1. Khu gevbini gilo nya litshina gi kuhago mavbanyelo yathu?

 GANI hi ngari gu bhabhatiswa mwendro hi na ni myaga nya yingi na hi bhabhatisidwe, hatshavbo hi yede gu manega ni mavbanyelo aya Jehovha a ma golago. Gasi gu gira isoso, ethu hi yede gu woneleya mapimo yathu. Khu ginani? Kholu gilo nya litshina gi kuhago mavbanyelo yathu mapimiselo yathu. Ha gu khaleya gu pimisa khedzi hi nga dzi tsakisago khidzo, hi nga ganeya mwendro gu gira silo nya gu vivbe. (Efes. 4:17-19) Ganiolu, ha gu pimisa khu silo nya sadi hi na ganeya ni gu gira silo khu ndziya yi tsakisago Papayi wathu, Jehovha. — Gal. 5:16.

2. Siwudziso muni hi na bhulago khiso avba nya ndrima yeyi?

² Kha nga hi si hevbudego ga ndrima yi vbindridego, ethu kha hi na nga si kodza gu potsa yatshavbo mapimo nyo vivbe khu gu vbeleya. Ganiolu, hi nga hatha gu mba gira esi mapimo nyo vivbe ma hi kutsedzeyago gu gira. Na hi si bhabhatiswi, hi yede gu ema gu ganeya ni gu gira silo khu ndziya eyi Jehovha a yi nyenyago. Igyogyo gilo nyo pheye nya lisima ngudzu hi yedego gu gira gasi gu tshula muthu wa gale. Gasi gu tsakisa Jehovha khu gu vbeleya, hi yede gu landrisa nayo wu gu khuwo: ‘Ambalani muthu muphya.’ (Kol. 3:10) Avba nya ndrima yeyi, hi na hlamula siwudziso si gu khiso: So thula ginani “muthu muphya”? Hi nga ambala kharini muthu muphya hi bwe hi simama naye?

3. Guya khu Vagalatiya 5:22, 23, so thula ginani “muthu muphya” nigu ginani egi muthu a nga girago gasi gu mu ambala?

³ Tepo muthu a ambalago “muthu muphya” a gu pimedzeya Jehovha. Muthu a gu ambala muthu muphya, a nga yeyedza mihandro  nya liphuvbo la Nungungulu, a dzumeleya liphuvbo nya guage li kutsedzeya edzi a pimisago khidzo, edzi a dzipwago khidzo ni mithumo yaye. (Leri Vagalatiya 5:22, 23.) Khu giyeyedzo, uye a gu haladza Jehovha ni vathu vaye. (Mat. 22:36-39) Uye a ngu simama na tsakide ambari a gu tshangana ni sigaradzo. (Jak. 1:2-4) Uye a ngu vbwetedzeya gurula. (Mat. 5:9) Uye a ngu laphisa monyo, nigu a ngu yeyedza wuwadi ga vambe vathu. (Kol. 3:13) Uye a ngu gola wuwadi ni gu gira silo nya sadi. (Luka 6:35) Uye a ngu yeyedza khu mithumo gu khuye a na ni gukhodwa nya gu tiye khu Papayi waye wa ndzadzini. (Jak. 2:18) Tepo vambe va vbwetago gu mu dwanisa mwendro gu mu gorosa, uye a ngu dzi phara. — 1 Kor. 9:25, 27; Tit. 3:2.

4. Khu ginani hi yedego gu yeyedza makhalelo yatshavbo ma khumbugwago umo ga Vagalatiya 5:22, 23 ni omu nya simbe sipandre nya Bhibhiliya gasi hi ambala muthu muphya?

