1. Byubilo byetu byaimena pa ka?

 INGE twabatizhiwatu katataka nangwa twabatizhiwe kala, atweba bonse twafwainwa kwikala na byubilo byatemwa Yehoba. Pa kuba’mba twikale na bino byubilo, twafwainwa kuzhikijilanga milanguluko yetu. Mambo ka? Mambo byubilo byetu byaimena pa biji milanguluko yetu. Inge kimye kyonse tulangulukatu pa bintu byafwainwa kwitusangajika atweba bene, tukambanga ne kuba bintu byatama. (Efi. 4:17-19) Bino inge ke tulanguluke pa bintu byawama, tukambanga ne kuba bintu bisangajika Shetu, aye Yehoba.—Nga. 5:16.

2. Ñanyi mepuzho o tusakwisambapo mu uno mutwe?

² Byonka byaambile mutwe wafumako, kechi twakonsha kukanya milanguluko yonsetu yatama kwiya mu muchima wetu ne. Pano bino, kechi tulondela ino milanguluko ne. Saka tukyangye kubatizhiwa, twafwainwa kuleka kwamba ne kuba bintu byashikwa Yehoba. Kino kyo kintu kitanshi kabiji kyanema bingi kyo twafwainwa kuba pa kuba’mba tuvuule bumuntu bwa kala. Nangwa byonkabyo, pa kuba’mba tusangajikenga muchima wa Yehoba, twafwainwa ne kukookela uno mukambizho wa kuba’mba: ‘Vwalai bumuntu bupya.’ (Kolo. 3:10) Mu uno mutwe, tusakukumbula ano mepuzho: “Bumuntu bupya” bo buka? Twakonsha kuvwala byepi bumuntu bupya ne kubula kwibuvuula?

3. Kwesakana na byaamba Ngalatiya 5:22, 23, “bumuntu bupya” bulumbulula ka, kabiji muntu wakonsha kwibuvwala byepi?

³ “Bumuntu bupya” bulumbulula kwikala na byubilo ne milanguluko ya Yehoba. Muntu uvwala bumuntu bupya kupichila  mu kumwesha bipangwa bya mupashi wa Lesa, ne kuswisha mupashi wazhila kupimpula milanguluko yanji ne byubilo byanji. (Tangai Ngalatiya 5:22, 23.) Uno mupashi ukamulengela kutemwa Yehoba ne bantu banji. (Mat. 22:36-39) Muntu wa uno mutundu utwajijila kwikala na lusekelo nangwatu inge ubena kupita mu makatazho. (Yako. 1:2-4) Wikala mu mutende na bantu bakwabo. (Mat. 5:9) Utekenya bakwabo ne kwibobila lusa. (Kolo. 3:13) Watemwa byawama ne kwibyuba. (Luka 6:35) Byubilo byanji bimwesha kuba’mba uji na lwitabilo lwakosa mwi Lesa. (Yako. 2:18) Utwajijila kwikala wakooka muchima umvwe bamuzhingijisha, kabiji wikanya umvwe waesekwa.—1 Ko. 9:25, 27; Titu. 3:2.

4. Pa kuba’mba tuvwale bumuntu bupya, mambo ka o twafwainwa kumwesheshanga byubilo byonse byatongolwa pa Ngalatiya 5:22, 23 ne mu mabuku akwabo a mu Baibolo?

⁴ Pa kuba’mba tuvwale bumuntu bupya, twafwainwa kwikala na byubilo byonse byatongolwa pa Ngalatiya 5:22, 23 ne byatongolwa mu mabuku akwabo a mu Baibolo. * Abino byubilo kechi biji nobe bivwalo byapusana pusana byo tuvwala pa bimye byapusana pusana ne. Kabiji bino byubilo byavula byakwatankana na byubilo bikwabo. Langulukai pa kino, inge kya kuba mwatemwa mukwenu kya kine, mukamutekenyanga ne kumubila lusa. Kabiji pa kuba’mba mwikale na muchima wawama, mwafwainwa kwikala bakooka muchima ne kwikanya.

5. Kwikala na “muchima wa Kilishitu” kulumbulula ka, kabiji mambo ka o twafwainwa kufunjilanga pa bwikalo bwa kwa Yesu? (1 Kolinda 2:16)

⁵ Tangai 1 Kolinda 2:16. Pa kuba’mba tuvwale bumuntu bupya, twafwainwa kwikala na “muchima wa Kilishitu.” Ko kuba’mba, kufunda bilanguluka Yesu ne kumulondela. Yesu umwesha bipangwa byonse bya mupashi wa Lesa. Umweshatu suka suka byubilo bya Yehoba. (Hebe. 1:3) Umvwe ke tulanguluke nobe Yesu, tukamweshanga byubilo byanji.—Fili. 2:5.

