1. Ta eo me el̦aptata an maroñ l̦ame kadkad ak wãween ko ippãd?

 MEÑE emootl̦o̦k de jejjo raan ak elõñ iiõ jãn ke jaar peptaij, ak kõj aolep jekõn̦aan bwe en wõr ippãd kain kadkad rot ko me Jeova ej yokwi. Bwe jen juon armej rot in, jej aikuj kõjparok wãween ad l̦õmn̦ak. Etke? Kõnke l̦õmn̦ak ko ad ej men eo el̦aptata an l̦ame kadkad ak wãween ko ippãd. Ñe el̦ap wõt ad l̦õmn̦ak kõn kõn̦aan ko ad me rej an kanniõk, jenaaj ba im kõm̦m̦ani men ko renana. (Eps. 4:17-19) Ijo iturãjet, ñe jenaaj kanne l̦õmn̦ak ko ad kõn l̦õmn̦ak ko rem̦m̦an, emaroñ kõm̦m̦an bwe en l̦apl̦o̦k ad kõnono im kõm̦m̦an ilo wãween eo me ej kabuñbũruon eo Jemãd, Jeova.​—Gal. 5:16.

2. Ta kajjitõk ko jenaaj etali ilo katak in?

² Ãinwõt kar kwal̦o̦k kake ilo katak eo l̦o̦k juon, jejjab maroñ kabõjrak aolep l̦õmn̦ak ko renana jãn aer del̦o̦ñ ilo l̦õmn̦ak ko ad. Bõtab jemaroñ kããlõt ñan jab l̦oori l̦õmn̦ak kein. M̦okta jãn ad peptaij, jej aikuj bõjrak jãn ad kõnono im kõm̦m̦an ilo wãween ko Jeova ediki. Eñin buñtõn ne eo m̦oktata im eaorõktata ilo ad utũk mour eo m̦okta. Bõtab bwe jen lukkuun kam̦õn̦õn̦õik bũruon Jeova, jej aikuj in bar pokake naanin jiroñ in: “Kõn̦ak mour eo ekããl.” (Kol. 3:10) Ilo katak in, jenaaj uwaaki kajjitõk kein: Ta mel̦el̦ein “mour eo ekããl”? Im ewi wãween ad maroñ kõn̦ake mour eo ekããl im wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kõn̦ake?

3. Pedped ioon Galetia 5:22, 23, ta mel̦el̦ein “mour eo ekããl,” im ewi wãween an juon armej kõn̦ake ak kanuknuk e make kake?

³ “Mour eo ekããl” ej wãween l̦õmn̦ak im kõm̦m̦an ko me rej kaalikkar kadkad ko ippãn Jeova. Juon armej ej kõn̦ak mour eo ekããl ilo an kwal̦o̦k leen jetõb kwõjarjar eo an Anij ilo kõm̦m̦an  ko an ikijjeen an kõtl̦o̦k bwe jetõb kwõjarjar en jipañe ilo wãween an l̦õmn̦ak, eñjake, im kõm̦m̦an. (Riit Galetia 5:22, 23.) Ñan waanjoñak, kain armej rot in ej yokwe Jeova im armej ro An. (Matu 22:36-39) Im ej dãpij wõt lañlõñ eo ippãn meñe ej kijenmej ium̦win apañ ko. (Jem. 1:2-4) Ej juon ri-kõm̦m̦an aenõm̦m̦an. (Matu 5:9) Ej juon eo emeanwõd im jouj ilo an kõm̦m̦an ak jerbal ippãn ro jet. (Kol. 3:13) Ej yokwi im kõm̦m̦ani men ko rem̦m̦an. (Luk 6:35) Ej kaalikkar ilo kõm̦m̦an ko an bwe ekajoor tõmak eo an ilo eo Jemãn ilañ. (Jem. 2:18) Ej ineem̦m̦an wõt ñe rej kainepataiki im ejel̦ã irooj ioon kõn̦aan ko an make ñe ewõr men en̦ ej kapoiki.​—1 Kor. 9:25, 27; Tai. 3:2.

