1. Kan sining cungah a bik in huham a ngeimi cu zeidah a si?

 TIPIL kan innak cu ni tlawmpal lawng a si ah siseh, kum tampi a si ah siseh kan dihlak in Jehovah duhmi sining hna ngeih kan duh. Cu bantuk mi si khawh awkah kan ruahnak i uk a hau. Zeicah? Kan sining cu kan ruahnak cungah tampi huham a ngei. Kan pumsa duhnak kong kha kan ruah peng ahcun thilṭhalo kan chim lai i kan tuah lai. (Efe. 4:17-19) Phundang cun kan lungthin ah a ṭhami ruahnak kan khahter ahcun kan Pa, Jehovah duhmi lam in bia kan hun chim deuh lai i thil kan hun tuah lai.—Gal. 5:16.

2. Hi capar ah zei biahalnak dah kan i ruah hna lai?

² A hmasa capar nih a langhter bantukin kan lung chungah a ṭha lomi ruahnak luh hrimhrim lo ding cun kan kham kho lo. Asinain mah bantuk ruahnak ningin thil tuah lo awkah kan i thim khawh. Tipil kan in hlanah Jehovah huatmi lam in bia kan chimmi le thil kan tuahmi kha ngol a hau. Mah cu mihlun phoihnak ah a pakhatnak le a biapi bikmi kehlan a si. Asinain Jehovah mithmai ṭha tling tein hmuh kan duh ahcun ‘mithar i hruk u’ timi mah nawl pekmi hi kan zulh a hau. (Kol. 3:10) Hi capar ah mah biahalnak hna i a phi kha kan hmuh lai: “Mithar” timi cu zeidah a si? Zeitindah mithar kha kan i hruk khawh i kan i hruk peng khawh?

3. Galati 5:22, 23 ningin “mithar” timi cu zeidah a si i mi pakhat nih mah kha zeitindah aa hruk khawh?

³ “Mithar” timi cu Jehovah ngeihmi sining kha i zohchunh in khua ruah le thil tuah kha a si. Mi pakhat nih Pathian thiang thlarau nih a chuahtermi ziaza hna a langhternak thawngin a ruahnak, a intuarnak le a tuahsernak ah thiang thlarau  aa iapternak thawngin mithar kha aa hruk. (Galati 5:22, 23 rel.) Tahchunhnak ah, Jehovah le a miphun kha a dawt hna. (Matt. 22:36-39) Cu bantuk mi nih hneksaknak hna a teinak thawngin aa lawmhnak kha a kilven. (Jeim 1:2-4) Anih cu daihnak sertu a si. (Matt. 5:9) Lungsaunak le dawtnak he midang kha a pehtlaih hna. (Kol. 3:13) Thilṭha kha a duh i a tuah. (Luka 6:35) Vancung a Pa cungah a fekmi zumhnak a ngeih kha a tuahsernak in a langhter. (Jeim 2:18) A thin an hunter tikah nem tein a um i hneksak a si tikah mahle mah i uk khawhnak a langhter.—1 Kor. 9:25, 27; Titas 3:2.

4. Mithar i hruk awkah Galati 5:22, 23 le a dang Baibal caang ah kan hmuhmi sining vialte kha zeicah kan langhter a hauh? Fianter.

⁴ Mithar i hruk awkah Galati 5:22, 23 le a dang Baibal caang nih a langhtermi sining vialte ngeih awkah kan i zuam a hau. * Mah sining hna cu caankhat ah zunkhat lawng i hrukmi thil puan bantuk a si lo. A tak ti ahcun mah sining hna cu a dang sining hna zongah hmuh khawh a si. Tahchunhnak ah, na innpa kha na dawt taktak ahcun a cungah na lung a sau lai i zaangfahnak zong na ngei ko lai. Miṭha taktak si awkah nemnak le mahle mah i uk khawhnak kha langhter.

5. ‘Khrih lungthin ngeih’ timi cu zei sullam dah a si i Jesuh nunning kha zeicah kan hlathlai awk a si? (1 Korin 2:16)

⁵ Kuatkhat Korin 2:16 rel. Mithar i hruk awkah ‘Khrih lungthin ngeih’ a hau. Phundang cun, Jesuh ruah ning kha cawn in amah i zohchunh a hau. Pathian thiang thlarau nih a chuahtermi ziaza hna kha Jesuh nih tling tein a langhter. A ṭha tukmi thlalang bantukin Jehovah i a sining hna kha a langhter. (Heb. 1:3) Jesuh bantukin khua kan ruah deuhdeuh tikah amah bantukin thil kan tuah deuhdeuh lai i a sining hna kha ṭha deuh in kan langhter khawh lai.—Fil. 2:5.

