Mogani

Mogani muyende pa ndandanda ya nkhani

NKHANI YOPFUNZIRA 10

Imwepo mungakwanise ‘kuvula umunthu wakale’

Imwepo mungakwanise ‘kuvula umunthu wakale’

Vulani umunthu wakale pabodzi na basa zake.AKOL. 3:9.

NYIMBO NA. 29 Tizichita Zinthu zogwirizana ndi Dzina Lathu

VOMWE TIPFUNZIRE *

1. Ko moyo wanu wenze tani mukanati kuyamba kupfunzira Baibolo?

 KO MOYO wanu wenze tani mukanati kuyamba kupfunzira Baibolo na Mboni za Yahova? Azinji ise vitiwawa tikaganizira mwetenzere. Timbandochita vomwe vabwera munsolo. Vinthu vabwino timbaviwona kuti ni voipa ndipo voipa timbaviwona kuti ni vabwino. Tenze ‘tilibe chidikhiro ndipo tenze tilibe Mulungu mudziko iyi.’ (Aef. 2:12) Koma kupfunzira Baibolo kudatithandiza kuchinja moyo wathu.

2. Ko mudazindikira chani pamudayamba kupfunzira Baibolo?

2 Pamudayamba kupfunzira Baibolo, mudazindikira kuti kudzulu kuli Baba wanu yemwe achakukondani maninge. Mudadziwa kuti peno munkufunadi kukondweresa Yahova, muchadekana kuchinja makhalidwe na momwe muchaganizira. Mungadekana kupfunzira kutewedza mpfundo za Yahova pankhani ya makhalidwe yabwino.—Aef. 5:3-5.

3. Mobverana na Akolose 3:9, 10, ko Yahova ankutiuza kuti tichite chani, ndipo tikambirane chani munkhani ino?

3 Mulengi wathu Yahova ndiye anaudindo wotiuza momwe tichadekana kuchitira vinthu. Ndipo iye achada kuti tikanati kubatizika, ‘tivuliretu umunthu wakale na basa zake.’ * (Lewengani Akolose 3:9, 10.) Nkhani ino ithandize wale womwe ankufuna kubatizika kudawira mibvunzo yatatu aya: (1) Ko ‘umunthu wakale’ nchani? (2) Ndawa chani Yahova ankutilimbikisa kuti tiuvule? (3) Ndipo tingauvule tani? Nkhani mweyi ithandize olo isepano omwe tidabatizika kale kupewa kuganiza panango kuchita vinthu ninga mwatingachitira tikanati kuvula umunthu wakale.

KO ‘UMUNTHU WAKALE’ NCHANI?

4. Ko munthu yemwe ana ‘umunthu wakale’ achakomedzewa kuchita chani?

4 Munthu yemwe ana ‘umunthu wakale’ achakomedzewa kuganizira voipa na kuchita machimo. Iye angakhale wodzikonda, wofulumiza kukalipa, wosatembeja na womeka. Iye angambakomedzewe kunyang’anira mavidiyo yolaula na yachiwawa. Ni shuwadi kuti iye angakhale na makhalidwe yanango yabwino ndipo angambadziringe na voipa vomwe ankuchita. Koma kuti akwanisedi kusiya khalidwe yoipa na kuchinja kaganizidwe kake, achadekana kulimbikisiwa.—Agal. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5.

Tikambayesesa kuvula ‘umunthu wakale,’ tidzakhalelini kapolo wa basa zathupi (Onani ndime 5) *

5. Ko alipo angakwanise kuchoseratu maganizo na vilakolako voipa muntima mwake? Fotokozani. (Machitidwe 3:19)

5 Pakuti ndise ochimwa, palibe yemwe angakwanise kuchoseratu vilakolako voipa na maganizo yoipa yomwe yachabwera mumtima. Nthawe zinango tingayankhule panango kuchita vinthu vomwe tingadziringe navo patsogolo pake. (Yer. 17:9; Yak. 3:2) Koma tikambayesesa kuvula umunthu wakale, tidzakhalelini kapolo wa basa zathupi. Tingachinje mpakana wanthu ne kudziwa kuti tenze tani poyamba.—Yes. 55:7; lewengani Machitidwe 3:19.

