INKHANI IYAKUMANYILA 10
Mubaghile “Ukumfula Umundu Unkulu”
“Mumfulile umundu unkulu nimbombo syake syosa.”—KOLOS. 3:9.
ULWIMBO 29 Kuchita Vinthu Kuyana na Zina Lithu
ISI TUKUYA PAKUMANYILA *
1. Ngimba ubumi bwinu bwali bulebule bo mukali ukwanda ukumanyila Ibaibolo?
NGIMBA ubumi bwinu bwali bulebule bo mukali ukwanda ukumanyila Ibaibolo na Baketi ba Yehova? Twebingi ba uswe tukinong’onelangako isyakufwana nukumanyila Ibaibolo. Ifyakubomba fyitu fyakolelanagha nutuyilo utubibi utwa nkisu. Linga mo syayilile, “mwali basitalusubilo kangi mukali na Kyala nkisu iki.” (Ef. 2:12) Bo twandile ukumanyila Ibaibolo, twachenjile pa bumi bwitu.
2. Ngimba findu fiki fyabombiwe bo mwandile ukumanyila Ibaibolo?
2 Bo mwandile ukumanyila Ibaibolo, mwasyaghenie ukuti muli na Tata uwakumwanya uyu abaghanile fiyo. Mwaketile ukuti linga mukulonda ukunhobosya Yehova nukuya kulubafu lwa mbumba yake, mwalondiwagha ukuchenja utuyilo twinu. Mwalondiwagha ukumanyila ukubomba isi Yehova ikuhoboka nasyo.—Ef. 5:3-5.
3. Ukufwana na Bakolosi 3:9, 10, ngimba Yehova ikulonda ukuti tubombeghe isyafiki, kangi tukuya pakuyobesania isyafiki mu nkhani iyi?
3 Yehova Mpeli kangi yo Tata witu wakumwanya, yonongwa yake ali nubwabuke ubwakusala isi aba mumbumba yake bikulondiwa ukubomba. Kangi umwene ikulonda ukuti bo tukali ukosiwa, tukulondiwa ukwiyipa “ukumfula umundu unkulu nimbombo syake syosa.” * (Belenga Bakolosi 3:9, 10.) Inkhani iyi yikuya pakubatula aba bikulonda ukosiwa ukwamula amalalusyo matatu agha: (1) Ngimba “umundu unkulu” findu fiki? (2) Nongwa yafiki Yehova ikulonda ukuti tumfule umundu unkulu? (3) Ngimba tubaghile ukubomba bulebule isi? Twesa uswe tosiwe kale, inkhani iyi yikuya pakututula ukuleka ukubomba utuyilo utubibi utu twabombagha kunyuma nu kughelaghela ukumfula umundu unkulu.
NGIMBA “UMUNDU UNKULU” FINDU FIKI?
4. Ngimba uyu ikulongosiwa “numundu unkulu” ikubomba bulebule ifindu?
4 Uyu ikulongosiwa “numundu unkulu” utubalilo twingi ikwinong’ona nu kubomba utuyilo utubibi. Umwene abaghile ukuya wakwibona, ikukalala mwanakalinga, atikundaghisya kangi wakwitufya. Umwene abaghile ukuhoboka ukuketelela ifithuzi ifibibi bo, ifyabulowe pamo ifyankhaza. Kisita kukayika, abaghile ukuya nutuyilo utununu loli abaghile ukwiyipa inongwa panongwa ya findu ifibibi ifi ikuyoba pamo ikubomba. Loli umwene abaghile ukutoliwa ukuchenja muno ikwinong’onela nu kuleka utuyilo twake utubibi.—Gal. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5.
Linga tukumfula “umundu unkulu”, tutikuya pakubomba utuyilo utubibi (Keta ipalagilafu 5) *
5. Ngimba tukulondiwa ukuya na minong’ono ghaliku linga tukumfula umundu unkulu? (Imbombo sya Batumiwa 3:19)
5 Tuli basitabugholofu, yonongwa yake akayapo uyu abaghile ukusosyamo aminong’ono ni finyonywa ifibibi mundumbula syitu. Utubalilo tumo, tubaghile ukubomba pamo ukuyoba ifindu fimo ifi pabumalilo tubaghile ukwilumbusya nafyo. (Yere. 17:9; Yak. 3:2) Loli linga tukumfula umundu unkulu, tutikuya pakubomba utuyilo utubibi. Tukuya pakuchenja fiyo pabumi bwitu.—Yes. 55:7; belenga Imbombo sya Batumiwa 3:19.
