ALATIKE AKO 10
ʼE Feala Ke Tou “Liʼaki Ia Te ʼUluagaaga ʼAfeā”
“Kotou liʼaki ia te ʼuluagaaga ʼafeā pea mo te ʼu meʼa ʼae neʼe kotou fai ʼi te temi muʼa.”—KOL. 3:9.
KATIKO 29 Ke Tuha Mo Tatou Totatou Higoa
TE ʼU MANATU FAKANOUNOU *
1. Neʼe feafeaʼi tou maʼuli ʼi muʼa ʼo tau ako ia te Tohi-Tapu?
NEʼE feafeaʼi ia tou maʼuli ʼi muʼa ʼo tau ako te Tohi-Tapu pea mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova? Neʼe lagi tou maʼu ia te faʼahiga sio pea mo te agaaga ʼa te hahaʼi ʼo te malama. Neʼe lagi neʼe tou manatu tahi mo natou ʼo ʼuhiga mo te meʼa ʼae ʼe lelei pea mo te meʼa ʼae ʼe kovi. Pea ʼe mahino ia, ‘neʼe mole hatatou ʼamanaki pea neʼe mole tou iloʼi ia te ʼAtua.’ (Efe. 2:12) Pea neʼe kamata fetogi ai leva tokotou maʼuli ʼi takotou kamata ako ia te Tohi-Tapu.
2. Kotea neʼe ke mahino ki ai ʼaki tau ako te Tohi-Tapu?
2 ʼAki tau ako te Tohi-Tapu, kua ke mahino leva ʼe ʼi ai te ʼAtua ʼe ʼofa ia koe. Neʼe ke mahino ai kapau ʼe ke fia fakafiafiaʼi ia te loto ʼo Sehova pea mo kau mo natou ʼae ʼe atolasio kia te ia, ʼe tonu ke ke fai ni fetogi ʼi tau faʼahiga maʼuli pea mo tau faʼahiga manatu. Neʼe tonu ke ke ako ke ke fakaʼapaʼapa ki ʼana lao ʼi te ʼaho fuli.—Efe. 5:3-5.
3. Ka tou lau ia Kolose 3:9, 10, kotea ʼe kole mai e Sehova ke tou fai? Pea kotea ʼae ka tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼaeni?
3 Ko Sehova ko totatou Tupuʼaga, ko tatatou Tamai ʼae ʼe ʼi selo. Koia ʼe tuha mo ia ke ina fakaha mai ia te aga ʼae ʼe tonu ke tou fai. Koia ʼe loto ai ʼi muʼa ʼo tatatou papitema ke tou faiga fakamalotoloto, ke tou liʼaki te ʼuluagaaga ʼafeā pea mo te ʼu meʼa ʼae neʼe tou fai ʼi te temi muʼa.ʼ * (Lau ia Kolose 3:9, 10.) ʼI te alatike ʼaeni, ʼe tou vakaʼi anai ia fehuʼi ʼe tolu ʼe tokoni anai kia natou ʼae ʼe fia papitema: (1) Kotea ia “te ʼuluagaaga ʼafeā”? (2) He koʼe ʼe loto e Sehova ke tou liʼaki ia te ʼuluagaaga ʼafeā? (3) ʼE feafeaʼi hatatou lava fai ia te faʼahi ʼaia? ʼE toe tokoni anai te alatike ʼaeni kia natou ʼae kua papitema ke ʼaua naʼa natou toe maʼu ia te ʼuluagaaga ʼafeā.
KOTEA IA “TE ʼULUAGAAGA ʼAFEĀ”?
4. ʼE feafeaʼi te aga ʼo he tahi ʼe ina maʼu “te ʼuluagaaga ʼafeā”?
4 Ko he tahi ʼe ina maʼu ia “te ʼuluagaaga ʼafeā” ʼe ko he tahi ʼe ina maʼu te faʼahiga sio ʼe mole alu tahi mo te faʼahiga sio ʼa Sehova pea ʼe ko he tahi ʼe ina fai he ʼu aga ʼe mole lelei. Ohage la, ʼe ko he tahi ʼe manatu pe ia kia ia totonu, ʼe ko he tahi ʼe hoko ita peʼe ko he tahi ʼe maʼuligalo peʼe ko he tahi ʼe fialahi. ʼE lagi ko he tahi ʼe fia sio ki te ʼu ʼata kovi peʼe ko te ʼu ʼata agamalohi. ʼE lagi ko he tahi ʼe ʼi ai ʼona kalitate taulekaleka kae ʼe lagi vevele tona loto he ʼe ina fai he ʼu meʼa ʼe kovi. ʼE ina fia fetogi tana aga kae ʼe mole faiga fakamalotoloto ki ai.—Kal. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5.
