Skip to content

Skip to table of contents

CHIIYO 10

Ulakonzya ‘Kubusamununa Buntu Bwako Bwachiindi’

Ulakonzya ‘Kubusamununa Buntu Bwako Bwachiindi’

“Amubusamunune buntu bwanu bwakaindi amicito yambubo.”—KOL. 3:9.

LWIIMBO 29 Kupona Kweelana Ancolyaamba Zina Lyesu

ZITAYIIGWE *

1. Wakali kupona buumi bulibiyeni kutanasaanguna kwiiya Bbayibbele?

 WAKALI kupona buumi bulibiyeni kutanasaanguna kwiiya Bbayibbele aBakamboni baJehova? Biingi besu tatuyandi biya pe kuyeeya atala abuumi mbutwakali kupona chiindi. Teetwakali kupona kweendelana amalayilile aaJehova. Eezi zyaamba kuti ‘teetwakalikwe bulangilizi alimwi twakanyina Leza munyika eeyi.’ (Ef. 2:12) Pesi nitwakasaanguna kwiiya Bbayibbele twakachincha.

2. Niinzi nzwaakaziba chiindi nwaakasaanguna kwiiya Bbayibbele?

2 Nwaakasaanguna kwiiya Bbayibbele, wakabona kuti kuli Taata wakujulu ukuyanda loko. Alubo wakabona kuti wakeelede kuchincha buumi bwako akupona kweendelana amilawu yaJehova kuchitila kuti ukonzye kumubotezya akuti ube aakati kabakombi bakwe.—Ef. 5:3-5.

3. Kweendelana alugwalo lwa Bakolose 3:9, 10, Jehova uyanda kuti tuchiteenzi alubo tulalanga-langaanzi muchiiyo eechi?

3 Mbukunga Jehova nguwe wakatulenga, ulaacheelelo chakutubuzya mbutweelede kupona alubo uyanda kuti katutanabbabbatizigwa tubeleke changuzu kuti tugwisye ‘buntu bwesu bwakaindi amicito yambubo.’ * (Bala Bakolose 3:9, 10.) Muchiiyo eechi, tulasandula mibuzyo iitatu iigwasya bantu bayanda kubbabbatizigwa: (1) “Buntu bwakaindi” niinzi? (2) Nkamboonzi Jehova nayanda kuti ‘tubusamunune’? (3) Ngatulabusamununa biyeni? Alubo chiiyo eechi chilagwasya bantu bakabbabbatizigwa kale kuti batabweedi lubo kubuntu bwachiindi.

“BUNTU BWAKAINDI” NIINZI?

4. Muntu ‘ulaabuntu bwachiindi’ uboneka biyeni?

4 Muntu ulaabuntu bwachiindi uboneka biyeni? Zintu nzyayeeya anzyachita tazili kabotu pe. Takwe ndaba pe abamwi, ulafwambaana kunyema, talumbi pe alubo ulalisumpula. Kulakonzeka kuti uyandisya kweebela ponogilafu amavidiyo aabantu batalijati abayandisya zyakulwana. Nikuba boobo, kulakonzeka kuti muntu ooyu ulaabumwi buntu bubotu alubo ulalisola akaambo kazintu zibi nzyaambuula naakuti nzyaachita pesi kulamuyumina kuti achinche buntu bwakwe.—Gal. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5.

Kuti twasamununa “buntu bwesu bwakaindi,” ngatatuchiyandi pe kuchita zintu zibi ziyandwa aamibili yesu (Langa fuka 5) *

5. Zilachita na kuti tugwisye buntu bwesu bwachiindi chakumaninina? Pandulula. (Milimo 3:19)

5 Mbukunga tulaachibi, kulakonzya kutuyumina kuti tugwisye mizeezo amichito yoonse iitali kabotu chakumaninina. Aali chimwi chiindi tulakonzya kuchita zintu naakuti kwaamba chimwi chintu chitazoope kuti tuzoolisole. (Jer. 17:9; Jak. 3:2) Pesi kuti twasamununa buntu bwachiindi, ngatatuchichiti zintu zibi ziyandwa aamibili yesu. Kuti twachita oobo, ngatatuchili mbuli mbutwakabede chiindi.—Is. 55:7; bala Milimo 3:19.

