1. Lelo i bika bilombolanga mwine motwikadile?

 EKALE shi ketudi beje mu kubatyijibwa nansha shi ketwaijije, batwe bonso tusakanga kwikala na ngikadila isenswe Yehova. Pa kufikila’po, tufwaninwe kuta mutyima ku milangwe yetu. Mwanda waka? Mwanda milangwe yetu ilombolanga mwine motwikadile. Shi tulangulukila kyaba ne kyaba’nka pa muswelo otubwanya kwisangaja, tukanena nansha kulonga bintu bibi. (Ef. 4:17-19) Pakwabo napo, shi tuyuja mu ñeni yetu milangwe miyampe, tukanena ne kulonga bintu bisangaja Yehova, Tata wetu.​—Ngt. 5:16.

2. Le i bipangujo’ka byotusa kulondolola mu kino kishinte?

² Enka na motwekimwenine mu kishinte kibadikile, ketubwanyapo kukankaja milangwe mibi ileke kutwela mu ñeni yetu. Inoko tubwanya kutonga kuleka kulonga bintu mungya milangwe’ya. Kumeso kwa kubatyijibwa, tufwaninwe kuleka kunena nansha kulonga bintu bishikilwe Yehova. Kino kyo kintu kibajinji kadi kya mvubu mpata pa kuvūla bumuntu bwa kala. Inoko pa kusangaja Yehova ne pa mfulo, tufwaninwe ne kukōkela uno musoñanya wa amba: “Vwalai bumuntu bupya.” (Kol. 3:10) Mu kino kishinte, tusa kulondolola bino bipangujo: Le “bumuntu bupya” i bika? I muswelo’ka otubwanya kuvwala bumuntu bupya ne kuleka kwibuvūla?

3. Mungya Bene Ngalatea 5:22, 23, le “bumuntu bupya” i bika, ne muntu ubwanya kwibuvwala namani?

³ “Bumuntu bupya” i mulangilo nansha bilongwa bimwekeja bumuntu bwa Yehova. Muntu uvwele bumuntu bupya umwekejanga kipa kya mushipiditu wa Leza, ulekanga mushipiditu  ujila wa Leza uludike milangwe yandi, mwiivwanino wandi, ne bilongwa byandi. (Tanga Bene Ngalatea 5:22, 23.) Kimfwa, usenswe Yehova ne bantu bandi. (Mat. 22:36-39) Uno muntu wikalanga nyeke na nsangaji nansha ke kitatyi kyawikonda na makambakano. (Yak. 1:2-4) I muntu uleta ndoe. (Mat. 5:9) Utūkijijanga bakwabo mutyima ne kwikala nabo biyampe. (Kol. 3:13) Usenswe bintu biyampe kadi wibiloñanga. (Luka 6:35) Kupityila ku byalonga, ulombolanga’mba udi na lwitabijo lukomo mudi Shandi wa mūlu. (Yak. 2:18) Wikalanga nyeke talala shi abamukolomona, kadi wīfulanga shi abamutompa.​—1 Ko. 9:25, 27; Tet. 3:2.

4. Le pa kuvwala bumuntu bupya, tufwaninwe kwikala na ngikadila itelelwe mu Bene Ngalatea 5:22, 23 yoi ke yoi? Shintulula.

⁴ Pa kuvwala bumuntu bupya, tufwaninwe kwikala na ngikadila yonso itelelwe mu Bene Ngalatea 5:22, 23, ne na ngikadila itelelwe mu bisonekwa bikwabo. * Ino ngikadila keidipo pamo bwa bisandi byotushintanga kyaba ne kyaba. Inoko, ino ngikadila ibwanya kwendela pamo na ngikadila mikwabo. Kimfwa, shi usenswe mukwenu bya binebine, ukamutūkijija mutyima ne kwikala nandi biyampe. Kadi pa kwikala muntu muyampe, ufwaninwe kwikala muntu utalala ne wīfula.

5. Lelo kwikala “na ñeni ya Kidishitu” kushintulula bika, ne mwanda waka tufwaninwe kwifunda būmi bwa Yesu? (1 Bene Kodinda 2:16)

⁵ Tanga 1 Bene Kodinda 2:16. Pa kuvwala bumuntu bupya, tufwaninwe kwikala na “ñeni ya Kidishitu.” Mu muneneno mukwabo, tufwaninwe kwifunda mwādi mulangila Yesu ne kumwiula. Yesu wāmwekeje kipa kya mushipiditu wa Leza mu muswelo mubwaninine. Pamo bwa dikalashi dyampikwa dikeme, wāmwekeje ngikadila ya Yehova enka moikadile. (Bah. 1:3) Shi tulanga pamo bwa Yesu, tukalonga bintu pamo bwa aye, kadi tukabwanya kumwekeja bumuntu bwandi.​—Fid. 2:5.