4. Bwe jen maroñ kõn̦ak mour eo ekããl, jemaroñ ke juon in lo̦k juon ilo ad kaddek kadkad ko me Galetia 5:22, 23 ej kwal̦o̦k kaki? Jouj im kõmel̦el̦e.

⁴ Bwe jen maroñ kõn̦ak mour eo ekããl, jej aikuj kaddek aolep kadkad ko me Galetia 5:22, 23 ej kwal̦o̦k kaki im kadkad ko jet me Baibõl̦ ej bar kwal̦o̦ki. * Kadkad kein rejjab ãinwõt kajjojo iaan nuknuk ko me jej jibwitok im juon in lo̦k juon ilo ad kõn̦aki. Ilo m̦ool, jemaroñ loi kadkad kein ilo kadkad ko jet. Ñan waanjoñak, ñe kwõj m̦ool ilo am̦ yokwe eo ri-turum̦, kwõnaaj kijenmej ippãn im jouj ñane. Im bwe jen lukkuun juon eo em̦m̦an, jej aikuj ineem̦m̦an im kwal̦o̦k ad jel̦ã irooj ioon kõn̦aan ko ad make.

5. Ta mel̦el̦ein ñan “bõk l̦õmn̦ak ko an Christ,” im etke jej aikuj ekkatak kõn mour eo an Jesus? (1 Korint 2:16)

⁵ Riit 1 Korint 2:16. Ñan ad maroñ kõn̦ake mour eo ekããl, jej aikuj in “bõk l̦õmn̦ak ko an Christ.” Ilo bar juon wãween ba, jej aikuj katak ñan jel̦ã kõn wãween an Jesus l̦õmn̦ak innem anõke. Ear lukkuun jejjet im weeppãn wãween an Jesus kwal̦o̦k kadkad ko me rej leen jetõb kwõjarjar eo an Anij. Ãinwõt juon kilaaj me ejjel̦o̦k lippijinjin ie ñan jidik, ear lukkuun jejjet wãween an anõke kadkad ko kadkadin Jeova. (Hib. 1:3) Ñe el̦apl̦o̦k ad bok l̦õmn̦ak ko an Jesus, enaaj l̦apl̦o̦k ad m̦akũtkũt ãinwõt e im enaaj l̦apl̦o̦k ad lo tõprak ilo wãween ad anõke ak kwal̦o̦k kadkad ko kadkadin.​—Pil. 2:5.

6. Ta men ko rem̦ool me jej aikuj in keememej ñe jej kajjioñ in kõn̦ake mour eo ekããl?

⁶ Jelukkuun ke maroñ l̦oore joñak eo an Jesus? Jemaroñ bõk l̦õmn̦ak in: ‘Jesus  eweeppãn. Ilukkuun ban maroñ ãinwõt e ilo aolep men!’ El̦aññe ãindein am̦ eñjake, keememej men kein me rem̦ool. Kein kajuon, kar kõm̦anm̦an eok bwe kwõn ãinwõt Jeova im Jesus. Kõn men in, kwõmaroñ kããlõt ñan anõke er, im kwõmaroñ lo tõprak ilo jet wãween. (Jen. 1:26) Kein karuo, jetõb kwõjarjar eo an Anij ej kajoor eo ej make wõt kajoortata ipel̦aakin lañ im lal̦. Ikijjeen jipañ eo jãne, kwõmaroñ katõprak men ko me kwõjjab maroñ make katõpraki kõn maroñ eo am̦. Kein kajilu, ilo tõre in, Jeova ejjab kõtmãne bwe en weeppãn wãween am̦ kwal̦o̦k kadkad ko me rej leen jetõb kwõjarjar eo an. Ilo m̦ool, eo Jemãd ilañ me el̦ap an yokwe, em̦õj an kõjenolo̦k 1,000 iiõ ko ñan ro me kõjatdikdik eo aer ej ñan mour ijin ioon lal̦, bwe ren maroñ naaj oktak im weeppãn. (Rev. 20:1-3) Men eo Jeova ej kõtmãne jãn kõj kiiõ, ej bwe jen kate kõj joñan wõt ad maroñ im atartar ioon kõn jipañ.