6. Ñanyi bishinka byo twafwainwa kuvulukanga kimye kyo tubena kuvwala bumuntu bupya?

⁶ Nanchi kyakonsheka kulondela mu ngayo ya kwa Yesu nyi? Twakonsha kulanguluka’mba: ‘Yesu kechi mbulwa kulumbuluka ne. Kechi nakonsha kwikala byonka byo aji ne.’ Inge byo byo mulanguluka, vulukainga bino bishinka:  Kitanshi, mwalengelwe kwikala byonka biji Yehoba ne Yesu. Onkao mambo, mwakonsha kwikala byonka byo baji. (Nte. 1:26) Kya bubiji, mupashi wazhila wa Lesa ke bulume bukatampe bwakila bintu byonse. Na bukwasho bwa uno mupashi, mwakonsha kuba bintu byo mwakonsha kukankalwa kuba na bulume bwenu. Kya busatu, Yehoba kechi uketekela’mba mwakonsha kumweshangatu suka suka bipangwa byonse bya mupashi pa kino kimye ne. O ene mambo Shetu wa butemwe o anengezhezha myaka 1,000 ya kukwasha boba bakekala pano pa ntanda kwikala balumbuluka. (Lum. 20:1-3) Yehoba kyo abena kukeba kwi atweba pa kino kimye ke kwibikako papelela bulume bwetu ne kuketekela mu bukwasho bwanji.

7. Ñanyi bintu byo tusakwisambapo?

⁷ Twakonsha kulondela byepi mu ngayo ya kwa Yesu? Tusakwisambako pacheche pa bipangwa bina bya mupashi wa Lesa. Tusakumona byo twakonsha kufunjilako kwi Yesu byo amwesheshe bino byubilo. Kabiji tusakukumbula mepuzho amo akonsha kwitukwasha kwipesapesa ne kumona byo twakonsha kuvwala bulongo bumuntu bupya.

8. Yesu wamwesheshe byepi butemwe?

⁸ Kutemwa Yehoba ko kwatundaikile Yesu kwipana kuba kyaswa muchima wa Shanji ne kwitukwasha. (Yoa. 14:31; 15:13) Yesu wamwesheshe byo atemenwe bingi bantu kupichila mu bintu byo aubilenga kimye kyo ajinga pano pa ntanda. Pa juba pa juba, wamweshanga butemwe ne lusa, nangwatu kimye bantu bamo kyo bamwimenejile ku ntundwa. Jishinda janema jo amwesheshemo byo atemenwe bantu ke kwibafunjisha pa Bufumu bwa Lesa. (Luka 4:43, 44) Kabiji Yesu wamwesheshe byo atemenwe Lesa ne bantu kupichila mu kwipana kumanama ne kumwipaya ku bantu bandengamambo. Kupichila mu kuba bino, witushinkwijile jishinda atweba bonse ja kutambwilamo bumi bwa myaka ne myaka.

9. Twakonsha kumwesha byepi butemwe byonka byaubile Yesu?

⁹ Twipaine atweba bene kwi Yehoba ne kubatizhiwa mambo twatemwa Shetu wa mwiulu. Onkao mambo, byonka byaubile Yesu, ne atweba twafwainwa kumwesha byo twatemwa Yehoba kupichila mu byo tuba na bantu. Mutumwa Yoano wanembele’mba: “Awa wabula kutemwa mulongo wanji ye amona na meso, kechi wakonsha kutemwa Lesa ye abula kumona ne.” (1 Yoa. 4:20) Twakonsha kwiipuzha atweba bene amba: ‘Nanchi natemwa bantu kya kine nyi? Nanchi ngubila bakwetu lusa nangwa kya kuba bantu bavula kechi bammwesha byubilo byawama nenyi? Abya butemwe bundengela kwingijisha kimye kyami ne bintu byami kukwasha bantu kufunda pe Yehoba nyi? Nanchi nakonsha kumonapo mashinda a kwingijilamo kimye kyabaya mwingilo wa kufunjisha bantu kwikala ke baana ba bwanga nyi?’—Efi. 5:15, 16.

