1. N’cinji cusonkhezela zinthu zatucita?

 MOSASAMALA kanthu kuti tebatizika calombapano olo tankhala m’cendi kwa vyaka vinyinji, tonse tufunika kupitilizhya kucita zinthu zakukonda Yehova. Kuti tikwanishe kucita izi, tufunika kuongolela kaganizidwe kasu. Izi zili teti cifukwa zinthu zatucita zusonkhezelewa na zatuganiza. Tetyo, ngati nthawi zonse tuganizila pa vinthu viipa, zingaticitishe kuti tikolaŵila nocita vinthu viipa. (Aef. 4:17-19) Koma ngati tuganizila pa vinthu vabwino, zingatiyavye kuti tikolaŵila nocita vinthu vamene vukondwelesha Ausuwasu, Yehova.—Aga. 5:16.

2. Kansi tilaŵizhyane makonsho otyani m’nkhani ino?

² Monga ni mwetephunzilila m’nkhani yapita, tingakwanishe lini kupewelatu maganizo onse aipa. Koma tingakwanishe kupewa kucita zinthu mokatizhyana na maganizo amene ao. Tikaliyobatizika, tufunika kuleka kulaŵila olo kucita zinthu zakuzonda Yehova. Iyi niye sitepu yoyamba koma soti yofunika ngako kuti tivule umunthu wakale. Koma kuti tikondweleshe Yehova, tufunika kumvwila soti lamulo yecitipasa yakuti: “Vwalani umunthu walomba.” (Akol. 3:10) M’nkhani ino, tilaŵizhyane makonsho aŵa: Kansi “umunthu walomba” utanthauzanji? Nanga tingacitenji kuti tiuvwale na kuti tisauvule?

3. Molingana na Agalatiya 5:22, 23, kansi “umunthu walomba” utanthauzanji, ndipo tingauvwale tyani?

³ “Umunthu walomba” utanthauza kuganiza nocita zinthu monga ni mwakucitila Yehova. Munthu ovwala umunthu walomba mwa kuphunzila minkhalidwe ya mzimu wa Mulungu noionesha mu umoyo wake wa siku na siku. Kuyangizhyila apo, munthu woteti olola mzimu wa Mulungu kuti ukosogolela kaganizidwe kake na zocita zake. (Ŵelengani Agalatiya 5: 22, 23.) Mwacisanzo, okonda Yehova na ŵanthu ŵake. (Mat. 22:36-39) Opitilizhya kunkhala wacimwemwe olo kuti okumana na mavuto. (Yak. 1:2-4) Onkhala mwamtendele na ŵanthu ayakine. (Mat. 5:9) Onkhala woleza mtima koma soti wacifundo pocita zinthu na ayakine. (Akol. 3:13) Ocita zinthu zabwino nthawi zonse. (Luka 6:35) Oonesha kuti ali na cikhulupililo cotang’a mwa Ausuwasu akululu kupitila m’zocita zake. (Yak. 2:18) Onkhala wofasa olo pavuli pakuti wakhumudwishiwa, ndipo onkhala wozilesha akakumana na mayeselo.—1 Akor. 9:25, 27; Tito 3:2.

4. Kuti tivwale umunthu walomba, ndaŵa yanji tufunika kukulisha minkhalidwe yonse yutomolewa pa Agalatiya 5:22, 23 koma soti m’mavesi ayakine a m’Baibo?

⁴ Kuti tivwale umunthu walomba, tufunika kukulisha minkhalidwe yufotokozewa pa Agalatiya 5:22, 23 koma soti m’mavesi ayakine a m’Baibo. * Mosiyana na vovwala vamene tucitosankha kuti niyambile kuvwala cini nosilizhyila cotyani, ngati tavwala nkhalidwe imozi ya mzimu utuŵa, zutiyavya kuti tikwanishe kuonesha soti minkhalidwe iyakine yamene yukatizhyana na nkhalidwe yamene iyo. Mwacisanzo, ngati tukonda ŵanthu ayakine, tuŵalezela mtima noŵaonesha cifundo. Ndipo ngati nise aweme mtima, tunkhala ofasa koma soti ozilesha.

