1. Na cava e dau lewa vakalevu na noda itovo?

 ESO vei keda eda papitaiso wale tiko ga qo, eso tale sa vakayabaki, ia eda vinakata kece me taleitaka o Jiova na noda itovo. Me rawati qori, ena vinakati meda lewa vinaka noda vakasama. Na vuna? Levu ga na gauna e dau lewa na noda itovo na ka eda vakasamataka tiko. Ke da dau vakasamataka vakalevu na ka e uqeta na gagadre vakayago, eda na tini tukuna se cakava kina na ka e ca. (Efeso 4:17-19) Ia ke da dau vakasamataka na ka vinaka, ena vakamarautaka na Tamada o Jiova na ka eda tukuna kei na ka eda cakava.—Kala. 5:16.

2. Na taro cava eda na veivosakitaka ena ulutaga qo?

² Me vaka sa tukuni mai ena ulutaga sa oti, eda sega ni rawa ni tarova na vakanananu ca kece. Ia eda rawa ni vakatulewataka meda kua ni cakava na ka eda vakasamataka tiko. Ni bera nida papitaiso meda muduka ni tukuna se cakava na ka e cata o Jiova. E bibi qori, e imatai tale ga ni ka meda cakava meda biuta kina na itovo makawa. Meda vakamarautaki Jiova ena kena ivakatagedegede vinaka duadua, meda muria na ivakaro qo: “Ni sulumaka na itovo vou.” (Kolo. 3:10) Ena saumi ena ulutaga qo e rua na taro: Na cava na “itovo vou”? Eda na sulumaka vakacava qai kua vakadua ni luvata?

3. Na cava na “itovo vou” me vaka e tukuni ena Kalatia 5:22, 23? Ena sulumaka vakacava e dua?

³ “Na itovo vou” ya na kena bulataki na ivakarau ni vakasama kei na itovo nei Jiova. O koya e sulumaka na itovo vou e vakaraitaka tiko na itovo e okati ena vua ni  yalo tabu ni Kalou, e vakalaiva me lewa sara ga na nona vakasama, lomana kei na nona ivalavala na yalo tabu. (Wilika Kalatia 5:22, 23.) Me kena ivakaraitaki, e lomani Jiova kei ira na nona tamata. (Maciu 22:36-39) E marau tu ga ni vosota na ituvaki dredre. (Jeme. 1:2-4) E saga na veiyaloni. (Maciu 5:9, vmr) E dau vosovoso qai yalovinaka ni veimaliwai kei ira eso tale. (Kolo. 3:13) E taleitaka na caka vinaka, e dau cakava tale ga. (Luke 6:35) E laurai ena nona itovo ni vakabauta dei na Tamana vakalomalagi. (Jeme. 2:18) E yalomalua tiko ga ni vakacudrui, e lewai koya vinaka tale ga ni temaki.—1 Kor. 9:25, 27; Taito 3:2.

4. Vakacava eda rawa ni vakaitovotaka yadudua na itovo ena Kalatia 5:22, 23? Vakamacalataka.

⁴ Meda sulumaka na itovo vou, ena vinakati meda vakaitovotaka na itovo kece e tukuni ena Kalatia 5:22, 23 kei na so tale na tikinivolatabu. * Na itovo qori era sega ni vaka na isulu eda dara yadudua. Levu na itovo qo e tautauvata kei na so tale na itovo. Me kena ivakaraitaki, ke o lomana dina na kainomu, o na dau vosoti koya, o na yalovinaka tale ga vua. Ni o via caka vinaka, o na dau yalomalua qai lewai iko vinaka.

5. Na cava na kena ibalebale me tiko vei keda na “rai i Karisito”? Na cava meda vulica kina na bula i Jisu? (1 Korinica 2:16)

⁵ Wilika 1 Korinica 2:16. Meda sulumaka na itovo vou, ena vinakati me tiko vei keda na “rai i Karisito.” Kena ibalebale, meda vulica na ivakarau ni nona vakasama da qai vakatotomuria. E vakaraitaka vinaka sara ga o Jisu na itovo e okati ena vua ni yalo tabu ni Kalou. Me vaka na iloilo makare vinaka, e va sara ga qori nona vakaraitaka na itovo i Jiova. (Iper. 1:3) Na levu ga ni noda vakatotomuria na vakasama nei Jisu, na levu tale ga ni noda muria na ka e dau cakava, da qai vakaraitaka vakalevu na itovo e kilai kina.—Fpai. 2:5.

