Ir al contenido

Ir al índice

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 10

Kiviva sandákoún ki̱ʼva ña̱ ni̱xi̱yoún tá ya̱chi̱

Kiviva sandákoún ki̱ʼva ña̱ ni̱xi̱yoún tá ya̱chi̱

“Sandákoondó ki̱ʼva ña̱ ni̱xi̱yondó tá ya̱chi̱” (COL. 3:9).

YAA 29 Ná na̱ʼa̱yó ña̱ kúúyó testigo Jehová

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱ *

1. ¿Ndáa ki̱ʼva ni̱xi̱yoyó tá kúma̱níka sakúaʼayó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱?

 ¿NDÁA ki̱ʼva ni̱xi̱yo ña̱ xi̱keʼún tá kúma̱níka sakúaʼún xa̱ʼa̱ Ndióxi̱? Ku̱a̱ʼáníyó va̱ása kútóoyó natúʼunyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Saáchi sana xi̱keʼéyó táʼan ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ kéʼé na̱ ñuyǐví yóʼo. Ña̱kán, kǒo ña̱ níxi̱ndatuyó ndakiʼinyó chí nu̱únínu ta va̱ása níxi̱xini̱yó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ (Efes. 2:12). Soo su̱ví saáka íyoyó vitin chi ni̱xa̱a̱yó sa̱kúaʼayó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱.

2. ¿Ndáaña ku̱nda̱a̱-iniún tá ki̱xáʼún káʼviún tu̱ʼun Ndióxi̱?

2 Tá ki̱xáʼún káʼviún tu̱ʼun Ndióxi̱, ni̱xa̱ún ku̱nda̱a̱-iniún ña̱ kúʼvi̱ní-inira xínira yóʼo. Ta ni̱xa̱ún ku̱nda̱a̱-iniún ña̱ xíniñúʼu nasamaún ña̱ ndákanixi̱níún xíʼin ña̱ kéʼún ña̱ va̱ʼa sakúsi̱íún-inira ta koún táʼan na̱ ñuura. Ta saátu sa̱kúaʼún ña̱ ndáyáʼviní kundiku̱ún ña̱ káʼa̱n tu̱ʼunra ta va̱ása keʼún ña̱ kini (Efes. 5:3-5).

3. a) Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Colosenses 3:9, 10, ¿ndáaña kúni̱ Jehová ná keʼéyó? b) ¿Ndáa ki̱ʼva chindeétáʼan artículo yóʼo xíʼinyó?

3 Xa̱ʼa̱ ña̱ i̱xava̱ʼa Jehová miíyó ta kúúra yiváyó, kivi ka̱ʼa̱nra xíʼinyó ndáaña xíniñúʼu keʼéyó. Ta ña̱yóʼo káʼa̱nra xíʼin na̱ kúni̱ ndakuchi: “Sandákoondó ki̱ʼva ña̱ ni̱xi̱yondó tá ya̱chi̱ ta saátu ndiʼi ña̱ xi̱keʼéndó” * (kaʼvi Colosenses 3:9, 10). ¿Á xa̱a̱ ndákanixi̱níún ndakuchiún? Artículo yóʼo chindeétáʼanña xíʼún kunda̱a̱-iniún xa̱ʼa̱ u̱ni̱ ña̱yóʼo: ¿ndáaña kúni̱ kachi ña̱ sandákooyó ki̱ʼva ña̱ ni̱xi̱yoyó tá ya̱chi̱?, ¿nda̱chun kúni̱ Jehová ña̱ ná sandákooyóña? ta, ¿ndáaña kivi keʼéyóña ña̱ va̱ʼa sandákooyóña? Soo tá xa̱a̱ nda̱kuchiyó, artículo yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ va̱ása ndikóyó keʼéyó ña̱ xi̱keʼéyó tá ya̱chi̱.

¿NDÁAÑA KÚNI̱ KACHI ÑA̱ SANDÁKOOYÓ KI̱ʼVA ÑA̱ NI̱XI̱YOYÓ TÁ YA̱CHI̱?

