Ndeye fundo didi milonga

Ndeye gu mito ya milonga

LONGO DIA 10

Wajiya ‘Gukatula Umuthu Ukulu’

Wajiya ‘Gukatula Umuthu Ukulu’

“Katulenu umuthu ukulu nu makalegelo enji.”—KOL. 3:9.

LUNGIMBO 29 Nous voulons être dignes de notre nom

NDAGA JIDI MU LONGO EDI *

1. Makalegelo a luholo lutshi wakhalele nawo gutuama egi ujiye giamatshidia?

 MAKALEGELO a luholo lutshi wakhalele nawo gutuama egi ujiye giamatshidia? Athu avula mukatshi dietu ana tshigina ndo luko guzuelela ndaga yene. Yajiya gukhala egi thomo tuakhalele mulandula makalegelo abola a enya ha mavu awa. Gula idi ngenyi, idi mumonesa egi tuakhalelego ‘nga nu felela nga nu Nzambi ha mavu awa.’ (Ef. 2:12) Uvi tangua tualongugile Biblia tuasombegesele makalegelo etu.

2. Itshi wakotelesele tangua wajiyile giamatshidia?

2 Tangua wajiyile giamatshidia wakotelesele egi wana khala nu Tata mumoshi mu dilu wana guguzumba muavula. Wajiyile nji egi ha gusuanguluisa Yehowa nu ha gubua mukombeledi wenji udi naye gusombegesa makalegelo aye. Wasendesele gukalagala ndaga jiana gumusuanguluisa nu gutuna ndaga jiana tuna muene.—Ef. 5:3-5.

3. Ha gutadila Kolosai 3:9, 10, ndaga itshi yana gututoga Yehowa, nu itshi tuza muzuelela mu longo edi?

3 Yehowa Mufugi, Tata wetu wa mu dilu muene wana gutudijiga luholo tudi naye gukalagala ndaga. Wana tshigina egi gutuama dia gubatijiwa tudi naye gukalagala ngolo ha ‘gukatula umuthu wetu ukulu nu makalegelo enji.’ * (Tanga Kolosai 3:9, 10.) Longo edi diza mukuatesa athu amutshigina gubatijiwa ha guhana mvutu gu mihu eyi thathu: (1) “umuthu ukulu” udi itshi? (2) Mukunda natshi Yehowa wana tshigina egi tukatule umuthu wene? (3) Luholo lutshi tuajiya guyitshita? Longo edi diza nji mukuatesa athu abatijiwe gale ha gutuna gukalagala ndaga gifua luholo akhalele mutshita thomo.

“UMUTHU UKULU” UDI ITSHI?

4. Muthu udi nu “umuthu ukulu” wana kalagala ndaga jia luholo lutshi?

4 Muthu udi nu “umuthu ukulu” wana tangiza nu wana kalagala ndaga jiabola. Wajiya gumonesa makalegelo abola gifua: Gukamba phamba gubonga guenji, guvua khabu muphushi, gutuna guhana mersi, lulendo, gutala pornografi nu filme jia musonyi nu jia khuta. Uvi muthu muene wajiya gukhala nu makalegelo ako abonga. Wajiya nji gudisagesa mukunda nu ndaga jiabola jiana zuela nu jiana kalagala muene. Uvi gashigo diago nu ngolo jia gubemba makalegelo ene abola.—Gal. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5.

Gula tuakatula “umuthu ukulu,” matangi nu makalegelo agasue abola mbaashigo luko gutuhinyina (Tala paragrafe 5) *

5. Tuajiya gukatula diago umuthu wagasue ukulu ba? Kotelesa. (Makalegelo 3:19)

5 Luholo tushigo athu atagana, gushigo nga nu muthu mumoshi wajiya gukatula matangi agasue nu nzala jiagasue jiabola mu mutshima wenji. Gishina giene, matangua ako tuana zuela nu tuana kalagala ndaga jiabola. (Yel. 17:9; Yak. 3:2) Uvi gula tuakatula umuthu ukulu, matangi nu makalegelo agasue abola mbaashigo luko gutuhinyina. Ngenyi mbatusudiga umuthu uhe-uhe.—Yesh. 55:7; tanga Makalegelo 3:19.

