1. Cini nguvhunguvhu ci khumbako a wumunhu ga hina?

 KANI ha hi ku bhabhatiswa kani hi na ni malembe na hi bhabhatisilwe, hontlheni hi lava kuva ni matshamela lawa Jehovha a ma randzako. Kasi hiva vanhu va matshamela lawo, hi fanele ku wonelela a mapimo ya hina. Hikuyini? Hi ku a wumunhu ga hina gi khumbiwa nguvhu hi lezvi hi zvi pimisako. Loku hi tshamela ku alakanyela zvilo zvi tsakisako kunavela ka hina ka nyama, hi ta gumesa hi wula ni ku maha zvilo zvo biha. (Efe. 4:17-19) Kanilezvi loku hi tata maalakanyo ya hina hi zvilo zva zvinene, hi ta wulawula ni ku maha zvilo zvi tsakisako a Papayi wa hina, Jehovha. — Gal. 5:16.

2. Zviwutiso muni hi to wulawula hi zvona ka ndzima leyi?

² Kota lezvi hi zvi wonileko ka ndzima yi nga hundza, a hi nge zvi koti ku ma potsa hi kumbhelela a maalakanyo wontlhe ya kubiha. Kanilezvi hi nga hlawula ku nga ma tsiki ma aka cisaka. Na hi nga se bhabhatiswa, hi fanele ku tsika ku wulawula ni ku maha zvilo lezvi Jehovha a zvi vengako. Lego hi gona zambo go sangula ni ga lisima nguvhu ga ku tlhatlha munhu wa kale. Hambulezvo, kasi hi mu tsakisa khwatsi Jehovha, hi fanele ku tlhela hi ingisa a cileletelo leci ci nge: “Mu ambala a munhu muswa”. (Kol. 3:10) Ka ndzima leyi, hi ta hlamula zviwutiso lezvi: Cini “a munhu muswa”? Hi nga mu ambalisa kuyini a munhu muswa hi tlhela hi nga ha mu tlhatlhi?

3. Hi kuya hi Va Le Galatiya 5:22, 23, cini “a munhu muswa” niku hi nga mu ambalisa kuyini?

³ “A munhu muswa” ku pimisa ni ku maha zvilo zvi kombako  ku hi pimanyisa Jehovha. A munhu i ambala munhu muswa hi ku kombisa a mihandzu ya moya wa Nungungulu, a wu tsika wu khumba lezvi a zvi pimisako, lezvi a ti zwisako zvona ni lezvi a mahako. (Lera Va Le Galatiya 5:22, 23.) Hi cikombiso, i randza Jehovha ni vanhu Vakwe. (Mat. 22:36-39) A munhu loye i simama a tsakile hambu loku a kumana ni zvikarato. (Jak. 1:2-4) Wa hlota kurula. (Mat. 5:9) I na ni lihlazva-mbilu niku wa va khoma khwatsi van’wani. (Kol. 3:13) I randza zva zvinene a tlhela a zvi maha. (Luka 6:35) I kombisa hi mitiro lezvaku wa kholwa hi kutiya ka Papayi wakwe wa le tilweni. (Jak. 2:18) I simama a rulile loku a vhukiwa niku wa ti khoma loku a ringiwa. — 1 Kor. 9:25, 27; Tit. 3:2.

4. Hi nga zvi kota ku ambala munhu muswa hi ku hlakulela tshamela gin’we basi hi khati ka matshamela ma nga ka Va Le Galatiya 5:22, 23 ke? Tlhamusela.

⁴ Kasi ku ambala munhu muswa, hi fanele ku hlakulela a matshamela wontlhe ma kumbukiwako ka Va Le Galatiya 5:22, 23 ni ka man’wani mavhesi ya Bhibhiliya. * A matshamela lawo a ma fani ni tinguwo to hambana ta ku hi boha yin’we hi khati. Kunene a kutala ka matshamela lawo ma longoloka ni man’wani. Hi cikombiso, loku hakunene u randza muakelani wa wena, u tava ni lihlazva-mbilu hi yena u tlhela u mu kombisa wunene. Niku kasi ku kombisa wunene ga lisine, u fanele kuva munhu wo olova ni wa kutikhoma.

5. Zvi wula yini a kuva ni “kupima ka Kristu”, niku hikuyini hi faneleko ku gondza xungetano hi wutomi ga Jesu? (1 Va Le Korinte 2:16)

⁵ Lera 1 Va Le Korinte 2:16. Kasi hi ambala a munhu muswa, hi fanele kuva ni “kupima ka Kristu.” Hi magezu man’wani, hi fanele ku tiva lezvi Jesu a zvi pimisako hi gumesa hi mu pimanyisa. Jesu i kombisile hi kumbhelela a mihandzu ya moya wa Nungungulu. A ku fana ni woni go kala gi nga phazami, i kombisa khwatsi a matshamela ya Jehovha. (Mah. 1:3) Laha hi yako hi pimisa ku khwatsi hi Jesu, hi taya hi maha zvilo a ku khwatsi hi yena niku hi taya hi zvi kota khwatsi ku pimanyisa a wumunhu gakwe. — Filp. 2:5.