4. ¿Ndáaña kéʼé na̱ yiví na̱ va̱ása násama ki̱ʼva ña̱ ni̱xi̱yona tá ya̱chi̱?

4 Na̱ yiví na̱ va̱ása násama ki̱ʼva ña̱ ni̱xi̱yona tá ya̱chi̱, nina ña̱ va̱ása va̱ʼa ndákanixi̱nína ta kéʼéna ña̱ kútóo ku̱ñuna. Sana kamaní sáa̱na ta va̱ása ndíʼi̱-inina xa̱ʼa̱ inkana, va̱ása táxina tíxa̱ʼvi xa̱ʼa̱ ña̱ kúúmiína ta ni̱nuní kúnina. Sana kútóonína kotonde̱ʼéna pornografía xíʼin película nu̱ú kée na̱ kísi̱ xíʼin táʼan á nu̱ú kée na̱ kánitáʼan. Sana ndíka̱a̱va ña̱ va̱ʼa níma̱na ta nda̱a̱ sava yichi̱ va̱ása va̱ʼa kúnina xíʼin ña̱ káʼa̱nna á xíʼin ña̱ kéʼéna, soo va̱ása chíka̱a̱na ndee̱ ña̱ nasamana ña̱ ndákanixi̱nína xíʼin ña̱ kéʼéna (Gál. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5).

Tá sándakooyó ki̱ʼva ña̱ ni̱xi̱yoyó tá ya̱chi̱, ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ va̱ása táxikayó kaʼndachíñu ña̱ va̱ása va̱ʼa nu̱úyó ta ni va̱ása kéʼékayó ña̱ kútóo ku̱ñuyó. (Koto párrafo 5). *

5. ¿Ndáaña kúni̱ kachi ña̱ sandákooyó ki̱ʼva ña̱ ni̱xi̱yoyó tá ya̱chi̱? (Hechos 3:19).

5 Xa̱ʼa̱ ña̱ kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi, íxayo̱ʼvi̱níña xíʼinyó taváyó ña̱ va̱ása va̱ʼa xi̱níyó xíʼin níma̱yó. Sava yichi̱ keʼévayó á ka̱ʼa̱nyó iin ña̱ va̱ása va̱ʼa ta ndandikóní-iniyó xa̱ʼa̱ña (Jer. 17:9; Sant. 3:2). Soo tá xa̱a̱ sa̱ndákooyó ki̱ʼva ña̱ ni̱xi̱yoyó tá ya̱chi̱, ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ va̱ása táxikayó kaʼndachíñu ña̱ va̱ása va̱ʼa nu̱úyó ta ni va̱ása kéʼékayó ña̱ kútóo ku̱ñuyó, tasaá xáa̱yó ndúuyó iin na̱ yiví va̱ʼa (Is. 55:7; kaʼvi Hechos 3:19).

6. ¿Nda̱chun káʼa̱n Jehová xíʼinyó ña̱ ná taváyó ña̱ va̱ása va̱ʼa xi̱níyó ta sandákooyó keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa?

6 Xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱ní-ini Jehová xínira miíyó ta saátu xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása kúni̱ra ná xo̱ʼvi̱yó, káʼa̱nra xíʼinyó ña̱ ná taváyó ña̱ va̱ása va̱ʼa xi̱níyó ta ná sandákooyó keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa (Is. 48:17, 18). Ta kúnda̱a̱-inira tá ná keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa saxóʼvi̱yó miíyó ta saátu saxóʼvi̱yó inkana. Ta nda̱a̱ miíra xóʼvi̱ xíʼinyó tá kúu ña̱yóʼo.

7. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Romanos 12:1, 2, ¿ndáaña xíniñúʼu ndaka̱xinyó keʼéyó?

