthi wulyabwirawa indi wulye ebyalya ebibbolire. Erilengekania okw’ekyo kyangana leka iwayowa nga wukasalha. Omo nzira iyan’eyo, amalengekania w’erikolha ekyo Yehova akabugha athi ni kibi atholere iniathwitha obuyuyu.

13. Busana naki thutholere ithwatheya amalengekania wethu?

13 Theghaya obulengekania bwawu. Amalengekania wethu akahamba okwa mikolere yethu. Ky’ekyaleka Yesu iniathukangirirya athi thughane amalengekania awangaleka ithwakolha erilholho erikalire. (Mt. 5:21, 22, 28, 29) Thwanzire ithwatsemesya Thatha wethu w’elhubulha, kwa bithe? Kwesi ka ni kikulhu, erilhuaho ithwaghana amalengekania mabi wosi-wosi awanga thwasamu!

14. Ebya thukabugha bikathubisulhakoki, kandi ni bibulyo byahi ebya thukendi subirya?

14 Theghaya emibughire yawu. Yesu mwabugha athi: “Emyatsi eyikalhua omo buno yikalhua oko muthima.” (Mt. 15:18) Ni kwenene, ebya thukabugha bikabisulha bingyi ebiri omw’isi wethu. Neryo yibulhaye ebibulyo bino: ‘Nganaghana eribugha amabehi, nomwakine indi eribugha okwenene kikendi nyilethera ekitsibu? Ng’oyuli omwa butheke, nganayitheghaya okw’iyanzirirya okwa bathe b’olhubutho ng’olhwaghe? Nganayihighulira ighuma okwa mikania eyirimo eby’obutswatswa? Ngana subiraya inganathekene omundu amanyihithania?’ Wukendi ghasirwa wamaghanirya okwa bibulyo ebyo. Ebya wukabugha byangana linganisibwa n’amapesa w’okwa lhukimba. Wamafunguragho kikakwolhobera erilhusya olhukimba. Kuthya, wamalengaho erilhusya omwa mikanirye yawu mw’ebitsumi, amabehi, n’eby’obutswatswa, ikikendi kwolhobera erilhusya omundu wa kera.

15. Kikamanyisayaki erikongomerera omundu wethu wa kera y’okwa muthi?

15 Ibya iwunayitheghekire erikolha ekikayithayisibawa. Omukwenda Paulo mwakolesya ekinywe ky’amaaka erithukangirirya ngoku ni kikulhu erikolha esyombinduka omwa ngebe yethu. Mwahandika athi thutholere ithwakongomerera omundu wa kera okwa “muthi.” (Abar. 6:6, NWT) Ni bugha ambu, thwanzire ithwakwama eky’erileberyako kya Kristo. Thutholere ithw’itha amalengekania n’emikolere ebyo Yehova aponire. Ithukendi thunga obunyamuthima-thima obuhenirye n’amaha w’erisyatsemera engebe y’erikotha ithunalyakwama ebiika ebi. (Yn. 17:3; 1 Pet. 3:21) Wibuke ngoku Yehova syendi syahindulha ebihano biwe erithanza erithutsemesya. Omwakanya k’ekyo, n’ithwe thutholere ithwakolha esyombinduka n’erighendera okwa bihano biwe.​—Isa. 1:16-18; 55:9.

16. Busana naki wutholere iwathwamu erilholha embere erirwanisya esyongumbu sy’omubiri?

16 Lholha embere erirwanisya esyongumbu nyibi sy’omubiri. Nibya n’enyuma w’eribatizibwa, wukendi yithagha erilholha embere erirwanisya esyongumbu sy’omubiri. Thalengekania okwa kyalholirweko ky’omulhume oyukahulhawamo Maurício. Iniakine mulere, mwayingirya omwa ngebe ey’ab’olhubutho olhusosene erikolhanako emyatsi y’engyingo. Erighunzerera, mwabana abandu ba Yehova, amatsuka erigha e Biblia. Abere abirikolha esyombinduka omwa ngebe yiwe, mwabatizibwa omwa 2002. Nomwakine indi lino amabirikolera Yehova habw’emyaka mingyi, Maurício akabugha athi: “Ngaligha ngoku nabiribya ingane murwanisya esyongumbu nyibi.” Syali lighira ekyo kikamughunza amani. Omwakanya k’ekyo, akabugha athi: “Kikahumulikanaya eriminya ngoku erithwamu erithendi ghendera okwa syongumbu esyo, iningendi tsemesya Yehova.” *