6. Mithar i hruk dingin kan i zuam lioah zei kong dah kan i cinken awk a si?

⁶ Jesuh keneh zulh cu kan caah a si kho taktak maw? Hitin kan ruah men lai: ‘Jesuh cu mitling a si. Amah bantuk cun zeitikhmanh ah ka si kho lai lo!’ Cutin kan ruah ahcun mah kong hna hi i cinken. Pakhatnak ah, Jehovah le Jesuh he i loin ser kan si. Cucaah anmah i zohchunh dingin naa thim khawh i ri pakhat  tiang cu naa zohchunh khawh hna. (Gen. 1:26) Pahnihnak ah, Pathian thiang thlarau cu van le vawlei ah a ṭhawng bikmi a si. Thiang thlarau bawmhnak thawngin nangmah thazaang in zeitikhmanh ah na tuah khawh lo dingmi thil hna tuah khawh awkah aan bawmh khawh. Pathumnak ah, thiang thlarau nih a chuahtermi ziaza hna tling tein atu ah langhter dingin Jehovah nih na sinin aa ruahchan lo. Dawtnak a ngeimi kan Pa nih vawlei ruahchannak a ngeimi hna mitling an si nakhnga kum 1,000 chung caan a pek. (Biat. 20:1-3) Atu ah Jehovah nih a kan halmi cu bawmhnak hmuh awkah kan si khawh chungin i zuam ding le amah i bochan ding kha a si.

7. Atu zei kong dah kan i ruah hna lai?

⁷ Zeitindah Jesuh kha cuset khaset tiin kan i zohchunh khawh? Pathian thiang thlarau nih a chuahtermi ziaza pali kha a tawinak in kan i ruah hna lai. Sining pakhat cio ah Jesuh nih mah sining hna a langhter ningin kan cawn khawhmi kha kan hmuh lai. Cun mithar i hruknak ah ṭhancho dingin a kan bawm khomi biahalnak cheukhat zong kan i ruah lai.

8. Zeitindah Jesuh nih dawtnak a langhter?

⁸ Jesuh cu Jehovah a dawtnak nih a Pa le kan caah mahca ṭhatnak hlawt dingin a forh. (Johan 14:31; 15:13) Jesuh nih mi pawl a dawt tukmi hna kha vawleicung a nunning in a langhter. Amah a ralchanhmi cheukhat cung hmanhah dawtnak le zaangfahnak a rak langhter. A dawtnak langhternak ah a biapi bikmi lamkhat cu Pathian Pennak kong a cawnpiak hnanak thawngin a si. (Luka 4:43, 44) Jesuh nih misual mi hna kut ah fahnak in buin thih a duhnak thawngin Pathian le minung cungah mahzawn ruat lo dawtnak a langhter. Mah nih kan dihlak caah zungzal nunnak hmuhnak lam a awnter.

9. Dawtnak langhternak ah Jesuh kha zeitindah kan i zohchunh khawh?

⁹ Vancung kan Pa kha kan dawt caah Jehovah sinah kan i pumpe i tipil kan ing. Cucaah Jesuh bantukin midang kan pehtlaih hna ningin Jehovah kan dawtnak kha kan langhter awk a si. Lamkaltu Johan nih hitin a ṭial: “A hmuhmi a unau hmanh a dawt khawh lo ahcun a hmuh lomi Pathian cu a daw kho lai lo.” (1 Johan 4:20) Hitin kan i hal kho: ‘Mi pawl ka dawt hnanak kha ka ṭhanter maw? Ka cungah a puarhrangmi an si hmanhah zaangfahnak he ka pehtlaih hna maw? Midang nih Jehovah kong an hngalh nakhnga bawmh awkah ka caan le ka ngeihchiah hman dingin dawtnak nih a ka forh maw? Kaa zuamnak kha an sunsak lo asiloah an ka ralchanh tik hmanhah cutin tuah ka duh maw? Zultu siternak rian ah ka caan tam deuh hman khawhnak lam ka kawl maw?’—Efe. 5:15, 16.