6. Mukunda natshi Yehowa wana gutuwambela ha gubemba matangi nu makalegelo agasue abola?

6 Yehowa wana gutuwambela ha gubemba matangi nu makalegelo abola handaga wana gutuzumba muavula nu wana tshigina egi tukhale nu gusuanguluga. (Yesh. 48:17, 18) Wana jiya egi athu anyi ana kalagala ndaga jiabola, mbaamona malamba, mbaabatela nji athu ako malamba. Tangua athu ana gumona malamba, yana gumuhana nji gikenene.

7. Ha gutadila Roma 12:1, 2, desizio ditshi tudi naye guzula?

7 Gula tuasendesa gusombegesa makalegelo etu ha gusudiga umuthu uhe-uhe, mafut’etu nu enya fami yetu ako ajiya gutulela. (1 Phet. 4:3, 4) Ajiya gutuwambela egi tudi naye gukalagala ndaga jiagasue tuatshigina, tushigo naye gubemba egi athu ako atuwambele ndaga tudi naye gutshita. Uvi athu anyi anago gutumagela mikhuala ya Yehowa ana khalago diago nu gusuanguluga. Mu guzuela guabonga, ana gubemba egi mavu awa a Satana a ahinyine. (Tanga Roma 12:1, 2.) Mukut’etu agasue tudi naye gutomba gula tuatshigina gubamba umuthu wetu ukulu udi mutuamezewa gudi mavu awa a Satana, nga ndo gula tuatshigina egi Yehowa atukuatese ha gusombegesa makalegelo etu ha gubua athu ahe-ahe.—Yesh. 64:8.

LUHOLO LUTSHI TUAJIYA ‘GUKATULA’ UMUTHU UKULU?

8. Itshi yajiya gutukuatesa ha gubemba matangi nu makalegelo abola?

8 Yehowa udi mujiya egi ha gubemba matangi nu makalegelo abola, tudi naye gukalagala ngolo nu yana toga tangua diavula. (Ngi. 103:13, 14) Uvi ha gutukuatesa ha gubemba matangi nu makalegelo ene, wana gutuhana ndunge nu ngolo; wana gutukuatesa nji mu njila ya Mbimbi yenji, nyuma yenji nu ulondegi wenji. Idi yadiago egi aye nji Yehowa wagukuatesele gale. Henyaha tutadilenu ndaga tuajiya gukalagala ha gukatula umuthu ukulu nu ha gudilondega mukunda nu gubatijiwa.

9. Luholo lutshi Mbimbi ya Nzambi yajiya gugukuatesa?

9 Tanga Biblia ha gujiya ndaga udi naye gusombegesa. Mbimbi ya Nzambi idi gifua nganza. Yajiya gugukuatesa ha gutadila luholo luaye lua gutangiza, lua guzuela nu lua gukalagala ndaga. (Yak. 1:22-25) Phangi wana gugulongesa Biblia nu aphangi ako a gukula mu nyuma ajiya nji gugukuatesa. Ha gufezegesa, ajiya gugukuatesa nu verse jia Biblia ha gujiya ndaga jiawaha wana kalagala nu makalegelo abola udi naye gusombegesa. Ajiya nji gugulongesa luholo lua gukalagala ba recherches ha guheta malongo ajiya gugukuatesa ha gubemba makalegelo abola. Yehowa udi guene ha gugukuatesa tangua diagasue. Muene udi watagana ha gugukuatesa handaga udi mujiya kiawaha ndaga jidi mu mutshima waye. (Ish. 14:10; 15:11) Hene khala gumukombelela tangua diagasue, khala nji mulonguga Mbimbi yenji lusugu nu lusugu.