6. Ndawa chani Yahova ankutilimbikisa kusiya kuganizira vinthu voipa na makhalidwe ya umunthu wakale?

6 Yahova ankutilimbikisa kusiya kuganizira vinthu voipa na makhalidwe ya umunthu wakale ndawa yakuti iye achatikonda maninge ndipo achada kuti timbakondwe na moyo. (Yes. 48:17, 18) Iye achadziwa kuti wanthu wochita voipa adzidzonga wokha pabodzi na anzawo. Yahova vimuwawa maninge akambawona kuti tinkudzidzonga tekha ndipo tinkudzonga pomwe anzathu.

7. Mobverana na Aroma 12:1, 2, ko tinaufulu wosalula chani?

7 Panango pakuyamba azishamwali wathu na azibale angakondwelini akatiwona kuti tinkuchinja umunthu wathu. (1 Pet. 4:3, 4) Iwo angatiuze kuti tinaufulu wochita chilichose chatinkufuna ndipo osati timbabvume kuti wanthu ambatiuze vochita. Koma wanthu womwe achalamba kutewedza malamulo ya Yahova viwafambiralini bwino. Viri teno ndawa iwo ankubvuma kutsogolerewa na dziko ya Satana. (Lewengani Aroma 12:1, 2.) Tichadekana kusalula peno tipitirize kukhala na umunthu wakale nkumbachita machimo mudziko ya Satana ino, panango kubvuma kuti Yahova atichinje nkukhala munthu wabwino.—Yes. 64:8.

KO IMWEPO ‘MUNGAUVULE’ TANI UMUNTHU WAKALE?

8. Nchani chingatithandize kusiya vizolowezi na kuganizira voipa?

8 Yahova adziwa bwino kuti vingatitengere nthawe kuti tikwanise kusiya vizolowezi na kuganizira voipa. (Sal. 103:13, 14) Koma Yahova pakuphatisa basa Mawu yake na gulu yake, achatipasa nzeru na mphanvu kuti tikwanise kuchinja khalidwe yathu. Tinashuwa kuti wakhala ankukuthandizani kale. Koma naboni manje tikambirane vamungachite kuti mukwanise kuvula umunthu wakale nakuti muyenerere kubatiziwa.

9. Ko Mawu ya Mulungu yangakuthandizeni tani?

9 Phatisani basa Baibolo kuti mudzidziwe bwino. Mawu ya Mulungu yali ninge girazi ndipo yangakuthandizeni kuwona peno muganiza bwino, muyankhula bwino nakuti peno muchita vinthu mwanzeru. (Yak. 1:22-25) Munthu yemwe ankukupfunzisani Baibolo na Akhrisitu anango wokhuma mwauzimu angakuthandizeni kuchita vinthu mwanzeru. Mwakulinganiza, iwo angakuthandizeni kuwona vomwe muchita bwino na vomwe muchitalini bwino. Iwo angakupfunziseni momwe mungagumanire malangizo yanzeru ya m’Baibolo kuti mukwanise kusiya vizolowezi voipa. Ndipo Yahova nthawe zose ni wokonzeka kukuthandizani. Iye adziwa bwino momwe angakuthandizireni ndawa yakuti ankuudziwa bwino mtima wanu. (Miy. 14:10; 15:11) Ndipomwapa khalani na chizolowezi chopemphera na kupfunzira Mawu yake ntsiku iliyose.