7 Xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱yó nasamayó ki̱ʼva ña̱ íyoyó, sana na̱ veʼeyó á na̱ migoyó kixáʼana kusi̱kindaana miíyó (1 Ped. 4:3, 4). Ta sana kivi ka̱ʼa̱nna xíʼinyó ña̱ kivi keʼéyó ña̱ kúni̱ miíyó ta nda̱a̱ ni iinna va̱ása xíniñúʼu ka̱ʼa̱n xíʼinyó ndáaña xíniñúʼu keʼéyó. Soo na̱ va̱ása xíín kundiku̱n ña̱ káʼa̱n Jehová, su̱ví miívína xáʼndachíñu nu̱ú miína, chi ñuyǐví ta̱ Ndi̱va̱ʼa yóʼova kúú ña̱ xáʼndachíñu nu̱úna (kaʼvi Romanos 12:1, 2). Ndiʼiyó xíniñúʼu ndaka̱xinyó ndáaña kéʼéyó: á ndakundeéyó keʼéyó ña̱ kútóo ku̱ñuyó xíʼin ña̱ kéʼé na̱ ñuyǐví ta̱ Ndi̱va̱ʼa yóʼo, á va̱ʼaka taxiyó ná nasama Jehová miíyó tasaá xa̱a̱yó kooyó na̱ yiví va̱ʼa tiempo vitin (Is. 64:8).

¿NDÁA KI̱ʼVA SANDÁKOOYÓ KI̱ʼVA ÑA̱ NI̱XI̱YOYÓ TÁ YA̱CHI̱?

8. ¿Ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼinyó nasamayó ña̱ ndákanixi̱níyó ta sandákooyó keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa?

8 Jehová kúnda̱a̱-inira ña̱ xíniñúʼuyó ku̱a̱ʼá tiempo ña̱ nasamayó ña̱ ndákanixi̱níyó ta sandákooyó keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa ta xíniñúʼu chika̱a̱níyó ndee̱ ña̱ va̱ʼa keʼéyó ña̱yóʼo (Sal. 103:13, 14). Soo xíniñúʼura tu̱ʼunra, espíritu santora xíʼin na̱ ñuura ña̱ va̱ʼa taxira ña̱ ndíchi ndaʼa̱yó ta taxira ndee̱ ndaʼa̱yó ña̱ va̱ʼa nasamayó ña̱ kéʼéyó. Ta sana xa̱a̱ kíʼinvaún kuenta ndáa ki̱ʼva xa̱a̱ chíndeétáʼan Jehová xíʼún. Vitin ná kotoyó ndáaña kivi keʼún ña̱ va̱ʼa ndakundeún nasamaún ña̱ kéʼún tasaá xa̱ún ndakuchiún.

9. ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan tu̱ʼun Ndióxi̱ xíʼún?

9 Kuniñúʼu tu̱ʼun Ndióxi̱ ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniún ndáa ki̱ʼva íyo ña̱ kéʼún. Tu̱ʼun Ndióxi̱ nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin espejo saá íyoña, ña̱kán kivi chindeétáʼanña xíʼún kunda̱a̱-iniún ndáa ki̱ʼva íyo ña̱ ndákanixi̱níún, ndáa ki̱ʼva íyo ña̱ káʼún ta saátu ndáa ki̱ʼva íyo ña̱ kéʼún (Sant. 1:22-25). Na̱ sánáʼa̱ yóʼó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ á iin na̱ hermano na̱ xa̱a̱ xu̱xa-ini, kivi chindeétáʼanna xíʼún. Chi kivi kuniñúʼuna tu̱ʼun Ndióxi̱ ña̱ chindeétáʼanna xíʼún kunda̱a̱-iniún ndáaña kúú ña̱ va̱ʼa kéʼún ta ndáaña íxayo̱ʼvi̱ xíʼún. Ta kivitu sanáʼa̱na yóʼó ña̱ nandukún nu̱ú tutu ña̱ tává na̱ ñuu Ndióxi̱ ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼún ña̱ sandákoún ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼún. Saátu íyo tu̱ʼva Jehová ña̱ chindeétáʼanra xíʼún, ta iinlá ta̱yóʼo kúú ta̱ va̱ʼaníka chindeétáʼan xíʼún, saáchi kúnda̱a̱-inira ndáaña ndíka̱a̱ níma̱ún (Prov. 14:10; 15:11). Ña̱kán, xíniñúʼu chika̱ún ndee̱ ña̱ ka̱ʼún xíʼinra ndiʼi ki̱vi̱ ta saátu kaʼviún tu̱ʼunra.