⁴ Gasi hi ambala muthu muphya, hi yede gu haguleya makhalelo ma khumbugwago umo ga Vagalatiya 5:22, 23 ni omu nya simbe sipandre nya Bhibhiliya. * Makhalelo yaya kha ma fani ni sombo hi ambalago gimwegyo khu gimwegyo. Khu lisine, makhalelo nya mangi ma gu gimbidzisana ni mambe makhalelo. Khu giyeyedzo, wa gu ba wu mu gola vhizinyu wago khu lisine, u na mu laphiseya monyo ni gu mu yeyedza wuwadi. Nigu gasi gu khala muthu nya wadi, u yede gu dzirudzisa ni gu yeyedza gudziphara.

5. So thula ginani gu manega ni “mahingigedzo ya Kristo” nigu khu ginani hi yedego gu hevbula khu womi wa Jesu? (1 Vakorinto 2:16)

⁵ Leri 1 Vakorinto 2:16. Gasi hi ambala muthu muphya gu vbwetega hi manega ni “mahingigedzo ya Kristo.” Khu mambe maganelelo, ethu gu vbwetega hi hevbula khedzi Jesu a nga ba a pimisa khidzo hi bwe hi mu pimedzeya. Jesu yeyedzide makhalelo nya liphuvbo la Nungungulu khu gu vbeleya. Gufana ni libona, uye yeyedzide edzi ma gu idzo makhalelo ya Jehovha. (Hebh. 1:3) Tepo hi simamago gu pimisa nga Jesu, hi na gira silo nga uye nigu hi na si kodza gu yeyedza makhalelo yaye. — Filp. 2:5.

6. Silo muni nya siraru hi yedego gu si dundruga tepo hi zamago gu ambala muthu muphya?

⁶ Dzimbe dzitepo hi nga tshuka hi kanakana gu khethu kha hi nga si kodza gu pimedzeya giyeyedzo gya Jesu. Adzina hi nga pimisa gu khethu: ‘Jesu vbelede. Eni gima kha nyi na nga si kodza gu fana naye khu gu vbeleya!’ Wa gu ba u dzipwa kharato, dundrugeya khu sigiro  sesi. Nyo pheye, uwe u giridwe gasi gu fana ni Jehovha ni Jesu. Khu kharato, wa gu hatha gu va pimedzeya u nga fana navo khu ndziya nyo khaguri. (Gen. 1:26) Nya wuvili, liphuvbo nya guage la Nungungulu khilo li gu tshivba nya yikhongolo mafuni gwatshavbo. Khu gu phaswa khilo, u nga si kodza gu gira silo nya gu gima u di hadzi gu mba kodza gu gira wabune. Nya wuraru, Jehovha, kha vireyi gu khuye u yeyedza mihandro nya liphuvbo khu gu vbeleya olu. Ndrani nya 1000 myaga, Papayi wathu nya lihaladzo a na ninga guvbeleya vale va gu na ni gutumba nya gu vbanye mafuni kala gupindruga. (Gutu. 20:1-3) Igyo Jehovha a gi vbwetago olu khu gu hi zama gu gira satshavbo hi si kodzago ni gu hi tumba giphaso gyaye.

7. Ginani hi na bhulago khigyo olu?

⁷ Hi nga pimedzeya kharini Jesu? Olu hi na wona 4 mihandro nya liphuvbo la Nungungulu. Ga giemo gimwegyo ni gimwegyo, hi na wona esi hi nga si hevbulago khu ndziya eyi Jesu a yeyedzidego khiyo makhalelo yaya. Nigu hi na wona siwudziso nyo khaguri si na hi phasago gu tshukwadzisa muthu wathu nya muphya.

8. Jesu yeyedzide kharini lihaladzo?

⁸ Kha nga olu Jesu a haladzago ngudzu Jehovha, uye a dzi ningede khu kotani yathu, nigu gasi a tsakisa Papayi waye. (Joh. 14:31; 15:13) Jesu yeyedzide gu khuye a di gu haladza vathu khedzi a nga ba a vbanya khidzo tepo a nga ba a romo mafuni. Tshigu ni tshigu, uye a di gu yeyedza lihaladzo ni pweya-wusiwana ambari tepo vambe va nga ba va mu wugeya. Ndziya nya lisima a nga yeyedza khiyo lihaladzo laye khu vathu khu gu va hevbudza maningano ni Mufumo wa Nungungulu. (Luka 4:43, 44) Jesu yeyedzide gambe lihaladzo laye khu Nungungulu ni vathu khu gu dzumeya gu tshaniswa ni gu songwa khu kotani nya sighoho sathu. Khu gu ba a giride isoso, si ngu kodzega gu hatshavbo hi mana womi nya pindrugedwa.