10. Ki ka kimwesha’mba Yesu wajinga muntu wa mutende?

¹⁰ Yesu wajinga muntu wa mutende. Kimye bantu kyo bamubilenga bintu byatama, kechi wabwezhezhe kibi pa kibi ne. Watundaikanga mutende ne kukwasha bakwabo kupwana. Wibafunjishe kuba’mba bafwainwe kupwana na bakwabo pa kuba’mba Yehoba atambwile mpopwelo yabo. (Mat. 5:9, 23, 24) Kabiji wakwashishe batumwa banji pa bimye byavula kuba’mba bafwainwe kuleka kwipachika pa wajinga mukulumpe pe abo.—Luka 9:46-48; 22:24-27.

11. Twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba twikalenga mu mutende na bakwetu?

¹¹ Pa kuba’mba twikalenga mu mutende na bakwetu, kechi twafwainwa kupelelatu pa kuchinuzhuka bintu bivulañanya mutende ne. Twafwainwa kwibikako kupwana ne kutundaika  balongo ne banyenga kupwisha makatazho inge bapusana. (Fili. 4:2, 3; Yako. 3:17, 18) Twafwainwa kwiipuzha atweba bene ano mepuzho: ‘Ñanyi bintu bimo byo nafwainwa kubula kuba pa kuba’mba ngikalenga mu mutende na bakwetu? Inge mulongo nangwa nyenga wamfichisha ku muchima, ntwajijila kumuzhingijila nyi? Nanchi mpembelela kuba’mba mukwetu akeye na kulomba lulekelo lwa mambo nyi, inyi ntendekelapo kuya na kupwana na yeo muntu nangwa kya kuba ye waletele lukatazho? Abya ntundaika bantu bezhingijisha kuba’mba bapwane nyi?’

12. Yesu wamwesheshe byepi kifyele?

¹² Yesu wajinga na lusa. (Mat. 11:28-30) Wamwesheshe lusa kupichila mu kwikala wakooka muchima ne kubula kukosela pa kintu kimo, nangwatu kimye bintu kyo byakatezhe bingi. Kimye mwanamukazhi mwina Fenesha kyo aishile na kumusashijila amba abuke mwananji, patanshi, wakaine kuba kintu kyo alombele, bino byo amwesheshe lwitabilo lwabaya, wabukile mwananji. (Mat. 15:22-28) Nangwa kya kuba Yesu wajinga na kifyele, bino kechi wabulanga kupana lujimuno ne. Bimye bimo wamweshanga kifyele kupichila mu kupana lujimuno lwakosa ku bantu bo atemenwe. Pa kimye kimo, Petelo byo aesekele kukanya Yesu kuba kyaswa muchima wa Yehoba, Yesu wamukwashishe Petelo pa meso a bakwabo baana ba bwanga. (Mako 8:32, 33) Kechi waubile kino kuba’mba amulengeshe bumvu ne, bino wamufunjishenga ne kujimunako baana ba bwanga bakwabo kuba’mba kechi bafwainwe kwikala na bwitote ne. Kya kine, Petelo wafwainwa waumvwine bumvu, bino wamwenejilemo mu luno lujimuno.

13. Twakonsha kumwesha byepi amba tuji na lusa?

¹³ Pa kumwesha lusa ku bantu bo mwatemwa, bimye bimo kikebewa kwibajimunako kwa kubula kupita mu mbaji. Pa kuba bino, mwafwainwa kulondela byaubanga Yesu kupichila mu kupana lujimuno lwaimena pa mafunde aji mu Mambo a Lesa. Kwamba na bukaji ne. Ketekelai kuba’mba bakeba kuba byawama, ne kuba’mba aba batemwa Yehoba kabiji bemutemwa ne anweba bakomvwina lujimuno lwenu. Iipuzhai anweba bene ano mepuzho: ‘Nanchi nchinchika ne kwamba inge namona muntu ye natemwa na kuba kintu kyatama nyi? Pa kupana lujimuno, abya ñamba na kifyele nyi, inyi ñamba na bukaji? Ñanyi kintu kyandengela kupana lujimuno? Nanchi mbena kupana lujimuno na mambo a kuba’mba uno muntu wanzhingijisha nyi, inyi mbena kukeba kumukwasha?’

14. Yesu wamwesheshe byepi buwame?

¹⁴ Yesu wayuka bintu byawama kabiji wibyuba. Yesu watemwa Shanji, onkao mambo, kimye kyonse uba byawama kabiji na mulanguluko wawama. Kyubilo kya buwame kimwekela mu bintu byo tuba na bakwetu. Muntu wawama umonapo mashinda a kukwashishamo bakwabo ne kwibobila byawama. Onkao mambo, kechi twafwainwa kupelelatu pa kuyuka kyawama ne, bino twafwainwa kwikyuba na mulanguluko wawama. Bamo bakonsha kwipuzha’mba, ‘Abya kyakonsheka kuba kyawama na mulanguluko watama nyi?’ Ee, kyakonsheka. Akilangulukai pa kino. Yesu waambile pa boba bapananga bya bupe ku bayanji bino baubanga bino mu jishinda ja kuba’mba bantu bakwabo bamoneko byo babena kuba ne kwibatota. Nangwa kya kuba ino mingilo yawamine, bino kechi yasangajikanga muchima wa Yehoba ne.—Mat. 6:1-4.