10. ¿Ndáaña sákuaʼún xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Elie?

10 Va̱ása kaka-iniún ña̱ nina ña̱ va̱ʼa kúú ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ xíʼún keʼún. Ndiʼi ña̱ káʼa̱n Jehová xíʼinyó keʼéyó, ña̱ va̱ʼa miíyó kúúña. Na̱ ndíku̱n ña̱ káʼa̱nra va̱ʼaníka kúnina xíʼin miína ta si̱íní tákuna (Sal. 19:7-11). Soo na̱ va̱ása kéʼé ña̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ ta kéʼéna ña̱ kúni̱ ku̱ñuna, ku̱a̱ʼání tu̱ndóʼo va̱xi nu̱úna. Ná kotoyó ndáaña ndo̱ʼo iin ta̱a ta̱ naní Elie xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása níxi̱ndiku̱nra ña̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱. Na̱ yivára sa̱náʼa̱nara xa̱ʼa̱ Jehová, soo tá xa̱a̱ xa̱ʼnura ki̱xáʼara kéʼéra ña̱ va̱ása va̱ʼa. Ta ki̱xáʼara xíniñúʼura droga, ki̱xáʼara kéʼéra ku̱a̱ʼá ña̱ kini ta saátu ki̱xáʼara íxakuíʼnára. Saátu ki̱xáʼara ndu̱kueʼe̱níra ta nda̱a̱ xi̱kanira na̱ yiví. Ta̱yóʼo káchira: “Ndiʼi ña̱ sa̱náʼa̱na yi̱ʼi̱ ña̱ va̱ása xíniñúʼu keʼíi̱, ña̱kán kúú ña̱ ki̱xáʼíi̱ kéʼíi̱”. Soo va̱ása nínandósó-inira xa̱ʼa̱ ña̱ sa̱náʼa̱nara tá loʼora. Ña̱kán tá ni̱ya̱ʼa tiempo ki̱xáʼa tukura káʼvira tu̱ʼun Ndióxi̱. Ta chi̱ka̱a̱níra ndee̱ ña̱ sa̱ndákoora ndiʼi ña̱ va̱ása va̱ʼa xi̱keʼéra ta nda̱kuchira tá ku̱i̱ya̱ 2000. ¿Ndáaña va̱ʼa ndákiʼinra xa̱ʼa̱ ña̱ ndíku̱nra ña̱ káʼa̱n Jehová? Ta̱yóʼo káchira: “Vitin viíní íyo ña̱ ndákanixi̱níi̱ ta va̱ása ndíʼi̱ka-inii̱”. * Ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Elie náʼa̱ña na̱ va̱ása ndíku̱n ña̱ káʼa̱n Jehová sáxo̱ʼvi̱nína miína. Soo kúni̱vara chindeétáʼanra xíʼinna ña̱ nasamana ña̱ kéʼéna.

11. ¿Ndáa ña̱ʼa kúú ña̱ kúndasí Jehová xínira?