5. Kansi ‘kunkhala na maganizo a Khristu’ kutanthauzanji, ndipo ndaŵa yanji tufunika kuphunzila zokhuza Yesu? (1 Akorinto 2:16)

⁵ Ŵelengani 1 Akorinto 2:16. Kuti tivwale umunthu walomba, tufunika ‘kunkhala na maganizo a Khristu.’ M’mau ayakine tingalaŵile kuti tufunika kuphunzila kaganizidwe ka Yesu notolela cisanzo cake. Yesu okwanisha kuonesha minkhalidwe yonse ya mzimu wa Mulungu. Molingana na cilola cosaphwanyika, yove oonesha minkhalidwe ya Yehova ndendende monga ni mwayufunika kuoneshewela. (Aheb. 1:3) Ngati tuyesayesa kutolela kaganizidwe ka Yesu, zitiyavye kuti tikocita zinthu monga ni mweenzocitila yove.—Afil. 2:5.

6. Kansi tufunikila kukumbukila mfundo zotyani patuyesayesa kuvwala umunthu walomba?

⁶ Kansi tingakwanishe kutolela cisanzo ca Yesu? Payakine tingaganize kuti: ‘Yesu ni wangwilo, koma neo niliye ungwilo. Tetyo, ningakwanishe lini kucita zinthu ndendende monga ni mweenzocitila yove.’ Ngati umu niye mwamumvwila, mukokumbukila mfundo izi. Yoyamba, mwelengewa m’cifanizilo ca Yehova na Yesu. Tetyo, mungakwanishe kutolela  cisanzo cao olo kuti mungacite lini izi ndendende. (Gen. 1:26) Yaciŵili, mzimu wa Mulungu ni wamphamvu ngako kupambana cinthu ciliconse m’cilengedwe. Tetyo, ungakuyavyeni kucita zinthu zamene mungakwanishe lini pa mweo mweka. Yacitatu, pali lomba, Yehova oyembekezela lini kuti mukoonesha minkhalidwe ya mzimu utuŵa mwangwilo. Ausuwasu acikondi ecitolinganizhya vyaka 1,000 kuti ŵanthu ati akankhale pacalo, akankhale angwilo. (Chiv. 20:1-3) Pali lomba, Yehova ofuna kuti tikocita zonse zatingakwanishe nodalila thandizo yake.

7. Kansi tilaŵizhyane cinji lomba?

⁷ Kansi tingatolele tyani cisanzo ca Yesu? Lomba, tiyeni tilaŵizhyane minkhalidwe 4 ya mzimu wa Mulungu. Pa nkhalidwe iliyonse, tione zatingaphunzile tikaona mwamene Yesu eoneshela nkhalidwe iyi. Tilaŵizhyane soti makonsho yamene yangatiyavye kuti tipitilizhye kuvwala umunthu walomba.

8. Kansi Yesu eonesha tyani cikondi?

⁸ Kukonda Yehova na ŵanthu, kwecitisha Yesu kupeleka moyo wake. (Yoh. 14:31; 15:13) Yesu eonesha kuti enzokonda ŵanthu kupitila m’zinthu zeenzocita peenze pacalo. Siku iliyonse enzoonesha cikondi na cifundo ku ŵanthu olo kuti ayakine enzomususha. Njila yofunika ngako yecioneshelamo kuti enzokonda ŵanthu ni mwa kuŵaphunzisa za Ufumu wa Mulungu. (Luka 4:43, 44) Yesu eonesha soti kuti okonda Mulungu na ŵanthu mwa kunkhala wokonzeka kuvutika nopaiwa na ŵanthu ocimwa. Izi zetipasa mwai wakuti tikapeze moyo wosasila.

