1. Bika bikatulingisa twendeke nambe tulinge byuma bimo?

 NAMEME banatumbwitika ololo indi hamo batumbwitikile laja tubaboshe tunapande kulinga byuma bije bizibisa Yehova kubwaha. Twasa kulinga ngoco nga tutengulula bisinganyeka byetu. Bika twendekela ngoco? Mwafwa byuma byabingi bitukalingi bikebyo bitukasinganyeka. Nga tusinganyekesesa lika ha byuma bitushungwiya, tunasa kwendeka nambe kulinga byuma byabibi. (Efeso 4:17-19) Oloni nga tusinganyekesesa ha byuma byabibwa, twendeka na kulinga byuma bije bizibisa Tate yetu Yehova kubwaha.—Ngala 5:16.

2. Bihula muka bitukumbulula muno mu cilongesa?

² Ngwe mutunasimutwiya mu cilongesa cinahu, simbu imo tunasa kusinganyeka byuma byabibi. Oloni twasa kulyangwila kujeneka kulinga byuma byabibi bitusinganyeka. Simbu kanda batumbwitike tunapande kwecela endekesi yaibi na kwecela kulinga byuma byazinda Yehova. Ei ikeyo ngila ya kulibanga yakushulwilamo bunu bwa laja. Oloni nga tushaka kuzibisa Yehova kubwaha simbu yoshe tunapande kwononoka lishiko lya kuzala “bunu bwabuha.” (Kolo 3:10) Muno mu cilongesa tukumbulula bino bihula: “Bunu bwabuha” bwapwa buka? Twasa kuzala bati bunu bwabuha na kutwalelelaho kubunyunga?

3. Kwesekesa na mukanda wa Ngalatiya 5:22, 23, “bunu bwabuha” bwafwa bati, co munu asa kubuzala bati?

³ Munu uje nazala “bunu bwabuha” akasinganyeka na kulinga byuma ngwe mwakabilingila Yehova. Omwo azala bunu bwabuha, akala na bushuka bwa sipilitu ya Njambi na kutabesa ei sipilitu itwamenene bisinganyeka na bilinga byendi nomwo  mwakalizibila. (Tandeni Ngalatiya 5:22, 23.) Cakumwenako, wazema Yehova na banu bendi. (Mateo 22:36-39) Munu wa cifwa eci akatwalelelaho kupwa wa kubwahelela nameme aliwana na bukalu. (Yako 1:2-4) Washaka kukala mu kwoloka. (Mateo 5:9) Akazibila bakwabo ngozi, co wakala na mbunge ya kubandamena. (Kolo 3:13) Wazema byabibwa, co akabilingi. (Luka 6:35) Bilinga byendi bikamwesa ngwabyo nakulahela manene Ishe wa mwilu Yehova. (Yako 2:18) Akakwata mbunge nga banamulubalesa.—1 Koli 9:25, 27; Tito 3:2.

4. Nga tushaka kuzala bunu bwabuha, mwafwa bika tunapande kumwesa bifwa byoshe bili ku mukanda wa Ngalatiya 5:22, 23 nebi bibanendeka mu Bisoneka bikwabo?

⁴ Nga tushaka kuzala bunu bwabuha, tunapande kukala na bifwa byoshe bibanendeka ku mukanda wa Ngalatiya 5:22, 23 na ku mikanda ikwabo ili mu Mbimbiliya. * Ebi bifwa kubyapwile ngwe bizalo bitunapande kuzala na kushulula, oloni tunapande kubizala simbu yoshe. Co lalo ebi bifwa binalifu na bifwa bikwabo bya bushuka bwa sipilitu ya Njambi. Cakumwenako, nga twazema bakwetu, tubazibila ngozi, co kutubalubalela bwasi. Co lalo tunapande kupwa bababotsi na kukwata mbunge mangana tuyoye mwamubwa na bakwetu.

5. Kukala na “biyongola bya Kilistu” kulumbununa bika? Co mwafwa bika tunapande kulilongesa bya Yesu? (1 Kolinte 2:16)

⁵ Tandeni 1 Kolinte 2:16. Nga tushaka kuzala bunu bwabuha, co tunapande kukala na “Biyongola bya Kilistu.” Tunapande kulilongesa mwakasinganyekela Yesu na kumutembwinina. Yesu akamwesa bushuka bwa sipilitu ya kujela ya Njambi mu kulumbunuka. Ngwe mwa ciponi cije cikamwesa mwamubwa mwafwila munu, Yesu nendi akamwesa bifwa bya Yehova mu byafwila bene. (Heve 1:3) Nga tweseka mutwasela mwoshe kusinganyeka mwakasinganyekela Yesu, co tutembwinina bilinga byendi na kumwesa bifwa byakala nabyo.—Fili 2:5.