6. Nongwa yafiki Yehova ikutukasya ukuti tungayagha naminong’ono amabibi kangi nutuyilo utubibi?
6 Yehova ikutukasya ukuti tungayagha naminong’ono amabibi kangi utuyilo utubibi panongwa yakuti ikulonda ukuti tuhobokeghe pabumi bwitu. (Yes. 48:17, 18) Umwene ikumanya ukuti bosa aba bikukindilila ukubomba utuyilo utubibi, bikwifulasya bene kangi na bangi. Sikumbaba fiyo linga ikuketa ukuti tukwifulasya twibene na bangi.
7. Ukufwana na Baroma 12:1, 2, ngimba tukulondiwa ukusala isyafiki?
7 Abamanyani bitu bamo na ba mumbumba yitu babaghile ukutunyoza panongwa yakuti tukughelaghela ukuchenja utuyilo utubibi. (1 Pet. 4:3, 4) Abene babaghile ukutubula ukuti tuli nubwabuke ubwakubomba kilikyosa iki tukulonda kangi tutikwitikisya abangi ukutubula isyakubomba. Loli aba batikupilikila ifundo sya Yehova bikwifulasya bene. Panongwa yakuti abene bikwitikisya ukuti ikisu ikya Setano iki kibasofanie. (Belenga Baroma 12:1, 2.) Twesa tukulondiwa ukuya nifyakusala: Ukukindilila ukulongosiwa numundu unkulu, isi sikukolelana nukubomba ubutulanongwa nkisu kya Setano iki pamo ukuya kulubafu lwa Yehova ukuti tuchenje pa bumi bwitu.—Yes. 64:8.
NGIMBA TUBAGHILE “UKUMFULA” BULEBULE UMUNDU UNKULU?
8. Ngimba findu fiki fibaghile ukututula ukuti tungayagha naminong’ono amabibi kangi nukuleka utuyilo utubibi?
8 Yehova asimenye ukuti pabaghile ukwegha akabalilo nukwiyipa ukuti tungayagha naminong’ono amabibi kangi nukuleka utuyilo utubibi. (Sal. 103:13, 14) Loli ukwendela M’masyu ghake, mbepo wake mwikemo ni gulu lyake, Yehova ikutupa amahala, amaka nu butuli ubu tukulondiwa ukuti tuchenje pa bumi bwitu. Kisita kukayika, umwene abatulilepo kale. Lino isagha tukete injila isi tubaghile ukukonga ukuti tumfule umundu unkulu ukuti tosiwe.
9. Ngimba Amasyu gha Kyala ghabaghile ukubatula ukubomba isyafiki?
9 Tubombeleghe Ibaibolo ukuti twifufuzeghe kanunu. Amasyu gha Kyala ghali bo igalasi; ghabaghile ukututula ukumanya isi tukwinong’ona, ukuyoba nu kubomba. (Yak. 1:22-25) Uyu ikubamanyisya Ibaibolo na Bakristu abakusi mwambepo babaghile ukubapa ubulongosi. Mwakifwanikisyo babaghile ukubombela Amalemba ukuti babatule ukumanya isi mukubomba kanunu na isi mukutoliwa ukubomba kanunu. Abene babaghile ukubamanyisya muno mubaghile ukusyaghila ifundo isyakutula isya mu Baibolo ukuti mulimbane nutuyilo utubibi. Kangi utubalilo tosa Yehova ikuya pakubatula. Umwene abaghile ukubatula panongwa yakuti asimenye isi sili mundumbula yinu. (Mbu. 14:10; 15:11) Yonongwa yake akabalilo kosa mukulondiwa ukwiputa nukumanyila Amasyu ghake isiku lililyosa.