6. Na cava meda nanuma tiko nida saga meda sulumaka na itovo vou?

⁶ Vakacava eda rawa ni vakatotomuria na ivakaraitaki nei Jisu? De dua eda na vakasamataka va qo: ‘E uasivi o Jisu. Sa na dredre tu ga meu tautauvata kei koya!’  Ke va qori nomu rai, mo nanuma tiko qo. Kena imatai, o buli mo ucui Jiova kei Jisu. O rawa ni vakatulewa gona mo vakatotomuri rau, o qai cakava sara vakavinaka ena so na gauna. (Vkte. 1:26) Kena ikarua, na yalo tabu ni Kalou e igu kaukaua sara e vuravura kei lomalagi. Ena veivuke ni yalo tabu o na rawa sara ga ni cakava eso na ka o sega ni vakabauta mo cakava rawa. Kena ikatolu, e sega ni namaka o Jiova me uasivi na nomu vakaraitaka na itovo e okati ena vua ni yalo tabu ena gauna qo. E tuvanaka tu na Tamada dauloloma e 1,000 na yabaki vei ira na nuitaka na bula e vuravura qo mera qai yacova na bula uasivi. (Vkta. 20:1-3) E vinakata ga o Jiova meda gumatua tiko da qai nuitaki koya me vukei keda.

7. Na cava eda na veivosakitaka?

⁷ E rawa vakacava nida vakatotomuri Jisu? Meda veivosakitaka mada vakalekaleka e va na itovo e okati ena vua ni yalo tabu ni Kalou. Eda na vulica tale ga na sala e vakaraitaka kina o Jisu na itovo yadua qori. Eda na veivosakitaka tale ga eso na taro meda dikevi keda kina ena noda sulumaka na itovo vou.

8. E vakaraitaka vakacava na loloma o Jisu?

⁸ Na levu ni nona lomani Jiova o Jisu e uqeti koya sara ga me vakuai koya ena vuku i Tamana vaka kina o keda. (Joni 14:31; 15:13) E vakaraitaka na levu ni nona lomani keda ena ivakarau ni nona bula e vuravura. E dau vakaraitaka e veisiga na loloma kei na veinanumi ni tusaqati. Dua na ivakaraitaki levu ni nona loloma, ya na nona vakavulici ira na lewenivanua me baleta na Matanitu ni Kalou. (Luke 4:43, 44) E dau vakuai koya o Jisu qai vakaraitaka nona lomana na Kalou kei ira na tamata ena nona yalorawarawa ni vosota na ka rarawa nira vakamatei koya na tamata ivalavala ca. Nona cakava qori eda rawa kina ni bula tawamudu.

9. Eda na vakatotomuri Jisu vakacava nida vakaraitaka na loloma?

⁹ Eda yalataki keda vei Jiova qai papitaiso nida lomana na Tamada vakalomalagi. Me vakataki Jisu ga, eda vakaraitaka noda lomani Jiova nida vakaraitaka na loloma ena ka eda cakava vei ira eso tale. E vola na yapositolo o Joni: “Ke sega ni lomana na tacina e raica, me qai lomana vakacava na Kalou e sega ni raica.” (1 Joni 4:20) Eda rawa ni taroga qo: ‘Au dau lomani ira vakalevu na lewenivanua? Au dau vakaraitaka na loloma niu veimaliwai kei ira eso tale, kevaka mada ga era cudrucudru mai? E uqeti au na loloma meu vakayagataka noqu gauna kei na iyau meu vukei ira eso tale mera vulica na veika me baleti Jiova? Au tu vakarau ni cakava qori ke levu mada ga era sega ni taleitaka na noqu sasaga seu tusaqati? Au rawa ni vakayagataka e levu na gauna ena veivakatisaipelitaki?’—Efeso 5:15, 16.