5. Ka tou lau ia Gaue 3:19, ʼe feala koa ke tou liʼaki katoa ia te ʼuluagaaga ʼafeā? Kotou fakamahino.
5 ʼE tou agahala fuli. Koia ʼe mole feala anai ke tou liʼaki katoa ia te ʼu manatu peʼe ko te ʼu holi kovi. ʼI ʼihi temi, ʼe feala ke tou fai he ʼu palalau peʼe ko he ʼu aga ʼe tou fakahemala ki ʼamuli. (Sel. 17:9; Sakp. 3:2) Kae ka tou liʼaki te ʼuluagaaga ʼafeā, ʼe tou lava lolomi ia te ʼu faʼahiga manatu fakatagata peʼe ko te ʼu aga ʼae ʼe kovi. ʼE mole kei tou fai leva ia te ʼu mea ʼae neʼe tou faimahani ʼi te temi muʼa.—Esa. 55:7; lau ia Gaue 3:19.
6. He koʼe ʼe loto e Sehova ke tou liʼaki ia te ʼu faʼahiga manatu peʼe ko te ʼu agamahani ʼae neʼe tou fai ʼi te temi muʼa?
6 ʼE ʼofa mamahi ia Sehova ia tatou pea ʼe loto ia ke tou maʼuli fiafia. Koia ʼe loto ai e Sehova ke tou liʼaki ia te ʼu manatu pea mo te ʼu agamahani kovi ʼae neʼe tou fai ʼi muʼa atu. (Esa. 48:17, 18) ʼE ina iloʼi kapau ʼe fai e he tahi he aga ʼe kovi ʼe tau anai pea mo te ʼu nunuʼa kovi ʼo toe feia pe mo tona kiʼi famili. Pea ka tou fai he aga ʼe kovi peʼe ke tou fakamamahiʼi ʼihi, ʼe mamahi ia te loto ʼo Sehova.
7. Ka tou lau ia Loma 12:1, 2, kotea ʼe tonu ke tou fai?
7 Ka sisio ʼihi ʼi ʼotatou famili peʼe ko ʼotatou kaumeʼa ʼe tou fia fai ni fetogi ʼi totatou ʼuluagaaga, ʼe feala pe ʼi te kamata ke natou manukiʼi tatou. (1 Pet. 4:3, 4) ʼE lagi ʼe natou ui mai anai ke tou fai pe tatou ia te meʼa ʼae ʼe tou loto ki ai kae ke ʼaua naʼa tou tuku ʼihi ke natou puleʼi ia totatou maʼuli. Kae ko he tahi ʼe ina liʼaki ia te ʼu lao ʼo Sehova ʼe mole ko he tahi ʼe maʼuli faʼifaʼitaliha. ʼI tona fakahagatonu, ʼe ko te malama ʼae ʼe takitaki e Satana ʼae ʼe ina puleʼi ia tona maʼuli. (Lau ia Loma 12:1, 2.) Koia, ʼe tonu anai ke tou filifili pe ʼe tou taupau totatou ʼuluagaaga ʼafeā pea mo tuku ke puleʼi tatou e te agahala pea mo te malama ʼa Satana peʼe tou tuku tatou ke fetogi e Sehova ia totatou ʼuluagaaga ke lelei age.—Esa. 64:8.
ʼE FEAFEAʼI HATATOU LAVA “LIʼAKI” IA TE ʼULUAGAAGA ʼAFEĀ?
8. Kotea ʼae ʼe feala ke tokoni mai ke tou liʼaki ia te ʼu faʼahiga manatu pea mo te ʼu agamahani ʼae ʼe kovi?
8 ʼE iloʼi e Sehova ʼe mole faigafua ia te liʼaki ia te ʼu faʼahiga manatu pea mo te ʼu agamahani ʼae ʼe kovi. ʼE ʼaoga ki ai he temi loaloaga pea mo he ʼu faiga. (Pes. 103:13, 14) Kae ʼaki tana Folafola pea mo tona laumalie maʼoniʼoni pea mo tana kautahi, ʼe ina foaki mai ia te poto mo te malohi pea mo te tokoni ʼae ʼe ʼaoga kia tatou. Neʼe lagi kua ke tokagaʼi pe ia te ʼu tokoni ʼaia. Tou vakaʼi leva pe kotea ʼe feala ke tou fai ke tou liʼaki ia te ʼuluagaaga ʼafeā ke feala ai hatatou papitema.