9. Kansi tingatolele tyani cisanzo ca Yesu pa nkhani yoonesha cikondi?

⁹ Tezipeleka kwa Yehova nobatizika cifukwa cakuti tumukonda. Molingana na Yesu, tufunika kukonda ŵanthu ayakine kuti tioneshe kuti tukonda Yehova. Mtumwi Yohane elemba kuti: “Munthu wamene okonda lini mkwake wakuona, angakonde lini Mulungu waakaliyoonapo.” (1 Yoh. 4:20) Tingazikonshe kuti: ‘Kansi nuonesha kuti nukonda ŵanthu? Kansi nuonesha cikondi pocita zinthu na ayakine olo kuti ove onionesha lini cikondi? Kansi kukonda ayakine kunicitisha kuseŵenzesha nthawi yangu na zinthu zangu poyavya ŵanthu ayakine kuphunzila za Yehova? Kansi nunkhala wofunishisha kucita izi olo kuti ŵanthu anyinji onisusha ndipo oyamikila lini kuyesayesa kwangu? Kansi ningayangizhyile nthawi yanuseŵenzesha pa nchito yopanga ophunzila?’—Aef. 5:15, 16.

10. Kansi Yesu eonesha tyani kuti enzolimbikisha mtendele?

¹⁰ Yesu enzonkhala mwamtendele na ŵanthu onse. Mwacisanzo, ŵanthu ayakine peenzomucitila vinthu viipa, enzowezhyela lini. Koma enzolekela lini pamene apo. Yove enzocitapo kanthu kuti ankhazikishe mtendele na ŵanthu ayakine ndipo enzolimbikisha ayakine kuti asilizhye mikangano yao. Mwacisanzo, eŵaphunzisa kuti ngati aluta kuyopeleka nsembe ndipo akumbukila kuti ekhumudwishana na muyao, enzofunika kuisiya nakuyonkhazikisha mtendele coyamba kuti Yehova alandile nsembe yao. (Mat. 5:9, 23, 24) Ndipo mowelezhyawelezhya, elimbikisha atumwi ŵake kuti enzofunika lini kukangana kuti enze mkulu ni ŵani pakati pao.—Luka 9:46-48; 22:24-27.

11. Kansi tingaoneshe tyani kuti tulimbikisha mtendele?

¹¹ Kuti tilimbikishe mtendele, tufunika kucita zinyinji kuyangizhyila pa kupewa kuyambisha mikangano. Ngati takhumudwishana na munthu muyakine, tufunika kucitapo kanthu kamangu kuti tinkhazikishe mtendele. Ndipo ngati tazindikila kuti Akhristu ayakine ekhumudwishana, tufunika kuŵalimbikisha kuti ankhazikishe mtendele. (Afil. 4:2, 3; Yak. 3:17, 18) Tingacite bwino kuzikonsha kuti: ‘Kansi nucita zilizonse zaningakwanishe kuti ninkhazikishe mtendele na ayakine? Kansi nusunga cakumkosi ngati mkwasu olo kalongosi wanikhumudwisha? Ngati tasemphana maganizo  na munthu muyakine, kansi nunkhala woyamba kucitapo kanthu kuti tinkhazikishe mtendele olo kuti nuona kuti yove niye wolakwa? Ngati n’poyenelela, kansi nulimbikisha ŵanthu amene esemphana maganizo kuti ankhazikishe mtendele?’