10. E guta vakacava o Jisu na veiyaloni?

¹⁰ E dau guta na veiyaloni o Jisu. Nira cati koya e levu, e sega ni sauma na ka ca e caka vua. Ia e levu tale na ka e cakava. E dau vakaliuliu ni guta na veiyaloni, e uqeti ira tale ga eso mera walia nodra duiyaloyalo. Me kena ivakaraitaki, e vakavulici ira ni bibi mera dau veivakameautaki me rawa ni vakadonuya o Jiova na nodra sokalou. (Maciu 5:9, 23, 24) E vukei ratou wasoma tale ga na nona yapositolo me ratou kua ni dau veiletitaka o cei e uasivi duadua vei ratou.—Luke 9:46-48; 22:24-27.

11. E rawa vakacava niu guta na veiyaloni?

¹¹ Meda rawa ni guta na veiyaloni, eda na sega wale ga ni qarauna meda kua ni vakavuna  na veileti. Ia eda na dau vakaliuliu ni veiyaloni kei ira eso tale, qai uqeti ira na mataveitacini mera walia nodra duiyaloyalo. (Fpai. 4:2, 3; Jeme. 3:17, 18) Eda rawa ni taroga qo: ‘Au tu vakarau meu vakuai au meu rawa kina ni guta na veiyaloni kei ira eso tale? Au dau katona na nona vakararawataki au e dua na taciqu vakayalo? Au na waraka sara tu me mai veivakameautaki o koya e rairai vakavuna neirau veileti, seu na vakaliuliu? Ke veiganiti, au dau uqeti ira na veileti mera guta na veiyaloni?’

12. E vakaraitaka vakacava o Jisu na yalovinaka?

¹² E dau yalovinaka o Jisu. (Maciu 11:28-30) E vakaraitaka na yalovinaka ena nona dau yalomalua qai yalorawarawa ni dredre mada ga na ituvaki. Me kena ivakaraitaki, ni vakamasuti koya e dua na marama ni Finiasi me vakabulai luvena, e sega ni via vukei koya taumada. Ia ni vakaraitaka na marama qori na levu ni nona vakabauta, e mani vakabulai luvena. (Maciu 15:22-28) E yalovinaka o Jisu, ia e dau veivunauci tale ga. Ena so na gauna e dau vakaraitaka na yalovinaka ni vunauci ira e lomana. Me kena ivakaraitaki, ni via tarova o Pita nona cakava o Jisu na loma i Jiova, e vunauci koya sara ga nira rai tu na vo ni tisaipeli. (Mari. 8:32, 33) E sega ni vakamadualaki Pita nona cakava qori, ia e vakavulici koya, e vakasalataki ratou tale tiko ga na nona tisaipeli me ratou kua ni dau yalototolo. Macala ga ni na madua toka o Pita, ia ena yaga vua na nona vunauci qori.

13. Na cava meda cakava me kua ni veivakaisini noda yalovinaka?

¹³ Me kua ni veivakaisini noda yalovinaka vei ira eda lomana, eso na gauna meda vosa vakadodonu vei ira. Nida cakava qori, eda sa vakatotomuri Jisu kina ni veivakasalataki ena ivakavuvuli e yavutaki ena Vosa ni Kalou. Mo dau yalomalua. Saga mo kauaitaka ga na ka era vinaka kina, nuitaki ira na lomani Jiova, ra lomani iko tale ga nira na muria nomu ivakasala. Mo taroga: ‘Au doudou na vosa niu raica e dua au lomana ni cakava tiko na ka ca? Ke vinakati meu veivakasalataki, au dau vosa vakayalovinaka, seu tauca tu vakaukaua? Cava na inaki ni noqu veivakasalataki? Au cakava ga niu sega ni dau taleitaka na nona itovo, seu kauaitaki koya dina tiko?’