6. Nkamboonzi Jehova natusungwaazya kuti tugwisye buntu bwachiindi?

6 Jehova uyanda kuti tugwisye buntu bwachiindi akaambo kakuti ulatuyanda alubo uyanda kuti tubotelwe mubuumi. (Is. 48:17, 18) Ulizi kuti michito eeyi ilakonzya kutunyongania akupa kuti bamwi batabotelwi. Alubo zilamuchisa chiindi nabona katuchita zintu zitunjizya mumapenzi azipa kuti bamwi batabotelwi.

7. Kweendelana alugwalo lwa Baroma 12:1, 2, tulaalwaangunuko lwakuchitaanzi?

7 Beenzuma abamumpuli balakonzya kutuseka chiindi nituli kweezya kuchincha maponeno eesu. (1 Pet. 4:3, 4) Balakonzya kutubuzya kuti tuli aacheelelo chakuchita kufumbwa nzituyanda. Alubo balakonzya kwaamba kuti tatweelede kuzumizya bamwi kuti batubuzye zyakuchita. Pesi kukaka kuswiilila milawu yaJehova nkulyuuma nkoli mumazwi. Bantu bakaka kuswiilila milawu yaJehova ngabalikuzumina kuchita zintu ziyandwa aanyika yeendelezegwa aaSaatani. (Bala Baroma 12:1, 2.) Toonse tulaalwaangunuko lwakulisalila. Tulakonzya kusala kuti tuyanda kuchincha buntu bwesu na naakuti tuyanda kuzumanana katuzweete buntu bwachiindi busungwaazigwa aanyika yaSaatani.—Is. 64:8.

NGATULABUSAMUNUNA BIYENI BUNTU BWACHIINDI?

8. Niinzi zikonzya kukugwasya kuti usiye michito iitali kabotu?

8 Jehova ulizi kuti tulakonzya kubweza chiindi chilamfu kuti tukonzye kusiya michito iitali kabotu. (Int. 103:13, 14) Nkinkaako, ubelesya Jwi lyakwe, muuya uusalala ambunga yakwe kuti atupe busongo amanguzu kuchitila kuti tuchinche buntu bwesu. Kulakonzeka kuti wakakugwasya kale. Kwalino, atubone zimwi zintu zikonzya kukugwasya kuti wiinkilile kunembo kusamununa buntu bwachiindi akuti weelele kubbabbatizigwa.

9. Jwi lyaLeza ngalilakugwasya biyeni?

9 Belesya Bbayibbele kuti ulilange-lange. Jwi lyaLeza lili mbuli gilazi. Lilakonzya kukugwasya kuti ulange-lange zintu nzuyeeya, nzwaambuula anzuchita kuti ubone kuti zilikabotu na. (Jak. 1:22-25) Muntu uukuyiisya Bbayibbele abamwi maKristu basimide mubukombi balakonzya kukupa malayilile aakonzya kukugwasya. Muchikozyano, balakonzya kubelesya Magwalo kuti bakugwasye kuti ubone mpuchita kabotu amputachiti kabotu. Alubo balakonzya kukugwasya kuti ujane amwi makani aamuBbayibbele aakonzya kukugwasya kuti usiye michito iitali kabotu. Jehova ulilibambilide kukugwasya chiindi choonse. Nguwe uukonzya kukugwasya kwiinda bantu boonse nkaambo ulizizi zili mumoyo wako. (Tus. 14:10; 15:11) Kkala kukomba kulinguwe akubala Jwi lyakwe buzuba abuzuba.