9. Hi nga yeyedza kharini lihaladzo gufana ni Jesu?

⁹ Ethu hi dzi hendzeledzide ga Jehovha hi bwe hi bhabhatiswa kholu hi ngu haladza Papayi wathu wa ndzadzini. Khu kharato, gu fana ni Jesu, hi yede gu yeyedza lihaladzo khu Jehovha khedzi hi pharago khidzo vathu. Mupostoli Johane lovide gu khuye: “Mwalo a dzi kodzago gu haladza Nungungulu a si mu wonigo, a gumba haladza ndriyaye a mu wonago.” (1 Joh. 4:20) Hi nga dzi wudzisa gu khethu: ‘Ina nyi hagulede lihaladzo nyo tiye khu vathu? Ina nyi ngu yeyedza pweya-wusiwana vambe ambari avo va gu nyi phara khu ndziya nya mba yadi? Ina lihaladzo li ngu nyi kutsa gu thumisa tepo yangu ni simbe silo gasi nyi phasa vambe gu hevbula khu Jehovha? Ina nyi dzi emisede gu gira isoso ambari vathu nya vangi va gu mba wona gudzigaradza gwangu mwendro tepo va nyi wugeyago? Ina nyi ngu vbwetedzeya dzindziya nyo vbedze tepo nyo laphe thumoni nya gu gire vapizane? — Efes. 5:15, 16.

10. Jesu a di gu andrisa gurula khu ndziya muni?

¹⁰ Jesu a di gu andrisa gurula. Tepo vathu va nga ba va mu phara khu ndziya nyo vivbe, uye kha nga ba a bweledzeya guvivba khu guvivba. Ganiolu, uye giride nya singi guvbindra isoso. Uye dzi garadzede gu andrisa gurula nigu kutside vambe gu lulamisa sigaradzo sawe. Khu giyeyedzo, uye va hevbudzide gu khuye va yede gu andrisa gurula ni vandriyawe va gu ba va vbweta gu khavo Jehovha a hakha wukhozeyi wawe. (Mat. 5:9, 23, 24) Nigu dzitepo nya dzingi uye phaside vapostoli vaye gu diga gu ganedzisana khu gu vbweta guti gu khavo khu mani a gu khongolo vbakari gwawe. — Luka 9:46-48; 22:24-27.

11. Hi nga andrisa kharini gurula?

¹¹ Gasi gu andrisa gurula gu vbwetega hi gira nya singi gu vbindra basi gu potsa mayunga. Gu vbwetega hi pheya khethu gu andrisa gurula ni vambe hi bwe hi kutsa vandriyathu gu lulamisa  sigaradzo sawe. (Filp. 4:2, 3; Jak. 3:17, 18) Hi yede gu dzi gira siwudziso sesi: ‘Nyi yede gu dzi emiseya gu gira ginani gasi gu andrisa gurula ni vambe? Tepo vandriyathu va nyi khunguvanyisago, ina nyi ngu va vegeya giviti? Ina nyo vireya gu kheni mumbe muthu a nyi hidzimeleya gasi gu ta andrisa gurula mwendro nyo pheya kheni, ambari na nyi gu dziti gu kheni khuye a nga vanga gigaradzo? So vbwetega, ina nyi ngu kutsa vale va gu na ni sigaradzo gu andrisa gurula vbakari gwawe?’