10. Longo ditshi wazula mu lumene lua phangi Elie?

10 Khala musha mutshima egi mikhuala ya Yehowa yakhala yawaha. Ndaga jiagasue jiana gututoga Yehowa ha gukalagala jiakhala mukunda nu gubonga guetu. Athu ana gutumagela mikhuala yenji akhala nu lujingu luabonga nu gusuanguluga gua giamatshidia. Athu ako ana guanemesa nji. (Ngi. 19:7-11) Uvi athu ana gutuna gutumagela mikhuala ya Yehowa, ana mona malamba mukunda nu makalegelo awo abola. Tutadilenu gifezegeselo gia phangi Elie. Mvuaji jienji jiakhalele muzumba Yehowa muavula. Amulongesele nji ha gutumagela mikhuala ya Yehowa. Uvi tangua diabuile muene muvuala, wakuatele ufuta nu athu akhalelego muzumba Yehowa. Wasendesele gunua ima yabala nu gukalagala uthambi, wabuile nji nzangi. Phangi Elie udi muzuela egi wabuile muenya shidi nu wakhalele nji muvua khabu muphushi. Udi muzuela luko egi: “Ngakhalele mukalagala ndaga jiagasue jinyi angulongesele egi Aklisto ajiyilego gutshita.” Uvi phangi Elie gabuitshilego mutshima gu ndaga jiagasue mvuaji jienji jiamulongesele. Hene, wasendesele luko gulonguga Biblia. Wakalegele ngolo ha gubemba makagelo abola nu wabatijiwe mu givo 2000. Luholo lutshi gutumagela mikhuala ya Yehowa guamukuatesele? Phangi Elie udi muzuela egi: “Henyaha ngudi nu guhuima nu mutshima waphelegeta.” * Gifua luholo gifezegeselo gia phangi Elie giayimonesa, athu anago gutumagela mikhuala ya Yehowa ana gudikalegela gubola. Uvi Yehowa wana khala hehi ha guakuatesa ha gusombegesa.

11. Ndaga jitshi jiana tuna Yehowa?

11 Khala mutuna ndaga Yehowa wana tuna. (Ngi. 97:10) Biblia idi muzuela egi Yehowa wana tuna ‘meso a lulendo, kano diana gumba mambo nu mago adi mushiya muthu gakalegelego gubola.’ (Ish. 6:16, 17) Wana ‘tuna nji enya shidi nu athu ana gumba mambo.’ (Ngi. 5:6) Yehowa ganago gutshigina makalegelo a luholo elu. Gishina giene, mu tangua dia Nowa washiyile athu agasue akhalele nu makalegelo awa handaga azalesele mavu nu ndaga jia shidi. (Gis. 6:13) Tutadilenu gifezegeselo giko. Yehowa wazuelele mu njila ya profete Malaki egi ganago gusuanguluga nu athu ana tshita yagasue ha gushiya ulo nu akaji’awo nga nu alumi’awo anyi akalegelego gubola. Nzambi ganago gutshigina gukombelela guawo, mbawasophesa nji mukunda nu makalegelo awo abola.—Mal. 2:13-16; Heb. 13:4.

Tudi naye gutuna gukalagala ndaga jianago gusuanguluisa Yehowa gifua luholo tuana tuna gudia ima ya gufukha (Tala paragrafe 11-12)

12. ‘Gutuna ndaga jiabola’ gudi mukotelesa itshi?

12 Yehowa wana tshigina egi ‘tutune ndaga jiabola.’ (Roma 12:9) Mbimbi ‘gutuna’ idi mukotelesa gutuna ndaga imoshi yabola nu mutshima wagasue. Tangiza gale ndaga eyi, luholo lutshi wajiya gudivua gula agutoga ha gudia ima yafukhi gale? Gutangiza ndaga yene muavula guajiya gugukatesa. Luholo lumoshi nji, tudi naye gutuna ndaga jiagasue jianago gusuanguluisa Yehowa, tushigo naye gujitangiza nga hazonda.

13. Mukunda natshi tudi naye gubamba matangi etu?

13 Bamba matangi aye. Ndaga tuana kalagala jiana katuga mu matangi etu. Gishina giene Yesu watulongesele ha gutuna matangi ajiya gututuma ha gukalagala gubola guakoma. (Mat. 5:21, 22, 28, 29) Tuana tshigina gusuanguluisa Sh’etu wa mu dilu. Hene tudi naye gutuna ndaga jiagasue jiabola jidi gutujila mu matangi.