14. E caka vinaka vakacava o Jisu?

¹⁴ O Jisu e kila na ka vinaka, e dau saga tale ga me cakava. E lomani Tamana, e dau caka vinaka gona ena inaki vinaka. Na tamata vinaka e dau qara na sala me veivuke kina. E dau caka vinaka vei ira. Meda kua ni kila wale tu ga na ka vinaka, ia meda cakava sara ena inaki vinaka. Ena rairai taroga e dua, ‘Eda na rawa ni cakava na ka vinaka ena inaki cala?’ Io, e rawa. Me kena ivakaraitaki, e vakamacalataki ira na soli iloloma vei ira na dravudravua o Jisu, era uvudavuitaka. Na cakacaka vinaka qori e sega ni taleitaka o Jiova.—Maciu 6:1-4.

15. Ena sega ni veivakaisini vakacava noda caka vinaka?

¹⁵ Ena sega ni veivakaisini noda caka vinaka ke da sega ni nanumi keda tiko ga nida cakava e dua na ka. Eda rawa ni taroga: ‘Vakacava au kila na ka e dodonu me caka, au qai cakava sara? Cava na inaki ni noqu caka vinaka?’

16. Na cava meda cakava e veisiga? Na vuna?

¹⁶ Meda kua ni nanuma ni sa na cava noda sulumaka na itovo vou ena gauna  eda papitaiso kina. E bibi meda taqomaka tiko ga na “itovo vou” eda sa sulumaka qori. Meda cakava qori, eda rawa ni qara ena veisiga na sala meda vakaraitaka kina na itovo e okati ena vua ni yalo tabu. Na vuna? O Jiova e dau yavala me cakava na ka, na nona yalo tabu tale ga e igu kaukaua. (Vkte. 1:2) Na itovo kece e okati ena vua ni yalo tabu e dodonu me uqeti keda, oti meda cakava sara e dua na ka. Me kena ivakaraitaki, e vola na tisaipeli o Jemesa: “Ena mate  . . . na vakabauta e sega ni cakacakataki.” (Jeme. 2:26) E rawa tale ga ni tukuni qori ena itovo kece e okati ena vua ni yalo tabu. Na gauna kece eda vakaitovotaka kina na itovo qori, eda sa vakaraitaka tiko ni uqeti keda na yalo tabu.

17. Na cava meda cakava ke da sega ni vakaraitaka ena so na gauna na itovo e okati ena vua ni yalo tabu?

¹⁷ O ira mada ga na lotu vaKarisito sa dede tu nodra papitaiso era sega ni dau vakaitovotaka na itovo e okati ena vua ni yalo tabu ena so na gauna. Ia e bibi meda kua ni soro. Vakasamataka mada na vakatautauvata qo. Ke kadresu e dua na isulu o dau taleitaka, vakacava o sa na biuta laivi? Sega. O na rairai saga mo cula tale ke rawa. Ia o sa na tekivu qaqarauni tale ga. Mo kua gona ni yalolailai ke o sega ni vakaraitaka ena so na gauna na yalomalua, vosovoso se nomu lomani ira eso tale. Nomu kere veivosoti mai vu ni lomamu ena rawa ni yaga sara vakalevu ni o saga tiko me vinaka tale nomu veimaliwai. O qai saga me vinaka tiko ga nomu itovo ena veigauna se bera mai.

18. Na cava eda rawa ni nuidei kina?

¹⁸ Eda vakavinavinaka nida vuli ena ivakaraitaki nei Jisu! Na levu ga ni noda saga meda muria na ivakarau ni nona vakasama kei na nona itovo, ena rawarawa sara na noda vakatotomuri koya. Na levu tale ga ni noda vakatotomuri koya, eda na sulumaka tiko ga kina na itovo vou. Eda vulica ena ulutaga qo e va ga na itovo e okati ena vua ni yalo tabu ni Kalou. O rawa sara ga ni tuvanaka na gauna mo vulica kina na vo ni itovo e okati tiko ena vua ni yalo tabu, qai vakasamataka ke o sa vakaraitaka tiko. O na raica eso na kena ulutaga ena iDusidusi ni Vakadidike ni iVakadinadina i Jiova ena ulutaga “Bula vaKarisito” kei na “Vua ni Yalo Tabu.” O rawa ni nuidei ke o cakava nomu itavi, ena qai vukei iko o Jiova mo sulumaka na itovo vou, mo kua sara ni luvata tale.