7. Ta ko jenaaj etali?

⁷ Ewi joñan ad maroñ anõke Jesus? Jenaaj etale jidik emãn iaan men ko me rej m̦õttan leen jetõb kwõjarjar eo an Anij. Ilo kajjojo iaan wãween kein, jenaaj lale ta ko jemaroñ katak jãn wãween an kar Jesus kwal̦o̦k kadkad kein. Innem ilo ejja iien eo wõt, jenaaj lale jet kajjitõk ko me remaroñ jipañ kõj ñan lale ejet ad kõn̦ak mour eo ekããl.

8. Ewi wãween an kar Jesus kwal̦o̦k yokwe?

⁸ Yokwe eo em̦wilal̦ an Jesus ñan Jeova ear kõm̦akũti ñan kaarmejjeteik elõñ men ko ñan Jemãn im kõn kõj. (Jon 14:31; 15:13) Ear kaalikkar joñan m̦wilal̦in yokwe eo an ñan armej ikijjeen wãween an kar mour ilo lal̦ in. Kajjojo raan, ear kwal̦o̦k yokwe im tũriam̦o, meñe ilo iien ko me jet rar jum̦aiki. Juon iaan wãween ko rel̦l̦ap ear kwal̦o̦k an yokwe armej ej ikijjeen an kar katakin er kõn Aelõñ eo an Anij. (Luk 4:43, 44) Jesus ear bar kam̦ool yokwe eo an ñan Anij im armej ilo an kar m̦õn̦õn̦õ in mej ilo juon wãween ekaeñtaanan jãn pein ro rijjerawiwi. Kõn men in, ear kõpel̦l̦o̦k juon ial̦ bwe jen maroñ bõk mour indeeo.

9. Ewi wãween jemaroñ anõke Jesus ñe jej kwal̦o̦k yokwe?

⁹ Jaar wũjlepl̦o̦k mour eo ad ñan Jeova im peptaij kõnke jej yokwe eo Jemãdwõj ilañ. Innem ãinwõt Jesus, jej aikuj kwal̦o̦k ad yokwe Jeova ilo wãween ad kõm̦m̦an ñan armej. Rijjilõk Jon ear je: “Armej eo ejjab yokwe jein ak jatin, eo ej loe, ejjab maroñ yokwe Anij, eo im ejjañin loe.” (1 Jon 4:20) Jemaroñ kajjitõk ippãd make: ‘Em̦õj ke aõ ejaake juon yokwe el̦ap ñan armej? Ij ke juon eo me ej kwal̦o̦k tũriam̦o ilo an kõm̦m̦an ñan armej ro, meñe rejjab jouj tok ñan eõ? Yokwe ej ke kõm̦akũt eõ ñan kõjerbal iien im m̦weiuk ko ippa ñan jipañ ro jet ñan katak kõn Jeova? Ij ke m̦õn̦õn̦õ in kõm̦m̦ane men in meñe elõñ iaan armej ro rejjab kwal̦o̦k kam̦m̦oolol ak rej jum̦ae? Imaroñ ke kal̦apl̦o̦k aõ jol̦o̦k iien ilo jerbalin kõm̦m̦an ri-kal̦oor?’​—Eps. 5:15, 16.

10. Ewi wãween an kar Jesus juon ri-kõm̦m̦an aenõm̦m̦an?

¹⁰ Jesus ear juon eo eaenõm̦m̦an. Ke ear jab em̦m̦an an armej ro kõm̦m̦an ñane, ear jab ukot nana ñan nana. Bõtab ear jab baj kõm̦m̦ane men in wõt, ak e eo ear m̦okta em̦m̦akũt ñan kõm̦m̦an aenõm̦m̦an im ear rõjañ ro jet ñan bar kõm̦m̦ane men in. Ñan waanjoñak, ear katakin er bwe rej aikuj in kõm̦m̦an aenõm̦m̦an ippãn ro jeier ak jatier el̦aññe rar kõn̦aan bwe Jeova en buñbũruon ippãer ilo aer kabuñ ñane. (Matu 5:9, 23, 24) Im elõñ alen an kar jipañ rijjilõk ro ñan kõm̦adm̦õd apañ eo ikõtaer ke rar akwããl kõn wõn eo eutiejtata iaaer.​—Luk 9:46-48; 22:24-27.