6. Le i myanda’ka yotufwaninwe kuvuluka potulonga bukomo bwa kuvwala bumuntu bupya?

⁶ Le bine tubwanya kulonda kimfwa kya Yesu? Ubwanya padi kulanga’mba: ‘Yesu i mubwaninine. Ami nkibwanyapo kwikala pamo bwa aye!’ Shi ubashilula kulanga uno muswelo, vuluka ino myanda. Dibajinji, wi mupangwe mwanda wa kwikala pamo bwa ba  Yehova ne Yesu. Nanshi shi utonge kwibeula, ukabwanya mu ludingo kampanda. (Ngo. 1:26) Dya bubidi, mushipiditu ujila wa Leza i bukomo bwingila kebudi na bobudingakene nabo mūlu ne pano panshi. Nanshi ao ubwanya kukukwasha ulonge bintu byokwadipo wa kubwanya na bukomo bwa abe mwine. Dya busatu, Yehova kakusakilangapo umwekeje kipa kya mushipiditu mu muswelo mubwaninine dyalelo. Tata wetu wa buswe i mutūdile’ko boba badi na lukulupilo lwa kukekala’ko pano pa ntanda, myaka 1 000 ya abo kukekala babwaninine. (Kus. 20:1-3) Bitusakila Yehova dyalelo i kwikankila’ko ne kumukulupila’mba usa kwitukwasha.

7. Le i bika byotusa kwisambila’po pano?

⁷ Le i muswelo’ka otubwanya kwiula Yesu? Tusa kwisambila mu kīpi pa ngikadila iná iletwanga na mushipiditu wa Leza. Mu mwanda ne mwanda, tusa kumona ñeni yotubwanya kuboila ku muswelo wāmwekeje Yesu ino ngikadila. Kadi tusa kulangulukila pa bipangujo bibwanya kwitukwasha tulumbulule muswelo otuvwele bumuntu bupya.

8. Le Yesu wālombwele buswe namani?

⁸ Yesu byaādi usenswe Yehova bininge, wēpēne pa mwanda wa Shandi ne pa mwanda wetu. (Yoa. 14:31; 15:13) Yesu wālombwele amba usenswe bantu bininge kupityila ku muswelo waādi wikele nabo pano pa ntanda. Difuku ne difuku wādi ulombola buswe ne lusa, nansha bantu bamo byobādi bamulwa. Muswelo umo bidi waālombwele amba usenswe bantu, i na kwibafundija Bulopwe bwa Leza. (Luka 4:43, 44) Kadi Yesu wālombwele buswe bwa kwipāna bwasenswe Yehova ne bantu, na kwitabija kwipaibwa bibibibi na babipya-mambo. Mu uno muswelo wētushitwidile batwe bonso dishinda dya kukamona būmi bwa nyeke.

9. Le i muswelo’ka otubwanya kulombola buswe na bwālombwele Yesu?

⁹ Twepēne kudi Yehova ne kubatyijibwa mwanda tusenswe Tata wetu wa mūlu. Nanshi pamo bwa Yesu, tufwaninwe kulombola’mba tusenswe Yehova mu muswelo otwikele na bantu. Mutumibwa Yoano wālembele amba: “Yewa kasenswepo mwanabo, mwine wamwene, kakokejapo kusanswa Leza, mwine wakamwenepo.” (1 Yo. 4:20) Tubwanya kwiipangula’mba: ‘Lelo nsenswe bakwetu bininge? Le ngivwaninanga bakwetu lusa, nansha shi kebadipo nami biyampe? Lelo buswe bunengejanga ñingidije kitatyi kyami ne bintu byami, mwanda wa kukwasha bakwetu befunde myanda ya Yehova? Le ngitabijanga kwibakwasha nansha shi bantu bavule kebasangelangapo bukomo bononga kadi bandwa? Lelo monanga mikenga ya kupityija kitatyi kivule mu mwingilo wa kulonga bana ba bwanga?’​—Ef. 5:15, 16.