10. Ngimba tukumanyilako isyafiki kwa Elie?
10 Tuketeghe ukuti ifundo sya Yehova syakutula fiyo. Tubaghile ukusayiwa na kilikyosa iki Yehova ikutubula ukuti tubombe. Bosa aba bikukonga ifundo sya Yehova, bikuya nutuyilo utununu, ubumi ubununu kangi bikuya balusekelo. (Sal. 19:7-11) Mwakukindana na isi, aba batikupilikila ifundo sya Yehova bikwaghana ni ndamyo. Inong’onela isi Elie ayobile pa nkhani iyakuleka ukupilikila ifundo sya Kyala. Umwene akulile mumbumba iyi yalinganile fiyo Yehova. Pakabalilo aka ali wakilumyana, Elie alyandile ukwangala na bamanyani ababibi. Umwene alyandile ukunwa imikota iyakusyutisya ubongo, abombagha ifyabulowe kangi ali nhiyi. Elie asyaghenie ukuti alyandile ukukalala mwanakalinga kangi ali wankhaza. Umwene atile, “Pakwanda, nakongagha isi namanyilagha.” Loli Elie akalibibwe isi amanyile pakabalilo aka ali wakilumyana. Ukufuma apo, alyandile kangi ukumanyila Ibaibolo. Umwene iyipagha fiyo ukuti aleke utuyilo utubibi kangi alyosiwe mu 2000. Ngimba ukukonga ifundo sya Yehova kwalintulile bulebule? Elie atile: “Lino ndinulutengano ulwa mundumbula kangi ndinamabyebye amanunu.” * Isi Elie alyaghene nasyo, sikunangisya ukuti aba batikukonga ifundo sya Yehova bikwifulasya bene. Nalinga sili bo ulu, Yehova ikulonda ukubatula ukuti bachenje.
11. Ngimba findu fiki ifi Yehova afibengile?
11 Tufibengeghe ifi Yehova afibengile. (Sal. 97:10) Ibaibolo likuyoba ukuti Yehova akubengile “ukuketela ndwitufyo, amasyu ghabutungulu, nukona ilopa lya mundu unsitanongwa.” (Mbu. 6:16, 17) Kangi ikuya “nikinyanyasi ku bandu abaghasi na basyobi.” (Sal. 5:6) Yehova atubengile fiyo utuyilo utubibi utu, yonongwa yake abapyutile abandu bosa ababibi nkabalilo ka Nowa panongwa yakuti ikisu kyosa kyaliswile na bandu abankhaza. (Bwa. 6:13) Inong’onela ikifwanikisyo ikingi. Ukwendela mu nsololi Malaki, Yehova atile ababengile aba bikubomba ifindu mbusyobi ukuti bandeke umwinabo uwambweghi uyu akatula inongwa. Kyala atikwitikisya ukwiputa kwabo kangi isakubalonga panongwa ya isi bikubomba.—Mal. 2:13-16; Hib. 13:4.
Ukubomba ifindu fimo ifi Yehova ikuti fibibi kubaghile ukufwana itolo nukulya ifyakulya ifi fibolile(Keta amapalagilafu 11-12)
12. Ngimba “ukubusyokela ububibi” kukusanusya isyafiki?
12 Yehova ikulonda ukuti “tubusyokeleghe ububibi.” (Rom. 12:9) Amasyu aghakuti “ukubusyokela” ghikusanusya ukukibenga fiyo ikindu kimo. Inong’onela muno mubaghile ukwipilikila linga bababulile ukuti mulye ifyakulya ifi fibolile. Mubaghile ukuketa ukuti linga mulile mubaghile ukubina. Mwakufwana itolo, tukulondiwa ukufibenga ifindu ifibibi ifi fitikunhobosya Yehova.
13. Nongwa yafiki tukulondiwa ukufighilila aminong’ono ghitu?
13 Tufighilileghe aminong’ono ghitu. Aminong’ono ghitu ghikupalamasya isi tukubomba. Yonongwa yake Yesu atumanyisye ukuti tukaneghe aminong’ono amabibi agha ghabaghile ukutupangisya ukubomba ubutulanongwa ubunywamu. (Mat. 5:21, 22, 28, 29) Tukulonda ukuti tunhobosyeghe Tata witu wakumwanya, ngimba mukaya momumo? Yonongwa yake kwakulondiwa fiyo ukukana mwanakalinga aminong’ono amabibi agha tubaghile ukuya nagho.