10. Zeitindah Jesuh cu daihnak sertu a si?

¹⁰ Jesuh cu daihnak sertu a si. Mi nih ṭha tein an pehtlaih lo tikah ṭhatlonak kha ṭhatlonak in a lehrulh hna lo. Asinain cutin a tuahmi lawng a si lo. Amah nih daihnak a ser hmasa i an thinhunnak daihter awkah a rak forh hna. Tahchunhnak ah, nan biaknak kha Jehovah nih cohlang seh ti nan duh ahcun daihnak nan ser a hau tiah a rak cawnpiak hna. (Matt. 5:9, 23, 24) An lakah ahodah a ngan bik timi bia i alnak kha tawnghtham awkah lamkaltu pawl kha atu le atu a rak bawmh hna.—Luka 9:46-48; 22:24-27.

11. Zeitindah daihnak sertu kan si khawh?

¹¹ Daihnak sertu si awkah bia i alnak a chuahtermi thil hrial lawngin a za lo. Midang he daihnak ser awkah kanmahlei in kan tuah hmasa a hau, cun unau pawl kha an i siknak tawnghtham awkah thapek an hau. (Fil. 4:2, 3; Jeim 3:17, 18) Mah biahalnak hna hi kan  i hal kho: ‘Midang he daihnak ser awkah mahca ṭhatnak hlawt ka duh maw? Unau pakhat nih ka thin a ka hunter tikah a cungah ka thin a hung peng maw? Daihnak ser hmasa awkah midang kha ka hngak hna maw asiloah unau pakhat cu buaibainak a chuahtertu a lawh hmanhah keimahlei in daihnak ser hmasa awkah kaa zuam maw? Pakhat le pakhat karah daihnak ser dingin aa tlak tik paohah midang kha tha ka pe hna maw?’

12. Jesuh nih zeitindah dawtnak a langhter?

¹² Jesuh cu dawtnak a ngeimi a si. (Matt. 11:28-30) A harmi thil sining hmanhah a nemmi le a tlarimi a sinak thawngin dawtnak a langhter. Tahchunhnak ah, Foinisia minu nih a fa damter dingin a nawl lioah Jesuh nih a hmasa ahcun a rak al, asinain minu nih a fekmi zumhnak a langhter caah a fa kha a rak damter. (Matt. 15:22-28) Jesuh cu dawtnak a ngeimi a si ko nain a hleihluat tuk in dawtnak a langhter lo. A caan ah a dawtmi hna ruangah a zumhnak a thlahdorh lonak thawngin dawtnak a langhter. Tahchunhnak ah, Peter nih Jesuh kha Jehovah duhnak ningin tuah kha a thlauh tikah Jesuh nih a dang zultu pawl hmaiah a rak mawhchiat. (Marka 8:32, 33) Cutin a tuah tikah Peter kha a ning zahter awkah si loin amah cawnpiak awk le a dang zultu pawl kha ruamkai lo dingin ralrin pek awkah a si. Peter cu a ning a zak pah ko lai nain mah cawnpiaknak in ṭhatnak a hmu ti cu a fiang.

13. Dawtnak taktak kha zeitindah kan langhter khawh?

¹³ Na dawtmi hna cungah dawtnak taktak langhter awkah a caan ah hlangfang tein biachim a hauh caan a um men lai. Cutin na chim tikah Baibal ah a ummi phunglam cungah hram na bunhnak thawngin Jesuh kha i zohchunh. Nem tein chim. Jehovah le nangmah aan dawmi hna nih a hmaanmi thil tuah kha an duh i ruahnak cheuhnak na pekmi hna zulh an duh ti kha zum. Hitin i hal: ‘Ka dawtmi pakhat nih thilṭhalo a tuahmi ka hmuh tikah pakhatkhat chim dingin ralṭhatnak ka ngei maw? Ruahnak cheuh a herh tikah nem tein maw asiloah aw hrangpi in dah bia ka chim? Ruahnak cheuh awkah zeinihdah a ka forh? Ka thin a ka hunter ruangah maw asiloah bawmh ka duh ruangah dah ruahnak ka cheuhmi a si?’