10. Le Yesu wālombwele namani amba i muntu uleta ndoe?

¹⁰ Yesu wādi muntu uleta ndoe. Pādi pamulonga bantu bintu bibi, aye kādipo waluja kibi ku kibi. Ino kāimaninepo’nka papo. Wākimbile mukenga wa kuleta ndoe ne kukankamika bakwabo bapwije myanda yobepile. Kimfwa, wēbafundije amba bafwaninwe kwikala mu ndoe na banababo shi basaka Yehova etabije butōtyi bwabo. (Mat. 5:9, 23, 24) Kadi wākweshe kyaba ne kyaba batumibwa bandi, baleke kwipotomeja mwanda wa kuyuka i ani utabukile bukatampe mu bukata mwabo.​—Luka 9:46-48; 22:24-27.

11. Le i muswelo’ka otubwanya kwikala bantu baleta ndoe?

¹¹ Pa kwikala muntu uleta ndoe, tufwaninwe kulonga bintu bivule kutabuka’ko’tu kunyema kubulwa kumvwañana. Tufwaninwe kulonga bukomo bwa kwikala mu ndoe na bakwetu,  ne kukankamika batutu ne bakaka bapwije kubulwa kumvwañana. (Fid. 4:2, 3; Yak. 3:17, 18) Tubwanya kwiipangula bino bipangujo: ‘Le i bika byombwanya kwisuminwa mwanda’tu wa kwikala mu ndoe na bakwetu? Shi tutu nansha kaka wansanshija, le mulaminanga kīji? Le ngilaijanga mukwetu aye amone mwanda wa twikale mu ndoe’ni, nansha mbadikilanga kukamumona mwanda wa twikale mu ndoe, nansha shi aye ye umweka bu ukolomwene myanda? Shi i byendele’mo, le nkankamikanga boba bepile myanda bakapwane monka?’

12. Lelo Yesu wālombwele kanye namani?

¹² Yesu wādi biyampe na bantu. (Mat. 11:28-30) Wālombwele kanye na kwikala biyampe ne na mutyima unekena, nansha ke mu kitatyi kya makambakano. Kimfwa, pāmuzenzele mwana-mukaji mwine Fenisea amubelwile mwana, dibajinji wāpelele, ino uno mwana-mukaji pa kulombola lwitabijo lukatampe, Yesu wāmubelwila mwana. (Mat. 15:22-28) Nansha byawādi na kanye, Yesu kādipo wikaka kudingila bantu. Kyaba kimo wālombwele kanye na kudingila na kusumininwa boba bawādi usenswe. Kimfwa, pākimbile Petelo kukankaja Yesu aleke kulonga kiswa-mutyima kya Yehova, Yesu wāmufunine kumeso a bana ba bwanga bakwabo. (Mako 8:32, 33) Kālongelepo namino mwanda wa kufwija Petelo bumvu, ino i mwanda wa kumufundija ne kudyumuna bana ba bwanga bakwabo baleke kwikala ba ditatu. Shako Petelo wāivwene bumvu, inoko wāmwenine mu buno bulemununi.

13. Le i muswelo’ka otubwanya kwikala na kanye ka binebine?

¹³ Pa kwikala biyampe na bantu bosenswe, padi kyaba kimo bikakulomba kwisamba nabo pampikwa kafinda. Polonga namino, iula Yesu na kukwatañanya madingi obe na misoñanya idi mu Kinenwa kya Leza. Ikala mutūkanye. Vuluka’mba bakwenu basakanga kulonga byoloke, kulupila’mba boba basenswe Yehova kadi bakusenswe ne abe mwine, baketabija madingi owibadingila na buswe. Wiipangule bino bipangujo amba: ‘Le ngikalanga na bukankamane bwa kunena shi namone muntu onsenswe ulonga bintu bibi? Shi bilomba kumudingila, le nesambanga na kanye, nansha nesambanga bisansa? Le i bika bine binengeja ndete madingi? Le ndingilanga muntu mwanda’po’tu i mundobeje, nansha mudingilanga mwanda wa kamweno kandi?’