10. Ko mwapfunzira chani pa vomwe vidachitikira Elie?

10 Mbatsimikizani kuti mpfundo za Yahova ni zabwino. Tingaphindule tikambachita chilichose chomwe Yahova ankutiuza. Wanthu omwe achatewedza mpfundo zake achakhala na moyo waphindu, olemekezeka ndipo achakhala okondwa maninge. (Sal. 19:7-11) Koma wanthu omwe achatewedzalini mpfundo za Yahova achagumana na mabvuto yobwera ndawa yochita basa za thupi. Bvani vomwe mwamuna munango dzina yake Elie adalewa pankhani yosatewedza mpfundo za Mulungu. Iye adalerewa na azibereki wokonda Yahova. Koma padafika paulumbwana, adasalula azishamwali woipa. Iye adayamba kuphatisa basa mankhwala yosokoneza msolo, kuchita chigololo na kumbaba. Elie adati wenze munthu wachiwawa na wosadiza kukalipa. Iye adafotokoza kuti: ‘Ningachita chilichose chomwe chabwera mumsolo mwangu kumbachita ninge nilibe kupfunzisiwako choonadi.’ Podiya kuti Elie angachita makhalidwe yoipa pa ulumbwana wake, iye alibe kuyebweratu vomwe adapfunzisiwa. Iye adayamba soti kupfunzira Baibolo ndipo adachita khama kuchinja khalidwe yake ndipo adabatizika mu 2000. Ko iye adaphindula tani ndawa yotewedza mpfundo za Yahova? Elie adati: ‘Pano ninantendere wamuntima na chikumbumtima chochena.’ * Vomwe vidachitikira Elie vinkuwoneseratu kuti wanthu akambalamba kutewedza mpfundo za Yahova, viwafambiralini bwino. Olo viri teno, Yahova ni wofunisisa kuwathandiza kuti achinje.

11. Ko Yahova aipidwa na chani?

11 Pfunzirani kuipidwa na vinthu vomwe Yahova aipidwa navo. (Sal. 97:10) Baibolo ifotokoza kuti Yahova achaipidwa na ‘maso yodzikwiza, lilimi yonama na manja yokhesa magazi ya wanthu osaphonya.’ (Miy. 6:16, 17) Iye aipidwa pomwe na ‘munthu wokhesa magazi na wachinyengo.’ (Sal. 5:6) Yahova aipidwa na makhalidwe yoipa mwaya ndipo adafika pakudzonga wanthu muntsiku za Nowa ndawa yakuti dziko yenze idadzala na wanthu wachiwawa. (Gen. 6:13) Onani pomwe chitsanzo chinango. Pakuphatisa basa mneneri Malaki, Yahova adafotokoza kuti aipidwa na wanthu otsudzula munzawo wa mu ukwati palibe chifukwa chobveka. Mulungu abvumalini kupemphera kwa wanthu mwawa ndipo adzawaweruze ndawa ya khalidwe yawo.—Mal. 2:13-16; Aheb. 13:4.

Kuchita vinthu vomwe Yahova achaipidwa navo kuli ninge kudya vakudya vowola (Onani ndime 11-12)

12. Ko ‘kunyantsiwa na chinthu choipa’ kutanthauza chani?

12 Yahova afuna kuti ‘timbanyantsiwe na chinthu choipa.’ (Aro. 12:9) Mawu yakuti ‘timbanyantsiwe’ yachatanthauza kuipidwa maninge na chinthu mpakana kufika pakuchita nacho nyantsi. Ndoganizani momwe mungachitire nyantsi munthu achikuuzani kuti mudye chakudya chowola. Imwepo mungalambiretu ndawa yodziwa kuti mudwale nacho. Tichadekana kubvambo teneretu tikambayesewa kuti tichite vinthu vomwe Yahova aipidwa navo.

13. Ndawa chani tichadekana kuteteza maganizo yathu?

13 Tetezani maganizo yanu. Vomwe tinkuganiza vingachitise kuti tichite vinthu vabwino panango voipa. Ndipomwapa Yesu ankutilimbikisa kuti tisambaganizire vinthu vomwe vingatichitise chimo ikulu. (Mat. 5:21, 22, 28, 29) Isepano ndise ofunisisa maninge kukondweresa Ababa wathu wakudzulu. Ndipomwapa peno mumtima mwathu mwabwera maganizo yoipa, timbayachoseretu nthawe mweyo!