11. Ewi wãween jemaroñ juon ri-kõm̦m̦an aenõm̦m̦an?

¹¹ Bwe jen juon ri-kõm̦m̦an aenõm̦m̦an, ewõr bar men ko jet jej aikuj in kõm̦m̦ani ijello̦kun  ad baj kõjparok wõt jãn ad kõm̦m̦an akwããl ippãn ro jet. Jej aikuj kõm̦m̦an bwe en kõj eo m̦oktata jej em̦m̦akũt ñan kõm̦m̦an aenõm̦m̦an ippãn ro jet im rõjañ ro jeid im jatid ñan kõm̦adm̦õde apañ ko ikõtaer ippãn ro jet. (Pil. 4:2, 3; Jem. 3:17, 18) Jemaroñ kajjitõk ippãd make kajjitõk kein: ‘Ta eo ij m̦õn̦õn̦õ in kaarmejjeteiki bwe in maroñ kõm̦m̦an aenõm̦m̦an ippãn ro jet? Ñe juon jeid ak jatid ej kõmetak eõ, ij ke dãpij wõt aõ illu? Ij ke kõttar an armej eo juon m̦okta em̦m̦akũt ñan kõm̦m̦an aenõm̦m̦an, ak ij ke m̦okta em̦m̦akũt ñan kõm̦m̦an aenõm̦m̦an meñe armej eo juon emaroñ e eo ear kainepataik eõ? Ñe ejejjet im ekkar, ij ke rõjañ ro jet ñan kõm̦m̦an aenõm̦m̦an ippãn ro ewõr aer apañ ippãer?’

12. Ewi wãween an kar Jesus kwal̦o̦k jouj?

¹² Jesus ear juon eo ejouj. (Matu 11:28-30) Ear kwal̦o̦k jouj ilo an kar meanwõd im jel̦ã ukoktak meñe ear pãd ium̦win wãween ko reppen. Ñan waanjoñak, ke juon kõrã in Pinisia ear akwel̦ap ñane bwe en kõmouri ledik eo nejin, ilo jinoin, ear jab kõm̦m̦ane men eo kõrã eo ear kajjitõke, bõtab ke kõrã eo ear kwal̦o̦k an lukkuun tõmak, Jesus ear kõmouri ledik eo nejin. (Matu 15:22-28) Meñe Jesus ear jouj, ak ear jab jenliklik jãn an lel̦o̦k naanin kauwe. Ewõr iien ear kwal̦o̦k jouj ilo an kar kajju ñan ro ear yokwe er. Ñan waanjoñak, ke Piter ear kajjioñ kabbweere Jesus jãn an kõm̦anm̦an ankilaan Jeova, Jesus ear kajim̦weiki im̦aan mejãn ri-kal̦oor ro jet. (Mark 8:32, 33) Ear jab kõm̦m̦ane men in ñan kajooke Piter, ak ear kõm̦m̦ane bwe en kammineneiki ak katakini, im ñan bar kakkõl ri-kal̦oor ro jet ñan jab bõkjab. Ejjel̦o̦k pere bwe Piter emaroñ kar jo̦o̦k, bõtab ear bõk tokjãn jãn naanin kauwe eo.