10. Zyakachitika mubuumi bwaElie zyakuyiisyaanzi?

10 Baachoonzyo chakuti milawu yaJehova ilagwasya. Zintu zyoonse Jehova nzyatubuzya kuti tuchite zilagwasya. Muchikozyano, aabo bapona kweendelana amilawu yakwe balabotelwa mubuumi, bapona buumi bulaamakanze alubo bamwi balabalemeka. Pesi aabo bataponi kweendelana amilawu yakwe bajana mapenzi ayeetwa akaambo kakuchita zintu zitali kabotu. Atumvwe zyakaambwa awumwi mwaalumi uutegwa Elie atala akutaswiilila milawu yaLeza. Elie wakakomezegwa aabazyali bayanda Jehova pesi naakali wakomena wakasaanguna kumvwanana aabantu batali kabotu. Wakasaanguna kubelesya madilagi, kuchita bwaamu akubba. Wakaamba kuti wakazoolibona kali waba muntu uufwambaana kunyema alubo uuyandisya zyakulwana. Elie wakati: “Ndakali kuchita zintu zyoonse nzindakayiisigwa kuti maKristu tabeelede kuzichita.” Pesi Elie taakaziluba pe zintu nzyaakayiisigwa kachili muniini. Alubo mukuya kwachiindi, wakasaanguna lubo kwiiya Bbayibbele. Wakabeleka changuzu kuti asiye michito yakwe iitali kabotu alubo wakabbabbatizigwa mu2 000. Elie wakaamba kuti: “Lino ndakaba aluumuno lwamumizeezo alubo moyo wangu tuchindipi mulandu pe.” * Bantu bakaka kuswiilila milawu yaJehova balyeetela mapenzi. Nikuba boobo, Jehova ulilibambilide kubagwasya kuti bachinche.

11. Nziizili zintu Jehova nzyazonda?

11 Zonda zintu nzyazonda Jehova. (Int. 97:10) Bbayibbele litondeezya kuti Jehova uzonda “meso aalisumpula, mulaka waamba zyakubeja, maanza aatila bulowa bwabantu banyina mulandu.” (Tus. 6:16, 17) Alubo “Jehova ulabasesemwa basinkondo abasilweeno.” (Int. 5:6) Jehova ulayizonda michito iili boobu alubo eezi nzizyo zyakapa kuti anyonyoone bantu bamuchiindi chaNowa akaambo kakuti bakali bazuzya nyika azintu zibi. (Matl. 6:13) Atubone chimwi chikozyano. Kabelesya mupolofita Malakki Jehova wakaamba kuti ulabazonda aabo bayanduula nzila zyakulekana aamuntu ngubakwetenaawe zitazwi muMagwalo. Alubo tabutambuli pe bukombi bwabo alubo bayoolyaambilila kulinguwe akaambo kamichito yabo.—Malk. 2:13-16; Heb. 13:4.

Tweelede kusesemwa aazintu Jehova nzyaamba kuti tazili kabotu mbuli mbutusesemwa achakulya chibolede (Langa fuka 11-12)

12. Chambaanzi ‘kusesemwa aachintu chibi’?

12 Jehova uyanda kuti ‘tusesemwe achintu chibi.’ (Rom. 12:9) Bbala lyakuti kusesemwa lyaamba kuzonda chimwi chintu zyakuti ngatuyandi biya pe kuchibona. Niinzi zikonzya kuchitika kuti wabuzigwa kuti ulye chakulya chibolede? Kumoyo kulayimikila kuti waziyeeya. Munzila iikozyenie, tweelede kusesemwa aazintu Jehova nzyaamba kuti tazili kabotu pe.

13. Nkamboonzi nitweelede kugwisya mizeezo mibi?

13 Gwisya mizeezo iitali kabotu. Zintu nzituyeeya nzizyo nzituchita. Eezi nzizyo zyakapa kuti Jesu atuyiisye mbutukonzya kugwisya mizeezo mibi iikonzya kupa kuti tuchite chibi chipati. (Mt. 5:21, 22, 28, 29) Nisimpe kuti tuyanda kuchita zintu zibotezya Taateesu wakujulu. Nkinkaako, kulayandikana kuti tusiye mizeezo iitali kabotu chakufwambaana.