6. Zvini hi faneleko ku zvi alakanya laha hi ti karatelako ku ambala munhu muswa?

⁶ Zva koteka hakunene a ku landzela cikombiso ca Jesu? Hi nga ha ti byela lezvi: ‘Jesu i mbhelele. Ndzi nga ta tshuka ndzi zvi kota ku  fana naye!’ Loku u ti zwisa lezvo, alakanya zvilo lezvi. Co sangula, hi vangilwe hi ndlela yaku hi zvi kota ku pimanyisa Jehovha na Jesu. Hikwalaho hi nga hlawula ku va pimanyisa, niku hi nga zvi kota kala ka mpimo wo kari. (Gen. 1:26) Ca wumbiri, a moya wo basa wa Nungungulu hi wona ntamu wa hombe ka yontlhe. Hi ku vhuniwa hi moya lowo, u nga maha zvilo zvaku u wa nga ta tshuka u zvi kota hi ntamu wa wena n’winyi. Ca wunharu, Jehovha a nga rindzeli lezvaku u kombisa mihandzu ya moya hi kumbhelela zvezvi. Hi lisine, a Papayi wa hina wa lirandzo i ta va nyika 1000 wa malembe lava va to hanya misaveni lezvaku va mbhelela. (Kuv. 20:1-3) Leci Jehovha a ci lavako ka hina zvezvi ku hi maha zvontlhe hi zvi kotako hi tlhela hi mu tsumba kasi a hi vhuna.

7. Zvini hi to bhula hi zvona zvezvi?

⁷ Khwatsi khwatsi, hi nga mu pimanyisisa kuyini Jesu? Hi ta bhula hi mune wa matshamela ma pswaliwako hi moya wa Nungungulu. Hi ta wona lezvi hi nga gondzako ka ndlela leyi Jesu a nga kombisa hi yona a gin’we ga wona. Niku hi ta bhula hi zviwutiso zvo kari zvi to hi vhuna ku hlola a ku hi ambele a munhu muswa ke.

8. Jesu i kombisisile kuyini lirandzo?

⁸ A lirandzo lo eta leli Jesu a nga nalo hi Jehovha li mu kucile ku a mu mahela zvahombe Papayi wakwe na hina. (Joh. 14:31; 15:13) Jesu i kombile lezvaku wa va randza nguvhu vanhu hi lezvi a nga hanyisa zvona laha misaveni. Siku ni siku, i wa kombisa lirandzo ni tipswalo, hambu ka lava va nga mu vhukela. A ndlela ya hombe a nga komba hi yona lezvaku wa va randza vanhu kuve ku va gondzisa xungetano hi Mufumo wa Nungungulu. (Luka 4:43, 44) Jesu i kombisile lirandzo lakwe la hombe kambe hi Nungungulu ni vanhu hi ku vhumela kufa hi ndlela yo bayisa mandleni ya vawonhi. Hi ku maha lezvo, i no vhulula ndlela ya ku hontlheni hi kuma wutomi ga pindzukelwa.

9. Hi nga mu pimanyisisa kuyini Jesu mhakeni ya ku kombisa lirandzo?

⁹ Hi ti nyikele ka Jehovha hi tlhela hi bhabhatiswa hakuva ha mu randza a Papayi wa hina wa le tilweni. Hikwalaho, a ku fana na Jesu, hi komba ku ha mu randza Jehovha hi lezvi hi va khomisako zvona vanhu. Mupostoli Johani i tsalile lezvi: “Loyi a nga randziko a makabye wakwe loyi a mu wonako, a nga zvi koti ku randza Nungungulu loyi a nga mu woniko.” (1 Joh. 4:20) Hi nga ti wutisa lezvi: ‘Ndza ti karatela kuva ni lirandzo la hombe hi vanhu? Ndza kombisa kuzwela-wusiwana hi van’wani, hambu loku va nga ndzi khomi khwatsi? A lirandzo la ndzi kuca ku tirisa cikhati ca mina ni titshomba kasi ku vhuna van’wani a ku tiva Jehovha? Ndza simama ndzi maha lezvo hambu loku a votala va nga bongi a kutikarata ka mina kutani va ndzi vhukela ke? Ndza lava tindlela ta ku engetela a cikhati ndzi ci mbhetako ntirweni wa ku maha vapizani?’ — Efe. 5:15, 16.