13. Ewi wãween jemaroñ kwal̦o̦k m̦oolin jouj?

¹³ Bwe kwõn kwal̦o̦k m̦oolin jouj ñan ro kwõj yokwe er, ewõr iien kwõj aikuj in kajju ilo am̦ kõnono ñan er. Ñe kwõj ãindein, kwõn anõke Jesus ilo am̦ kõm̦m̦an bwe naanin kauwe ko am̦ ren pedped ioon naanin kakapilõklõk ko jãn Baibõl̦. Kwõn meanwõd. Bõk l̦õmn̦ak ko rem̦m̦an ak rejim̦we kõn er, lõke bwe ro rej yokwe Jeova im kwe renaaj m̦õn̦õn̦õ in roñjake im em̦m̦akũt ñan naanin kauwe ko am̦ me kwõj lel̦o̦k ilo yokwe. Kajjitõk ippam̦ make kajjitõk kein: ‘Ij ke peran in kõnono ñe ij lo an juon eo ij yokwe kõm̦m̦ane juon men ebõd? Ñe ij aikuj lel̦o̦k naanin kauwe, ij kõnono ñane ilo juon wãween ejouj ke ak ilo lãj? Etke ikõn̦aan lel̦o̦k naanin kauwe? Ij lel̦o̦ke kõnke ij abn̦õn̦õ im inepata ippãn ke, ak kõnke ikõn̦aan jipañe?’

14. Ewi wãween an kar Jesus kwal̦o̦k kadkadin em̦m̦an?

¹⁴ Jesus ejjab baj jel̦ã wõt ta in em̦m̦an ak ej bar kwal̦o̦k kadkad in. Jesus ej yokwe Jemãn, innem aolep iien ej kõm̦m̦ane men eo ejim̦we im kõn un eo ejim̦we. Kadkadin em̦m̦an ej alikkar ikijjeen wãween an jelõte ro jet. Ej juon kadkad jemaroñ kwal̦o̦k ilo ad jipañe ro jet. Ejabwe ñan ad baj jel̦ã wõt ta eo ejim̦we ñan kõm̦m̦ane; jej aikuj in kõm̦m̦ani men ko rejim̦we kõn un ko rejim̦we. Juon armej emaroñ l̦õmn̦ak, ‘M̦ool ke bwe juon emaroñ kõm̦m̦ane juon men ejim̦we kõn juon un ebõd?’ Aet. Ñan waanjoñak, Jesus ear kõnono kõn ro rar lel̦o̦k menin lel̦o̦k ko ñan ro rejeram̦õl, bõtab rar jilel bwe ro jet ren jel̦ã kaki menin lel̦o̦k kein rar lel̦o̦k. Meñe ear em̦m̦an jerbal kein ak ear dik tokjãer ñan Jeova.​—Matu 6:1-4.

15. Ewi wãween jemaroñ juon eo me ej m̦oolin em̦m̦an?

¹⁵ Wãween eo wõt bwe jen juon eo me ej m̦oolin em̦m̦an ej ñe jej kõm̦m̦ani men ko rejim̦we kõn un ko rejim̦we im ejjel̦o̦k kũbbon̦ ie. Innem kwõmaroñ kajjitõk ippam̦ make: ‘Ij ke juon eo me ejjab baj jel̦ã wõt ta eo ejim̦we ak ej bareinwõt kõm̦m̦ane? Ta unin aõ kõm̦m̦ani men ko rejim̦we?’

16. Ta eo jej aikuj in kõm̦m̦ane kajjojo raan im etke?

¹⁶ Jen jab bõk l̦õmn̦ak eo bwe ad kate kõj ñan kõn̦ake mour eo ekããl ej bõjrak ãlikin wõt ad peptaij. Jej aikuj in kõjparok ak kõm̦m̦an bwe en em̦m̦an wõt “nuknuk eo ad ekããl” me eaiboojoj. Juon wãween jemaroñ kõm̦m̦ane men in ej ilo ad pukot wãween ko kajjojo raan ñan kwal̦o̦k kadkad ko m̦õttan leen jetõb kwõjarjar eo. Etke? Kõnke Jeova ej juon Anij me ej jerbal im em̦m̦akũt, im jetõb kwõjarjar eo an ej juon kajoor me ej jerbal im em̦m̦akũt. (Jen. 1:2) Innem kajjojo iaan kadkad ko me rej m̦õttan leen jetõb kwõjarjar eo remaroñ im rej aikuj in kõm̦akũt kõj ñan em̦m̦akũt. Ñan waanjoñak, rijjilõk Jemes ear je im ba: “Tõmak, el̦aññe ejjel̦o̦k jerbal ippãn, emej.” (Jem. 2:26) Jemaroñ bar ba men in kõn aolep kadkad ko me rej m̦õttan leen jetõb kwõjarjar eo an Anij. Kajjojo iien jej kwal̦o̦k kadkad kein, jej kam̦ool bwe jetõb kwõjarjar eo an Anij ej jerbal ippãd.