6. Tunapande kwanuka bika omwo tuzala bunu bwabuha?

⁶ Kuma twasa bene kutembwinina mwanja wa Yesu ndi? Tunasa kusinganyeka ngwetu Yesu wapwa wa kulumbunuka, co kutwasa kumutembwinina mu kulumbunuka. Nga mukemwo mumukalizibila, co anukeni bisimpi  binatako. Ca kulibanga, Yehova wamitangele mu cifwa cendi na cifwa ca munendi Yesu. Ngeci, mwasa kubatembwinina nameme kumwasa kulinga ngoco mu kulumbunuka. (Kusha 1:26) Ca mu cibali, sipilitu ya kujela ya Njambi ili na nzili kutubakana byuma byoshe. Ei sipilitu imikwasa kulinga byuma bije bimumona ngweni kumwasa kubilinga. Yehova azibuka ngwendi kumwasa kumwesa bushuka bwa sipilitu mu ngila ya kulumbunuka ha simbu ino. Tate yetu wa cizemo nabwahesa myaka 1000 kulutwe ije ikakwasa baje bali na lilabelelo lya kuyoya hano hasi bakapwe ba kulumbunuka. (Kujo 20:1-3) Ha simbu ino, Yehova atonda ngwendi tulinge mutwasela mwoshe kumupangela na kumulomba ngwetu atukwase.

7. Hano tusimumutwiya ha byuma muka?

⁷ Mu bingila muka mutwasa kutembwinina Yesu? Tusimutwiyako lika ha bifwa biwana bya bushuka bwa sipilitu ya Njambi. Omwo tusimutwiya ha cifwa na cifwa, tumona mwacimweselele Yesu nebi bitwasa kulilongesa kuli ikeye. Co lalo tusimutwiya ha bihula bije bitukwasa tumone indi kuli byuma bikwabo bitunapande kulinga mangana tuzale bunu bwabuha mu kushula.

8. Yesu wamwesele bati cizemo?

⁸ Yesu wazema manene Yehova mukemwo walyanene kumupangela na kupangela banu. (Yowa 14:31; 15:13) Mwakele hano hasi, Yesu mwasele ngwendi wazemene manene banu. Ha litangwa na litangwa wamwesele cizemo ku banu nameme bamo bakele na kumulwisa. Ngila ya kulitila yamweselelemo ngwendi wazema banu yapwile kubalongesa bya Bumwene bwa Njambi. (Luka 4:43, 44) Yesu wamwesele lalo ngwendi wazema Njambi na banu omwo walyanene kuyanda na kwecelela baka-bubi bamutsiye. Kutsa kwendi kunalingisa banu bakayoye myaka yoshe.

9. Twasa kumwesa bati cizemo ngwe mwalingile Yesu?

⁹ Twalikundikile kuli Yehova na kutumbwitika mwafwa twazema Tate yetu wa mwilu. Ngeci, tunapande kuzema banu ngwe mwalingilile Yesu mangana tumwese ngwetu twazema Yehova. Kapositolo Yowano wasonekele ngwendi: “Kutwasa kuzema Njambi, uje kanda tumone, nga kutuzeme bakwetu baje tunamono.” (1 Yowa 4:20) Tunapande kulihula ngwetu: ‘Kuma njazema manene banu ndi? Kuma njikamwesa cizemo banu nameme kubanjilingile mwamubwa ndi? Kuma cizemo cikanjishongangeya njipangese simbu na byuma binjilinabyo mu kukwasa banu balilongese bya Yehova ndi? Kuma njikalingi ngoco nameme banu babangi banjikakwasa kubakandelela, co lalo bakanjilwisa ndi? Kuma kuli byuma bimo binjinapande kulinga mangana njipange manene cipangi ca kupwisa banu bandongesi ndi?’—Efeso 5:15, 16.