11 Xíniñúʼu kundasíún ña̱ kúndasí Jehová xínira (Sal. 97:10). Biblia káʼa̱nña ña̱ kúndasí Jehová xínira “na̱ kúta̱a-ini nu̱ú inkana, na̱ káʼa̱n tu̱ʼun vatá, na̱ xáʼní na̱ yiví na̱ kǒo ku̱a̱chi” (Prov. 6:16, 17). Ta saátu kúndasíra xínira “na̱ kútóoní kanitáʼan ta saátu na̱ sándaʼvi” (Sal. 5:6). Jehová kúndasíníra xínira na̱ kéʼé ña̱yóʼo, ña̱kán sa̱ndíʼi-xa̱ʼa̱ra na̱ yiví na̱ ndi̱va̱ʼa-ini na̱ xi̱ndoo tá ni̱xi̱yo ta̱ Noé saáchi nina ña̱ va̱ása va̱ʼa xi̱keʼéna (Gén. 6:13). Inka ña̱ kúndasí Jehová xínira kúú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ profeta Malaquías xa̱ʼa̱: ña̱ sándaʼvina ñá síʼina á yiína xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱na sandákoonana. Na̱ kéʼé ña̱yóʼo, va̱ása taxika Ndióxi̱ ndasakáʼnunara ta ndatiinra ku̱a̱chi xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼéna (Mal. 2:13-16; Heb. 13:4).

Nda̱a̱ táki̱ʼva kúndasíyó kuxuyó iin ña̱ʼa ña̱ ni̱ta̱ʼyi̱, saá xíniñúʼu kundasíyó keʼéyó ña̱ va̱ása kútóo Jehová. (Koto párrafo 11 xíʼin 12).

12. ¿Ndáaña kúni̱ kachi ña̱ kundasíyó kuniyó ña̱ va̱ása va̱ʼa?

12 Jehová káʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼinyó: “Kundasíndó kunindó ña̱ va̱ása va̱ʼa” (Rom. 12:9). Ña̱ kundasíyó iin ña̱ʼa kúni̱ kachiña ña̱ nda̱a̱ ni loʼo va̱ása kúni̱yó kuniyóña, á nda̱a̱ kukini-iniyó kuniyóña. Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: ¿ndáaña keʼéyó tá ná ka̱ʼa̱nna xíʼinyó kuxuyó iin ña̱ʼa ña̱ xa̱a̱ ni̱ta̱ʼyi̱? Sana nda̱a̱ kúni̱ nduxanyó tá ndákanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo. Ta ki̱ʼva saá xíniñúʼu keʼéyó tá kíxáʼayó kúni̱yó keʼéyó iin ña̱ va̱ása kútóo Jehová.

13. ¿Nda̱chun xíniñúʼu kiʼinníyó kuenta xíʼin ña̱ ndákanixi̱níyó?

13 Kiʼún kuenta xíʼin ña̱ ndákanixi̱níún. Ña̱ ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ iin ña̱ʼa kúú ña̱ chindaʼá miíyó xa̱a̱yó keʼéyóña. Ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús ña̱ ná kǒo ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ kivi chindaʼá miíyó ki̱ʼviyó ku̱a̱chi nu̱ú Ndióxi̱ (Mat. 5:21, 22, 28, 29). Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, tá kúni̱yó sakúsi̱íyó ini Jehová, ndi̱ku̱n kama xíniñúʼu taváyó ña̱ va̱ása va̱ʼa ndákanixi̱níyó.

14. ¿Ndáaña náʼa̱yó xíʼin tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó, ta ndáaña xíniñúʼu ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱?