17. En kar ewi wãween ad em̦m̦akũt ñe jej likjab in kwal̦o̦k kadkad ko me rej m̦õttan leen jetõb kwõjarjar?

¹⁷ Meñe Kũrjin ro me em̦õj aer peptaij ium̦win elõñ iiõ ko, ak ewõr iien rej bar likjab in kwal̦o̦k kadkad ko me rej m̦õttan leen jetõb kwõjarjar eo. Meñe ãindein, ak men eo eaorõktata ej bwe jen jab ebbweer. L̦õmn̦ak kõn waanjoñak in. Ñe en kar potak nuknuk eo am̦ me ej make wõt em̦m̦antata ippam̦, kwõn kar ke m̦õkaj im jol̦o̦ke? Jaab. Ejjel̦o̦k pere bwe kwõn kar kakõm̦anm̦an am̦ kiiji ak kõm̦m̦ane ijo epotak ie, el̦aññe kwõmaroñ. Im jãn iien in m̦aanl̦o̦k kwõnaaj kar kakõm̦anm̦an bwe en jab bar potak ak jorrããn. Ejja ãindeinl̦o̦k wõt, ñe ewõr iien kwõj likjab in kwal̦o̦k jouj, kijenmej, ak yokwe ñan juon, kwõn jab ebbweer. Ñe kwõnaaj jol̦o̦k am̦ bõd jãn bũruom̦, men in emaroñ ilo kõkkar kakõm̦anm̦ane ijo ejorrããn ie ikõtaamiro im kõm̦m̦an bwe en bar em̦m̦anl̦o̦k kõtaan eo amiro. Kwõn jek ilo bũruom̦ ñan kate eok bwe en em̦m̦anl̦o̦k wãween am̦ kõm̦m̦an ñan ro jet ilo raan ko im̦aan.

18. Ta eo jemaroñ tõmak im lõke?

¹⁸ El̦ap ad kam̦m̦oolol bwe ewõr ippãd joñak eo an Jesus me ear likũt ñan kõj! Ñe enaaj l̦apl̦o̦k ad anõke wãween an Jesus l̦õmn̦ak im kõm̦m̦an, enaaj pidodol̦o̦k ad anõke ilo kõm̦m̦an ko ad. Innem ñe el̦apl̦o̦k ad anõke Jesus ilo kõm̦m̦an ko ad, enaaj pidodol̦o̦k ad kõn̦ake mour eo ekããl. Ilo katak in, jaar etale emãn wõt iaan kadkad ko me rej m̦õttan leen jetõb kwõjarjar an Anij. Etke jejjab kõm̦m̦an jidik iien ñan etale kadkad ko jet m̦õttan leen jetõb kwõjarjar im lale ejet ad kwal̦o̦k kadkad kein? Kwõnaaj lo juon laajrakin katak ko kõn men kein ilo bok eo etan Bok in Jipañ Ri Kõnnaan ro an Jeova ñan Kappok Mel̦el̦e ium̦win unin tõl eo etan “Wãween Mour ko an Ro Rej Kũrjin” ilo ijo ej ba “Leen Jetõb Kwõjarjar.” Kwõmaroñ tõmak im lõke bwe ñe kwõnaaj kõm̦m̦ane ijo kun̦aam̦, Jeova enaaj jipañ eok ñan kõn̦ake mour eo ekããl im wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kõn̦ake.