12. Jesu yeyedzide kharini wuwadi?

¹² Jesu a di gu yeyedza wuwadi. (Mat. 11:28-30) Uye yeyedzide wuwadi khu gu dzi vbevbugisa ambari dziteponi nya sigaradzo. Khu giyeyedzo, tepo nyamayi moyo nya Mufenisiya a nga mu lomba gu hawulugisa gyanana gyaye, uye kha hakha gilombo gyaye, ganiolu tepo nyamayi wule a nga yeyedza gukhodwa nyo tiye, uye khu wuwadi a di hawulugisa gyanana gyaye. (Mat. 15:22-28) Ambari olu a nga ba a yeyedza wuwadi, Jesu kha nga ba a diga gu ningeya wusingalagadzi. Dzimbe dzitepo, uye a di gu yeyedza wuwadi khu gu ningeya wusingalagadzi nyo kongome ga vale a nga ba a va haladza. Khu giyeyedzo, tepo Pedro a nga zama gu vbedza tshivba Jesu gu gira guhaladza ga Jehovha, Jesu a di mu kawuka mbeli ga vambe vapizane. (Marko 8:32, 33) Uye kha gira isoso gasi gu vega vbavbatshi Pedro, ganiolu gasi gu mu hevbudza ni gu gengedza vambe vapizane gasi va si manegi ni matshandza. Kha si kanakanisi gu khiso Pedro pwide dzitshoni, ganiolu uye wuyedwe khu gu kawukwa.

13. Hi nga khala kharini vathu nya vadi tepo hi ningeyago wusingalagadzi?

¹³ Gasi hi khala vathu nya vadi ga vale hi va haladzago, dzimbe dzitepo hi yede gu va ninga wusingalagadzi. Tepo u girago isoso, pimedzeya Jesu khu gu seketeya wusingalagadzi wago omu nya matshina nya milayo ma gomogo omu nya Lito la Nungungulu. Va yeyedze wuwadi. Tiyisega gu khuwe avo va ngu dzina gu gira silo nya sadi u bwe u tumba gu khuwe vale va haladzago Jehovha ni uwe va na hakha gwadi wusingalagadzi wago. Dzi gire siwudziso sesi: ‘Ina nyi ngu tiya gu ganeya gilo nyo khaguri tepo nyi wonago muthu nyi mu golago na gu gira silo nyo vivbe? Nyo vbweta ningeya wusingalagadzi, ina nyo ganeya khu ndziya nya yadi mwendro nyo ganeya na nyi gorogide? Ginani gi nyi kutsago gu ningeya wusingalagadzi muthu nyo khaguri? Ina nyo mu ninga khu gu ba a nyi goroside mwendro khu gu ba nyi vbweta gu mu phasa?’

14. Jesu yeyedzide kharini wuwadi?

¹⁴ Jesu kha nga ba ati basi esi si gu sadi, ganiolu a di gu si gira gambe. Jesu a ngu haladza Papayi waye, khu kharato uye tepo yatshavbo a di gu gira esi si gu sadi khu gighelo nya gyadi. Likhalelo leli nya wuwadi li wonegide khedzi li kuhidego khidzo vambe. Muthu nya wadi tepo yatshavbo a ngu vbwetedzeya dzindziya nyo phase vambe ni gu va gireya silo nya sadi. Kha hi yeli guti basi esi si gu sadi, ganiolu gu vbwetega hi si gira. Nigu hi yede gu gira esi si gu sadi khu gighelo nya gyadi. Adzina hi nga dzi wudzisa gu khethu: ‘Ina si ngu kodzega gu gira silo nya sadi khu gighelo nya mba gyadi?’ Ina, si ngu kodzega. Khu giyeyedzo, Jesu ganede khu vale va nga ba va ninga zomola sisiwana, ganiolu avo na va gu tiyisega gu khavo esi va girago si ngu wonwa khu vambe. Ambari olu yi nga ba yi wonega na yiri mithumo nya yadi, mahoni ga Jehovha yi diri mwalo lisima. — Mat. 6:1-4.