14. Ndaga tuana zuela jiana monesa itshi? Mihu itshi tudi naye gudihula?

14 Jiya ndaga udi naye guzuela. Yesu wazuelele egi: “Ima yana zoga mu kano yana katuga mu mutshima.” (Mat. 15:18) Ndaga tuana zuela jiana monesa umuthu wetu wa mukatshi. Hene dihule egi: ‘Ngana tuna gumba mambo ikhale ngudi mujiya egi guzuela giamatshidia guajiya gungubatela milonga ba? Luholo ngadizudile gale mu ulo, ngana tuna gutshita ndaga jiajiya gutuma phangi wa mukhetu nga wa yala ha gutangigiza egi ngudi gumuzumba ba? Ngana tuna guzuela ndaga jia musonyi ba? Gula muthu wanguhana khabu, ngana gumuhana mvutu nu guhuiminyina ba?’ Gutangigiza mihu eyi guajiya gugukuatesa muavula. Ndaga tuana zuela jiajiya gufuanesewa nu ba buto a mulele. Gula waakangula, ajiya gugukuatesa ha gukatula mulele. Luholo lumoshi nji, gula wakalagala ngolo ha gubemba ndaga jiabola, mambo nu ndaga jia musonyi, mbayigukuatesa ha gukatula umuthu ukulu.

15. Gukhokha umuthu wetu ukulu ha “mutshi” guakotelesa itshi?

15 Khala hehi ha gusombegesa makalegelo aye. Mupostolo Phaula wakalegele gifezegeselo gidi mumonesa egi gusombegesa makalegelo etu gudi nu ndando yavula. Wasonegele egi tudi naye gukhokha umuthu wetu ukulu ha “mutshi.” (Roma 6:6) Yesu watshiginyile gukhokhewa ha mutshi wa lamba ha gusuanguluisa Yehowa. Luholo lumoshi nji, tudi naye gutuna makalegelo nu ndaga jiagasue jiabola ha gusuanguluisa Yehowa. Gukalagala ngenyi mbagutukuatesa ha gukhala nu mutshima waphelegeta nu ha guheta felela dia monyo wa ivo nu ivo. (Yone 17:3; 1 Phet. 3:21) Tubuitshigo mutshima egi Yehowa gajiyilego gusombegesa mikhuala yenji ha gutusuanguluisa. Uvi, esue tudi naye gusombegesa makalegelo etu ha gudivua nu mikhuala yenji.—Yesh. 1:16-18; 55:9.

16. Mukunda natshi udi naye gulandula gutuna nzala jiabola?

16 Landula gutuna nzala jiabola. Ikhale gungima dia gubatijiwa guaye, udi naye gulandula gutuna nzala jiabola. Tutadile gifezegeselo gia phangi Maurício. Hakhalele muene muvuala, wasendesele gubungisa muila nu mala n’ako. Gungima, wasendesele gulonguga Biblia nu Matemue a Yehowa. Wasombegesele makalegelo enji, hene mu 2002 wabatijiwe. Ikhale phangi Maurício wana kombelela gale Yehowa ivo yavula yabalega, uvi udi muzuela egi: “Ngalanduile gukalagala ngolo ha gutuna nzala jiabola.” Uvi galebelego muila. Udi muzuela luko egi: “Ngana khala nu gusuanguluga ha gujiya egi gula ngudi mukalagala yagasue ha gutuna nzala jiabola, ngajiya gusuanguluisa Yehowa.” *