9. He koʼe ʼe lelei ke ke ako ia te Tohi-Tapu?
9 Ako te Tohi-Tapu pea mo ke sivisivi tau aga. ʼE hage te Folafola ʼa te ʼAtua ko he sioʼata. ʼE feala ke tokoni atu ke ke sivisivi lelei ia tau faʼahiga manatu, tau faʼahiga palalau pea mo tau aga. (Sakp. 1:22-25) ʼE feala pe ke tokoni atu ia te tehina ʼae ʼe ina fai tau ako peʼe he tahi ʼu tehina mo tuagaʼane kua fotufotuʼa. Ohage la, ʼe feala ke natou fakaʼaogaʼi ia te Tohi-Tapu ke ke mahino ki ʼou kalitate pea mo ʼou vaivaiʼaga. ʼE fia tokoni atu ia Sehova. ʼE ina iloʼi pe kotea ia te tokoni ʼae ʼe ʼaoga kia koe he ʼe ina iloʼi ia tou loto. (Taag. 14:10; 15:11) Koia, faikole tuʼumaʼu kia Sehova pea mo ke ako tana Folafola ʼi te ʼaho fuli.
10. Kotea te ako ʼe tou mau mai ia Elie?
10 Ke ke tui papau ko te ʼu lao ʼa Sehova ʼe lelei tukupau. Ko te ʼu meʼa fuli ʼae ʼe kole mai e Sehove ke tou fai ʼe fua lelei kia tatou. Ko he tahi ʼe ina fakaʼapaʼapa ki ʼana lao ʼe fakaʼapaʼapa kia ia totonu pea ʼe ʼi ai he ʼuhiga ʼo tona maʼuli pea ʼe ina maʼu anai ia te fiafia moʼoni. (Pes. 19:7-11) Kae ko he tahi ʼe ina maumauʼi ʼana lao ʼe ina utu anai he ʼu nunuʼa kovi. Ko te fahaʼi la ʼaia, neʼe tokagaʼi e Elie. Neʼe lahilahi ake ia Elie pea mo tana ʼu matuā neʼe tauhi kia Sehova. Kae ʼi tona temi tupulaga neʼe fakatahi leva pea mo ni fakakaugā kovi. Neʼe ina kamata fakaʼaogaʼi leva te toloke pea mo fai ni aga heʼe ʼaoga pea mo kaihaʼa. Pea neʼe liliu leva ko he tahi ʼe hoko ita pea mo agamalohi. Neʼe ina ui fenei: “Neʼe au fai ia te ʼu meʼa fuli ʼae neʼe ui mai ʼi te Tohi-Tapu ke ʼaua naʼa au fai.” Kae neʼe mole galoʼi e Elie ia te ʼu meʼa fuli ʼae neʼe ina ako ʼi tana kei veliveli. Koia neʼe ina toe toʼo ai ia tana ako Fakatohi-tapu pea neʼe faiga fakamalotoloto ke ina liʼaki ia tana ʼu agamahani kovi. Pea ʼi te taʼu 2000 neʼe papitema leva. Kotea te ʼu lelei neʼe ina maʼu ʼi tana fakaʼapaʼapa ki te ʼu lao ʼa Sehova? ʼE ina tali fenei: “ ʼI te temi nei, kua tokalelei taku fakakaukau pea kua au maʼu he leo ʼo loto ʼe maʼa.” * ʼO tou mahino ai ka liʼaki e he tahi ia te ʼu lao ʼa Sehova ʼe tau pea mo ni mamahi. Kae ʼe lotolelei pe e Sehova ke tokoni ki ai ke ina fetogi tana aga.