14 Kiʼinníún kuenta xíʼin ña̱ káʼún. Ta̱ Jesús ka̱chira: “Ndiʼi ña̱ kée yuʼú iin na̱ yiví chí níma̱na va̱xiña” (Mat. 15:18). Ta ña̱ nda̱a̱ní kúú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra, saáchi tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó náʼa̱ña ndáa ki̱ʼva íyoyó. Tavá tiempo ña̱ ndakanixi̱níún xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “¿Á ndiʼi tiempo káʼi̱n ña̱ nda̱a̱ ni kúnda̱a̱-inii̱ ña̱ kivi kixi tu̱ndóʼo nu̱úi̱? Tá xa̱a̱ ti̱ndaʼíi̱, ¿á chíka̱i̱ ndee̱ ña̱ va̱ása kutói̱ inkana? ¿Á chíka̱i̱ ndee̱ ña̱ va̱ása natúʼi̱n xa̱ʼa̱ ña̱ kini? ¿Á vií ndákuii̱n yuʼú na̱ sásáa̱ yi̱ʼi̱?”. Tu̱ʼun ña̱ káʼa̱nyó kivi chitáʼanyóña xíʼin ikí á botó tí tíin nu̱ú ti̱ko̱to̱ ña̱ ndíxiyó. Tá kúni̱yó nasamayó ti̱ko̱to̱yó, xíniñúʼu taváyó ikí nu̱úña ña̱ va̱ʼa kitaña. Ta ki̱ʼva saátu xíniñúʼu keʼéyó tá kúni̱yó nasamayó ki̱ʼva ña̱ íyoyó, xíniñúʼu chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ va̱ása ka̱ʼa̱n-ndi̱va̱ʼayó xíʼin inkana, ña̱ va̱ása ka̱ʼa̱nyó ña̱ vatá ta va̱ása natúʼunyó xa̱ʼa̱ ña̱ kini. Tá ná keʼéyó ña̱yóʼo va̱ása ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó sandákooyó ki̱ʼva ña̱ ni̱xi̱yoyó tá ya̱chi̱.

15. ¿Ndáaña xíniñúʼu chika̱a̱-iniyó keʼéyó?

15 Chika̱a̱-ini ña̱ nasamaún ña̱ kéʼún. Ta̱ apóstol Pablo ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ iin ejemplo ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼinyó kunda̱a̱-iniyó nda̱chun ndáyáʼviní nasamayó ki̱ʼva ña̱ íyoyó. Ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ xíniñúʼu katikaayó ki̱ʼva ña̱ ni̱xi̱yoyó tá ya̱chi̱ ndaʼa̱ yitu̱n (Rom. 6:6, nota). Ta̱ Jesús chi̱kaa̱-inira ña̱ katikaanara ndaʼa̱ yitu̱n, saáchi xi̱kuni̱ra sakúsi̱íra-ini Jehová. Ta ki̱ʼva saá xíniñúʼu keʼéyó tá kúni̱yó sakúsi̱íyó-ini Jehová, xíniñúʼu chika̱a̱-iniyó sandákooyó keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ kúndasíra xínira. Tásaá ná keʼéyó, kǒoka ña̱ sandíʼi̱-iniyó ta ni̱ʼíyó ña̱ kutakuyó ndiʼi tiempo (Juan 17:3; 1 Ped. 3:21). Ná ndakaʼányó chi va̱ása nasamaví Jehová ña̱ va̱xi nu̱ú tu̱ʼunra ña̱ va̱ʼa sakúsi̱í kuitíra iniyó. Chi miívayó kúú na̱ xíniñúʼu nasama ña̱ kéʼéyó ña̱ va̱ʼa kundiku̱nyó ña̱ káʼa̱nra (Is. 1:16-18; 55:9).

16. ¿Nda̱chun xíniñúʼu ndakundeún chika̱ún ndee̱ ña̱ kǒo keʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa?

16 Ndakundeé chika̱a̱ ndee̱ ña̱ kǒo keʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa. Ni ná xa̱ún ndakuchiún, xíniñúʼu chika̱ún ndee̱ ña̱ kǒo keʼún ña̱ va̱ása va̱ʼa. Ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Maurício, tá ni̱xi̱yo loʼora xi̱kutóora na̱ ta̱a. Soo tá ni̱ya̱ʼa tiempo xi̱nitáʼanra xíʼin na̱ testigo Jehová ta ki̱xáʼara sa̱kúaʼara xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, ta saátu na̱samara ki̱ʼva ña̱ ni̱xi̱yora ta nda̱kuchira tá ku̱i̱ya̱ 2002. Ni xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ ndásakáʼnura Jehová, káchira: “Sava yichi̱ ndákanikavaxi̱níi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa ta xíniñúʼu chika̱a̱níi̱ ndee̱ ña̱ tavái̱ña xi̱níi̱”. Soo va̱ása táxira ña̱ sandákava ña̱yóʼo inira, chi ña̱yóʼo káchira: “Soo va̱ʼaní kúnii̱ chi kúnda̱a̱-inii̱ ña̱ kúsi̱íva-ini Jehová xíʼi̱n chi va̱ása xái̱ kéʼíi̱ ña̱ ndákanixi̱níi̱”. *