17. Ekyalholirweko kya Nabiha kyamakweghesyaki?

17 Saba Yehova y’obuwathikya, kandi yikethere omulimu wiwe, butsira amaaka wawu. (Gal. 5:22; Fil. 4:6) Thutholere ithwahira h’akaghalha thwamabya b’erilhusya omundu wa kera n’erithendi musubira. Thulebaye ekyalholirweko ky’omukali oyukahulhawamo Nabiha. Thatha wiwe mwamusighania iniane w’emyaka mukagha buyira. Akabugha athi, “Mukyanyilethera obulhumi bunene.” Abere anemukulha, Nabiha mwabya oyukahithana lhuba-lhuba kandi mutsururu. Mwayingirya omwa by’erighulya ebibatsi ebikathamiraya, amahambwa, n’erighunza omwa ngomo mw’emyaka nga yan’eyo. Abema ababya bakayathulira okwa ngomo mubatsuka erigha nayu e Biblia. Nabiha mwatsuka erikolha esyombinduka nene-nene. Akabugha athi, “Eyindi mitse yaghe muyanyolhobera erileka. Aliwe mukyanyikalira erileka ethaba.” Nabiha mwarwanisya ekyo ahabw’obuthuku obulhabire oko mwaka n’erighunzerera mwasingura. Mwathoka athi? Akabugha athi, “Ekikulhu kutsibu, erisaba Yehova mughulhu wosi ly’eryanyithokesaya.” Lino akabwira abandi athi: “Ngayikethere ngoku eribya imunganathoka erikolha esyombinduka eritsemesya Yehova, n’owosi-wosi angana thoka!” *

WANGANA THOLERA ERIBATIZIBWA!

18. Ngoku kiri omwa 1 Abanya Korinto 6:9-11, abangyi b’okwa baghombe ba Nyamuhanga babirithoka erikolhaki?

18 Omwa kighana ky’erimbere, abaghuma b’okwa balhume n’abakali abo Yehova Nyamuhanga asombolha erithabalha haghuma na Yesu Kristo babya ibanakolire ebindu bibi. Ng’eky’erileberyako, banabya basingiri, abakakolha emyatsi y’engyingo n’ab’olhubutho ng’olhwabu, kandi abibi. Aliwe busana n’obuwathikya bw’omulimu wa Nyamuhanga, mubathoka erihindulha emibere yabu. (Soma 1 Abanya Korinto 6:9-11.) Kuthya namunabwire, e Biblia yabiriwathikya esyomiliyoni sy’abandu erikolha esyombinduka omwa ngebe yabu. * Babirisingura n’emitse mibi eyabya iyabiri bakaghathiramo. Eky’erileberyako kyabu kikakanganaya ngoku nawu wangana hindulha emibere yawu n’erisingura emitse mibi wanatholera eribatizibwa.

19. Thukendisya kania okuki omo mwatsi owakakwamako?

19 Eryongera okw’ihira h’akaghalha erilhusya omundu wa kera, abanzire eribatizibwa batholere ibahira h’akaghalha eriambalha omundu muhya-muhya. Omwatsi owakakwamako akendisya thukangania ngoku thwanga kolha ekyo kandi ngoku abandi banga thuwathikya.

OLHWIMBO 41 Wowe Erisaba Lyaghe

^ enu. 5 Eritholera eribatizibwa, thutholere ithwabya ithunayitheghekire erikolha esyombinduka omwa mibere yethu. Omwatsi ono akendi thuwathikya eriminya emibere ya kera nga y’eyahi, ekikaleka ithwabya ithutholere erighabana n’emibere eyo, kandi nga thwanga kikolha thuthi. Omwatsi owakakwamako akendi syakania nga thwanga lholha thuthi embere eriambalha omundu muhya-muhya nibya n’enyuma w’eribatizibwa.

^ enu. 3 ERISOBORERA EKINYWE: ‘Erighabana n’omundu wa kera’ kikamanyisaya erileka amalengekania n’emibere eyithetsemesaya Yehova. Ekyo kitholere ikyatsuka wuthe w’abatizibwa.​—Efe. 4:22.

^ enu. 10 Eriminya bingyi, lebaya omwatsi “E Biblia Yikahindulha Esyongebe​—‘Munayithagha Erisuba oku Yehova,’” omwa Watchtower ey’Okwakani 1, 2012.

^ enu. 16 Eriminya bingyi, lebaya omwatsi “E Biblia Yikahindulha Esyongebe​—‘Mubanyikangania Olhukeri,’” omwa Watchtower ey’Okwakathano 1, 2012.

^ enu. 17 Eriminya bingyi, lebaya omwatsi “E Biblia Yikahindulha Esyongebe​—‘Munabya Mukali Oyukahithana Lhuba-lhuba Kandi Mutsururu,’” omwa Watchtower ey’Okwerikumi 1, 2012.

^ enu. 18 Lebaya akasanduko “ E Biblia Yikahindulha Esyongebe.”

^ enu. 64 ERISOBORERA EKISASANI: Eriyilhusyamu amalengekania n’emibere eyithuwene liri ng’erilhusya olhukimba olhukulire.