14. Le Yesu wāmwekeje ngikadila ya buyampe namani?

¹⁴ Yesu kayukilepo’nka bintu biyampe, ino kadi wibiloñanga. Yesu usenswe Shandi, o mwanda uloñanga bintu biyampe na kukanina kuyampe kwa mutyima. Ngikadila ya buyampe imwekelanga kupityila ku muswelo oikwasha bakwabo. I ngikadila yotubwanya kumwekeja na kukwasha bakwetu. Kuyuka kintu kiyampe kya kulonga ke kubwenepo; ino tufwaninwe kwikilonga kadi na kukanina kuyampe kwa mutyima. Padi tubeipangula’mba, ‘le bibwanika kulonga kintu kiyampe na kukanina kubi kwa mutyima?’ En-en, bibwanika. Kimfwa, Yesu wātelele bantu bāpēle mulanda kyabuntu kupwa bakalombola’mo bakwabo. Kino kilongwa kyādi kimweka bu kiyampe, ke kyādipo na mvubu ku meso a Yehova.​—Mat. 6:1-4.

15. Le i muswelo’ka otubwanya kwikala bantu bayampe?

¹⁵ Tubwanya kwikala bantu bayampe enka shi tulonga kintu kiyampe pa bubinga buyampe. O mwanda ubwanya kwiipangula’mba: ‘Le ndyukile kintu kiyampe kya kulonga ne kwikilonga? Le i bika binengejanga nonge bintu biyampe?’

16. Le i bika byotufwaninwe kulonga difuku ne difuku, ne mwanda waka?

¹⁶ Ketwakafulai ku kunena’mba shi tubabatyijibwa ketukisakilwapo kuvwala bumuntu bupya. Bumuntu bupya budi pamo bwa “kisandi kipya” kyotufwaninwe kulama biyampe. Muswelo umo bidi wa kwibulama, i kukimba difuku ne difuku mikenga ya kumwekeja kipa kya mushipiditu wa Leza. Mwanda waka? Mwanda Yehova i Leza uloñanga bintu, kadi mushipiditu wandi i bukomo bwingila. (Ngo. 1:2) O mwanda kipa kyonso kya mushipiditu kibwanya kadi kifwaninwe kwitutonona tulonge bintu. Kimfwa, mwanā bwanga Yakoba wālembele amba: “Lwitabijo lwampikwa mingilo nalo i lufwe.” (Yak. 2:26) Bibwanya kwikala muswelo umo onka ne na ngikadila mikwabo ibadilwa mu kipa kya mushipiditu wa Leza. Kitatyi kyonso kyotumwekeja ino ngikadila, tulombolanga’mba mushipiditu wa Leza wingilanga motudi.

17. Le tukalonga namani shi tubakomenwa kumwekeja kipa kya mushipiditu?

¹⁷ Nansha ke bene Kidishitu babatyijibwe pano ke padi myaka mivule, kyaba kimo bakomenwanga kumwekeja kipa kya mushipiditu. Ino kintu kya mvubu i kwielela’ko kulombola ino ngikadila. Langulukila bidi pa kino kimfwa. Shi kisandi kyosenswe kibatātuka, lelo ukekyela? Aa. Ukekisona shi bibwanika. Kadi ukekita mutyima bininge mu mafuku a kumeso. Mu muswelo umo onka, shi kyaba kimo ubakomenwa kulongela muntu bintu na kanye, na kitūkijetyima, nansha na buswe, kokatyumukwa mutyima. Kulomba lusa na mutyima umo kukapwa myanda, kadi kukakukwasha wikale monka mu kipwano kiyampe na mukwenu. Kadi sumininwa kulonga biyampe mu mafuku a kumeso.

18. Lelo i bika byotubwanya kukulupila?

¹⁸ Bine, tufwijanga’ko bininge pa kimfwa kitushidile Yesu! Shi twiule mulangilo wandi ne ngikadila yandi, tukapēlelwa kulonga bintu pamo bwa aye. Shi tulonge bintu pamo bwa Yesu, nabya tukapēlelwa kuvwala bumuntu bupya. Mu kino kishinte tubesambila’tu pa ngikadila iná kete ibadilwa mu kipa kya mushipiditu wa Leza. Ubulwepo kwitūdila’ko kitatyi kya kubandaula ngikadila mikwabo ibadilwa mu kipa kya mushipiditu, ne kulangulukila pa muswelo obwanya kwiimwekeja? Ukatana bishinte bīsambila pa uno mwanda mu Dibuku dya Bukimbi dya Batumoni ba Yehova, mu mutwe wa mwanda unena’mba, “Būmi bwa Bene Kidishitu” ebiya wende mu “Kipa kya Mushipiditu.” Kulupila’mba shi ubalonga bukomo bwa kuvwala bumuntu bupya ne kwibulama, Yehova ukakukwasha.