14. Ko tingadzibvunze mibvunzo yaponi kuti tidziwe vili mumtima mwathu?

14 Samalani na vomwe muchayankhula. Yesu adalewa kuti: ‘Chilichose chobula nkamwa chichokera mumtima.’ (Mat. 15:18) Inde, vomwe tichayankhula vichawonesa vomwe viri mumtima mwathu. Ndipomwapa dzibvunzeni kuti: ‘Ko inepano nipewa kunama, olo kuti kuyankhula chilungamo kunibweresere mabvuto? Pakuti ndine munthu wapabanja, ko nipewa kuyankhula mawu yokopa munthu yemwe ni mwamunalini panango nkazi wangu? Ko nipeweratu kuyankhula mawu yolaula? Ko nidawira modekha peno munthu wanikalipisa?’ Vingakhale vothandiza maninge kuganizira vomwe tingadawire pa mibvunzo mwaya. Mawu yathu tingayalinganize na mabatani. Kuti munthu akwanise kuvula malaya, angafunike kuphinula mabatani. Isembo kuti tikwanise kuvula umunthu wakale tingafunike kuyesesa kupewa kuyankhula bodza, vinthu volaula na kunyoza wanthu.

15. Ko kumanika umunthu wathu ‘pamuti’ kuchathandauza chani?

15 Khalani wokonzeka kuchita chilichose kuti muchinje khalidwe yanu. Mtumi Paulo adaphatisa basa mawu yamphanvu maninge pakufuna kuwonesa kuti tichadekana kuitengera siriyasi nkhani yochinja khalidwe yathu. Iye adanemba kuti tichadekana kumanika umunthu wathu wakale ‘pamuti.’ (Aro. 6:6) Yesu wenze wokonzeka kumanikiwa pamuti kuti akondwerese Yahova. Isembo tichadekana kukhala okonzeka kusiya khalidwe iliyose yomwe Yahova achaipidwa nayo. Tichadekana kuchita vimwevi kuti tikhale na chikumbumtima chochena nakuti tidzagumane moyo wosapera. (Yoh. 17:3; 1 Pet. 3:21) Dziwani kuti Yahova adzachinjelini mpfundo zake pakufuna kutikondweresa. Koma isepano ndise tichadekana kuchinja kuti timbachite vinthu mobverana na mpfundo zake.—Yes. 1:16-18; 55:9.

16. Ndawa chani muchadekana kupitiriza kugwebana na vilakolako va thupi yanu?

16 Pitirizani kugwebana na vilakolako va thupi yanu. Podiya mubatizike, muchadekana kupitiriza kugwebana na vilakolako va thupi yanu. Onani vomwe vidachitikira mwamuna munango dzina yake Maurício. Pewenze mulumbwana, iye adayamba kumbagonana na amuna anzake. Koma patsogolo pake iye adagumana na Mboni za Yahova ndipo adayamba kupfunzira Baibolo. Padachinja khalidwe yake adabatizika mu 2002. Olo kuti papita nthawe itali ankutumikira Yahova, Maurício adalewa kuti: ‘Nthawe zizinji venze voshupa kuti nigwebane na vilakolako voipa.’ Podiya kuti venze teno iye alibe kufoka. Iye adafotokoza kuti: ‘Chomwe chinganipasa mphanvu ni kudziwa kuti Yahova achakondwa maninge akawona kuti ninkupewa kumbandochita vomwe thupi yangu inkufuna.’ *