15. Hi nga khala kharini vathu nya vadi?

¹⁵ Ethu hi nga khala vathu nya vadi khu gu gira silo nya sadi na hi gu kutswa khu sighelo nya sadi. Khu kharato, u nga dzi gira siwudziso sesi: ‘Ina eni nyi ngu siti esi si gu sadi nyi bwe nyi si gira? Ginani gi nyi kutsago gu gira silo nya sadi?’

16. Ginani hi yedego gu gira tshigu ni tshigu nigu khu ginani?

¹⁶ Kha hi yeli gu pimisa gu khethu gu ambala muthu muphya so hegisa basi tepo hi bhabhatiswago. Muthu muphya a gu fana ni gyombo nya giphya hi yedego gu simama gu gi sayisa. Mweyo nya dzindziya hi nga girago khiyo isoso, khu gu tshigu ni tshigu hi vbwetedzeya dzindziya nya gu yeyedze mihandro nya liphuvbo la Nungungulu. Khu ginani? Khu gu Jehovha, Nungungulu nya sigiro nigu liphuvbo laye li na li tshivba. (Gen. 1:2) Khu kharato, likhalelo ni likhalelo nya mihandro nya liphuvbo li yede gu hi kutsa gu gira gilogyo. Khu giyeyedzo, mupizane Jakobe lovide gu khuye: “Gukhodwa, nyambana mithumo, gu fude.” (Jak. 2:26) Hi nga ganeya sasimweso khu makhalelo yatshavbo nya mihandro nya liphuvbo la Nungungulu. Tepo hi ma yeyedzago, ethu ha gu yeyedza gu khethu liphuvbo la Nungungulu li ngu hi phasa.

17. Ginani hi yedego gu gira ha gu tandrega gu yeyedza mihandro nya liphuvbo?

¹⁷ Ambari Makristo ma bhabhatisidwego gale, dzimbe dzitepo ma ngu tandrega gu yeyedza mihandro nya liphuvbo. Ganiolu, egi nya lisima khu gu hi simama gu zama gu yeyedza makhalelo yaya. Nga wona giyeyedzo gegi: Wa gu pferula gyombo u gi golago ngudzu, ina u di hadzi dzegeya gu gi dzudzuga? Ahihi. U di hadzi vbwetedzeya dzindziya nyo gi sonedzeye. Nigu hwane nya isoso, u di hadzi gi sayisa gwadi. Khu ndziya nyo fane, wa gu tshuka u tandrega gu yeyedza wuwadi, gulaphisa-monyo, mwendro mambe makhalelo ga muthu nyo khaguri u nga vbeyi tshivba. Lomba divalelo khu monyo wago watshavbo gasi u simama ni wupari nya wadi ni muthu yoyo u bwe u dzi emiseya gu tshukwadzisa mindru wa tshigu.

18. Hi nga tiyisega khu ginani?

¹⁸ Ethu hi ngu bonga ngudzu kholu hi gu na ni giyeyedzo gya Jesu. Ha gu pimedzeya edzi nga ba a pimisa khidzo ni edzi a vbanyidego khidzo si na hi vbevbugeya gu gira silo nga uye. Ha gu gira silo nga edzi Jesu a giridego khidzo, hi na ba hi ambala muthu muphya. Avba nya ndrima yeyi hi wonide basi 4 makhalelo nya mihandro nya liphuvbo la Nungungulu. U na phasega ngudzu wa gu dzi ninga tepo gasi gu hevbula khu mambe makhalelo nya mihandro nya liphuvbo ni edzi u nga yeyedzago khidzo makhalelo yoyo. U nga mana mambe makhalelo ma sasamedzidwego maningano ni mahungu yaya omu nya Guia de pesquisa para Testemunhas de Jeová, omu nya gipandre “Vida cristã”, u beya omu va nga pwane “Fruto do espírito.” U nga tiyisega gu khuwe wa gu zama gu ambala muthu muphya u bwe u mu sayisa, Jehovha a na gu phasa.