12. Kansi Yesu eonesha tyani nkhalidwe ya cifundo?

¹² Yesu enze wacifundo. (Mat. 11:28-30) Yove eonesha nkhalidwe iyi mwa kunkhala woleza mtima koma soti wololela pocita zinthu na ayakine olo pa nthawi zovuta. Mwacisanzo, munakazi wa ku Foinike pecimusenga kuti amupoleshele mwana wake, poyamba Yesu enze ekana. Koma cikhulupililo cecionesha munakazi uyu cecitisha kuti am’poleshe. (Mat. 15:22-28) Olo kuti Yesu enze wacifundo, nthawi ziyakine enzopeleka uphungu wosapita m’mbali kuli ashamwali ŵake akaona kuti n’poyenelela. Mwacisanzo, Petulo peenzofuna kum’fookesha kuti asacite cifunilo ca Yehova, Yesu em’pasa uphungu pamenso pa ophunzila ayake. (Mko. 8:32, 33) Yove aliyocite izi pofuna kumucitisha nsoni. Koma enzofuna kumuphunzisa pamozi na ophunzila ayake kuti enzofunika kupewa kuganizila zofuna zao zeka. Mosakaikila, Petulo ecimvwa nsoni. Koma epindula na uphungu wecipasiwa.

13. Kansi tingaoneshe tyani kuti tucitila cendi cifundo ŵanthu ayakine?

¹³ Ngati tuŵacitila cendi cifundo ŵanthu ayakine koma soti tuŵakonda, nthawi ziyakine tingafunike kuŵapasa uphungu wosapita m’mbali. Koma pocita izi, tufunika kutolela cisanzo ca Yesu mwa kupeleka uphungu wozikiwa pa Mau a Mulungu. Tikocita izi mwacifundo nonkhala na cidalilo cakuti cifukwa cakuti okonda Yehova koma soti seo, amvwile uphungu wataŵapasa. Tingacite bwino kuzikonsha kuti: ‘Kansi nutang’a mtima kupasa uphungu munthu wanukonda nikaona kuti ocita zinthu zolakwika? Popeleka uphungu, kansi nulaŵila mwacifundo olo mwaukali? N’cinji cunisonkhezela kupasa uphungu munthu muyakine? Kansi nusonkhezelewa na ukali olo cifukwa cofuna kumuyavya?’

14. Kansi Yesu eonesha tyani nkhalidwe ya ubwino?

¹⁴ Yesu oziŵa zinthu zabwino ndipo ozicita. Cifukwa cakuti okonda Ausuwake, nthawi zonse ocita zinthu zoyenela na colinga cabwino. Tingaoneshe kuti tili na nkhalidwe ya ubwino mwa kuyesayesa kuyavya ayakine ngati akumana na mavuto noŵathandiza mu umoyo wao wa siku na siku. Nthawi ziyakine tingazindikile kuti ŵanthu ayakine ofunikila thandizo yasu. Koma kuzindikila pakweka n’kosakwanila. Tufunika kucitapo kanthu kuti tiŵayavye ndipo tufunika kucita izi na colinga cabwino. Koma payakine tingazikonshe kuti: ‘Kansi n’zokwanishika kucita zabwino na colinga ciipa?’ Eee, n’zokwanishika. Mwacisanzo, Yesu efotokoza za ŵanthu a m’nthawi yake amene enzopeleka mphaso ku ŵanthu osauka pa malo akuti ŵanthu onse aŵaone na colinga cakuti aŵatamande. Olo kuti zinthu zeenzocita ŵanthu aŵa zenze zabwino, Yehova enzosangalala lini nazo.—Mat. 6:1-4.

15. Kansi tingaoneshe tyani kuti tili na nkhalidwe ya ubwino?

¹⁵ Tingaoneshe kuti tili na nkhalidwe ya ubwino ngati tucita zinthu zabwino na colinga cabwino. Tingacite bwino kuzikonsha kuti: ‘Ngati nazindikila kuti ŵanthu ayakine ofunikila thandizo, kansi nucitapo kanthu kuti niŵayavye? N’cinji cunisonkhezela kuti nikocita zinthu zabwino ku ŵanthu ayakine?’