17. Ña̱ ndo̱ʼo ñá Nabiha, ¿ndáa ki̱ʼva chíka̱a̱ña ndee̱ xíʼún?

17 Va̱ása kundaa-iniún miíún, ka̱ʼa̱n xíʼin Jehová ná chindeétáʼanra xíʼún ta taxi ná chindeétáʼan espíritu santora xíʼún (Gál. 5:22; Filip. 4:6). Xíniñúʼu chika̱a̱níyó ndee̱ ña̱ va̱ása ndikó tukuyó keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa xi̱keʼéyó tá ya̱chi̱. Ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼo ñá Nabiha, yiváñá sa̱ndákoorañá tá kúúmiíñá i̱ñu̱ ku̱i̱ya̱. Ñáyóʼo káchiñá: “Ku̱suchíní-inii̱ tá ke̱ʼéra ña̱yóʼo”. Tá xa̱a̱ xa̱ʼnuñá, kamaní xi̱saa̱ñá ta kue̱ʼe̱kaví ni̱xi̱yoñá. Ta saátu ki̱xáʼañá íxi̱kóñá droga, ña̱kán chi̱ka̱a̱nañá ku̱a̱ʼá ku̱i̱ya̱ veʼeka̱a. Ta tá xa̱a̱ ndíka̱a̱ñá kán, ni̱xa̱ʼa̱n na̱ testigo Jehová xi̱tonañá ta ki̱xáʼana káʼvina xíʼinñá xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Tasaá ki̱xáʼañá na̱samañá, ñáyóʼo káchiñá: “Sava ña̱ va̱ása va̱ʼa xi̱keʼíi̱, kamaní sa̱ndákoi̱ña. [...] Soo i̱xayo̱ʼvi̱níña xíʼi̱n sandákoi̱ kaʼmii̱”. Yáʼaka iin ku̱i̱ya̱ chi̱ka̱a̱ñá ndee̱ ña̱ sandákooñá ña̱ kaʼmiñá ta ku̱chiñuvañá. ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼinñá? Ñáyóʼo káchiñá: “Ku̱chiñui̱ sa̱ndákoi̱ ña̱yóʼo xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nníi̱ xíʼin Jehová. Ña̱kán, tá ku̱chiñu yi̱ʼi̱ na̱samai̱ xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱i̱ sakúsi̱í-ini Jehová, kuchiñutu inkavana”. *

KIVIVA XA̱ÚN NDAKUCHIÚN

18. Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi 1 Corintios 6:9-11, ¿ndáaña xa̱a̱ kéʼé ku̱a̱ʼání na̱ ndásakáʼnu Ndióxi̱?

18 Tá siglo nu̱ú, sava na̱ ta̱a xíʼin ná ñaʼá xi̱keʼéna ku̱a̱ʼá ña̱ va̱ása va̱ʼa, tá kúú xi̱sandáʼvina ñá síʼina á yiína, savana xi̱ ixakuíʼnana ta sava na̱ ta̱a xi̱kutóona na̱ ta̱a. Soo tá ni̱xa̱a̱na sa̱kúaʼana xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, espíritu santo chi̱ndeétáʼan xíʼinna ña̱ na̱samana ki̱ʼva ña̱ ni̱xi̱yona, ña̱kán nda̱kaxinrana ña̱ ku̱ʼu̱nna kaʼndachíñuna xíʼin ta̱ Jesús chí ndiví (kaʼvi 1 Corintios 6:9-11). Ta saátu tiempo vitin tu̱ʼun Ndióxi̱ chíndeétáʼanña xíʼin ku̱a̱ʼání na̱ yiví ña̱ nasamana ki̱ʼva ña̱ íyoña. * Ta kúchiñuna sándakoona ña̱ va̱ása va̱ʼa ña̱ xi̱kutóonína keʼéna. Ña̱ ndo̱ʼo na̱yóʼo náʼa̱ña ña̱ kuchiñutu yóʼóva nasamaún ki̱ʼva ña̱ íyoún ta sandákoún ndiʼi ña̱ va̱ása va̱ʼa xi̱keʼún tasaá xa̱ún ndakuchiún.