17. Itshi yagusuanguluisa mu lumene lua phangi Nabiha?

17 Khala mutoga ukuateshi gudi Yehowa. Khala nji musha mutshima mu ngolo jia nyuma yenji, uvi mu ngolo jiaye hakhaye ndo. (Gal. 5:22; Fili. 4:6) Gula tudi mutshigina gukatula umuthu ukulu nu gutuna guwusudiga luko, tudi naye gukalagala ngolo. Tutadilenu lumene lua phangi Nabiha. Hakhalele muene nu ivo 6, tata wenji wamutunyile. Udi muzuela egi: “Ndaga yene yanguhanele gikenene giavula.” Hakudile phangi Nabiha, wabuile muenya khabu jiavula. Wasendesele gusumbisa drogue, amukuatele, wabalegesele ivo yavula mu bologo. Tangua aphangi ayile mulongesa enya bologo, asendesele nji gumulongesa Biblia. Nabiha wasombegesele diago muavula. Udi muzuela egi: “Yakhalele yaleba ha gubemba ndaga jiko jiabola ngakhalele mukalagala, uvi ha gubemba makaya, yakhalele lamba diago.” Phangi Nabiha wakalegele ngolo ivo yavula ha gubemba gunua makaya. Itshi yakuatesele phangi muene wa mukhetu ha gubemba khadilo diene? Udi muzuele egi: “Isambu ngakhalele mukalagala gudi Yehowa tangua diagasue yangukuatesele ha gubemba khadilo diene.” Mangino udi muzuela egi: “Ngudi musha mutshima egi luholo ngasombegesele makalegelo ami ha gusuanguluisa Yehowa, muthu wagasue wajiya nji guyikalagala!” *

WAJIYA GUKULA MU NYUMA HA GUBATIJIWA!

18. Ha gutadila 1 Kolinto 6:9-11, ndaga itshi akombeledi a Nzambi avula akalegele?

18 Mu siekle ya thomo, Aklisto ako anyi Yehowa watombele ha guhinyina nu Klisto, akhalele thomo mutshita ndaga jiabola. Ha gufezegesa, ako akhalele mutshita uthambi, ako nji akhalele mubungisa muila mala nu mala nga akhetu nu akhetu, ako akhalele nzangi. Uvi nyuma ya Nzambi yaakuatesele ha gusombegesa makalegelo awo. (Tanga 1 Kolinto 6:9-11.) Mangino nji, Biblia yana kuatesa athu avula ha gusombegesa makalegelo awo. * Ana bemba makalegelo awo abola ngatshima ishigo yaleba. Gifezegeselo giawo gidi mumonesa egi aye nji wajiya gusombegesa makalegelo aye abola hagula ubatijiwe.

19. Itshi mbatuzuelela mu longo dialandula?

19 Athu adi mutshigina gubatijiwa ashigo naye phamba gukatula umuthu ukulu, uvi adi naye nji gukalagala ngolo ha gusudiga umuthu uhe-uhe. Mu longo dialandula, mbatuzuelela luholo tuajiya guyikalagala nu luholo athu ako ajiya gutukuatesa.

LUNGIMBO 41 “Ô Dieu, entends ma prière”

^ par. 5 Gutuama egi muthu abatijiwe udi naye gusombegesa makalegelo enji. Mu longo edi, tuza mumona gula umuthu ukulu udi itshi, mukunda natshi tudi naye guwukatula nu luholo tuajiya guyitshita. Mu longo dialandula mbatumona luholo tuajiya gulandula gusudiga umuthu uhe-uhe gungima dia gubatijiwa.

^ par. 3 UKOTELESHI WA MBIMBI: “Gukatula umuthu ukulu” gudi mukotelesa gusombegesa makalegelo etu nu gutuna gukalagala ndaga jinyi jianago gusuanguluisa Yehowa. Tudi naye gutshita ndaga eyi gutuama egi tubatijiwe.—Ef. 4:22.

^ par. 10 Ha gujiya ndaga jiavula, tala longo “La Bible transforme des vies—‘ Il fallait que je revienne vers Jéhovah,’” diazogele mu Inzo Yaleha ya Mutaledi ya Français ya 1 Avril 2012.

^ par. 16 Ha gujiya ndaga jiavula, tala longo “La Bible transforme des vies‘Ils m’ont parlé avec bonté,’ didi mu Inzo Yaleha ya Mutaledi ya Français ya 1 Mai 2012.

^ par. 17 Ha gujiya ndaga jiavula, tala longo “La Bible transforme des vies‘J’étais une jeune femme coléreuse et agressive,’ didi mu Inzo Yaleha ya Mutaledi ya Français ya 1 Octobre 2012.

^ par. 64 UKOTELESHI WA GIFUANESA: Gubemba makalegelo abola idi gifua luholo tuana bishila mulele ukulu.