14. Ngimba isi tukuyoba sikunangisya isyafiki kangi ngimba malalusyo ghaliku agha tukulondiwa ukwamula?
14 Tungayobagha amasyu amabibi. Yesu atile: “Loli ifi fikusoka nkanwa fikufuma mundumbula.” (Mat. 15:18) Bwanaloli ukuti isi tukuyoba sikunangisya muno tuyilile mundumbula. Yonongwa yake mukulondiwa ukwilalusya amalalusyo bo agha: ‘Ngimba ngukana ukuyoba ubutungulu, nalinga ukuti ukuyoba ubwanaloli kubaghile ukumbika mu ndamyo? Pakuya mundu wa pabweghi, ngimba nguya maso ukuti ndeke ukukopana nu mundu uyu akaya nnyambala pamo nkikulu mwinangu? Ngimba ngwepuka ukuyoba amasyu agha ghikukasya ifyakughonana? Ngimba ngwamula mbololo linga yumo angalalisye?’ Mukuya pakuketa ukuti kwakutula fiyo linga mukwinong’onela amalalusyo agha. Amasyu ghitu ghabaghile ukufwana itolo nisono sya mwenda. Linga mukughelaghela ukuleka ukuyoba amasyu amabibi, aghabutungulu na agha ghikukasya ifyabulowe, kukuya pakuya kupepe kumyinu ukumfula umundu unkulu.
15. Ngimba ukukomeliwa nawe “pampiki” umundu unkulu kukusanusya isyafiki?
15 Twiyipeghe pakubomba inunu. Untumiwa Pauli abombile ikifwanikisyo ukuti atumanyisye ukulondiwa kwakuchenja utuyilo utubibi pa bumi bwitu. Umwene alembile ukuti “umundu witu unkulu” akomeliwe lumo nawe “pampiki.” (Rom. 6:6) M’masyu aghangi, tukulondiwa ukukonga ikifwanikisyo kya Yesu. Tukulondiwa ukuleka utuyilo utubibi utu Yehova atubengile. Linga tukubomba isi, tukuya pakuya namabyebye amanunu kangi twisakuhoboka nu bumi bwa bwila na bwila. (Yoh. 17:3; 1 Pet. 3:21) Tukumbukeghe ukuti Yehova atikuya pakuchenja ifundo syake ukuti atuhobosye. M’malo mwake, tukulondiwa ukuchenja pa bumi bwitu nu kupilikila ifundo syake.—Yes. 1:16-18; 55:9.
16. Nongwa yafiki tukulondiwa ukukindilila ukulimbana nifinyonywa ifibibi?
16 Tulimbaneghe nifinyonywa ifibibi. Nalinga ukuti mosiwe, mukulondiwa ukukindilila ukulimbana nifinyonywa ifyakumbili. Keta isi Maurício alyaghene nasyo. Pakabalilo aka ali wakilumyana, umwene aghonanagha nabanyambala abinake. Bo akabalilo kakindilepo, alyaghene na Baketi ba Yehova kangi alyandile ukumanyila Ibaibolo. Bo achenjile pa bumi bwake, alyosiwe mu 2002. Nalinga ukuti ambombile Yehova kwa fyinja fingi, Maurício atile: “Utubalilo tumo nalondiwagha ukukindilila ukulimbana nifinyonywa ifibibi ifi nali nafyo.” Isi sikalimpangisye ukuti awe amaka. Kangi atile: “Ngukasiwa fiyo panongwa yakumanya ukuti linga ngusala ukuti ningabombagha ifinyonywa ifibibi, ngunhobosya Yehova.” *
17. Ngimba mukukasiwa bulebule na isi Nabiha alyaghene nasyo?
17 Twiputeghe kwa Yehova, tusubileghe mbepo wake mwikemo komma amaka ghitu. (Gal. 5:22; Filip. 4:6) Tukulondiwa ukwiyipa fiyo linga tukulonda ukumfula umundu unkulu. Inong’onela isi unkikulu yumo uyu ingamu yake yo Nabiha alyaghene nasyo. Tata wake alindekile bo ali nifyinja 6. Umwene atile, “Syambabagha fiyo.” Bo akulile, Nabiha akakabilagha ukukalala. Umwene alyandile ukulisya imikota iyakusyutisya ubongo kangi apinyiwe mu jele kwa fyinja fingi. Bo Abaketi ba Yehova bamwendile ku jele balyandile ukumanyila nawe Ibaibolo. Nabiha alyandile ukuchenja pa bumi bwake. Umwene atile, “Kwali kupepe ukuleka utuyilo tumo utubibi. Loli kwali kukafu fiyo ukuti ndeke ukukwesa ingambo.” Kwa kyinja kimokyene, Nabiha atamiwe fiyo ukuti aleke ukukwesa ingambo. Ngimba umwene abombile bulebule? Umwene atile, “Ikindu kyakulondiwa fiyo kyo kyakuti akabalilo kosa niputagha kwa Yehova ukuti andule ukuleka ukukwesa ingambo.” Lino ikubabula abangi ukuti: “Ndinulusubilo losa ukuti linga nafwanisye ukuchenja pa bumi bwangu ukuti nunhobosyeghe Yehova, aliwesa abaghile ukuchenja.” *