10. Yesu wayoyele bati mu kwoloka na banu?

¹⁰ Yesu wayoyele mu kwoloka na banu. Mubamulingile mwamubi kalingile shambandinga. Oloni wayoyele nabo mu kwoloka. Co washongangeyeye banu bamanese bukalu bwabo nga banalipyakana. Walongesele banu ngwendi bapandele kuyoya mu kwoloka na bakwabo mangana base kulemesa Yehova mu ngila inapande. (Mateo 5:9, 23, 24) Bandongesi bendi bakele na kulinga bimata mangana bamone indi iya wapwile wakama hakati kabo. Oloni ha bisimbu byabingi, Yesu wabakwasele becele kulinga bimata.—Luka 9:46-48; 22:24-27.

11. Twasa kuyoya bati mu kwoloka na bakwetu?

¹¹ Nga tushaka kuyoya mu kwoloka na bakwetu kuli byuma byabingi bitunapande kulinga, keti kujenjuka lika ku byuma bije byasa kunena bijokojoko. Tunapande kulinga mutwasela mwoshe kuyoya mu kwoloka na bakwetu na kushongangeya bandolome na bandokazi  baje banalipyakana bamanese bukalu bwabo. (Fili 4:2, 3; Yako 3:17, 18) Tunapande kulihula ebi bihula: ‘Byuma muka binjinapande kulinga mangana njiyoye mu kwoloka na bakwetu? Nga ndolome nambe ndokazi nanjilingi mwamubi kuma njikatwalelelaho kumulubalela ndi? Kuma njikabandamena ngwange mukwetu alingeko byuma bimo mangana tukale mu kwoloka indi yange njikalibanga kulingako byuma bimo nameme nga mukwetu ikeye nanene obu bukalu ndi? Nga kunapande kuma njikakwasa bakwetu baje banalipyakana mangana bamanese bukalu bwabo ndi?’

12. Yesu wamwesele bati ngozi?

¹² Yesu wakele na ngozi. (Mateo 11:28-30) Wamwesele ngozi ku banu na kubazibisisa nameme simbu imo kapandele kulinga ngoco. Cakumwenako, munakazi wa ku Fonisiya mwalombele Yesu ngwendi akangwise munendi, Yesu wamubyanenene ha kulibanga, oloni uje munakazi mwamwesele likulahelo lya kukanyama Yesu wamuzibilile ngozi, co wakangwisile munendi. (Mateo 15:22-28) Nameme Yesu wakele na ngozi, oloni simbu imo wakele na kunangula banu. Simbu imo wamwesele ngwendi wazemene banu omwo wabanangwile na nzili. Petulu mwashakele kwonowesa Yesu kulinga cizango ca Yehova, Yesu wamunangwilile hakati ka tupositolo bakwabo. (Mako 8:32, 33) Mwalingile ngoco, Yesu kashakele kuzibisa Petulu shwamwa, oloni wakele na kumulongesa na kukwasa bakwabo bandongesi mangana keti balyalese. Petulu mubamunangwile wazibile shwamwa, oloni bije byuma bibamunangwile byamukwasele manene.

13. Twasa kumwesa bati ngozi?

¹³ Simbu imo munapande kunangula na nzili munu imwazema mangana mumwese ngweni mwamwaka mbunge. Tembwinineni Yesu ha kupangesa binangulo bya mu Mbimbiliya omwo munangula munu. Weni mbunge. Zibukeni ngweni nabo bashaka kulinga byuma byabibwa. Co kulaheleni ngweni baje bamizema na kuzema Yehova batolilila na kupangesa byuma bimubanangula. Lihuleni ebi bihula: ‘Kuma njikasimpi na kunangula munu uje injazema nga njimona ngwange ashaka kulinga byuma byabibi ndi? Nga njinangula munu kuma njikendeka mu cizemo indi njikendeka mu kulubala? Bika bikanjilingisa njinangule munu? Kuma njikamunangula mwafwa nanjilubalesa indi njikamunangula mangana njimukwase?’

14. Yesu wamwesele bati bubwa ku banu?

¹⁴ Yesu azibuka byuma byabibwa, co akabilingi. Yesu wazema Ishe, ngeci simbu yoshe akalingi byuma byabibwa mu ngila yaibwa. Kukwapwilemo kuzibuka lika byuma byabibwa, oloni tunapande kubilinga. Co lalo tunapande kubilinga mu cizemo. Bamo banasa kwihula ngwabo, ‘Kuma njasa kulinga byuma byabibwa oku njili na biyongola byabibi ndi?’ Eyo casa kufwa ngoco. Cakumwenako, Yesu wendekele bya banu baje banene bwana tuhutu, oloni bashakele ngwabo mbunga bazibuke byuma bibalingile mangana babashangazale. Nameme balingile bipangi byabibwa, oloni kubazibisile Yehova kubwaha ku mbunge.—Mateo 6:1-4.