11. Kotea ʼae ʼe fehiʼa ki ai ia Sehova?
11 ʼE tonu ke ke fehiʼa ki te ʼu meʼa ʼae ʼe fehiʼa ki ai ia Sehova. (Pes. 97:10) ʼE ui ʼi te Tohi-Tapu ʼe fehiʼa ia Sehova ki “te fialahi, te gutuloi, te fakapogi ʼo he tahi neʼe mole ina fai he meʼa ʼe kovi.” (Taag. 6:16, 17) ʼE fehiʼa “ki te hahaʼi ʼae ʼe agamalohi pea mo agakaka.” (Pes. 5:6) Neʼe fehiʼa ia Sehova ki te faʼahiga manatu ʼaia pea mo te aga ʼaia ʼi te temi ʼo Noe. Koia neʼe ina haga ai ʼo pulihi te hahaʼi ʼuhi ko te kua mafola ʼo te agamalohi ʼi te kele katoa. (Sen. 6:13) Ohage pe ko tona fakaha ki te polofeta ko Malakia ʼe fehiʼa ia Sehova kia natou ʼae ʼe agakaka ke natou mavete pea mo tonatou ʼu ʼohoana. ʼE fehiʼa ki tanatou tauhi pea ʼe ina tauteaʼi anai ia natou.—Mala. 2:13-16; Hep. 13:4.
12. Kotea te fakaʼuhiga ʼo te “fakalialia ki te meʼa ʼae ʼe kovi”?
12 ʼE loto e Sehova ke tou “fakalialia ki te meʼa ʼae ʼe kovi.” (Loma 12:9) Ko te kupusiga palalau “fakalialia” ʼe fakaʼuhiga ki he meʼa ʼe tou fehiʼa likoliko ki ai. Fakakaukauʼi age muʼa moka pau la ʼe ʼavatu he pa meʼa kai kua mamanu. ʼE mahino ia ʼe ke fakalialia anai ki ai. ʼE toe feia pe mo tatou, ʼe tonu ke tou fakalilalia ki te ʼu aga ʼae ʼe fehiʼa ki ai ia Sehova.
13. He koʼe ʼe tonu ke tou puipui tatatou fakakaukau?
13 Puipui tau fakakaukau. Ko te ʼu gaue ʼae ʼe tou fai neʼe ko te ʼu gaue neʼe tou fakakaukauʼi. Koia neʼe ui ai e Sesu ke tou liʼaki ia te ʼu manatu ʼae ʼe ina ʼekenaki tatou ke tou fai he agahala mamafa. (Mat. 5:21, 22, 28, 29) ʼE tou loto fuli ke fiafia ia Sehova ʼo ʼuhiga mo tatou. Koia ʼe maʼuhiga ai ke tou foimo liʼaki ia te ʼu manatu kovi ʼae ʼe hake ʼi tatatou fakakaukau.
14. Kotea ʼae ʼe ha ʼi ʼatatou palalau? Pea kotea ia te ʼu fehuʼi ʼae ʼe tonu ke tou tali ki ai?
14 Tokaga ki ʼau palalau. Neʼe ui fenei e Sesu: “Ko te meʼa ʼae ʼe haʼu mai te gutu ʼe haʼu ia mai te loto.” (Mat. 15:18) ʼEi, ʼe feala ke ha ia totatou ʼuhiga totonu ʼi ʼatatou palalau. Koia ʼe feala ke tou tahi fai ia te ʼu fehuʼi ʼaeni: ‘ ʼE au tala tuʼumaʼu koa ia te moʼoni tatau aipe pe ʼe feala ke fua kovi kia au? Kapau kua au ʼohoana, ʼe au faiga koa ke au nofo agatonu ki ai? ʼE au faiga moʼoni koa ke ʼaua naʼa au faitauvele? Ka au ita ki he tahi, ʼe au tali koa ʼaki he agamalū?’ ʼE lelei ke tou fakakaukauʼi ia te ʼu fehuʼi ʼaia. Kapau ʼe ke faiga fakamalotoloto ke ke tuku ia te faitauvele mo te loi, ʼe faigafua anai tau liʼaki ia tou ʼuluagaaga ʼafeā.