MUBAGHILE UKUFWANISYA UKOSIWA
18. Ukufwana na 1 Bakorinti 6:9-11, ngimba ababombi ba Kyala bafwanisye ukubomba isyafiki?
18 Nkabalilo kakunyuma, abanyambala na bakikulu bamo aba Yehova abasalile ukuti bakalaghileghe pampene na Kristu bope babombilepo ifindu ifibibi. Mwakifwanikisyo, abene babombilepo ifyabulowe, baghonanagha abanyambala pamo abakikulu abinabo kangi bali bahiyi. Loli nubutuli bwa mbepo mwikemo wa Kyala, abene bachenjile utuyilo twabo utubibi. (Belenga 1 Bakorinti 6:9-11.) Mwakufwana itolo, amasiku agha Ibaibolo libatulile abandu bingi ukuti bachenje pa bumi bwabo. * Abene balekile utuyilo utubibi utu babombagha nalinga ukuti kukali kupepe ukubomba isi. Ikifwanikisyo kyabo kikunangisya ukuti nanumwe mubaghile ukuchenja nukumalana nutuyilo twinu utubibi nukosiwa.
19. Ngimba mu nkhani iyakukongapo tukwisa pakumanyila isyafiki?
19 Mwakongelelapo ukuti bamfule umundu unkulu, aba bikulonda ukosiwa bikulondiwa ukwiyipa ukumfwala umundu umpya. Mu nkhani iyakukongapo tukwisa pakumanyila muno tubaghile ukubombela isi na muno abangi babaghile ukututulila.
ULWIMBO 41 Mupulike Lurombo Lwane
^ ipal.5 Ukuti tosiwe, tukulondiwa ukwiyipa ukuchenja utuyilo twitu utubibi. Inkhani iyi yikuya pakututula ukumanya isi ukumfula umundu unkulu sikusanusya, inongwa iyi tukulondiwa ukumfula umundu unkulu kangi namuno tubaghile ukubombela. Mu nkhani iyakukongapo twisakumanyila muno tubaghile ukukindilila ukumfwala umundu umpya nalinga tosiwe.
^ ipal.3 ISI AMASYU GHAMO GHIKULINGANIA: “Ukumfula umundu unkulu” kukusanusya ukuleka utuyilo utubibi utu tutikunhobosya Yehova. Tukulondiwa ukubomba isi bo tukali ukosiwa.—Ef. 4:22.
^ ipal.10 Ukuti mumanye nyingi, keta inkhani iyakuti, “Baibolo Likusintha Umoyo wa Ŵanthu—‘Nkhawona kuti nchiwemi kuwelera kwa Yehova,’” iyi yikwaghiwa mu Ingasya ya Ndindilili iya Chitumbuka iya Epulelo 1, 2012.
^ ipal.16 Ukuti mumanye nyingi keta inkhani iyakuti, “Baibolo Likusintha Umoyo wa Ŵanthu—‘Ŵakanilongora Lusungu Lukuru,’” ughu ghukwaghiwa mu Ingasya ya Ndindilili iya Chitumbuka iya Meyi 1, 2012.
^ ipal.17 Ukuti mumanye nyingi keta inkhani iyakuti, “Baibolo Likusintha Umoyo wa Ŵanthu—‘Nkhaŵa Mukali na Wakusuzga,’” ughu ghukwaghiwa mu Ingasya ya Ndindilili iya Chitumbuka iya Okutobala 1, 2012.
^ ipal.18 Keta ibokosi ilyakuti “ Ibaibolo Likuchenja Ubumi bwa Bandu.”
^ ipal.64 ISI IKITHUZI KIKULINGANIA: Ukuleka utuyilo utubibi kufwene itolo nukufula umwenda unkulu.