14. Zintu nzitwaambuula zitondeezya kuti tuli bantu bali biyeni alubo njiili mibuzyo njitweelede kulibuzya?

14 Wambuula majwi aalikabotu. Jesu wakati: “Kufwumbwa zintu zizwa mukanwa zizwa mumoyo.” (Mt. 15:18) Nisimpe, zintu nzitwaambuula ziyubununa mbutubede. Ulakonzya kulibuzya kuti, ‘Ndili muntu waamba choonzyo na nikuba kuti kuchita oobo kulakonzya kundinjizya mumapenzi? Ndileezya na kutachita zintu zipa kuti muntu ngunditakwetenaawe abonaanga ndilamuyanda? Ndileezya na kutaambuula zintu zitondwa? Ndileezya na kusandula kabotu kuti umwi muntu wandinyemya?’ Kuyeeyesesya atala amibuzyo eeyi kulakonzya kukugwasya. Zintu nzitwaambuula zilakonzya kukozyanisigwa aankopela zyachigogo. Kuti wakkoponona nkopela eezyo kulakuubila kuti uchigwisye kabotu chigogo chako. Munzila iikozyenie, kuti twabeleka changuzu kuti tuleke kwaambuula majwi mabi akubeja, kulatuubila kuti tusamunune buntu bwachiindi.

15. Chaambaanzi kugankamina buntu bwachiindi aachisamu?

15 Lipede kuchincha. Mwaapostolo Pawulu wakabelesya chikozyano chilikabotu chitugwasya kubona mbukuyandikana kuchincha buntu bwesu. Wakalemba kuti tweelede kugankamina buntu bwesu bwachiindi aachisamu. (Rom. 6:6) Mulaamwi majwi tweelede kutobelezya chikozyano chaJesu kwiinda mukulipeda kugwisya buntu amichito Jehova njazonda. Kuti twachita zintu eezi, tulaba aamoyo uutatupi mulandu alubo tulaba aabulangilizi bwakuyoopona buumi butamani. (Joh. 17:3; 1 Pet. 3:21) Jehova takonzyi pe kuchincha milawu yakwe kuchitila kuti yeendelane anzituyanda pesi ndiswe tweelede kuchincha kuchitila kuti tukonzye kupona kweendelana amilawu yakwe.—Is. 1:16-18; 55:9.

16. Nkamboonzi nweelede kuzumanana kugwisya mizeezo iitali kabotu?

16 Zumanana kutantamuka michito iitali kabotu. Nikuba katuli twabbabbatizigwa tweelede kuzumanana kutantamuka michito iitali kabotu. Atubone chikozyano chamwaalumi uutegwa Maurício. Kachili muniini, wakali koonana abantu mbakozyenie zizo. Mukuya kwachiindi, wakaswaanana aabakombi baJehova mpawo wakasaanguna kwiiya Bbayibbele. Wakachincha buumi bwakwe mpawo wakabbabbatizigwa mu2002. Nikuba kuti lino waba aaminyaka myiingi kabelekela Jehova, Maurício wakaamba kuti: “Ndakabona kuti ndeelede kuzumanana kulwana aamizeezo iitali kabotu nkaambo chimwi chiindi ngayandisikila.” Maurício tazumizyi kuti zintu nzyaakali kuchita chiindi zimumane manguzu. Wakaamba kuti: “Kulanduumbulizya kuziba kuti kutantamuka mizeezo eeyi kupa kuti ndibotezye Jehova.” *

17. Wayiyaanzi kuzwa kuchikozyano chaNabiha?

17 Utasyomi manguzu aako, komba kuli Jehova kuti akugwasye alubo kumbila muuya wakwe uusalala. (Gal. 5:22; Flp. 4:6) Tweelede kubeleka changuzu kuti tusamunune buntu bwachiindi akuti tutachiti lubo zintu nzitwakali kuchita chiindi. Atubone chikozyano chamwanakazi uutegwa Nabiha. Naakali aaminyaka iili 6 wisi wakabachija, taakachili kukkala aambabo pe. Nabiha wakaamba kuti: “Eezi zyakandichisa loko.” Naakakomena wakaba muntu ulaabukali alubo uufwambaana kunyema. Wakazoosaanguna kuuzya madilagi mpawo wakazoosungwa alubo wakakkala mujele kwaminyaka myiingi. Bakamboni bakali kuswaya basungwa bakasaanguna kwiiyaawe Bbayibbele. Nabiha wakasaanguna kuchincha maponeno aakwe. Wakaamba kuti: “Kwakali kuuba kusiya imwi michito iitali kabotu pesi kuleka kufwepa kwakali kuyumu loko.” Kwamunyaka naakuti kwiinda, wakali kweezya kuti aleke kufwepa alubo wakazwidilila. Wakazichita biyeni? Wakaamba kuti: “Kukomba kuli Jehova chiindi choonse nkuko kwakandigwasya kuti ndileke kufwepa.” Nabiha ukkala kabuzya bamwi kuti muntu woonse ulakonzya kuchincha buumi bwakwe kuti abotezye Jehova mbuli mbaakachita. *