15. Kotea te fakaʼuhiga ʼo te tutuki ia totatou ʼuluagaaga ʼafeā ki “te pou”?
15 Faifakamalotoloto ia he ʼu fakatuʼutuʼu. Neʼe fakaʼaogaʼi e te apositolo ko Paulo ia he faʼifaʼitaki moʼo fakamahino he koʼe ʼe tonu ke tou faiga fakamalotoloto ke tou fetogi tatatou faʼahiga maʼuli. Neʼe ina ui ʼe tonu ke tou tutuki ia totatou ʼuluagaaga ʼafeā ki “te pou.” (Loma 6:6) ʼEi, ʼe tonu ke tou faʼifaʼitakiʼi ia Sesu. Neʼe ina lotolelei ke mate ke fakahoko ai te finegalo ʼo te ʼAtua. ʼO toe feia pe mo tatou, ʼe tonu ke tou lotolelei ke tou fakagata ia te ʼu faʼahiga manatu peʼe ko te ʼu aga ʼae ʼe fehiʼa ki ai ia Sehova. Kapau ʼe tou fai feia, pea ʼe tou maʼu anai he leʼo ʼo loto ʼe maʼa pea mo te ʼamanaki ʼae ki te maʼuli heʼe gata. (Soa. 17:3; 1 Pet. 3:21) ʼE tonu ke mahino kia tatou ʼe mole fetogi anai e Sehova ʼana lao faitotonu ʼo mulimuli ki te ʼu meʼa ʼae ʼe tou loto ki ai. ʼE ko tatou ʼae ʼe tonu ke tou fetogi totatou ʼuluagaaga ke alu tahi pea mo te ʼu lao ʼa Sehova.—Esa. 1:16-18; 55:9.
16. He koʼe ʼe tonu ke ke faiga fakamalotoloto ke ke tauʼi ʼou holi kovi?
16 Haga tauʼi ʼou holi kovi. Hili tau papitema ʼe tonu anai ke hoko atu ia tau tauʼi ʼou holi kovi. Ko Maurício ʼi tana kei tupulaga neʼe faitagata. Pea ʼi te tahi ʼaho neʼe felaveʼi leva mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova pea neʼe ina ako mo natou ia te Tohi-Tapu. Pea neʼe ina fai ai ia te ʼu fetogi ʼi tona maʼuli. Pea ʼi te taʼu 2002, neʼe papitema leva. Pea neʼe ina ui fenei: “Tatau aipe pe ʼe kua fualoa taku tauhi kia Sehova ʼe tonu pe ke au tauʼi ʼoku holi kovi.” Kae ʼe mole lotovaivai. Neʼe ina ui fenei: “Kapau ʼe au tauʼi toku ʼu holi kovi ʼe au iloʼi ʼe fiafia ia Sehova. Koia ʼe au lotomalohi ai.” *
17. He koʼe ʼe fakalotomalohi ia te fakamatala ʼa Nabiha?
17 Kole tokoni kia Sehova pea mo ke falala ki tona laumalie maʼoniʼoni kae ʼaua naʼa ke falala ki tou malohi. (Kal. 5:22; Flp. 4:6) Kapau ʼe ke fia liʼaki ʼo talu ai ia tou ʼuluagaaga ʼafeā, ʼe tonu ke ke faiga fakamalotoloto ki ai. Ko te aluʼaga ʼaia neʼe hoko kia Nabiha. ʼI tana kei taʼu ono neʼe liʼaki ia ia e tana tamai. ʼE ina ui fenei: “Neʼe au lotohoha ʼaupito.” ʼAki te alu ʼo te temi, neʼe liliu leva ia Nabiha ko he tahi ʼe hoko ita pea mo agamalohi. Neʼe ina fakatau leva ia te toloke ʼo tupu ai leva tona pilisoniʼi lolotoga ni taʼu. ʼI tana ʼi te fale pilisoni, neʼe olo age te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼo ʼaʼahi ia ia. Pea neʼe ina ako te Tohi-Tapu mo natou. Koia neʼe ina fai ai ia te ʼu toe fetogi lalahi ʼi tona maʼuli. ʼE ina ui fenei: “Neʼe faigafua pe taku tuku ʼihi agamahani kovi kae neʼe faigataʼa ʼosi kia au taku tuku taku suluka.” Lolotoga taʼu katoa neʼe faiga fakamalotoloto ia Nabiha ke ina tuku tana suluka. Pea kotea neʼe hoko? ʼE ina ui fenei: “Neʼe au lava tuku taku suluka he neʼe au faikole tuʼumaʼu kia Sehova.” Pea neʼe ina ui fenei: “ ʼE au tui papau kapau neʼe au lava fetogi toku maʼuli ʼuhi ko taku fia fakafiafiaʼi te loto ʼo Sehova. ʼE feala pe ki te hahaʼi fuli ke natou fai te ʼu fetogi ʼaia.” *