15. Twasa kumwesa bati bubwa?

¹⁵ Nga tulinga byuma mwafwa ya cizemo, co tupwa banu bababwa. Ngeci munasa kulihula ngweni: ‘Kuma byuma byabibwa binjizibuka njikabilingi ndi? Bika bikanjishongangeya njilinge byuma byabibwa?’

16. Bika bitunapande kulinga ha litangwa na litangwa, co mwafwa bika?

¹⁶ Nameme banatumbwitika na kuzala bunu bwabuha, tunapande kutwalelelaho kubunyunga. Tunapande kutwalelelaho kunyunga  mwamubwa bunu bwetu bwabuha butanazala. Twasa kulinga ngoco nga ha litangwa na litangwa tutonda bingila bitwasa kumweselamo bushuka bwa sipilitu ya Njambi. Mwafwa bika tunapande kulinga ngoco? Mwafwa Yehova Njambi ashaka ngwendi tulinge ngoco. Co sipilitu yendi ya kujela yasa kutwana nzili ya kulinga ngoco. (Kusha 1:2) Ngeci, bifwa byoshe bya bushuka bwa sipilitu ya Njambi binapande kutushongangeya tulinge byuma mu kulitombola na cizango ca Njambi. Cakumwenako, Yakomba wasonekele ngwendi: ‘Likulahelo nga kulyesi na bilinga, co linatsi.’ (Yako 2:26) Mu ngila imo lika, nga kutumwesa mu bilinga bushuka bukwabo bwa sipilitu ya Njambi, co buje bushuka bunatsi. Simbu yoshe itubumwesa, tumwesa ngwetu ei sipilitu ili na kupanga muli yetu.

17. Tunapande kulinga bika nga twonowa kumwesa bushuka bwa sipilitu ya Njambi?

¹⁷ Baka-Kilistu baje banapangela Njambi ha myaka yaingi nabo simbu imo kukabakaluwila kumwesa bushuka bwa sipilitu ya Njambi. Oloni tunapande kutwalelelaho kumwesa ebi bifwa mu kuyoya kwetu. Tucisimutwiyeni ha cakumwenako eci. Nga cikobelo cimwashaka manene citabuka, kuma mucumbila oho bene ndi? Embwe. Mutonga bwasi-bwasi haje hanatabuka. Kutundaho, mucinyunga mwamubwa mangana keti citabuke lalo. Mu ngila imo lika, nga simbu imo kukamikaluwila kuzibila munu ngozi, kukwata mbunge, nambe kumumwesa cizemo, co keti muzeye. Nga munabulumwina munu umo, mulombeni amikonekele. Nga mulinga ngoco, co mukanyamesa lalo busamba bweni. Ngeci, lingeni mumwasela mwoshe mangana kulutwe keti mukalipyakane lalo.

18. Byuma muka bimunapande kuzibuka?

¹⁸ Twakandelela manene kuli Yesu ha kutwakela mwanja waubwa. Nga tulinga mwoshe mutwasela kutembwinina bisinganyeka byendi, co kutupwila kwakwasi kutembwinina bilinga byendi. Nga tulinga mutwasela mwoshe kutembwinina bilinga bya Yesu, co kutupwila kwakwasi kuzala bunu bwabuha. Muno mu cilongesa tunasimutwiyako lika ha bifwa biwana bya bushuka bwa sipilitu ya Njambi. Tumishongangeya muwane simbu ya kutanda na kusinganyekesesa ha bushuka bukwabo bwa sipilitu ya Njambi na kumona mumwasa kubumwesela. Muwana biñanda byabingi bije byendeka ha bushuka bwa sipilitu ya Njambi mu Buka ya Lipatisiso ya Lipaki za Jehova ha mutwe wa “Mupilelo wa Sikreste,” co yeni ha “Tulemeno Twa Sikreste.” Zibukeni ngweni Yehova amikwasa mangana muzale bunu bwabuha na kutwalelelaho kubunyunga.