16. Kansi siku iliyonse tufunika kucita cinji, ndipo ndaŵa yanji?

¹⁶ Ngati tabatizika, kansi zutanthauza kuti tasilizhya kuvwala umunthu walomba? Yai. Umunthu walomba tingaulinganizhye na  covwala canyowani. Kuti covwala ici cipitilizhye kuoneka bwino, tufunika kuciwasha nocisamalila. Molingana na izi, kuti tipitilizhye kuvwala umunthu walomba tufunika kuyesayesa kusakila mipata yatingaoneshelemo minkhalidwe ya mzimu wa Mulungu siku iliyonse. Ngati nthawi zonse tuonesha minkhalidwe ya mzimu utuŵa, tupeleka umboni wakuti mzimu utuŵa ukata nchito pali seo. Ndipo ngati tucita izi, tuonesha kuti tutolela cisanzo ca Yehova Mulungu wamene oziŵa lini tyala zinthu zabwino zaakufunika kucita, koma ocitapo kanthu poseŵenzesha mzimu wake utuŵa. (Gen. 1:2) Mtumwi Yakobo elaŵila kuti: “Cikhulupililo camene ciliye nchito n’cakufwa.” (Yak. 2:26) Tetyo, tingaoneshe kuti tili na cikhulupililo kuyangizhyilapo minkhalidwe iyakine ya mzimu utuŵa kupitila mwa zocita zasu.

17. Ndaŵa yanji tufunika lini kufooka ngati takangiwa kuonesha minkhalidwe iyakine ya mzimu utuŵa?

¹⁷ Olo kuti tankhala m’cendi kwa nthawi itali, nthawi ziyakine tukangiwa kuonesha minkhalidwe ya mzimu utuŵa. Koma izi zufunika lini kutifookesha. M’malo mwake, tufunika kucita khama mwa kupitilizhya kuyesayesa kuonesha minkhalidwe iyi. Ganizilani cisanzo ici. Ngati covwala camukonda ngako cang’ambika, kansi mungacitaye nthawi yamene iyo? Yai. Mosakaikila, mungacite khama kucisoka ngati n’zokwanishika. Ndipo pavuli pake, mungocita zilizonse zamungakwanishe kuti cisakang’ambike soti. Molingana na izi, ngati nthawi ziyakine mwakangiwa kuonesha minkhalidwe yabwino ku munthu muyakine monga cifundo, kuleza mtima olo cikondi, mufunika lini kufooka. M’malo mwake, mufunika tyala kupepesa mofumila pansi pa mtima noyesayesa kusawelezhyapo soti msogolo. Kucita izi kungakuyavyeni kuti mupitilizhye kunkhala pa ushamwali na munthu wamene uyo.

18. Kansi tingankhale wosimikizhya za cinji?

¹⁸ Tuyamikila ngako kuti Yesu etisiila cisanzo cabwino. Tetyo, ngati tutolela kaganizidwe na zocita zake, cinkhale cosavuta kucita zinthu monga yove. Ndipo ngati tupitilizhya kucita zinthu monga ni mweenzocitila Yesu, zutiyavya kuti tipitilizhye kuvwala umunthu walomba. M’nkhani ino, talaŵizhyanako tyala minkhalidwe 4 ya mzimu utuŵa. Koma mungacite bwino kupatula nthawi yophunzila minkhalidwe iyakine yatiliyolaŵizhyane. Ndipo nthawi na nthawi, mufunika kuzifufuza kuti muone ngati mukwanisha kuonesha minkhalidwe yamene iyi. Kuti muziŵe zinyinji zokhuza mwamungakulishile minkhalidwe iyi, onani Buku Lofufuzila Nkhani la Mboni za Yehova ya m’Cinyanja. Lutani pa mutu ukulu wakuti “Umoyo Wacikhristu” nowela pa kamutu katontho kakuti “Cipatso ca Mzimu.” Mungankhale osimikizhya kuti ngati muyesayesa kucitako mbali yanu, Yehova akuyavyeni kuti mupitilizhye kuvwala umunthu walomba.