10. Jesu i kombisile kuyini lezvaku i wa hi munhu wo hlota kurula?

¹⁰ Jesu i wa hi munhu wo rula. Loku a vanhu va mu mahela kubiha, i wa nga va tlheliseli hi kubiha. Kanilezvi zvi wa nga nyimi laho. I waba mazambo kasi ku vhuxa kurula a tlhela a kuca van’wani lezvaku va lulamisa a mazunga yabye. Hi cikombiso, i va gondzisile lezvaku va fanele ku vhuxa kurula ni van’wani kasi Jehovha a amukela a wukhozeli gabye. (Mat. 5:9, 23, 24) Niku i vhunile vapostoli vakwe hi kuphindaphinda lezvaku va nyima ku kanetisana xungetano hi loyi a nga hi wa hombe cikari kabye. — Luka 9:46-48; 22:24-27.

11. Hi nga maha yini kasi hiva vanhu va hlotako kurula?

¹¹ Kasi hiva vanhu va hlotako kurula, a zvi  lavi ku hi potsa maguwa basi. Hi fanele kuba mazambo kasi ku vhuxa kurula ni van’wani hi tlhela hi kuca vamakabye va hina lezvaku va lulamisa mazunga yabye. (Filp. 4:2, 3; Jak. 3:17, 18) Hi nga ha ti wutisa lezvi: ‘Ndzi ti yimisele ku maha zvontlhe ndzi zvi kotako kasi ndzi vhuxa kurula ni van’wani? Loku a makabye a ndzi khunguvanyisa, ndza tshama ni civiti ke? Ndzi rindzela ku a munghana a sangula hi yena aba mazambo kasi ku vhuxa kurula, kutani ndza ranga ndziba mazambo, hambu loku zvi wonekisa ku khwatsi a hi mina ndzi nga ni nandzu? Loku zvi ringana, ndza kuca lava va nga ni mazunga lezvaku va vhuxa kurula ke?’

12. Jesu i kombisile kuyini wunene?

¹² Jesu i wa hi mu nene. (Mat. 11:28-30) I kombisile wunene hi kuva munhu wo olova ni wo ringanisela, hambu ka zvikhati zva zvikarato. Hi cikombiso, a cikhati leci a wasati wa muFenikiya a nga mu kombela ku a hanyisa n’wana wakwe, Jesu a nga tekelangi ku vhumela. Kanilezvi laha a nga wona kukholwa ka hombe ka wasati loye, i no kombisa wunene a hanyisa n’wana wakwe. (Mat. 15:22-28) Hambu lezvi a nga hi ni wunene, i wa nga tsiki ku nyika wusungukati loku zvi laveka. Ka zvikhati zvin’wani i kombisile wunene hi ku kawuka lava a nga va randza. Hi cikombiso, a cikhati leci Pedro a nga zama mu mbheta ntamu Jesu kasi a nga mahi kurandza ka Jehovha, Jesu i no mu kawuka phambeni ka vapizani lava van’wani. (Mar. 8:32, 33) A nga mahangi lezvo kasi ku mu wisa tingana Pedro, kanilezvi i mahile lezvo kasi ku mu gondzisa ni ku tlharihisa vapizani lava van’wani lezvaku va ngavi ni matloti. Handle ko kanakana, Pedro i dhanilenyana, kanilezvi i vhunekile hi wusungukati lego.

13. Hi nga kombisisa kuyini a wunene ga lisine?

¹³ Kasi ku kombisa wunene ga lisine ka lava u va randzako, a zvikhati zvin’wani zvi nga lava ku u va kawuka. A cikhati u mahako lezvo, pimanyisa Jesu hi ku seketela a wusungukati ga wena ka matshinya ya milayo ya Mhaka ya Nungungulu. Wulawula hi ndlela yo olova. Wona zva zvinene kabye, u tsumba ku lava va ku randzako va tlhela va randza Jehovha va ta ingisa a wusungukati lego. Ti wutise lezvi: ‘Ndza tiya hlanha ndzi wulawula loku ndzi wona munhu ndzi mu randzako na a maha zvahava ke? Loku zvi lava ku ndzi nyika wusungukati, ndza wulawula hi wunene, kutani ndzi wulawula hi ndlela ya tihanyi? Cini ci ndzi kucako ku nyika wusungukati? Ndzi nyika wusungukati munhu hi kuva a ndzi swirile, kutani hi ku lava ku mu vhuna?’