19. ¿Ndáaña sakúaʼayó nu̱ú inka artículo?

19 Na̱ kúni̱ xa̱a̱ ndakuchi, xíniñúʼu chika̱a̱na ndee̱ ña̱ sandákoona ki̱ʼva ña̱ ni̱xi̱yona tá ya̱chi̱ ta kixáʼana ndasaxa̱ána ki̱ʼva ña̱ kéʼéna. Nu̱ú inka artículo sakúaʼayó ndáa ki̱ʼva keʼéyó ña̱yóʼo, ta ndáa ki̱ʼva chindeétáʼan inkana xíʼinyó keʼéyóña.

YAA 41 Yivá, kuniso̱ʼo ña̱ káʼi̱n xíʼún

^ párr. 5 Na̱ sa̱kán sákuaʼa xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ xíniñúʼu chika̱a̱-inina ña̱ nasamana ki̱ʼva ña̱ íyona tá kúni̱na xa̱a̱na ndakuchina. Nu̱ú artículo yóʼo sakúaʼayó ndáaña kúni̱ kachi ña̱ sandákooyó ki̱ʼva ña̱ ni̱xi̱yoyó tá ya̱chi̱, nda̱chun xíniñúʼu sandákooyóña ta ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa sandákooyóña. Nu̱ú inka artículo sakúaʼayó ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa ndakundeéyó ndasaxa̱áyó ki̱ʼva ña̱ kéʼéyó ni xa̱a̱ nda̱kuchiyó.

^ párr. 3 ÑA̱ KÚNI̱ KACHIÑA: “Ña̱ sandákooyó ki̱ʼva ña̱ ni̱xi̱yoyó tá ya̱chi̱” kúni̱ kachiña ña̱ va̱ása ndakanikaxi̱níyó táki̱ʼva ndákanixi̱ní na̱ ñuyǐví yóʼo, ta va̱ása keʼékayó ña̱ va̱ása kútóo Jehová. Ta xíniñúʼu kixáʼayó keʼéyó ña̱yóʼo tá kúma̱níka ndakuchiyó (Efes. 4:22).

^ párr. 10 Tá kúni̱ún kunda̱a̱ka-iniún, koto artículo “La Biblia les cambió la vida: ‘Necesitaba volver a Jehová’”, ña̱ ka̱na nu̱ú tutu La Atalaya 1 tí abril 2012.

^ párr. 16 Tá kúni̱ún kunda̱a̱ka-iniún xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, koto artículo ña̱ naní “La Biblia les cambió la vida: ‘Fueron muy amables conmigo’”, ña̱ ka̱na nu̱ú tutu La Atalaya 1 tí mayo 2012.

^ párr. 17 Tá kúni̱ún kunda̱a̱ka-iniún xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, koto artículo ña̱ naní “La Biblia les cambió la vida: ‘Llegué a ser una joven irritable y agresiva’”, ña̱ ka̱na nu̱ú tutu La Atalaya 1 tí octubre 2012.

^ párr. 64 ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Tá chíka̱a̱yó ndee̱ ña̱ sandákooyó keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa, nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ña̱ táváyó ti̱ko̱to̱ yatá ña̱ ndíxiyó saá íyoña.