15. Twakonsha kumwesha byepi buwame?

¹⁵ Twakonshatu kumwesha buwame inge twauba kintu kyawama na mulanguluko wawama. Onkao mambo, mwakonsha kwiipuzha anweba bene amba: ‘Nanchi nayuka kyawama kyo nafwainwa kuba ne kwikyuba nyi? Ki ka kibena kundengela kuba bintu byawama?’

16. Twafwainwa kubanga byepi pa juba pa juba, kabiji mambo ka?

¹⁶ Kechi twafwainwa kulanguluka’mba inge twabatizhiwa ko kuba’mba twapwisha kuvwala bumuntu bupya ne. Bumuntu bupya buji nobe “kivwalo kya katataka” kyo twafwainwa kutwajijila kulama bulongo. Jishinda jimo jo twakonsha kubila bino ke kumonapo mashinda pa juba pa juba a kumwesheshamo bipangwa bya mupashi wa Lesa. Mambo ka? Mambo Yehoba ke Lesa wingila, kabiji mupashi wanji ke ngovu ingila. (Nte. 1:2) Onkao mambo, bipangwa byonse bya mupashi byakonsha kabiji byafwainwa kwitulengela kuba bintu byawama. Mwana wa bwanga Yakoba wanembele’mba: “Lwitabilo lwabula mingilo . . . lwafwa.” (Yako. 2:26) Byo byo kiji ne ku bipangwa byonse bya mupashi wa Lesa. Kimye kyonse inge twamwesha bino bipangwa, tumwesha kuba’mba mupashi wa Lesa ubena kwingila mwi atweba.

17. Twakonsha kuba byepi inge kimye kimo twakankalwa kumwesha bipangwa bya mupashi?

¹⁷ Nangwatu bena Kilishitu babatizhiwe kala bimye bimo bakankalwa kumwesha bipangwa bya mupashi. Bino kyanema ke kutwajijila na kwibikako kumwesha bino byubilo. Langulukai pa kino kimwesho. Umvwe kivwalo kyo mwatemwa kyatabuka, abya mukafikenatu kwikitaya nyi? Ine. Mukasonapo patabuka inge kyakonsheka. Kabiji mukamonanga kuba’mba kechi mubena kwikala nangwa kupita pa kintu kyakonsha kwikitabula jikwabo ne. Kyo kimotu, inge pa kimye kimo mwakankalwa kumwesha lusa, butekanye, nangwa butemwe ku mukwenu, kechi mwafwainwa kulefulwa ne. Mwafwainwa kulomba lulekelo lwa mambo kufuma panshi ya muchima pa kuba’mba mutwajijile kwikala mu mutende na yeo muntu. Kabiji mwafwainwa kufuukulapo kubula kubwezhapo kuba kintu kyo mwaubile.

18. Mwafwainwa kushiinwa na ñanyi kishinka?

¹⁸ Tubena kusanchila bingi Yesu pa kwitushila ngayo ya kulondela. Umvwe ke tulanguluke byonka byo alanguluka ne kulondela byubilo byanji, kiketupelela kuba bintu byo aubanga. Kabiji umvwe ke tube bintu byonka byaubanga Yesu, kiketupelela kuvwala bumuntu bupya. Mu luno lufunjisho, twisambakotu pa bipangwa bina bya mupashi wa Lesa. Kyakonsha kuwama bingi umvwe mwaikalapo na kimye kya kufunda pa bipangwa bikwabo bya mupashi ne kulanguluka pa byo mwafwainwa kwibimweshanga. Mwakonsha kutaana bibaaba byaamba pa uno mutwe mu Buku wa Kukwasha Bakamonyi ba kwa Yehoba Kukebakeba Bishinka pa mutwe wa kuba’mba “Bwikalo bwa Bwina Kilishitu,” apa bino mwaya pa kamutwe ka kuba’mba “Bipangwa bya Mupashi.” Mwafwainwa kushiinwa kuba’mba inge mwibikako kuvwala bumuntu bupya ne kubula kwibuvuula, Yehoba ukemukwasha.