ʼE FEALA PE KE KE PAPITEMA
18. Ohage pe ko tona ui ia 1 Kolonito 6:9-11, kotea ʼae neʼe lava fai e te ʼu kaugana ʼa te ʼAtua?
18 Neʼe filifili e Sehova ia he ʼu tagata mo he ʼu fafine ʼe maʼuʼuli ʼi te ʼuluaki sekulo ke natou kaugā hau fakatahi pea mo Kilisito. Pea tokolahi ia natou ʼaia, neʼe natou popula ki he ʼu agamahani kovi. Neʼe ʼi ai ʼihi neʼe tono peʼe faitagata peʼe kaihaʼa. Kae ʼaki te tokoni ʼa te laumalie maʼoniʼoni ʼo te ʼAtua, neʼe natou lava fetogi ia tonatou ʼuluagaaga. (Lau ia 1 Kolonito 6:9-11.) ʼE toe feia pe ia ʼaho nei, ko te toko miliona hahaʼi neʼe natou ako ia te Tohi-Tapu pea mo fetogi ai ia tonatou maʼuli. * Neʼe natou lava tuku ia te ʼu agamahani kovi. ʼE ko he faʼifaʼitaki lelei ʼaia maʼa natou ʼae ʼe natou fia papitema. ʼE ko he fakamoʼoni ʼaia ʼe feala pe ke natou fetogi tonatou ʼuluagaaga, pea mo tuku ʼanatou agamahani kovi, ke feala ai hanatou papitema.
19. Kotea ʼae ka tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼae ka hoa mai?
19 Ko he tahi ʼe fia papitema ʼe mole tonu pe ke faiga malohi ke ina liʼaki ia tona ʼuluagaaga ʼafeā, ʼe tonu foki ke toe faiga fakamalotoloto ke ina kofuʼi ia te ʼuluagaaga foʼou. ʼE tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼae ka hoa mai pe kotea ʼe tonu ke tou fai ke tou kofuʼi ia te ʼuluagaaga foʼou.
KATIKO 41 Ke Ke Fagono Ki Siʼaku Kole
^ Kapau ʼe tou fia papitema, ʼe tonu ke tou fai ni fetogi ʼi totatou ʼuluagaaga. ʼE tou vakaʼi anai ʼi te alatike ʼaeni pe kotea ia te ʼuluagaaga ʼafeā pea he koʼe ʼe tonu ke tou liʼaki peʼe feafeaʼi tatatou fai te faʼahi ʼaia. ʼI te alatike ʼae ka hoa mai, ʼe tou vakaʼi anai pe koʼe hili totatou papitema ʼe tonu ke tou haga taupau ia totatou ʼuluagaaga foʼou.
^ HE ʼU FAKAMAHINO: Ko he tahi ʼe ina “liʼaki ia te ʼuluagaaga ʼafeā” ʼe ko he tahi ʼe ina liʼaki te faʼahiga manatu pea mo te ʼu aga ʼae ʼe fehiʼa ki ai ia Sehova. Ko te ʼu fetogi ʼaia, ʼe tonu ke ina fai ʼi muʼa ʼo tana papitema.—Efe. 4:22.
^ Kapau ʼe ke fia maʼu he tahi age ʼu fakamahino, vakaʼi te alatike “ ʼE Fetogi Te ʼu Maʼuli ʼUhi Ko Te Tohi-Tapu ʼo Te Tule Leʼo (Fakafalani) ʼo te ʼaho 1 ʼo Apelili 2012 ko tona kupu tafito ‘Neʼe Tonu Ke Au Toe Liliu Mai Kia Sehova.ʼ ”
^ Kapau ʼe ke fia maʼu he tahi age ʼu fakamahino, vakaʼi te alatike “ ʼE Fetogi Te ʼu Maʼuli ʼUhi Ko Te Tohi-Tapu ʼo Te Tule Leʼo (Fakafalani) ʼo te ʼaho 1 ʼo Maio 2012 ko tona kupu tafito ‘Neʼe Natou Agalelei Mai Kia Au.’ ”
^ Kapau ʼe ke fia maʼu he tahi age ʼu fakamahino, vakaʼi te alatike “ ʼE Fetogi Te ʼu Maʼuli ʼUhi Ko Te Tohi-Tapu ʼo Te Tule Leʼo (Fakafalani) ʼo te ʼaho 1 ʼo Oketopeli 2012 ko tona kupu tafito ‘Neʼe Au Hoko Ita Mo Agamalohi.’ ”
^ Vakaʼi te ʼa takai “ ʼE Fetogi Te ʼu Maʼuli ʼUhi Ko Te Tohi-Tapu.”
^ FAKAMATALA ʼO TE ʼU PĀKI: ʼE hage tatatou liʼaki ia te ʼu faʼahiga manatu pea mo te ʼu aga ʼae ʼe kovi, ko hatatou huʼi he kofu kua ʼafeā.