14. Jesuh nih zeitindah ṭhatnak a rak tuah?

¹⁴ Jesuh nih thilṭha a hngalh lawng si loin a tuah zong a tuah. Jesuh nih a Pa kha a dawt caah a hmaanmi lungput he thilṭha a tuah zungzal. Ṭhatnak cu midang cungah huham a ngei. Miṭha nih cun midang bawmhnak lam kha a kawl zungzal i an caah thilṭha a tuah. Tuah dingmi thilṭha cu hngalhnak lawngin a za lo; a hmaanmi lungput he thilṭha kha kan tuah a hau. ‘A hmaan lomi lungput he thilṭha tuah cu a si kho hnga maw?’ tiah kan ruah men lai. Mah cu a hmaanmi a si. Tahchunhnak ah, Jesuh nih misifak a bawmmi hna kong a chim, asinain annih nih an tuahmi kha midang an hngalhter hna. Mah an tuahmi cu thilṭha a lo ko nain Jehovah nih a cohlang lo.—Matt. 6:1-4.

15. Zeitindah miṭha taktak kan si khawh?

¹⁵ Mahzawn ruat loin thilṭha kan tuah lawnglawng ah miṭha taktak kan si lai. Hitin kan i hal awk a si: ‘Tuah dingmi thilṭha kha hngalh lawng si loin mah ningin ka tuah taktak maw? Thilṭha tuah awkah zeinihdah a ka forh?’

16. Nifate zeidah kan tuah awk a si, zeicah?

¹⁶ Mithar i hruknak cu tipil innak ah a dong tiah ruat hna hlah u sih. Angki thar bantukin mithar kan i hrukmi kha ṭha tein kan kilven  peng a hau. Nifate Pathian thiang thlarau nih a chuahtermi ziaza hna langhter awkah kan i zuamnak thawngin cutin kan tuah khawh. Zeicah? Jehovah cu tuahsernak in a langhtermi Pathian a si caah a thlarau cu rian ṭuan ṭhawnnak kha a si. (Gen. 1:2) Cucaah thiang thlarau nih a chuahtermi ziaza kip nih tuahsernak in langhter awkah a kan forh khawh i a kan forh awk zong a si. Tahchunhnak ah, lamkaltu Jeim nih “zumhnak zong cu tuahnak loin a thi ve” tiah a rak ṭial. (Jeim 2:26) Thiang thlarau nih a chuahtermi a dang ziaza vialte zong cutin chim khawh a si. Thiang thlarau theitlai kan langhter fatin Pathian thiang thlarau cu kan cungah rian a ṭuan ti kan langhtermi a si.

17. Thlarau nih a chuahtermi ziaza kan langhter lo tikah zeitindah kan lehrulh awk a si?

¹⁷ Tipil an innak kum tampi a si cangmi Khrihfa hmanh nih a caan ah thiang thlarau thleitlai an langhter lo caan a um. Asinain a biapimi cu mah sining hna langhter awkah i zuam peng kha a si. Mah tahchunhnak hi ruathmanh. Na duh bikmi na thil kha na thleh sual tikah na hlonh colh lai maw? Na hlonh lai lo. A tlehnak zawn kha ṭha tein na remh lai i ralring deuh tein naa hruk ko lai. Cu bantukin zaangfahnak, lungsaunak asiloah pakhatkhat cungah dawtnak langhter awkah naa harh tikah na lungdong hlah. Lungtak tein ngaihthiam halnak nih a rawkmi pehtlaihnak kha a remh ṭhan khawh i a ṭhami pehtlaihnak ngeih ṭhan awkah aan bawmh khawh. Hmailei ah a ṭha deuh in tuah awkah bia khiak.

18. Zeidah na zumh khawh?

¹⁸ Jesuh nih kan caah zohchunh awk ṭha a chiah caah zeitluk lunglawmh awk dah a si! A ruahnak le a lungput kan i zohchunh deuhdeuh tikah amah bantukin thil tuah kan i fawih deuh lai. Jesuh bantukin kan tuah deuhdeuh tikah mithar i hruknak ah kan i fawih deuhdeuh ve lai. Hi capar ah Pathian thiang thlarau nih a chuahtermi ziaza pali kong lawng kan i ruah. Thiang thlarau nih a chuahtermi a dang ziaza kong hna hlathlainak le mah ziaza hna ṭha tein langhter khawh ning ruahnak caah a caan pek cu a ṭha. Mah kong he aa tlaimi capar hna kha Jehovah Tehte Hna i Baibal Hlathlainak Ca Lamhruainak timi cauk i “Khrihfa Nunning,” “Thlarau nih a Chuahtermi Ziaza” timi ah hmuh khawh a si. Cutin na tuah tikah Jehovah nih mithar i hruk awk le i hruk peng awkah aan bawmh lai ti kha na zumh khawh.