ZILACHITA KUTI WEELELE KUBBABBATIZIGWA

18. Kweendelana alugwalo lwa 1 Bakorinto 6:9-11, bakombi baJehova biingi bakali biyeni alubo bakachitaanzi?

18 Bamwi maKristu bamumwaanda wakusaanguna Jehova mbaakasala kuti bazooyendelezye aamwi aJesu bakali kuchita zintu zibi kumasaangunino. Muchikozyano, bakali kuchita bwaamu, bakali koonana aabantu mbibakozyenie zizo alubo bakali kubba. Pesi kwiinda mukugwasigwa aamuuya uusalala bakakonzya kuchincha buntu bwabo. (Bala 1 Bakorinto 6:9-11.) Mazubaano, Bbayibbele lili kugwasya bantu biingi kuti bachinche buumi bwabo. * Lyakabagwasya kuti basiye michito yakali kubayumina kusiya. Zyakachitika kuli mbabo zitondeezya kuti anduwe ulakonzya kuchincha buntu bwako akusiya michito mibi kuchitila kuti weelele kubbabbatizigwa.

19. Tuzoolanga-langaanzi muchiiyo chitobela?

19 Muchiiyo eechi, twabona kuti bantu bayanda kubbabbatizigwa beelede kusamununa buntu bwachiindi pesi kulayandikana kuti bazwaate buntu bupya. Muchiiyo chitobela, tuzoolanga-langa kuti ngatulabuzwaata biyeni buntu bupya akuti bamwi ngabalatugwasya biyeni.

LWIIMBO 41 Komvwa Mupailo Wangu

^ par 5 Kuti tweelele kubbabbatizigwa, tweelede kulipeda kuchincha buntu bwesu. Muchiiyo eechi, tulabona kuti buntu bwachiindi niinzi, nkamboonzi nitweelede kubusamununa akuti ngatulachita biyeni kuti tubusamunune. Alubo muchiiyo chitobela, tuyooyiya mbutukonzya kuzumanana kuzwaata buntu bupya nikuba katuli twabbabbatizigwa.

^ par 3 BUPANDULUZI BWAMABALA: ‘Kusamununa buntu bwakaindi’ chaamba kusiya buntu amichito iitabotezyi Jehova alubo tweelede kuzichita eezi katutanabbabbatizigwa.—Ef. 4:22.

^ par 10 Kuti ujane makani miingi atala azyakachitika mubuumi bwaElie, langa chiiyo chiti, “Ibbaibbele Lilakonzya Kubacinca Bantu—‘Ndakeelede Kupiluka Kuli Jehova’” muNgazi Yamulindizi yamuApril 1, 2012.

^ par 16 Kuti ujane makani miingi, langa chiiyo chiti “Ibbaibbele Lilakonzya Kubacinca Bantu—‘Bakanditonzya luzyalo kapati’” muNgazi Yamulindizi yamuMay 1, 2012.

^ par 17 Kuti ujane makani miingi, langa chiiyo chiti The Bible Changes Lives‘I Became an Angry, Aggressive Young Woman,’” muNgaziyakulinda yamuOctober 1, 2012.

^ par 18 Langa kabbokesi kati “ Bbayibbele Lichincha Buumi.”

^ par 64 BUPANDULUZI BWAZIFANIKISYO: Kugwisya michito mibi abuntu butali kabotu kuli mbuli kusowa chigogo chachiindi.