14. Jesu i kombisisile kuyini kusasa?

¹⁴ Jesu a nga tivi zvazvinene basi, kanilezvi i tlhela a zvi maha. Jesu wa mu randza Papayi wakwe, hikwalaho contlhe cikhati i maha zvilo zva zvinene hi zvigelo zva zvinene. A kusasa ku woneka ka lezvi hi mahelako van’wani. I tshamela ga ntamu legi hi nga gi kombisako hi ku mahela zvazvinene van’wani. A ku tiva zvazvinene basi a zvi eneli; hi fanele ku tlhela hi zvi maha, hi zvigelo zva zvinene kambe. A wokari a nga ha wutisa ku: ‘Zva koteka ku maha zvazvinene hi zvigelo zva hava?’ Ina, zva koteka. Hi cikombiso, Jesu i wulawulile hi lava va nga vhuna zvisiwana kanilezvi va tlhela wulawula hi zvona kasi a van’wani va zvi tiva. Hambu lezvi a zvilo zva kona zvi nga hi zvi nene, Jehovha i wa nga xalali hi zvona.— Mat. 6:1-4.

15. Zvini hi nga mahako kasi hi sasa zva lisine?

¹⁵ Hi nga sasa zva lisine loku hi maha zvazvinene hi zvigelo zva zvinene. Hikwalaho u nga ti wutisa lezvi: ‘Wutshan’wini ga ku tiva zvazvinene basi, ndza tlhela ndzi ti karatela ku zvi maha ke? Cini ci ndzi kucako ku maha zvilo zva zvinene?’

16. Zvini hi faneleko ku maha siku ni siku, niku hikuyini?

¹⁶ Hi nga alakanyi lezvaku loku hi bhabhatiswa hi mbhetile ku ambala munhu muswa. A munhu muswa i fana ni nguwo ya yiswa leyi zvi lavako ku hi yi hlayisa kasi yi nga hlakali. A yin’we ya tindlela ta ku maha lezvo ku ti karatela ku kombisa mihandzu ya moya wa Nungungulu siku ni siku. Hikuyini? Hi ku Jehovha i Nungungulu a randzako ku tira, niku a moya wakwe i ntamu wu tirako. (Gen. 1:2) Hikwalaho ni wihi handzu wa moya wu nga hi kuca ku tira niku zvi fanele ku mahisa zvezvo futsi. Hi cikombiso, mupizani Jakobe i tsalile lezvi: ‘A kukholwa loku ku nga hiko na mitiro ku file.’ (Jak. 2:26) Hi nga wula zvezvo kambe hi wontlhe matshamela ma pswaliwako hi moya wa Nungungulu. Khati ni khati hi ma kombisako, hi komba lezvaku a moya wa Nungungulu wa tira ka hina.

17. Zvini hi faneleko ku maha loku hi tshuka hi nga kombisi mihandzu ya moya?

¹⁷ Hambu a maKristu lawa ma nga ni malembe yo tala na ma bhabhatisilwe ma tshuka ma nga kombisi a mihandzu ya moya. Kanilezvi a ca lisima ku nga tsukuli. Wona mufananiso lowu. Loku a nguwo ya wena u yi randzako nguvhu yo handzuka, u nga tekela ku yi hoxa? Ahihi. U nga zama ku runga laha ku nga handzuka loku zvi koteka. Niku u wa ta ti wonela nguvhu andzhako ka lezvo. Hi kufanana, loku ka khati go kari u nga kombisangi wunene, lihlazva-mbilu, kutani lirandzo ka wokari, u nga mbheli ntamu. Kombela rivalelo na zvi huma mbilwini kasi u vhuxa kuzwanana ka wena naye, u tlhela u ti yimisela ku potsa cihoxo leco ka makhati ma tako.

18. Kutiyiseka muni hi nga nako?

¹⁸ A ho ku mu bonga Jesu hi cikombiso leci a hi vekeleko! Laha hi yako hi ku pimanyisa khwatsi a kupima kakwe, zvi ta hi olovela nguvhu ku maha zvilo kota lezvi yena a nga mahisa hi zvona. Laha hi yako hi maha zvilo kota lezvi Jesu a nga mahisa zvona, hi taya hi ambala khwatsi a munhu muswa. Ka cigondzo leci, hi bhulile hi mune wa matshamela basi ma mahako cipandze ca mihandzu ya moya wa Nungungulu. Zvi ngo yini loku wo ti nyika cikhati ca ku gondza a mihandzu leyi yin’wani ya moya u tlhela u zama ku wona ku wa yi kombisa khwatsi ke? U ta kuma lista ya tindzima ti wulawulako hi mhaka leyi ka Bhuku go kambisisa hi gona ga Vakustumunyu va Jehovha, loku uya laha ku nge: “Mahanyela ya wuKristu”, u gumesa uya laha kaku: “Mihandzu ya moya”. Tiyiseka lezvaku loku u maha cipandze ca wena, Jehovha i ta ku vhuna ku ambala munhu muswa u tlhela u nga ha mu tlhatlhi.