17. Ko mwalimbikisiwa tani pakuwona momwe Nabiha adachinjira?

17 Mukumbireni Yahova kuti akuthandizeni ndipo thembani mzimu wake osati mphanvu zanu. (Agal. 5:22; Afil. 4:6) Peno tinkufunadi kuvula umunthu wakale, tichadekana kuchita khama ndipo osati timbauvale pomwe. Onani vomwe vidachitikira nkazi munango dzina yake Nabiha. Ababa wake adamuthawa pewenze na magole 6 basi. Iye adalewa kuti: ‘Vimwevi vidaniwawa maninge.’ Pomwe iye angakula, adakhala wachiwawa ndipo angadizalini kukalipa. Iye adayamba kugulisa mankhwala yosokoneza msolo ndipo vimwevi vidachitisa kuti amangiwe nkukhala mudjeri kwa magole yanayi. Mboni zomwe zidabwera kudjeri kumoku kudzalalikira, zidayamba kupfunzira naye Baibolo. Nabiha adayamba kuchinja maninge moyo wake. ‘Nilibe kushupika kusiya vizolowezi vinango, koma chomwe chidanishupa maninge kusiya ni kupepa.’ Nabiha adagwebana na bvuto yake kwa nthawe yoposha gole ibodzi, koma patsogolo pake adakwanisa kusiya kupepa. Ko iye adakwanisa tani kusiya? Iye adati: ‘Chomwe chidanithandiza maninge ni kugwigwirira Yahova mpemphero kuti anithandize kusiya.’ Iye ntsiku zino achauzambo wanthu anango kuti: ‘Ndine wotsimikiza kuti peno inepano nidakwanisa kuchinja kuti nikondwerese Yahova, ndiye kuti aliyese angakwanisembo!’ *

IMWEPO MUNGAYENERERE KUBATIZIKA!

18. Mobverana na 1 Akorinto 6:9-11, ko atumiki wa Mulungu azinji akwanisa kuchita chani?

18 Munthawe yoyambirira, wanthu womwe Yahova adawasalula kuti akakhale mafumu pabodzi na Khrisitu kudzulu, pakuyamba enzembo na makhalidwe yoipa. Mwakulinganiza, iwo enze wachigololo, ambagonana amuna na akazi okhaokha ndipo anango ambaba. Koma mothandiziwa na mzimu wa Mulungu, iwo adachinja makhalidwe yoipa mwaya. (Lewengani 1 Akorinto 6:9-11.) Ntsiku zino, Baibolo inkuthandiza wanthu azinji kuchinjambo moyo wawo. * Iwo adakwanisa kusiya vizolowezi voshupa maninge. Chitsanzo chawo chinkuwonesa kuti imwepo mungakwanisembo kuchinja khalidwe yanu na kusiya vizolowezi voipa kuti muyenerere kubatizika.

19. Ko tidzapfunzire chani munkhani ikubwera?

19 Kuthimizira pa kuvula umunthu wakale, wanthu womwe ankufuna kubatizika achadekana kuyesesa kuvala umunthu unyowani. Nkhani ikubwera idzatithandize kuwona momwe tingachitire vimwevi na momwe wanthu anango angatithandizire.

NYIMBO NA. 41 Mulungu Imvani Pemphero Langa

^ ndi. 5 Kuti tiyenerere kubatizika, tichadekana kuchinja umunthu wathu. Nkhani ino itithandize kudziwa kuti umunthu wakale nchani, ndawa chani tichadekana kuuvula na momwe tingauvulire. Nkhani ikubwera idzatithandize kupitiriza kuvala umunthu unyowani podiya kuti tidabatizika kale.

^ ndi. 3 MATHANDAUZO YA MAWU YANANGO: ‘Kuvula umunthu wakale’ kuchathandauza kusiyiratu makhalidwe yoipa na kuleka kuganizira vinthu vokalipisa Yahova. Tichadekana kuyamba kuchita vimwevi tikanati kubatizika.—Aef. 4:22.

^ ndi. 10 Kuti mubve vizinji, onani nkhani yakuti Baibulo Limasintha Anthu—‘Ndinazindikira kuti ndiyenera kubwerera kwa Yehova,’ mu Nsanja ya Olonda ya 1 Abril, 2012.

^ ndi. 16 Kuti mubve vizinji, onani nkhani yakuti: Baibulo Limasintha Anthu—‘Anandikomera mtima kwambiri,’ mu Nsanja ya Olonda ya 1 Maio, 2012.

^ ndi. 17 Kuti mubve vizinji, onani nkhani yakuti, Baibulo Limasintha Anthu—‘Ndinali munthu waukali komanso wosachedwa kupsa mtima,’ mu Nsanja ya Olonda ya 1 Outubro, 2012.

^ ndi. 18 Onani bokosi yakuti: “ Baibolo ichinja wanthu.”

^ ndi. 64 MAWU YOFOTOKOZERA MAFOTO: Kusiya vizolowezi voipa kuli ninge kuvula chovala cha kalekale.